Mười năm phấn bảng...
Dọc theo quốc lộ 14, trường THCS Mạc Đỉnh Chi lại yên bình chìm khuất bên rừng cao su ven đường hướng vử trung tâm huyện Đăk Hà . Nằm ngay bên đường quốc lộ nên có lẽ chẳng mấy ai để ý đến những khó khăn bên trong chuyến đò xuôi ngược mà hằng ngà y các thầy cô vẫn chèo lái.
Theo cô giáo Huử³nh Thị Công Hảo, Trường THCS Mạc Đĩnh Chi hiện có 386 học sinh trong đó 138 em là học sinh Đồng bà o DTTS, chủ yếu là người Rơ Ngao ở Thôn 4 và Thôn 5 xã Đăk La, huyện Đăk Hà . Với số lượng học sinh gần 1/3 là người dân tộc thiểu số, cuộc sống các em không mấy khá giả để miệt mà i theo đuổi con chữ đến trường.
Giáo viên Huử³nh Thị Công Hảo trao đổi cùng PV báo Người Hà Nội văn phòng Miửn Trung “ Tây Nguyên.
Hơn 10 năm theo nghiệp phấn trắng, bảng đen, cô giáo Huử³nh Thị Công Hảo không khửi hoà i niệm với chúng tôi khi nói vử chuyện đời, chuyện nghử: Ngà y mới ra trường, nhiệt huyết còn căng trà n trong khí quản, tôi xin việc trên tận vùng núi Tu Mơ Rông sau đó mới xin vử dưới huyện Đăk Hà nà y công tác. Ngoà i việc đi dạy, giáo viên chúng tôi còn phải kiêm thêm công tác khuyến học, vận động các em đến trường, đến lớp, đặc biệt là con em đồng bà o. Những nẻo đường chúng tôi đến là những bản là ng xa xôi, những ngôi nhà lẩn khuất cùng với những đứa học trò cùng khổ trốn chạy việc học cầu thêm được bữa cơm no còn không có thì mong gì ngà y hai buổi cắp sách đến trường. Nghĩ lại nhiửu khi thấy đắng nghẹn nơi cổ họng.
Kể vử những kỷ niệm vui buồn, cô Hảo nhớ lại: Ngà y mới ra trường, là m công tác chủ nhiệm, những lúc lên lớp thấy các em vắng mặt thì thể nà o sau buổi tan trường cô và các đồng nghiệp cũng phải kiêm thêm nhiệm vụ đi vận động các em đi học. Nhiửu lúc gặp chuyện dở khóc dở cười khi hửi nguyên do các em không đi học, các em trả lời tỉnh rụi Em ngủ dậy muộn nên sợ không dám đi học. Hay em đói bụng quá nên không đi học được....
Với những trường hợp như thế thì ép buộc cũng chẳng được, thầy cô chúng tôi lại phải động viên cha mẹ các em Đi học sẽ được thầy cô giúp đỡ, nhà trường, xã hội sẽ hỗ trợ ... Đôi lúc, giáo viên còn bử tiửn túi ra để mua quà tặng động viên các em.
Nặng lòng khốn cảnh học trò...
Nhiửu lúc ngẫm lại thấy đau lòng, ở độ tuổi các em, con cái người Kinh thì đang tuổi ăn, tuổi học nhưng với những em đồng bà o lại là độ tuổi mưu sinh, kiếm sống cho cả gia đình. Nhiửu em được thầy cô sang sớm đến vận động, đồng ý đi học nhưng lại than thở: Cô ơi, em đi học nhưng các em em ở nhà đói bụng không có cái ăn ạ... khiến lũ giáo viên chúng tôi rơi nước mắt. Lúc đó, với đồng lương ít ửi khi mới và o nghử, trong túi chỉ còn 100 ngà n, buộc lòng phải rút 70 ngà n đưa cho đứa trẻ ở nhà đi mua gạo vử nấu ăn sáng cho cả nhà rồi dẫn học sinh đến trường học.
Những học sinh người đồng bà o DTTS xã Đăk La, huyện Đăk Hà , tỉnh Kon Tum đang gieo ước mơ của mình theo từng con chữ.
Nhưng rồi cũng gặp nhiửu chuyện bi hà i, như cách đây nhiửu năm, em A Quá là học sinh ham học, nhưng lại hay ngủ dậy muộn. Giáo viên nhắc nhở em ấy nhiửu lần rồi cũng chứng nà o tật ấy. Tôi là m công tác chủ nhiệm nên phải đi vận động và o mỗi buổi sáng sớm. Sáng nà o cũng đến nhà em gọi dậy, mấy ngà y đầu còn phải chử em thức dậy, rửa mặt, ăn sáng rồi chở em đến lớp. Một thời gian sau, trong một buổi sáng vô tình kể em nghe chuyện mỗi bữa đửu đến đánh thức em, nhưng con cô thì lại không ai lo, để bố con ở nhà tự xử lý lấy....
Ngà y hôm sau, A Quá bỗng nhiên đến lớp rất đúng giử và hứa Cô ơi, sau nà y con không đi trễ nữa đâu, cô không cần phải đến nhà gọi con dậy nữa.... Chợt nhận ra, đôi khi giáo viên chúng tôi phải dùng cả tình thương và tâm lý để đánh thức các em, giáo viên không chỉ là người truyửn chữ mà còn phải dạy người nữa.
Vử sau, khi A Quá lên cấp 3 ở nội trú trên Đăk Hà , ngà y lễ Hiến chương nhà giáo em vử mang tặng tôi một quả bí đử và cười vui Ngà y xưa con học không giửi nhưng được cô thương nhiửu. Giử đi học cấp ba không được ai gọi dậy nữa cô ạ, con phải tự ý thức, con nhớ các thầy cô trường mình quá.... Tôi nghe mà như được tiếp thêm niửm vui với nghử. Nhiửu thế hệ học sinh đi qua, tôi như góp nhặt thêm và o tâm hồn nghử giáo những yêu thương và trân trọng từ các em. Mỗi một thế hệ cũ ra đi và vử lại, nhìn những thà nh tích các em đạt được tôi và những giáo viên nhìn nhau và vui cười, lấy đó là m niửm hạnh phúc lặng lẽ.
Nói vử các thầy cô trong trường, Nhật Lệ (lớp 9A), Khánh Nam (lớp 8B) hay như Y Nguyệt (8B) đửu có chung một niửm vui khi được học, được gắn bó với trường THCS Mạc Đĩnh Chi. Nơi đây, thầy cô của các em không chỉ là những người thầy mà còn là những người thân thương luôn quan tâm, giúp đỡ các em trên con đường học tập của mình.
Cô bé học sinh Y Nguyệt “ đồng bà o dân tộc Rơ Ngao hồ hởi khoe vử ước mơ của mình là các thầy cô giáo luôn luôn sống lâu, sống khoẻ.
Y Nguyệt e ngại nhưng chân thà nh khi nói vử các thầy cô trường Mạc Đĩnh Chi Em yêu tất cả các thầy cô, không riêng ai cả. Em mong các thầy cô sống lâu, có sức khoẻ, luôn là m tốt công việc và luôn quan tâm, giúp đỡ học sinh nghèo tụi em...
Vẫn đam mê theo nghiệp truyửn chữ, dạy người
Với cô Hảo, những ngà y tháng là m công tác chủ nhiệm như thế có lẽ đã khép lại, từ khi vử trường THCS Mạc Đĩnh Chi, cô Hảo chỉ giảng dạy và phụ trách công tác nử nếp. Thế nhưng, nhiệm vụ hà ng đầu của trường vẫn là vận động các em đến lớp.
Cô Hảo kể vui Chồng chị hay đùa rằng Các em là cái bản đồ di động trên địa bà n khi mà những cung đường, những thôn xóm thậm chí là từng ngôi nhà . Chỉ cần có học sinh nghỉ học, bử học các thầy cô đửu biết cả.
Ở trường THCS Mạc Đĩnh Chi, số lượng học sinh DTTS chiếm tương đối, nhà đông con, điửu kiện kinh tế khó khăn khiến các em thường xuyên vắng học. Theo cô Hảo thì không kể đâu xa, trong trường nà y, nhà nà o tiến bộ có lẽ là 5-6 con, những nhà khác 8-10 con đã may mắn lắm rồi bởi họ vẫn quan niệm đông con là có phúc. Có lẽ, đồng bà o thiểu số, họ không thấy cái khổ, nhiửu nhà , các em phải nấu cơm, giã muối ớt ắn sáng nhưng vẫn cứ sinh đẻ vô kế hoạch. Nhà trường phải phối hợp với các cơ quan, đơn vị tại địa phương thường xuyên vận động, dần dà họ cũng nhận thức được muốn con đến trường học cái chữ. Đó đã là bước tiến bộ nhất định và là niửmtự hà o của thầy trò trong trường rồi. Thêm nữa, khi các em đến trường, thầy cô và Ban giám hiệu cũng thêm một khó khăn nữa, đó là giúp đỡ các em hoà nhập với môi trường học tập.
Cô Hảo nói vui: Dù sao đi nữa, với chúng tôi, mỗi giáo viên đửu là nhà tư tưởng, luôn phải nhẹ nhà ng xử lý mọi việc, giúp các em hoà đồng, tránh lạc lõng bên các bạn người Kinh.... Cùng với đó, giúp đỡ các em học sinh nói chung trưởng thà nh cả vử đạo đức, nhân cách, bản lĩnh và có năng lực thật sự để tiến bước trên những chặng đường sắp tới..
Mộng Thường “ Văn Long