Đình Từ Am (huyện Thanh Oai)

Làng Từ Am xưa có tên gọi là trại Am.

Đình Từ Am thờ phu nhân Đông Hải, một trong ba vị Thượng đẳng phúc thần của 3 làng Rùa Thượng, Rùa Hạ và Từ Am. Đông Hải phu nhân được sinh ra cùng một bọc với hai vị thành hoàng An Duy đại vương và Hữu Sơn đại vương. Phu nhân là người có công với dân với nước nên sau khi bà hoá ở sông Tô Lịch, nhân dân làng Từ Am đã lập phụng thờ.

Đình Từ Am có kết cấu kiến trúc chữ “đinh”, quay hướng tây bắc, mặt trước hướng ra sông Tô Lịch bao gồm các hạng mục Nghi môn, Đại bái và Hậu cung. Nghi môn làm theo kiểu 2 tầng 8 mái gồm một cửa chính và 2 cửa phụ có tường bao xung quanh di tích.

Đại bái là ngôi nhà 5 gian, đầu hồi bít đốc với hai mái chảy lợp ngói ri. Vào bên trong, 4 bộ vì gian giữa được làm theo kiểu “chồng rường con nhị”. Trên các cột trốn, hoành, rường cụt đều mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn. Trên thượng lương còn ghi niên đại khởi dựng vào triều Nguyễn, niên hiệu Thành Thái thứ 13 (1901). Hai bộ vì hồi đều làm theo kiểu “kèo hồi”, trang trí khá đơn giản ở bụng quá giang và đầu bẩy, chạm nổi rồng, lân, mai, trúc, cúc hoá long.

Hậu cung là một công trình gồm 2 gian nhà dọc. Bên trong bài trí bộ kiệu chạm trổ khá tinh xảo và mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn. Phía trong Hậu cung đặt long ngai bài vị cũng mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn và một số di vật có giá trị khác như bát hương gốm Thổ Hà, hương án gốm chạm trổ tinh xảo...

Đình Từ Am đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1991./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02