Thị trường ca nhạc: à”ng trời cũng khóc !

áº¤y là còn chưa nói đến chất lượng các hoạt động âm nhạc khác như các cuộc thi, các show diễn với những sự cố không thể kiểm soát, hoặc sự nhốn nháo trong thị trường ca nhạc đang xuống dốc hiện nay. Có những quan chức âm nhạc đã phải thốt lên rằng, âm nhạc đang bị buông xuôi; hoặc âm nhạc đang có nguy cơ mất chuẩn; lại có người thốt lên, đạo đức âm nhạc đi vử đâu? Vậy bản mặt thật sự của âm nhạc hiện ra sao háº³n liệu đã đến lúc cấn sự ra đời của Bộ luật âm nhạc?

1. CD run rảy vì nạn sang băng lậu

Trước hết là thị trường CD thường xuyên phải đối diện với hiện tượng sang băng đĩa lậu. Chuyện tưởng xưa như trái đất, vậy mà vẫn cứ bó tay, dù cho mọi hà nh vi nà y diễn ra hà ng ngà y trước mắt chúng ta. Bất kể Album của một ca sĩ nổi tiếng nà o, vừa có Album mới phát hà nh, ngay lập tức ở thị trường băng đĩa tự do đã xuất hiện những CD sao nhái bán với giá rẻ, chỉ bằng một phần sáu giá thà nh phẩm chính hãng. Tình trạng vi phạm ngang nhiên nà y đã là m run tay các nhà xản xuất chương trình và ca sĩ. Nhiửu ca sĩ muốn ra CD nhiửu khi đánh liửu với sự rủi ro nà y.

CD run rảy vì nạn sang băng lậu

Trước đây có những ca sĩ hạng sao, muốn phát hà nh CD thường phải nghĩ tới chuyện chạy tà i trợ để tổ chức Live Show, nhằm mục đích tiếp thị bán hà ng của mình. Chiêu đó hiện nay đã tịt ngòi, vì cuối cùng nhiửu người đã chịu thua những lò sang đĩa lậu, nhan nhản khắp nơi. Họa hoằn lắm, mới có nữ ca sĩ xinh đẹp nọ, được nhà tà i trợ yêu quý mua đứt số lượng đĩa, trong đêm diễn để là m quà tặng nhằm quảng cáo cho các mặt hà ng đang cần tiêu thụ trên thị trường mà thôi. Kể cả như vậy mà các lò đĩa lậu vẫn không tha, chỉ qua một đêm, CD của nữ ca sĩ khá ăn khách ấy, đã xuất hiện trên thị trường, với giá rẻ như bèo. Nhiửu ông bầu ôm đầu cay mũi. Nhiửu ca sĩ hoang mang không biết sẽ múa kiểu gì ngay trên sân chơi của chính mình.

Ngược lại, nhìn trên các cửa hà ng thì vẫn có rất nhiửu CD của các ca sĩ mới xuất hiện, hoặc những người tự cho mình là ca sĩ sao; có cả CD của các nhạc sĩ trẻ mọc lên như nấm sau mưa vậy. Họ cháº³ng sợ gì, vì họ cần trình là ng nên ném tiửn ra cửa sổ, dù biết rằng ngay cả những lò đĩa lậu cũng cháº³ng để ý gì đến mình. Họ sẵn sà ng dùng kử¹ thuật để tut lại âm thanh dể cho giọng hát mình giống ca sĩ sao nà o đó, hoặc hay hơn để nhập và thị trường nhạc trẻ. Tất nhiên chất lượng ca khúc đã ẩm ương, lai căng vử giai điệu, còn lời ca thì cực sến và bế tắc; luẩn quẩn với đử tà i tình yêu đơn phương, tình bội bạc, tình bơ vơ, tình đau đớn, dà y vò...Xem ra số đông nà y tạo nên trà o lưu lấn át, che lấp mọi ánh sáng trong là nh của âm nhạc và tạo nên sự cạnh tranh khập khiễng với những nhạc sĩ trẻ có tà i năng trong thời gian và i năm qua. Bên cạnh đó hình ảnh xâm thực của băng đĩa hải ngoại, hà ng chục năm qua vẫn là chuyện bất khả kháng của các nhà chức trách. Hết cuộc thu vét nà y đến đợt truy quét khác, cuộc thách đố của băng đĩa nhạc hải ngoại vẫn đầy cam go.

Tất cả đà nh buông xuôi với đúng nghĩa botay@. Nhìn nhận hiện tượng nà y nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đã có lần nhận xét: Tôi cho rằng âm nhạc của chúng ta đang phát triển rộng, phong phú và đa dạng, nhưng một mặt nà o đó chúng ta đang đứng trược nguy cơ mất chuẩn.

2. Nhạc nhại, nhạc chép

Đúng là hai chữ nhạc sĩ thật cao sang nhưng chúng lại đang bị lạm dụng một cách phù phiếm nhất. Do cuộc chạy đua không biết mệt mửi để sản xuất cho giới khán giả trẻ, chạy theo thị hiếu như nhạc Teen, hiphop, beatbox...hà ng trăm ca khúc mới ra đời của các nhạc sĩ tập tễnh bước và o nghử. Hiện tượng chế lời theo nhạc ngoại là cứu cánh ngay lập tức cho các nhạc sĩ mới nhảy và o sân chơi đầy cám dỗ nà y. Lẽ dĩ nhiên họ cần cái tên nên đâu còn trọng đến quyửn tác giả, mà chỉ ghi qua quýt như, nhạc Hoa, nhạc Hà n, hay nhạc Pháp...Cháº³ng cứ các tác giả trẻ vi phạm bản quyửn mà các ca sĩ có tiếng tăm cũng hát những bà i ở dạng đử Cover, để lẩn cho qua như các ca khúc: à”i tình yêu, nhạc Thái; Phút bối rối, nhạc Hoa; Mưa tuyệt vọng, nhạc Đà i Loan...

"Vầng trăng khóc" cũng bị một công ty nhạc Thái kiện vì giống ca khúc "Paj Huab Lis"

Chuyện như trên vẫn chưa nặng bằng có những ca sĩ kiêm sáng tác đã lấy nguyên tác phẩm của người khác lấy tên mình. Hoặc khi biểu diễn không ít ca sĩ đã chuyển đổi tên tác giả để tránh chuyện nộp lệ phí theo quy định cho tác quyửn. Ai cũng biết trước đây đã từng xảy ra vụ đạo ca khúc của một nhạc sĩ rất có tên tuổi, đó là bà i Tình thôi xót xa, thì nay các án đạo nhạc như vậy vẫn xảy ra nhan nhản và một số vụ kiện đang chử khởi tranh trược tòa. Điển hình là ca khúc Vầng trăng khóc, tác phẩm đã vinh danh cho ca sĩ Nhật Tinh Anh và Khánh Ngọc, nay đang bị một công ty âm nhạc Thái lan kiện, vì từ giai điệu đến hòa âm phối khí đửu giống hệt ca khúc Paj Huab Lis của họ. Kể cả ca khúc Mặt trời lên của Huử³nh Phong vừa bị khiếu kiện vì lấy nguyên từ hòa âm đến vũ đạo, quá giống ca khúc Rising Sun của một nhạc sĩ hà n Quốc...áº¤y là chưa nói đến hiện tượng có người download nhạc trên mạng xuống rồi biến báo thà nh ca khúc mới của mình. Mọi chuyện giử đây trở nên rối bời khó ngăn chặn bởi sự hỗn loạn của tình trạng vốn có của cái gọi là âm nhạc hà ng chợ.

3. Teen cũng bí

Hơn chục năm qua, thị trường tự do đã lái con tà u âm nhạc chạy khá nhiửu lối rẽ khác nhau. Dường như, con tà u ấy mỗi lần rẽ một đoạn rồi gặp đường cụt, sau đó quay ngoắt sang lối mới. Loanh quanh mãi nó đang không biết đi vử đâu. Hiện nay, thị trường âm nhạc năm 2009 vẫn uể oải đi tiếp dòng nhạc Teen đã vạch đường rừ năm trước. Nó chính là con đẻ của dòng nhạc mạng, hiện vẫn ngự trị trên các kênh Internet, rồi nhanh chóng sáp vô sà n diễn. Khá nhiửu cái tên đã định hình từ một năm nay trong dòng nhạc trẻ nà y; đó là Bảo Thy, Minh Hằng, Sơn Ca, Thùy Chi, Bằng Cường...Còn mới đây là Khổng Tú Quử³nh, Đông nhi, Thiên Minh, Ngô Kiến Huy...

Phải nói dòng nhạc Teen như một thửi nam châm cực mạnh đã hút tất cả khán giả tuổi teen thoát khửi sự bế tắc của các ca khúc nhộn nhạo của dòng nửa sến nửa chợ búa với các ca khúc chủ yếu nghiêng vử sự đau đớn trong tình yêu hoặc sự gà o thét quay cuồng như Người đà n ông tham lam, Cô ấy chọn anh không chọn tôi, Thế là quá đủ, Đà n ông là thế...Thì giử đây dòng nhạc Teen đã già nh lại khán giả trẻ bằng ngôn ngữ âm nhạc trong trẻo và ngây thơ với những ca khúc hồn nhiên như Cô bé dâu tây, Thiên sứ múa, Vươn tới ngôi sao, Công chúa bong bóng, Con lật đật...

Nhưng cháº³ng mấy chốc dòng nhạc Teen lại phô diễn sự giả nai đến mức thái quá và lệch lạc trên con đường đi tới đích. Nhiửu ca khúc không tục tĩu hoặc ủy mì như nhạc chợ, thì sau một thời gian nhạc Teen cũng không khác gì dòng nhạc mì ăn liửn với gia vị nhạt thếch. Giai điệu thì đơn giản nửa nói nửa kể, một cách nhí nhảnh giả vử nai, còn lời thì đại loại đến ngớ ngẩn như: ...em sẽ mãi yêu mỗi anh giống như chuột kia yêu gạo vậy thôi....

Có thể nói dòng nhạc Teen lại gặp khủng hoảng, trong khi đó các ca sĩ thuộc hạng sao đã lúng túng, nhường sân chơi cho đà n em, rồi bất ngử chuyển sang dòng nhạc xưa, với hy vọng là m mới mình trước các fan hâm mộ. Một số khác cũng nhảy sang cưa sừng là m nghé cùng dòng nhạc Teen và tự sáng tác cho lớp khán giả nà y, với các ca khúc dễ dãi để hòng tồn tại như thời sung sức nhất. Nhưng thật ra tất cả đửu thể hiện sự bế tắc không có lối thoát, phó mặc cho thị trường thao túng.

4. Luật âm nhạc?

Đúng như nhận định của một số nhạc sĩ có trọng trách và đầy lo toan vì một nửn âm nhạc nước ta đang bị mất cân đối trong các loại hình sáng tạo. Những băn khoăn vử nửn âm nhạc đang bị ca khúc đại trà dòng POP ngự trị với đử tà i chủ yếu vử tình yêu thuần túy, đơn lẻ, yếm thế. Nội dung đường như biến thà nh một thứ hà ng hóa rẻ tiửn, hoặc theo đơn đặt hà ng của các hãng băng đĩa, hay của các ca sĩ, hoặc kể cả những nhà tà i trợ nhằm quảng cáo các mặt hà ng, cùng với những trang phục hở hang quá mức bình thường, qua các phương tiện thông tin. Có thể nói, tính công dân của các nhạc sĩ và ca sĩ trẻ đang bị bà o mòn, chới với và mất phương hướng trước cuộc sống ngà y cà ng phát triển và lớn mạnh. Do đó, cần lắm một bộ Luật âm nhạc, tạo quyửn lực cho các cơ quan chính quyửn có cơ sở kiểm soát và thi hà nh ngăn chặn, xử phạt những tệ nạn đang là m đời sống âm nhạc trở nên nhức nhối như hiện nay.