Đền Quán Thánh - những điều còn chưa biết

Hanoimoi| 08/06/2022 09:30

“Quan Thánh” hay “Quán Thánh” mới là tên gọi đúng? Đền Quán Thánh là “quán” hay là “đền”? Ai là vị thần được thờ ở đền Quán Thánh? Vì sao trước những kỳ thi quan trọng, nhiều người đưa con em mình đến lễ bái ở đó?... Những câu hỏi ấy được giải đáp phần nào qua cuốn sách “Quán Thánh - Ký ức tư liệu Hán Nôm Thăng Long - Hà Nội” (NXB Thế Giới và Tri Thức Trẻ Books liên kết xuất bản).

Đền Quán Thánh - những điều còn chưa biết

Trong đền Quán Thánh có thông tin quý giá được ghi khắc trên các bức hoành phi, câu đối, khánh đồng... nhưng cho đến nay, chưa có công trình nghiên cứu nào về tư liệu Hán Nôm được lưu giữ ở đây. Được phát triển từ luận văn cử nhân cách đây 22 năm của tác giả Nguyễn Đức Dũng (hiện là chuyên viên chính Cục Di sản - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), cuốn sách “Quán Thánh - Ký ức tư liệu Hán Nôm Thăng Long - Hà Nội” được Tiến sĩ Tô Lan (Viện Nghiên cứu Hán Nôm) tổ chức bản thảo cùng sự đóng góp về mặt hình ảnh, chú thích, hiệu đính, quy đổi địa danh địa lý... của nhóm thực hiện bản thảo.

Điều làm nên sức hấp dẫn đầu tiên của cuốn sách là phần hình ảnh chân thật và chi tiết, khiến độc giả tò mò muốn biết những con chữ trong di tích đền Quán Thánh nói lên điều gì. Toàn bộ bản khắc Hán Nôm trên chất liệu đá, đồng, gỗ của 25 bài thơ, 15 hoành phi, 31 đôi câu đối, 6 bia đá, 1 khánh đồng, 1 biển đồng trong đền Quán Thánh đã được hệ thống lại.

Dưới mỗi một bức ảnh sống động về từng nét chạm khắc, thớ gỗ, vết nứt là phần văn tự gồm nguyên văn chữ Hán Nôm, phiên âm, dịch nghĩa và chú thích tỉ mỉ để độc giả có thể tiếp nhận một cách hứng thú. Còn bài tổng luận của cuốn sách thì bao quát lịch sử đền Quán Thánh, đồng thời hệ thống hóa di sản tư liệu Hán Nôm về nơi này, từ đó dẫn dắt người đọc tiếp cận tư liệu.

Theo tác giả Nguyễn Đức Dũng, tư liệu Hán Nôm đền Quán Thánh là hệ thống văn bản phong phú về thể loại, nội dung, hình thức, tập trung được một số lượng lớn các tác giả là những nhà khoa bảng, danh nhân văn hóa... với nhiều phong cách khác nhau, trình độ sáng tác cao. Các văn bản này cung cấp thông tin vô cùng quan trọng về lịch sử hình thành và phát triển của bản thân di tích cũng như giá trị về văn học, lịch sử, địa lý... của Thăng Long xưa nói chung và vùng đất Tây Hồ nói riêng. Hệ thống văn bản khắc Hán Nôm ở đền Quán Thánh góp phần tạo nét đặc trưng, độc đáo của di tích lịch sử - văn hóa này.

Ra mắt ở dạng sách ảnh, cuốn sách “Quán Thánh - Ký ức tư liệu Hán Nôm Thăng Long - Hà Nội” không chỉ cung cấp tư liệu về lịch sử, kiến trúc, tín ngưỡng mà còn mở ra hướng nghiên cứu về xuất bản sách ảnh để có thể chuyển tải thông tin về di sản tốt hơn. Hệ thống di tích của Việt Nam nói chung, của Hà Nội nói riêng hết sức phong phú. Bởi vậy, rất cần những công trình như cuốn sách “Quán Thánh - Ký ức tư liệu Hán Nôm Thăng Long - Hà Nội” để di sản của cha ông được nghiên cứu sâu hơn và được biết đến rộng rãi hơn.

(0) Bình luận
  • Phường Hoàn Kiếm: Dâng hương kỷ niệm ngày hóa của Đức Hỏa Thần
    Sáng 17/11/2025, tại đền Hỏa Thần (số 30 Hàng Điếu, phường Hoàn Kiếm, Hà Nội), Đảng ủy, HĐND, UBND, UB MTTQ phường Hoàn Kiếm phối hợp cùng Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội, Tiểu ban quản lý di tích Đền Hỏa Thần và nhân dân địa phương long trọng tổ chức lễ dâng hương kỷ niệm ngày hóa Đức Hỏa Thần.
  • Đồ chơi Trung thu Hà Nội xưa: Từ ký ức đến hành trình tiếp nối
    Rằm tháng Tám, tiếng trống hội, đèn ông sao, mùi bánh nướng, bánh dẻo… như đánh thức ký ức tuổi thơ trong mỗi người. Với trẻ nhỏ, Trung thu là đêm hội rước đèn, phá cỗ dưới trăng, còn với người lớn, đó là dịp trở về miền ký ức với những món đồ chơi dân dã. Năm nay, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam mang đến cho công chúng một trải nghiệm đặc biệt qua không gian nghệ thuật sắp đặt “Sắc Thu” (diễn ra từ 4/10 và kéo dài đến 4/11/2025). Trong không gian ấy, có nhiều đồ chơi truyền thống gắn với các làng nghề Hà Nộ
  • Một dòng họ tài danh phát tích từ Lương Xá
    Nhà bác học Phan Huy Chú đã viết: “Ở làng Lương Xá nhà dòng dõi làm tướng, đời đời làm quan… Họ Đặng, từ Nghĩa Quốc công Đặng Huấn là công thần thời Lê Trung Hưng, có con gái lấy An vương Trịnh Tùng, sinh Văn tổ Trịnh Tráng. Về sau con cái đời đời vẻ vang, được phong Quận công, lấy Công chúa và làm chức Trấn thủ hơn 200 năm giàu sang mãi mãi…”.
  • Dâng hương kỷ niệm 908 năm ngày hóa Nguyên phi Hoàng Thái hậu Ỷ Lan
    Sáng 16/9/2025 (tức ngày 25/7 năm Ất Tỵ), tại đình Yên Thái (số 8 ngõ Tạm Thương, phường Hoàn Kiếm, Hà Nội), Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội tổ chức lễ dâng hương kỷ niệm 908 năm ngày hóa của Hoàng Thái hậu Nguyên phi Ỷ Lan.
  • Nữ liệt sĩ, chiến sĩ biệt động người làng Đông Ngạc
    Sinh ra trong gia đình giàu truyền thống yêu nước tại làng Đông Ngạc (nay thuộc quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội), bà Phạm Thị Chinh (tức Phạm Thị Phan Chính) là một trong những nữ chiến sĩ biệt động đầu tiên hoạt động trong nội thành Sài Gòn. Cuộc đời bà là hành trình cống hiến âm thầm nhưng vô cùng quả cảm cho cách mạng, kết tinh những phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong kháng chiến.
  • Phố Hàng Buồm - Không gian di sản giữa lòng thành phố sáng tạo
    Nằm trong lòng khu phố cổ Hà Nội, phố Hàng Buồm không chỉ là nơi lưu giữ những di sản quý giá của Thăng Long xưa mà còn là minh chứng sinh động cho sự hòa quyện giữa bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch trong bối cảnh thành phố đang vươn mình trở thành đô thị sáng tạo. Giữa dòng chảy hiện đại hóa và đô thị hóa nhanh chóng, Hàng Buồm trở thành một mô hình điển hình cho việc phát huy giá trị di sản để hướng tới phát triển bền vững, vừa gìn giữ cốt cách văn hóa, vừa mở ra những trải nghiệm độc đáo cho khách du lịch.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
Đền Quán Thánh - những điều còn chưa biết
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO