Văn hóa – Di sản

Giáo dục di sản: phương pháp mới để học sinh Thủ đô chủ động tìm hiểu kiến thức văn hóa, lịch sử

Hoa Quỳnh - Hải Truyền 17:09 10/06/2023

Lấy học sinh làm trung tâm, 7 năm qua, chương trình giáo dục di sản theo phương pháp mới của Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám (quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội) đã thu hút hàng chục ngàn học sinh Thủ đô đến với trường đại học đầu tiên của Việt Nam.

Trong hành trình phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, lan tỏa tinh thần tôn sư trọng đạo, hiếu học tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, ngoài việc nhận được sự quan tâm của Nhà nước, Thành phố Hà Nội; Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám (sau đây gọi là Trung tâm) cũng có những cách làm mới nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục tuyên truyền.

van-mieu-2-.jpg
Các em học sinh trên địa bàn Hà Nội trong một chủ đề chương trình giáo dục di sản tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Một trong số đó, Trung tâm đã tổ chức chương trình giáo dục di sản, thu hút đông đảo sự tham gia của các trường học, các em học sinh trên địa bàn Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung trong nhiều năm qua. Trung tâm cũng đã xây dựng phòng “Trải nghiệm cùng di sản” - địa điểm hoạt động, trải nghiệm của nhóm học sinh đi theo lớp hoặc của trẻ em đi theo gia đình. Đây cũng là nơi dành cho khách tham quan các hoạt động trải nghiệm, tìm hiểu chuyên sâu về di sản.

Trao đổi với Phóng viên Tạp chí Người Hà Nội về sự ra đời của chương trình giáo dục di sản theo phương pháp mới, Thạc sĩ Đường Ngọc Hà, Trưởng phòng Giáo dục - Truyền thông Trung tâm cho biết, lượng học sinh hàng năm đến tham quan khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám rất đông. Từ thực tế đó, với mong muốn giúp các em học sinh được tìm hiểu sâu hơn về khu di tích, năm 2016, Trung tâm xây dựng chương trình giáo dục di sản với các hoạt động  hấp dẫn hơn so với trước đây.

van-mieu-7-.jpg
Học sinh tham gia trải nghiệm tìm hiểu văn bia Tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Chương trình giáo dục di sản xây dựng theo lứa tuổi, các cấp học từ mầm non đến trung học phổ thông, diễn ra theo nhiều cách khác nhau vì trình độ nhận thức, sở thích của các em ở mỗi cấp học không giống nhau. Điểm chung của chương trình này là thực hiện trên phương pháp giáo dục trải nghiệm. Các em học sinh đến Văn Miếu – Quốc Tử Giám không chỉ để nghe thuyết minh theo cách thụ động, cũng không phải học lý thuyết suông mà sẽ trực tiếp tìm hiểu về lịch sử, văn hóa Văn Miếu – Quốc Tử Giám thông qua hoạt động trải nghiệm.

Có 3 bước trong chương trình giáo dục di sản tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Một là, học sinh và giáo viên phụ trách đưa các em tham gia chương trình sẽ tìm hiểu chủ đề trải nghiệm tại nhà trường trước. Tiếp theo, giáo viên sẽ đưa học sinh đến Văn Miếu – Quốc Tử Giám, tham gia hoạt động trải nghiệm thực tế để các em học sinh ghi nhớ nội dung, nâng cao kiến thức. Kết thúc buổi trải nghiệm, giáo viên cùng các em học sinh sẽ sáng tạo ra những sản phẩm theo sở thích từng nhóm như đóng kịch, vẽ, viết cảm nhận…để giới thiệu tại trường, lớp.

“Đến nay Trung tâm đã xây dựng được hơn 30 chủ đề chương trình giáo dục di sản dành cho học sinh các cấp, các lứa tuổi, có tên gọi như Ơ kìa con nghê, Khám phá bia Tiến sĩ, Đi tìm linh vật trên kiến trúc cổ Văn Miếu, Lớp học xưa, Đánh giá môi trường di tích, Vinh quy bái tổ, Khám phá bia Tiến sĩ... Mỗi chủ đề là một bài học về di sản đầy thú vị với các em học sinh”, Thạc sĩ Đường Ngọc Hà chia sẻ.

van-mieu-6-.jpg
Hiện tại, có hơn 30 chủ đề chương trình giáo dục di sản dành cho học sinh các cấp, các lứa tuổi ở trường đại học đầu tiên của Việt Nam.

Chẳng hạn chủ đề giáo dục di sản Lớp học xưa, các em học sinh được trải nghiệm làm học trò xưa và cùng hòa mình vào không gian lớp học xưa để nhận ra lớp học xưa khác với lớp học thời nay thế nào, trang phục của thầy giáo và học trò xưa có đẹp không, làm sao để được mài mực, viết bút lông? Sau đó các em học sinh được tham gia trải nghiệm về các nội dung này. Chủ đề Đi tìm linh vật trên kiến trúc cổ Văn Miếu, với một chiếc máy ipad, các em học sinh sẽ đi khảo sát thực tế. Chủ đề này như một trò chơi vì trả lời đúng tên và ý nghĩa của linh vật, học sinh sẽ tiếp tục hành trình khám phá ở khu vực khác của Văn Miếu. Với chủ đề Ơ kìa con nghê, các em sẽ tìm hiểu về ý nghĩa của mỗi con nghê có ở các vị trí khác nhau tại trường đại học đầu tiên của Việt Nam.

Trong mỗi chủ đề giáo dục di sản tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Trung tâm luôn đặt học sinh là chủ thể trong các hoạt động. Thay vì chỉ nghe cán bộ giáo dục thuyết minh, hướng dẫn cách trải nghiệm thì mỗi học sinh cầm một lá phiếu trên tay và tự do tìm hiểu tại Văn Miếu nhằm trả lời cho các câu hỏi trong lá phiếu đó. Các em có thể hỏi khách tham quan, hỏi người hướng dẫn, đọc các thông tin trên pano, xem trưng bày hiện vật…

Chương trình giáo dục di sản theo phương pháp mới tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã cho thấy sức hút với các nhà trường, học sinh tại Hà Nội. Tính riêng năm 2022, có khoảng 7.000 học sinh Thủ đô đến với chương trình giáo dục di sản. Từ đầu năm 2023 đến nay, 32 chủ đề giáo dục di sản tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã diễn ra, thu hút hàng ngàn học sinh tham dự. Cô giáo Nguyễn Thị Thảo (Trường Trung học cơ sở Pascal, huyện Đông Anh) cùng các em học sinh trong trường tham gia hoạt động giáo dục di sản tại Văn Miếu, chia sẻ, sau mỗi chủ đề của chương trình các em lại được tự tay viết chữ, tự tay in tranh chữ cổ, in tranh họa tiết hoa văn cổ trên bia Tiến sĩ. Sau trải nghiệm, trở về lớp, các em yêu lịch sử dân tộc, truyền thống văn hóa của Thủ đô hơn bao giờ hết.

van-mieu-4-.jpg

Thực tế cho thấy chương trình giáo dục di sản tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám đang phát huy hiệu quả trong công tác giáo dục tuyên truyền, đồng thời tạo ra nhiều hệ giá trị khác. Trước tiên, chương trình là sản phẩm văn hóa mới để thu hút du khách, cụ thể ở đây là thế hệ trẻ đến với khu di tích. Tiếp đến, chương trình bắt kịp xu hướng giảng dạy và học tập tiên tiến của nhiều quốc gia trên thế giới, coi trọng việc học thông qua trải nghiệm thay vì để học sinh học lý thuyết đơn thuần. Hoạt động giáo dục di sản cũng góp phần đổi mới cách dạy và học trong nhà trường, giúp các em học sinh không bị “nhồi” kiến thức một chiều, các em chủ động tìm hiểu kiến thức văn hóa, lịch sử, di sản theo kiểu “học mà chơi, chơi mà học”. Thông qua các hoạt động trải nghiệm giáo dục di sản, các em học sinh phát triển kỹ năng làm việc nhóm, phân tích, ghi chép, thuyết trình; phát triển tư duy, tính sáng tạo…

Văn Miếu - Quốc Tử Giám giờ đây đã trở thành một địa chỉ “không thể không đến” với du khách trong và ngoài nước khi đến Hà Nội. Và hơn 5 năm đã qua, chương trình giáo dục di sản theo phương pháp mới được triển khai tại trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi này thành không gian trải nghiệm thân thuộc của các em học sinh Thủ đô ngàn năm văn hiến.

“Thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực, cố gắng xây dựng một ngân hàng chủ đề cho chương trình giáo dục di sản, làm sao phải vừa đa dạng, thú vị vừa phù hợp với tâm lý, lứa tuổi của các em học sinh”, Thạc sĩ Đường Ngọc Hà chia sẻ./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Giang Văn Minh và những giai thoại rạng danh xứ Đoài
    Nằm dưới chân núi Tổ, vùng đất cổ Đường Lâm, xứ Đoài không chỉ nổi tiếng là nơi sinh ra vua Phùng Hưng (cuối thế kỷ thứ VIII) và vua Ngô Quyền (thế kỷ thứ X) mà còn được biết đến là quê hương của Thám hoa Giang Văn Minh - một nhân vật lỗi lạc trong lịch sử ngoại giao của nước nhà, hồi cuối thế kỷ XVI - đầu thế kỷ XVII.
  • Tiếp thêm sức sống cho nghề truyền thống Thủ đô
    Là địa phương đứng đầu cả nước về số lượng các làng nghề truyền thống, các nghệ nhân và người làm nghề truyền thống Hà Nội đang không ngừng sáng tạo trong công tác gìn giữ, bảo tồn các làng nghề. Sự sáng tạo không chỉ mang lại một diện mạo mới, một sức sống mới cho các làng nghề mà còn gợi mở những không gian trải nghiệm văn hóa mới cho người dân Thủ đô và du khách.
  • Khởi công xây dựng đền thờ Đức vua Ngô Quyền
    Sáng 26/6, Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ khởi công dự án xây dựng đền thờ Đức vua Ngô Quyền tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Cổ Loa (xã Cổ Loa, huyện Đông Anh).
  • Trưng bày “Báo chí Huế trong dòng chảy Báo chí Cách mạng Việt Nam”
    Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Hội Nhà báo Thành phố Huế phối hợp Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành uỷ, Sở Văn hoá Thể thao tổ chức Triển lãm trưng bày “Báo chí Huế trong dòng chảy Báo chí cách mạng Việt Nam”.
  • Hà Nội: Thêm 9 di tích được xếp hạng cấp thành phố
    Ngày 10/6, UBND Thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 2859/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử-văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
  • Công nhận hội Lim ở Bắc Ninh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
    Hội Lim là nơi các giá trị lịch sử, tín ngưỡng và đặc biệt là Dân ca Quan họ Bắc Ninh được thực hành, bảo tồn và lan tỏa, thể hiện tính gắn kết bền chặt và tinh tế giữa các làng Quan họ.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Ra mắt sách tranh song ngữ “Kể chuyện Bác Hồ”
    Nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (6/1925 – 6/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách tranh "Kể chuyện Bác Hồ", ấn bản song ngữ Việt – Trung.
  • Chuyện kể về Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam
    Trong hành trình mở cõi về phương Nam của dân tộc Việt Nam, các chúa Nguyễn hiện lên như những nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa, với các quyết sách chiến lược và nghệ thuật bang giao khôn khéo, đặc biệt trong quan hệ với triều đình Chân Lạp. Cuốn sách “Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” của nhà giáo, nhà nghiên cứu sử học Nguyễn Hữu Hiếu, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành tháng 6/2025, là một công trình giàu tư liệu và cảm hứng góp phần tái hiện sinh động giai đoạn lịch sử đặc biệt ấy.
  • Nhìn lại nửa thế kỷ văn học nghệ thuật Việt Nam
    Ngày 27/6/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức hội thảo khoa học “Nhìn lại sự vận động, phát triển của VHNT Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 – 30/4/2025)”. Với 33 tham luận cùng nhiều ý kiến trao đổi sôi nổi, hội thảo là dịp tổng kết quá trình phát triển của VHNT Việt Nam trong bối cảnh đất nước thống nhất, đổi mới và hội nhập, từ đó đưa ra các đề xuất nhằm phát triển VHNT trở thành thành tố quan trọng của nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
  • Huyện Thường Tín đón nhận danh hiệu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
    Sáng 28/6, huyện Thường Tín (Hà Nội) tổ chức Lễ công bố và đón nhận danh hiệu huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024. Sau 4 năm nỗ lực, huyện đã đạt nhiều kết quả nổi bật, kinh tế-xã hội chuyển biến tích cực, hạ tầng ngày càng khang trang, đời sống người dân được nâng cao.
  • Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh
    Tối 27-6, Chương trình thúc đẩy sản xuất – tiêu dùng bền vững 2025 chính thức khai mạc tại Hà Nội với chủ đề “Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh”.
Đừng bỏ lỡ
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
  • [Podcast] Đình Mễ Trì Thượng – Nơi lưu giữ những lớp trầm tích văn hóa Hà Nội
    Trong hàng ngàn di tích lịch sử văn hóa của Thủ đô ngàn năm văn hiến, thì đình Mễ Trì Thượng là ngôi đình cổ kính bậc nhất. Ngôi đình này nằm trên gò Quy Sơn (núi Rùa), thuộc làng Mễ Trì Thượng (tên Nôm là Kẻ Mẩy). Mễ Trì Thượng không chỉ mang dáng dấp kiến trúc cổ đặc trưng Bắc Bộ, mà ngôi đình này còn là nơi lưu giữ những lớp trầm tích văn hóa của một Hà Nội đang chuyển mình theo vòng quay thời gian.
Giáo dục di sản: phương pháp mới để học sinh Thủ đô chủ động tìm hiểu kiến thức văn hóa, lịch sử
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO