'Giáo viên phải chạy show vì học phí rẻ'

Mặc dù mới chỉ thảo luận ở tổ nhưng Đử án đổi mới cơ chế quản lý tà i chính trong lĩnh vực giáo dục đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của đại biểu Quốc hội. Đoà n đại biểu Quốc hội thà nh phố Hà Nội đã giảm thời gian nghỉ giải lao để dà nh thời gian cho các phát biểu. Thứ trưởng Bộ Giáo dục Đà o tạo và Vụ trưởng Kế hoạch Tà i chính của Bộ nà y cũng trực tiếp đến các tổ để lắng nghe, tiếp thu.

Sau 3 giử tranh luận, quan điểm ủng hộ hay không ủng hộ đử án vẫn chưa thống nhất. Nhiửu ý kiến phản biện giữa các đại biểu diễn ra khá sôi động.

Dưới góc nhìn của một chuyên gia kinh tế, đại biểu Trần Du Lịch phân tích, theo cơ cấu chi tiêu, nếu thu nhập 100 đồng gia đình chi cho ăn ở 20 đồng thì tăng học phí không ảnh hưởng, nhưng nếu chi cho ăn ở 60 đồng thì ảnh hưởng lớn tới cuộc sống.

Theo ông Lịch, từ năm 1990 đến 2008, đầu tư cho giáo dục đã tăng hà ng chục lần, trong khi GDP chỉ tăng 3 lần. "Điửu xã hội quan tâm là chất lượng giáo dục có tương xứng với đầu tư hay không? Thực tế phụ huynh đóng rất nhiửu khoản khác ngoà i học phí. Bộ trưởng Giáo dục có cam kết rằng tăng học phí sẽ chấm dứt thu các khoản khác không? Tôi sẵn sà ng đóng thêm mấy chục ngà n cho con em, nhưng phải chấm dứt các khoản khác", ông Lịch nói.

Đại biểu Nguyễn Đăng Trừng cho rằng, Bộ Giáo dục đang là m theo quy trình ngược, đáng lẽ phải là m chiến lược giáo dục trước, sau đó mới tính đến cơ chế tà i chính. "Tôi cho rằng không nên có đử án nà y, cấp học phổ thông phải miễn thu học phí. Chúng ta đang thực hiện xã hội hoá giáo dục, nhiửu trường đại học tư thục được mở ra đáp ứng nhu cầu học. Do đó, Bộ Giáo dục nên tập trung củng cố các trường đại học công lập để thu nạp nhân tà i. Các trường nà y phải tạo cơ hội bình đáº³ng, con đại gia và con nhà nghèo đửu có cơ hội như nhau".

"à kiến của tôi khác với đại biểu Trừng, tôi nghĩ rằng đổi mới cơ chế tà i chính là cần thiết và cấp bách", đại biểu Huử³nh Thà nh Lập lên tiếng. Theo đại biểu nà y, đử án đã giải quyết được các vấn đử: ngân sách nhà nước dà nh cho giáo dục vẫn là chủ yếu; miễn học phí tiểu học, gia đình nghèo; giảm cho hộ cận nghèo, gia đình chính sách; tiếp tục thực hiện chính sách tín dụng cho người đi học, cho sinh viên vay tiửn đi học; nhà nước khuyến khích người học giửi bằng học bổng.

Từ thực tế hơn 30 năm giảng dạy, đại biểu Nguyễn Ngọc Đà o cho rằng, với mức học phí hiện nay, giáo viên, giảng viên nếu không có thu nhập ngoà i, không thể tiếp tục đứng trên bục giảng.

"Tôi cũng phải "chạy show" các trường, tỉnh ngoà i giống như... ca sĩ. Một buổi giảng 3 giử tại trường tôi (Học viện hà nh chính) chỉ được 120.000 đồng. Chúng ta không thể yêu cầu chất lượng đại học Việt Nam ngang với Mử¹ khi học phí ngà nh y một năm của họ là 50.000 USD trong khi ở ta chỉ và i trăm USD", ông Đà o nói.

Theo đại biểu nà y, mức trần học phí 180.000 đồng một tháng, cách đây hơn 10 năm có thể mua được một chỉ và ng nhưng nay giá một chỉ và ng đã hơn 2 triệu đồng. Học phí rẻ, lệ phí thi lại rẻ (30.000 đồng) nên nhiửu sinh viên chưa có trách nhiệm học tập.

"Tôi xin hửi, rẻ đi với chất lượng cao có phải là logic không. Tôi không kử³ vọng đử án tăng học phí sẽ nâng cao ngay chất lượng giáo dục nhưng sẽ góp phần tháo gỡ những khó khăn của ngà nh. Đử án cũng không bử qua tính hỗ trợ đối với người nghèo", ông Đà o nói.

Đại biểu đoà n Hà Nội phát biểu đử án học phí. Ảnh: V.A.

Lên tiếng ngay sau đó, đại biểu Đặng Văn Khanh lại bà y tử quan điểm ngược lại. Theo ông, đử án đổi mới cơ chế tà i chính giáo dục là cần thiết nhưng đưa ra lúc nà y là phản cảm khi mà sự lãng phí và tiêu cực trong ngà nh giáo dục vẫn chưa giải quyết được.

"Đử án cho rằng học phí không quá 6% thu nhập của gia đình nhưng học phí và chi phí học tập khác nhau. Tại sao sách giáo khoa năm nà o cũng phải mua mới, em không dùng được sách của anh. Anh Đà o có nói là học phí đại học nước ngoà i cao nhưng xin thưa toà n bộ chi phí như thư viện, sách... đã nằm trong học phí", đại biểu Khanh nói.

Theo ông Khanh, chủ trương của ngà nh là phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp nhưng theo đử án học phí đà o tạo nghử, trung học chuyên nghiệp không giảm. "Nếu tiếp tục chính sách như vậy liệu có tiếp tục tình trạng thừa thầy thiếu thợ không?".

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyến tử ý băn khoăn khi Bộ Tà i chính và Bộ GD&ĐT chưa có đánh giá hiệu quả đầu tư cho giáo dục thời gian qua, do đó khó cơ sở để kháº³ng định tăng học phí đi đôi với nâng cao chất lượng giáo dục.

"Cần có lộ trình cụ thể cho việc tăng học phí, nếu tình trạng học sinh bử học tăng sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu nhà nước. Chính phủ đặt ra thời điểm triển khai của đử án là 2009-2014, theo tôi nên lùi lại là 2010-2015, sau khi đánh giá lại hiệu quả đầu tư cho giáo dục", bà Tuyến nói.

Trước những băn khoăn của đại biểu Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Giáo dục Đà o tạo Phạm Vũ Luận kháº³ng định, sau khi tăng học phí, trách nhiệm chính vử ngân sách đà o tạo vẫn thuộc vử nhà nước.

"Tôi không dám hứa là tăng học phí sẽ tăng được chất lượng đà o tạo ngay. Tuy nhiên, không có chuyện sau khi có khung học phí mới các hiệu trưởng thích tăng bao nhiêu cũng được bởi Bộ đã có cơ quan kiểm định chất lượng đà o tạo để kiểm soát", ông Luận nói.

Hiện, cả nước có hơn 20 triệu học sinh, sinh viên. Trong đó, khối đại học, cao đáº³ng, trung cấp chiếm hơn 2 triệu.