Nếu ai có dịp đến với phường múa rối nước dân gian Đào Thục (Thụy Lâm, Đông Anh, Hà Nội) hẳn đều được nghe đến “gia đình rối nước” hay “rối gia đình” với 7 thành viên cùng tham gia sinh hoạt, biểu diễn. Đó là gia đình nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Thỏa đêm ngày miệt mài giữ lửa nghệ thuật múa rối nước truyền thống của quê hương.
NNƯT Nguyễn Thị Thỏa (hàng sau, thứ 3 từ trái sang) cùng các thành viên trong gia đình tham gia phường múa rối nước dân gian Đào Thục.
Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Thỏa sinh ra và lớn lên ở làng Đào Thục - vùng quê nổi tiếng với phường múa rối nước truyển thống có tuổi đời hơn 300 năm. Sớm có niềm đam mê với văn hóa truyền thống của cha ông, ngay từ khi lên 8 tuổi, cô bé Thỏa đã học lén các cô bác trong đội chèo của làng; rồi cùng chúng bạn lấy bèo tây và đất sét tạo ra những quân rối để biểu diễn trên mặt ao, mặt mương.
“Từ nhỏ, tôi đã yêu thích những làn điệu chèo, những tích trò trong múa rối nước. Lớn lên tôi tham gia câu lạc bộ văn nghệ của thôn, được theo đuổi môn nghệ thuật múa rối nước Đào Thục (từ năm 2000). Khi trưởng thành xây dựng gia đình, tôi may mắn được làm dâu trong một gia đình yêu thích văn hóa, văn nghệ. Bố chồng tôi là cố nghệ nhân Đặng Minh Hải, nguyên phó trưởng phường múa rối nước Đào Thục. Cụ là một trong những nghệ nhân say sưa với nghề, có công trong việc khôi phục lại nghệ thuật múa rối nước của quê hương. Và chính ông đã truyền ngọn lửa đam mê với nghệ thuật múa rối nước truyền thống cho tôi và các thành viên trong gia đình”, NNƯT Nguyễn Thị Thỏa chia sẻ về mối lương duyên đặc biệt với múa rối nước của mình.
NNƯT Nguyễn Thị Thỏa (hàng trên cùng, bên phải) cùng với đồng nghiệp chào khán giả sau buổi biểu diễn múa rối nước truyền thống.
Từ đó, múa rối trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của NNƯT Nguyễn Thị Thỏa. Cũng như các thành viên trong gia đình, bà Thỏa luôn trăn trở cần phải làm gì để góp sức bảo tồn, phát triển múa rối nước truyền thống của Đào Thục nói riêng và của Việt Nam nói chung. Bởi lẽ, người muốn theo nghề này phải có đam mê và tình yêu đủ lớn mới gắn bó lâu dài. Để cùng “xắn tay” gìn giữ, phát triển phường rối Đào Thục, ngày ngày NNƯT Nguyễn Thị Thỏa cùng các thành viên trong gia đình vừa làm tốt công tác tuyên truyền vận động các nghệ nhân, vừa tích cực động viên bà con phường rối tiếp tục phát huy truyền thống, nguyện kế tục trung thành và xuất sắc nghệ thuật múa rối nước mà Tổ nghề và các thế hệ cha ông truyền lại.
“Với trách nhiệm của những người luôn tiên phong và kiên trì trong sứ mệnh bảo tồn và phát triển loại hình di sản văn hóa phi vật thể cao quý này, chúng tôi luôn tích cực tham gia vào các hoạt động của phường rối như: tập luyện, biểu diễn, tu sửa con rối; khai thác những tích trò mới, nâng cao kỹ năng, kỹ thuật biểu diễn; hướng dẫn du lịch, truyền thông nhằm đưa nghệ thuật múa rối nước đến với đông đảo du khách trong và ngoài nước; tăng cường công tác vận động, truyền dạy cho các thế hệ kế tiếp nối nghiệp… Các thành viên trong gia đình tôi đều chung một tâm niệm là nếu có thể cống hiến được càng nhiều cho múa rối nước thì luôn sẵn sàng”, NNƯT Nguyễn Thị Thỏa chia sẻ.
Với những đóng góp tích cực trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị di sản văn hóa dân tộc qua loại hình nghệ thuật múa rối nước truyền thống, NNƯT Nguyễn Thị Thỏa và gia đình vinh dự nhiều lần được tặng thưởng bằng khen, giấy khen và các phần thưởng cao quý khác. Trong đó, cá nhân bà được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú bởi thành tích cống hiến xuất sắc trong gìn giữ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc (năm 2019); Kỷ niệm chương của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng do có nhiều đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Văn hóa, thể thao và du lịch (năm 2020)… Cùng với đó, gia đình nghệ nhân được tặng giấy khen của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội về đạt gia đình văn hóa tiêu biểu nhân kỷ niệm ngày gia đình Việt Nam 28/6 (năm 2022); nhiều năm được UBND huyện Đông Anh tặng giấy khen cho hộ gia đình đạt danh hiệu “Gia đình tốt”…
“Bảo tồn và phát huy những giá trị di sản văn hóa dân tộc là một trong nhiều hoạt động của gia đình tôi với mục tiêu xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh góp phần tạo nền tảng xây dựng xã hội hạnh phúc, là động lực của sự phát triển bền vững đất nước. Việc lan tỏa và và tôn vinh các gia đình văn hóa tiêu biểu, gia đình văn hóa có truyền thống trong bảo vệ di sản văn hóa dân tộc trên địa bàn Thủ đô sẽ góp phần quan trọng trong thực hiện chương trình xây dựng Người Hà Nội thanh lịch, văn minh và việc hình thành nhân cách tốt đẹp cho thế hệ trẻ tương lai của Thủ đô và đất nước”, NNƯT Nguyễn Thị Thỏa cho biết.
Đến nay, gia đình NNƯT Nguyễn Thị Thỏa đã có 3 thế hệ theo nghề múa rối nước truyền thống ở phường múa rối nước dân gian Đào Thục. Họ cùng với những nghệ nhân của phường rối vẫn đang viết tiếp truyền thống văn hóa tốt đẹp trong nghệ thuật múa rối của gia đình, của quê hương. Mỗi lần có chuyến lưu diễn nước ngoài, NNƯT Nguyễn Thị Thỏa và anh em trong phường rối lại dồn tâm sức đưa nét đẹp của nghệ thuật diễn xướng dân gian truyền thống đến với bạn bè khắp năm châu thế giới, và hi vọng đến một ngày rối nước Việt Nam sẽ trở thành một trong những di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Nghệ nhân Nguyễn Thị Thỏa cũng mong muốn, múa rối nước Đào Thục sớm được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.
.jpg "Nhà văn Bùi Tiểu Quyên: “Viết cho thiếu nhi thật ra không dễ chút nào”")
.jpeg "Làm báo nơi vùng giải phóng")
.png "Triển lãm “Cẩm nang sử dụng: Cuộc đời”")
.png "SHB và Học viện Ngân hàng hợp tác toàn diện phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao")
.jpg "LHP châu Á Đà Nẵng lần thứ 2: Vinh danh các tác phẩm điện ảnh xuất sắc, giàu tính nhân văn")
