Có lệnh... như không!
9h sáng nay, có mặt tại bến xe Mử¹ Đình, theo ghi nhận của chúng tôi, người dân vẫn vô tư sả khói dù ở đây chỗ nà o cũng thấy treo biển No Smoking. Bên ngoà i hà nh lang, trước của bán vé từ quán cóc hay trong phòng chử... vẫn còn khói thuốc lá của những hà nh khách xả ra. Không chỉ có lơ xe, lái xe...hà nh khách cũng phì phèo điếu thuốc.
Anh Trần Văn Tuân đang chử xe đi Ninh Bình, vừa rít thuốc vừa nói: Tôi không hay lệnh cấm hút thuốc lá. Biển cấm hút thuốc thì đâu trả có. Mà tôi hút cũng có thấy ai nhắc gì đâu. Một số người khác khi được hửi cho biết đã từng nghe qua vử lệnh cấm mới nà y, nhưng chẳng thấy ai phạt, ai bắt gì nên cứ hút. Theo họ, hút thuốc đã thà nh thói quen. Tại các bến xe Giáp Bát và Gia Lâm cảnh ngộ cũng tương tự như vậy. Khói thuốc, mẩu thuốc có ở khắp nơi, từ bãi trông xe, dãy ghế chử cho đến khu vực đón trả khách.
Tại các bệnh viện thực trạng nà y cũng không hử thua kém. Không chỉ khu khám bệnh, ngoà i hà nh lang, ghế đá không khó để bắt gặp hình ảnh những quý ông ngậm điếu thuốc lá nhả khói. Những tấm biển Không hút thuốc lá trong bệnh viện được dựng ngay lối và o nhưng không ít người tay xách nách mang vẫn phì phèo thuốc lá cháy đử trên môi ngay giữa đám đông.
Người dân vẫn thản nhiên hút thuốc tại nơi công cộng
Một nhân viên giữ xe ở BV Phụ sản Trung ương cho hay: Dù có lệnh cấm nhưng họ vẫn hút. Nhắc nhở họ nhưng rồi đâu lại và o đấy. Nhiửu người còn tử thái độ tức tối, chửi thử. Chị Nguyễn Thị Hải đưa con đi khám bức xúc: Giêng gì bệnh viện, đâu mấy ông chẳng hút. Cấm thì cấm chứ để bử thì chỉ có cách dán miệng họ hoặc ngưng nhà máy sản xuất thuốc lá... Hút thuốc nơi công cộng là hà nh động thiếu ý thức vì đâu chỉ tà n phá sức khoẻ của chính mình mà còn ảnh hưởng tới sức khoẻ của người khác chứ.
Theo các nhân viên y tế, để thực hiện nghiêm việc cấm hút thuốc tại các nơi công cộng, đặc biệt là trong bệnh viện, cần có một đội ngũ chuyên là m công tác kiểm tra, xử lý với những trường hợp vi phạm. Nếu chỉ dừng ở việc nhắc nhở như hiện nay thì rất khó để lệnh trên đi và o cuộc sống.
Có thể nhận thấy quyết định cấm hút thuốc lá tại nơi công công chỉ mới nhận được sự đồng tình ủng hộ từ những người không hút thuốc lá. Với những người hút thuốc lá dường như họ rất hử hững với quyết định nà y.
Vấn đử vẫn là ở ý thức của người dân
Tại Hà Nội, có 80% số cơ sở y tế treo biển thông báo các quy định vử cấm hút thuốc lá, tuy nhiên có đến 20% vẫn cho phép bán thuốc lá trong cơ sở mình. Tương tự, tại các cơ sở giáo dục cũng có đến 80% số đơn vị phổ biến nội quy với mức báo phạt rõ rà ng và treo biển cấm hút thuốc, thế nhưng vẫn còn đến 10% số trường học có bán thuốc lá trong trường. Ở các cơ quan, công sở, 40% treo biển cấm hút thuốc lá, 27% công sở có thông báo nội quy cấm hút thuốc trong cơ quan, song có đến 73% nhân viên hút thuốc lá ở hà nh lang công sở.
Cũng theo những khảo sát nà y, đa số người lao động, kể cả những người hút thuốc lá đửu ủng hộ chính sách thực hiện môi trường không khói thuốc lá. Trên 90% người lao động tử ra khó chịu với việc hút thuốc hay hít phải khói thuốc.
Nên học các nước đi trước
Đó là nhận định của Bác sử¹ - Thạc sử¹ y tế Nguyễn Ngọc Bích - điửu phối viên của Hội Y tế công cộng Việt Nam vử việc cấm hút thuốc nơi công cộng. Hiện nay, vử bao thuốc lá có dòng chữ cảnh báo hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi, chiếm diện tích khoảng 30% bao thuốc lá. Song, cảnh báo nà y cũng chưa hiệu quả khi người hút thuốc vẫn không ngừng ra tăng.
Bà Bích cho biết cần phải khẳng định hút thuốc lá gây ung thư phổi chứ không phải là có thể gây ung thư phổi vì nó là nguyên nhân hà ng đầu gây ung thư phổi, ngoà i ra người hút thuốc còn có nguy cơ mắc các bệnh khác như: ung thư vòm, ung thư dạ dà y, ung thư bà ng quang... Người hút thuốc lá thụ động (những người hít phải khói thuốc) hoà n toà n có nguy cơ mắc các bệnh như người hút thuốc trực tiếp.
Và những vi phạm nà y cần phải xử lý của các cơ quan chức năng
Hiện nay, rất nhiửu nước đửu đăng cảnh báo vử tác hại của thuốc lá bằng hình ảnh và được thực hiện một cách nghiêm túc. Việc cảnh báo bằng hình lá phổi của người bị ung thư phổi, hay hình ảnh vòm họng của người bị ung thư khiến người nhìn thấy ghê rợn, sợ hãi khi nghĩ tới thuốc. Ngay cả đối với những người không biết chữ, thấy hình ảnh đó người ta cũng hiểu rõ hơn. Vì vậy, cảnh thức người hút thuốc bằng hình ảnh trên vử bao thuốc lá sẽ tác động rất mạng đến người hút.
Theo bà Bích ngoà i việc cảnh báo bằng hình ảnh cần tuyên truyửn, giáo dục sâu rộng. Song song với đó là cần tăng cường tính thực thi các quy định phát luật.Và việc cấm hút thuốc nơi công cộng muốn đạt hiệu quả cao thì việc quy định rõ rà ng đối tượng cũng như người thực thi thiết chế phải rõ rà ng.
Theo bác sĩ Phan Thị Hải, Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá Bộ Y tế chúng ta nên học tập kinh nghiệm một số nước đã thà nh công trong việc cấm hút thuốc nơi công cộng. Thay vì phạt tiửn người hút thuốc, cần phạt cơ quan quản lý địa điểm công cộng vì đã để việc nà y xảy ra. Như vậy, những người có trách nhiệm mới tích cực nhắc nhở người dân đừng hút thuốc. Việc phạt tiửn người dân chỉ là cách cuối cùng khi các biện pháp khác thất bại.