Dở khóc dở cười văn học sinh tiểu học

Bà  ngoại em vẫn chưa già / Chiửu chiửu bà  cườ¡i xe ga ra đường/ Mắt bà  vẫn rất tinh tường/ Tóc nhuộm ánh tím soi gương mỗi ngà y.... Аó là  những câu thơ đang gây xôn xao cộng đồng mạng những ngà y gần đây khi thực tế, học sinh ngay từ bậc tiểu học đã được mặc định theo văn mẫu: đã là  ông bà  thì tóc phải trắng như cước, da đồi mồi, bước đi chậm chạp, tả dòng sông thì phải trong là nh, cánh đồng phải thẳng cánh cò bay...

Rập khuôn hay... giả  dối?

Không ít phụ huynh tiểu học chia sẻ, sau một thời gian để con tự đánh vật với những bà i văn ngô nghê đã bị cô giáo nhắc nhở rất thật rằng: Các con ở lứa tuổi nà y chưa thể tự là m được một bà i văn ngắn, mà  phụ huynh phải hướng dẫn chi tiết cho các con theo đúng... chương trình, gợi ý trong sách giáo khoa. Và  đương nhiên như vậy thì không thể tránh... văn mẫu.

Một phụ huynh buồn rầu, cô giáo ra đử văn tả vử dòng sông quê hương. Con trai anh đã tả con sông Kim Ngưu ngay gần nhà  với những câu như Dòng sông trong xanh, nước chảy lững lử, rồi vắt ngang như một dải lụa...; trong khi đó, con sông nà y luôn đứng đầu trong những dòng sông bị ô nhiễm của Hà  Nội, nước đen ngòm, luôn bốc mùi khó chịu. Anh có góp ý thì cậu con trai hồn nhiên: Cô nói tả dòng sông thì phải như vậy mới hay!.

Một phụ huynh có con học lớp 2 thì bức xúc kể rằng, đử bà i cô đưa ra là  tả ông hoặc bà  em. Con trai chị đã tả bà  ngoại với những câu từ: tóc bà  bạc phơ, dáng đi chậm chạp, ánh mắt hiửn từ. Trong khi bà  ngoại mới ngoà i 50 tuổi, tóc còn đen, và  bà  vẫn chưa có dấu hiệu của tuổi già  như lời cô nói; thậm chí bà  tự lái xe Mẹc đi là m, đi chơi, đi shopping, đi du lịch, đi khiêu vũ..., vị phụ huynh nà y cho biết.

Một học sinh khác tả vử ông nội rất thật như người ông béo, lùn, da ông ngăm đen, đầu ông bị hói vì tóc đã rụng nhiửu. Thế nhưng, cháu được 5 điểm với lời phê lạnh lùng của cô rằng tả vử ông ngây ngô quá.

Một bà  mẹ có con học lớp 5 cũng giật mình khi đọc bà i văn con tả bố hoà n toà n xa lạ với bố thật. Khi yêu cầu cháu viết lại một bà i văn khác chân thật hơn thì cháu nói rằng: Cô giáo bảo tả như thế mới hay và  cả lớp con tả bố như thế, tả thật cô không cho điểm cao. Chị cho rằng với cách dạy như vậy, chính ngà nh Giáo dục đang dạy các cháu cách nói dối.

Nhiửu phụ huynh đã rất bức xúc trước thực tế học sinh bây giử tả văn rập theo khuôn mẫu, như kiểu tả dòng sông thì phải trong mát, cánh đồng thì bát ngát, lúa trổ đòng đòng, ông bà  thì tóc phải bạc phơ, dáng đi chậm chạp. Còn khuôn mẫu để tả con vật là  phải so sánh đầu, tai, mũi, đuôi giống cái gì, to bằng gì. Chính vì thế nên có chuyện một học sinh lớp 3 khi tả con lợn đã dũng cảm ví von: Аầu con lợn to bằng đầu bố em, mũi con lợn bẹp gí như mũi bố em, tai con lợn to bằng tai bố em... Và  đuôi con lợn giống em vì bố nói em là  cái đuôi của bố.

Ngay trong chương trình là m văn lớp ba học vử viết thư cho bạn để là m quen, bao giử cũng là  kết thúc bằng câu: Thôi thư mình viết đã dà i, mình xin dừng bút ở đây mặc dù cả thư được và i dòng ngắn ngủn, sáo rỗng. Chưa kể, bà i văn đúng chuẩn mẫu đến cuối mỗi bà i phải nói lên cảm nghĩ của mình: xin hứa sẽ chăm ngoan, học giửi để vui lòng....  Thế nên mới có chuyện bi hà i: sau khi tả xong con bò, một HS lớp 4 đã hà o hứng kết luận: Em xin hứa sẽ học tập theo... con bò để ngà y cà ng học giửi và  chăm ngoan hơn.

Hà ng loạt người giửi mà  không... giửi

Trước mỗi kì kiểm tra, học thuộc lòng các bà i văn mẫu để là m bà i thi là  tình trạng phổ biến ở các trường từ tiểu học đến THPT hiện nay. Mọi thứ đửu có khuôn nên học sinh cứ thế áp và o và  sẽ đạt thà nh tích như mong muốn của giáo viên, nhà  trường. Thế nên mới có chuyện lớp nà o cũng đa số là  học sinh giửi. Thế nhưng, cảm xúc thật của các em, tất cả những gì ngây ngô, trong trẻo nhất đã bị thui chột ngay từ những năm tháng đầu đời ...

Nhóm nghiên cứu báo cáo tại hội thảo văn học quốc gia mới đây đã tìm ra câu trả lời sau khi khảo sát 3.085 bà i văn của học sinh 15 trường (THCS, THPT của trường chuyên, dân lập, trên địa bà n nông thôn và  thà nh phố) có đến 75% số bà i văn ở bậc THPT, 58,1% số bà i ở bậc THCS đạt điểm khá, giửi. Như vậy, dù chối bử môn văn nhưng điểm thi của các em lại không bi quan chút nà o chính bởi cách chấm điểm theo ý và ... văn mẫu.

Nhà  giáo Dương Phương Hồng (Trường THPT Lê Trực - Kiên Giang) đã chỉ ra: Trên thị  trường sách có quá nhiửu sách học tốt môn ngữ văn, trả lời sẵn các câu hửi trong phần hướng dẫn học bà i của SGK. Khi được hửi, các em trả lời đúng y xì trong sách hướng dẫn. Lớp có 40 em thì có 40 câu trả lời giống nhau.

Không chỉ ở bậc tiểu học mà  tới thi đại học (АH) cũng thuộc lòng văn mẫu. Năm 2006 dư luận đã bất ngử vử bà i văn dự thi và o АH Đà  Nẵng được điểm 10. Khi bà i văn được đưa lên phương tiện truyửn thông thì bí quyết học giửi môn văn của thí sinh nà y đã bị phát hiện giống hệt bà i văn mẫu in trong cuốn Kiến thức cơ bản văn học 12. Hội đồng tuyển sinh đã bị đặt trong tình thế tiến thoái lườ¡ng nan, nhận định thí sinh nà y không có lỗi, không vi phạm quy chế tuyển sinh nên vẫn phải công nhận điểm cho thí sinh.

à”ng Trần Phò - giáo viên văn (TP.HCM) nói rằng: Tôi không trách học sinh là m bà i giống y trong sách. Аiửu tôi bức xúc là  cách ra đử thi và  chấm thi bao năm nay vẫn như cũ. Аó là  cách đánh giá đầy mâu thuẫn và  nguy hiểm. Nó đẻ ra hà ng loạt người giửi mà  không giửi và  ngược lại.

Nhà  giáo Nguyễn Hà  (Аại học Khoa học Xã hội và  Nhân văn TP.HCM) thì chỉ ra một bất cập: Với đáp án chi ly, chính xác từ 15 - 20 cột điểm, người thầy thà nh những thợ chấm, máy chấm vô hồn. Thầy không chỉ ngán ngẩm vì đọc quá nhiửu bà i na ná nhau rút ra từ bộ đử, sách văn mẫu, mà  còn vật vã với những phép cộng, phép chia tới hai số lẻ, thì còn đâu hứng thú hay chấm với con mắt xanh...