Năm Tý kể chuyện Chuột

Yên Giang| 26/01/2020 08:16

Chuột là giống thú 4 chân bé nhất nhưng lại được xếp hàng đầu trong số 12 con Giáp thuộc lịch pháp Can - Chi cổ truyền của văn hóa phương Đông. Chuột chui rúc, len lỏi khắp môi trường sống của con người, đặc biệt ở các vùng nông thôn, nông nghiệp gây ra vô vàn hệ lụy. Tuy nhiên, trong hàng ngàn loài chuột có loài được người ta bắt làm thực phẩm hoặc nuôi làm vật thí nghiệm, nghiên cứu khoa học trong ngành y… Loài chuột tuy bé nhỏ nhưng rất tinh ranh. Có truyền thuyết xưa kể rằng: - Khi thượng đế tổ chức cuộ

Năm Tý kể chuyện Chuột
Tranh minh họa truyện “Đám cưới chuột” của họa sĩ Ngô Mạnh Lân. 
Thành ngữ - Tục ngữ
- Nhà hôi như tổ chuột
- Chuột chạy cùng sào
- Chuột sa chĩnh gạo
- Lù rù như chuột chù phải khói
- Đầu voi đuôi chuột
- Ướt như chuột lột
- Lấm lét như chuột ngày
- Cháy nhà ra mặt chuột
- Hổ ham heo như mèo ham chuột
- Cáo vuốt đuôi gà
- Chuột nhà rậm lông,
Chuột đồng dầy mỡ
- Gà hấp chuột chiên
Thác lác chả nghiền
Cá rô kho tộ.
- Kiến bò lổm ngổm
Chuột chạy rào rào
Thế nào cũng bão.
- Hoài hồng ngâm cho chuột vọc
Hoài hạt ngọc cho trâu vầy.
- Dơi không ra dơi
Chuột không ra chuột

Ca dao
- Chuột nhắt đòi bắt chị mèo,
Mèo quơ mười phát, chuột queo cả bầy.
- Sân đình đâu phải bãi hoang
Gái trai chim chuột, Thành hoàng trị ngay.
- Mèo già rủ chuột đi chơi
Vừa ra khỏi ngõ mèo xơi chuột liền
- Đói thì ra rẫy gậm khoai
Chuột vô chĩnh gạo, đố nhoài thoát thân.
- Chuột chù chê khỉ rằng hôi
Khỉ vỗ đùi cười: - Cả họ mày thơm!
- Chuột chê xó bếp chẳng ăn
Chó chê nhà dột sang nằm bụi tre
- Chim chích mà đậu cành sồi
Chuột chù trong cống đòi soi gương Tàu 
- Chuột kêu chút chít trong rương
Anh đi cho khéo, đụng giường mẹ hay.
- Thứ nhất đom đóm vào nhà
Thứ nhì chuột rúc, thứ ba hoa đèn.
- Con mèo, con mẻo, con meo
Muốn ăn thịt chuột thì leo xà nhà
- Hàm rộng, miệng cọp: anh hùng
Hàm rắn miệng chuột: bất trung vô nghì
- Mắt chuột, tai thỏ, mũi dơi
Trai thì gian xảo, gái thời đong đưa
- Ghen chi ghen lạ ghen lùng
Mèo rình bắt chuột đụng mùng cũng ghen
- Em tôi buồn ngủ buồn nghê
Con chuột tuổi Tý, con dê tuổi Mùi
- Con mèo mà trèo cây cau
Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà
Chú chuột đi chợ đường xa
Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo
- Anh là con cái nhà ai
Cái đầu bờm xợp, cái tai vật vờ
Cơm no rồi lại ngồi bờ
Con chó tưởng chuột nó vồ mất tai
- Con mèo, con chuột có lông
Ống tre có mắt, nồi đồng có quai
- Cưới nàng anh toan dẫn voi
Anh sợ quốc cấm nên voi không bàn
Dẫn trâu sợ họ máu hàn
Dẫn bò sợ họ nhà nàng co gân
Miễn là có thú bốn chân
Dẫn con chuột béo, mời dân, mời làng.
- Cần chi cá lóc, cá trê
Thịt chuột, thịt rắn nhậu mê hơn nhiều
- Chuột nằm bồ thóc khoanh đuôi
Con dâu bà xã đuổi ruồi không bay
- Hang hùm ai dám mó tay
Chuột nào lại dám cắn dây buộc mèo?
- Tuổi Tý là con chuột nhà
Bắt vịt, bắt gà; xoi ngách, đào hang…

Nói ngược
- Bao giờ cho cám ăn heo
Cho chuột ăn mèo, cho cỏ ăn trâu
- Con chuột  kéo cày liên hồi
Con trâu bốc gạo vào ngồi trong cong
- Thóc giống cắn chuột trong bồ
Một trăm lá mạ đuổi vồ con trâu

Câu đố
- Bằng mẩu củi
Lủi vô lùm
Cái lưng lum khum
Cái đuôi nghí ngoáy, là con gì?
(Con chuột)
- Bốn anh cùng chung một tên
Cùng chung một xóm, chẳng riêng một làng
Một anh thì đỗ quan sang
Một anh hôi rịch như chàng cú hoang
Một anh con đống cháu đàn
Một anh bé tý chỉ bằng ngón tay
Là con gì? 
(là chuột cống
chuột chù
chuột đám
chuột nhắt)
- Con mẻo con meo
Con mèo đuổi chuột
Cầm đuốc soi đường
Cầm gương soi mặt
Mèo bắt cái đuôi
Chuột chui hang tối
Mèo đói kêu meo
Meo mẻo mèo meo…

Vè 
Ve vẻ vè ve
Kể vè con chuột 
Mình thuôn thậm thuột
Tựa đoạn ống tre
Bộ lông hoe hoe
Cái đuôi ngoắt ngoắt
Cái mồm nhọn hoắt
Con mắt thòi lòi
Chòm râu cá chốt
Cái răng dài sọc
Cắn phá động trời 
Ai ai cũng sợ
Cả đời vay nợ
Cũng tại chuột bầy
Phá sạch gia tài
Cũng là tại nó
Cấy cày lao khổ
Lúa mới trổ đòng
Nó cắn sạch trơn
Sáng ra thăm đồng 
Còn ba hạt lép…

Đeo chuông vào cổ mèo
Từ lâu lắm rồi, họ hàng nhà chuột đã là món ăn khoái khẩu của họ nhà mèo.
Đến một ngày nọ, Hội đồng chuột không thể đời đời để con cháu mình chịu cảnh hiến thân cho kẻ ác, bèn triệu tập buổi họp hội đồng để các thành viên hiến kế chống lại loài sát thủ truyền kiếp. 
Buổi họp được hưởng ứng nhiệt liệt, ngay từ phút đầu đã có nhiều thành viên xin hiến kế.
Một cụ chuột râu ria đã bạc cả, lên tiếng trước: 
- Thưa Hội đồng, kế hay nhất từ xưa đến nay, không chỉ nhà chuột chúng ta từng thực hiện, mà cả loài người cũng ưa dùng…
Tất cả nhao nhao hỏi: 
- Kế gì? Kế gì?
Cụ chuột dõng dạc:
- Là kế “miếng thịt, bịt miệng”, ấy là cách của loài người, còn loài mèo thì cứ lấy “xâu cá vá mồm”!, các vị có thấy hay không? 
Tất cả lại nhao nhao:
- Hay! Hay! Nhưng lỗi thời rồi! Lỗi thời rồi!
Một ông chuột trong đám giải thích: 
- Thì ông cha ta chả làm kế đó mãi rồi sao? Các vị có xem tranh Đông Hồ họ vẽ về loài ta trong “Thầy cống vinh quy” rồi “Đám cưới chuột” chưa? Để thầy cống, đám cưới chuột được trót lọt các cụ nhà ta đã phải cử một đoàn mang lễ cá đến dâng cửa nhà mèo đó. Mà không chỉ những sự ấy nhớ. Mà sự to, sự nhỏ muốn cho yên đều phải dâng lễ cống nạp như vậy. Nhưng nhẫn tâm thay, chỉ ít lâu sau, đâu lại hoàn đấy.
Cả phòng họp im lặng hồi lâu. Mọi thành viên hồi hộp chờ đợi.
Rồi từ cuối phòng, một bác chuột cống tự tin đã lên tiếng;
- Theo tôi, ta nên học loài người ở cách làm bẫy bắt hổ. Hổ dữ tợn, hung bạo là thế mà họ còn làm bẫy diệt được. Ta sợ đếch gì loài mèo!
Tất cả lại nhao nhao:
- Không ổn, không ổn.
- Thân ta bé nhỏ, làm bẫy cách gì? Mà loài mèo khôn lắm, chúng còn dạy cả loài hổ leo cây đấy, chúng dễ gì mà ta bẫy.
Bác chuột cống vẻ mặt lúng túng, tiếp lời:
- Hay là chúng ta đánh bả cho cả họ nhà nó chết toi!
Tất cả lại nhao nhao:
- Có chúng ta trúng bả thì có.
- Bất khả thi, bất khả thi.
- Ta lấy gì làm bả?
Sau lần này thì phòng họp chìm trong im lặng, thất vọng. Rồi điều gì đến sẽ đến, một chàng chuột xù dị tướng hùng hổ tiến lên trước giọng oang oang:
- Tôi xin hiến kế, diệu kế
Đám đông lại nhao nhao:
- Nói ngay, nói ngay xem nào!
Chuột xù dõng dạc:
- Xin thưa quý vị!
Theo tôi, đây là cách hay nhất, hay nhất!
(ngừng một lát, tiếp)
Chúng ta sẽ tìm cách đeo vào cổ loài mèo, mỗi con một chiếc chuông đồng.
- Để làm gì, để làm gì?
- Để khi chúng mò đến đâu, nhảy đến đâu, chuông sẽ rung lên ở chỗ đó, nhà chuột ta sẽ tìm đường lẩn tránh lập tức. Các vị thấy có diệu kế không?
Tất cả phòng họp đồng thanh reo lên:
- Diệu kế! Diệu kế!
(0) Bình luận
  • “Hàng xóm của tôi Totoro” - Truyện tranh Studio Ghibli đến Việt Nam
    Sau nhiều năm được yêu mến qua màn ảnh, thế giới nghệ thuật giàu nhân văn của Studio Ghibli đã chính thức bước vào không gian sách tại Việt Nam. Những ấn phẩm đầu tiên xoay quanh bộ phim kinh điển “Hàng xóm của tôi Totoro” do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành đánh dấu cột mốc đáng chú ý trong hành trình đưa các tác phẩm Ghibli đến gần hơn với bạn đọc trong nước.
  • Ra mắt bản tiếng Việt tuyển tập kiệt tác Fujiko F. Fujio
    Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt bản tiếng Việt tuyển tập đặc biệt “Tuyển tập kiệt tác Fujiko F. Fujio: F THE BEST” - ấn phẩm quy tụ những tác phẩm tiêu biểu nhất trong sự nghiệp của một trong những tác giả manga có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất Nhật Bản.
  • Ra mắt sách 'Gió Trường Sơn vẫn hát' của nhạc sĩ Đào Hữu Thi
    Ngày 20/12, tại Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, nhạc sĩ Đào Hữu Thi tổ chức Lễ ra mắt sách “Nhạc sĩ Đào Hữu Thi - Gió Trường Sơn vẫn hát”, nhân dịp kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025).
  • Nhìn lại hành trình ba thập kỷ của “Kính vạn hoa”
    Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ra đời bộ sách “Kính vạn hoa” (1995-2025), vào sáng ngày 20/12/2025, tại Nhà Thiếu nhi TP. Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Kim Đồng sẽ tổ chức chương trình giao lưu, ký tặng và trao giải cuộc thi viết và vlog “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…” nhằm tôn vinh một trong những bộ sách kinh điển của văn học thiếu nhi Việt Nam, đồng thời tri ân các thế hệ bạn đọc đã lớn lên cùng tác phẩm.
  • Cuốn sách dành cho cha mẹ của những đứa trẻ ghét viết
    Trong ký ức của không ít người trưởng thành, viết từng là một áp lực kéo dài suốt những năm tháng đi học: sợ sai chính tả, sợ bị chấm điểm thấp, sợ viết không đúng ý thầy cô. Nỗi sợ ấy, theo Julie Bogart (tác giả cuốn sách) không chỉ tồn tại ở trẻ em mà còn in hằn trong người lớn. Thực tế đó đã thôi thúc bà viết “Cuốn sách dành cho cha mẹ của những đứa trẻ ghét viết” như một lời mời gọi các bậc phụ huynh thay đổi cách nhìn nhận và đồng hành cùng việc viết của trẻ em. Cuốn sách do Nhà xuất bản Thế giới và Công ty Cổ phần Xuất bản & Dữ liệu ETS liên kết xuất bản, vừa ra mắt bạn đọc.
  • 40 tác giả được vinh danh cuộc thi thơ làng Chùa lần thứ 3 - “Thơ ca và nguồn cội”​
    Cuộc thi “Thơ ca và nguồn cội” lần thứ 3 đã thu hút được hơn 500 tác giả tham gia, với tổng số hơn 1.500 bài thơ. Đáng chú ý, cuộc thi hội tụ đủ các cây bút là những tác giả không chuyên đến các nhà thơ danh tiếng; phạm vi của cuộc thi không còn giới hạn trong một ngôi làng nhỏ mà đã lan tỏa ra khắp Việt Nam và thế giới...
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Nhìn lại một năm hoạt động của Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội
    Sáng 24/12, tại trụ sở Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội đã tổ chức Lễ tổng kết hoạt động năm 2025 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2026. Đây là dịp để Hội nhìn lại toàn diện kết quả hoạt động trong một năm nhiều biến động, đồng thời xác định các nhiệm vụ trọng tâm cho giai đoạn tiếp theo.
  • Thắp sáng di sản, kết nối cộng đồng trong chuỗi sự kiện chào năm mới 2026 tại Hà Nội
    Không gian Chiếu sáng Nghệ thuật Hồ Gươm - Tháp Rùa, không gian triển lãm số “Hà Nội rạng rỡ - Ánh sáng và di sản”, Hà Nội Countdown 2026 là chuỗi hoạt động đón chào năm mới 2026, phục vụ miễn phí Nhân dân và du khách trong và ngoài nước, sự kiện bắt đầu từ tối nay 24/12...
  • Nhìn lại di sản họa sĩ Trịnh Hữu Ngọc
    Nhằm nhìn nhận, đánh giá và gợi mở những cách tiếp cận mới đối với di sản của họa sĩ, nhà thiết kế nội thất Trịnh Hữu Ngọc, sáng 23/12/2025, Trung tâm Điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội - Bảo tàng Hà Nội đã tổ chức tọa đàm “Di sản Trịnh Hữu Ngọc - Một khoảng trống trong sử mỹ thuật Việt Nam”. Không chỉ góp phần phác họa chân dung một nghệ sĩ tiêu biểu, tọa đàm còn hướng tới làm rõ di sản tư tưởng thiết kế của Trịnh Hữu Ngọc, từ đó đặt ra những vấn đề rộng hơn về cách tiếp cận, ghi nhận và bảo tồn di sản thiết kế nội thất trong bối cảnh mỹ thuật Việt Nam đương đại.
  • Hà Nội thực hiện đợt cao điểm trấn áp tội phạm dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026
    Đợt cao điểm nhằm hỗ trợ tích cực cho lực lượng Công an Thành phố đảm bảo ANCT, TTATXH, bảo đảm an toàn cho Nhân dân vui Xuân, đón Tết; đồng thời quyết tâm bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn các mục tiêu, công trình trọng điểm, các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại...
  • Hà Nội hạn chế xe ô tô tải trên 10 tấn, xe container trong khung giờ cao điểm trên Vành đai 3
    Nhằm giảm áp lực ùn tắc giao thông, UBND TP Hà Nội vừa có văn bản chấp thuận đề xuất của Sở Xây dựng Hà Nội về việc triển khai thí điểm hạn chế một số loại phương tiện lưu thông trên đường Vành đai 3 trên cao trong khung giờ cao điểm.
Đừng bỏ lỡ
Năm Tý kể chuyện Chuột
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO