Khi bảo tàng kể câu chuyện về lịch sử, văn hóa:Bài cuối: Bảo tàng đường Hồ Chí Minh: Giáo dục các thế hệ về lòng yêu nước
Quỳnh Phạm - Hải Truyền•07/06/2023 11:44
Thủ đô Hà Nội là nơi duy nhất ở nước ta đặt bảo tàng chuyên lưu giữ ký ức lịch sử - văn hóa về đường mòn Hồ Chí Minh – Trường Sơn huyền thoại. Đó chính là Bảo tàng đường Hồ Chí Minh (phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông, TP. Hà Nội).
Bảo tàng Đường Hồ Chí Minh là nơi duy nhất tại Việt Nam lưu giữ kỷ vật về một con đường bằng bảo tàng riêng: Đường Hồ Chí Minh - Đường Trường Sơn.
Đường mòn Hồ Chí Minh – Trường Sơn do Binh đoàn Trường Sơn (Đoàn 559) thực hiện cách đây 64 năm. Đây là tuyến chi viện chiến lược có một không hai trên thế giới với gần 17.000 km chiều dài, 3.000 km đường giao liên và đi qua cả nước bạn Lào, Campuchia. Con đường xuyên dãy Trường Sơn của Việt Nam đã lưu danh sử sách. Hơn 19.000 người lính, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến… của 56 tỉnh thành trên cả nước với tinh thần “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, đã anh dũng hy sinh trên tuyến đường huyền thoại này.
Đường Hồ Chí Minh mãi mãi là tài sản vô giá, niềm tự hào của cán bộ, chiến sỹ Quân đội nhân dân Việt Nam, niềm tự hào của dân tộc ta... Tầm vóc to lớn và bài học quý báu mở đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh không chỉ có ý nghĩa sâu sắc đối với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây mà còn có giá trị thiết thực trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay - Đại tướng Ngô Xuân Lịch lưu bút trong sổ truyền thống Bảo tàng đường Hồ Chí Minh.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm và nói chuyện với Tiểu đoàn 33 công binh anh hùng, tại ngầm Ta Lê - đường 20 Quyết Thắng (3/1973).
Chiến tranh đã đi qua nhưng đường mòn Hồ Chí Minh đã hóa bất tử, trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của ý chí độc lập tự do và thống nhất đất nước. Những câu chuyện, hồi ức, kỷ vật gắn liền với con đường huyền thoại này đã, đang và sẽ sống cùng lịch sử dân tộc.
Minh chứng từ năm 1968, Bảo tàng Trường Sơn đã được thành lập, đến năm 1995 được xây dựng tại phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông, Hà Nội cùng tên gọi Bảo tàng đường Hồ Chí Minh . Ban đầu, Bảo tàng có 3 tầng trưng bày với tổng diện tích hơn 20.000m2. Đến năm 2016, Bảo tàng đường Hồ Chí Minh được nâng cấp, cải tạo, xây dựng thêm một số hạng mục trong đó có các tấm bia đá khắc ghi 19.243 anh hùng liệt sĩ đường Trường Sơn.
Bộ Tư lệnh Binh đoàn 12 cùng các đơn vị đóng quân tại Hà Nội tổ chức lễ dâng hoa, dâng hương các Anh hùng liệt sỹ tại Bảo tàng đường Hồ Chí Minh nhân dịp Kỷ niệm 76 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/1947 - 27/7/2023).
Đặt chân đến Bảo tàng đường Hồ Chí Minh trong tháng Bảy tri ân và đền ơn đáp nghĩa, những người trẻ chúng tôi không khỏi xúc động, như được trở về không gian của thế hệ cha anh đã “sống bám đường, chết kiên cường dũng cảm”. Tận mắt thấy hàng ngàn hiện vật, tài liệu có giá trị lịch sử - văn hoá, khoa học, phản ánh quá trình xây dựng, chiến đấu, những câu chuyện hào hùng của Bộ đội Trường Sơn ngày nào, niềm tự hào và biết ơn trong chúng tôi dâng trào.
Bảo tàng hiện trưng bày 8 nội dung chính, kể câu chuyện Bộ đội Trường Sơn trên con đường huyền thoại với ý chí quyết thắng, lòng dũng cảm, trí thông minh, góp phần làm nên đại thắng mùa Xuân 1975 thống nhất đất nước. Các hiện vật tại Bảo tàng đã nhuốm màu thời gian, nhưng nhìn vào đó những người sinh ra trong thời bình sẽ thấy thế hệ cha anh đã vượt qua những khó khăn, gian lao thời mưa bom bão đạn để Tổ quốc có được nền độc lập như hôm nay.
Đường Hồ Chí Minh mãi mãi là tài sản vô giá, niềm tự hào của cán bộ, chiến sỹ Quân đội nhân dân Việt Nam, niềm tự hào của dân tộc ta... Tầm vóc to lớn và bài học quý báu mở đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh không chỉ có ý nghĩa sâu sắc đối với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây mà còn có giá trị thiết thực trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay - Đại tướng Ngô Xuân Lịch lưu bút trong sổ truyền thống Bảo tàng đường Hồ Chí Minh./.
Một số hình ảnh được phóng viên Người Hà Nội ghi lại tại Bảo tàng đường Hồ Chí Minh:
Xe Gaz 69 của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên - Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn sử dụng chỉ huy các lực lượng và các đơn vị phối thuộc làm nhiệm vụ trên đường mòn Hồ Chí Minh. Xe chạy 350.000km an toàn.Những khẩu hiệu: Sống bám đường chết kiên cường dũng cảm; Sông nước là trận địa/ Cầu phà là vũ khí/ Công binh là chiến sĩ kiên cường; Máu D2 công binh có thể đổ/ Đường BT12 không thể tắc; Sê San nổi sóng phà qua/ Lòng người chiến sĩ C3 quản gì…để khích lệ tinh thần cán bộ, chiến sĩ trong chiến dịch mở đường, đã cho chúng tôi thấy những người lính Trường Sơn năm xưa rất kiên trung bất khuất. "Thà hy sinh trên vành tay lái, còn người, còn xe, còn hàng" thể hiện ý chí quyết tâm của các chiến sĩ Bộ đội Trường Sơn.Áo giáp của Anh hùng lái xe Khúc Văn Lượng - Đại đội 10 - Tiểu đoàn 781 - Binh trạm 14, đã sử dụng và lập nhiều thành tích xuất sắc trong công tác vận chuyển trên đường Trường Sơn (1963 - 1964).Xe đạp của Chiến sỹ Tiểu đoàn 3 - Trung đoàn 70 - Đoàn 559, sử dụng để thổ vũ khí, đạn dược, lương thực... chi viện cho chiến trường miền Nam, năm 1961 - 1962.Hòn đá in dấu chân người. Theo đó tại Trạm giao liên T6 (Quảng Bình), do địa hình, hàng vạn cán bộ, chiến sỹ đi qua đều phải đặt chân lên hòn đá này và đã để lại dấu chân, năm 1959-1975.Thang dây được các chiến sỹ Trung đoàn 10 công binh sử dụng phá dốc Ba Thang mở đường 20 Quyết Thắng, năm 1966.Đến với Bảo tàng chúng ta gặp lại những địa danh một thời là trọng điểm ác liệt như: Chà Là, Mụ Giạ, cua chữ A, Phu La Nhích, Ta Lê… Trong ảnh là hiện vật biển báo tự làm của Tiểu đoàn 2 công binh - Binh trạm 12 - Bộ Tư lệnh 559 dùng để chỉ dẫn đường, bảo đảm giao thông trên đường 12 và 15, năm 1966 - 1972.Bao tượng, tất chống vắt, địa bàn được Đại úy Chu Đăng Chữ - Tiểu đoàn Trưởng Tiểu đoàn 301 - đơn vị tiền thân Đoàn 559, sử dụng đi khảo sát tuyến chi viện chiến lược, năm 1959 - 1964.Lọn tóc của chị Phạm Thị Ngoan - Đại đội 3 - Trung đoàn 34 công binh - Sư đoàn 472, đã góp nhặt sau trận sốt rét rừng tại Tây Trường Sơn, năm 1972. Cạnh đó là 20 bức thư tình của người yêu đã gửi cho chị Ngoan trong những năm tháng hai người cùng công tác trên tuyến lửa Trường Sơn.Xẻng của Anh hùng, liệt sỹ Nguyễn Thị Nhạ - Trung đội Trưởng thuộc Tiểu đoàn 33 công binh - Trung đoàn 18 - Bộ Tư lệnh 559, sử dụng san lấp hố bom, đào hố đặt bộc phá trên đường 20 Quyết Thắng - tỉnh Quảng Bình, năm 1965 - 1967. Áo bạt, dây bảo hiểm của Anh hùng Hoàng Văn Nghiên - Tiểu đoàn 2 - Trung đoàn 98 công binh, sử dụng làm nhiệm vụ phá thác, khơi luồng đảm bảo giao thông trên sông Bạc, sông Le, năm 1964 - 1975."Đánh địch mà đi, mở đường mà tiến" để làm nên đường Trường Sơn huyền thoại, góp phần tạo nên đại thắng mùa Xuân 1975.Giữa khói lửa chiến tranh, phong trào "Tiếng hát át tiếng bom" đã khích lệ tinh thần các chiến sỹ làm nhiệm vụ trên đường Trường Sơn.Đội tuyên truyền Binh trạm 34 - Sư đoàn 472, đã tự tạo từ ống pháo sáng làm đàn ghi-ta, phục vụ phong trào Văn hóa - văn nghệ trong thời gian đơn vị làm nhiệm vụ tại đường 128, đoạn từ La Hạp đến Bắc sông Bạc (Lào), năm 1971 - 1975.Tập nhạc gồm 80 bài hát của nhiều nhạc sỹ, thể hiện tinh thần lạc quan yêu đời, tình yêu quê hương đất nước và ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam thống nhất nước nhà, năm 1965 - 1970.Tự hào Bộ đội Trường Sơn...Những con số biết nói này được giới thiệu tại Bảo tàng, đã cho chúng ta thấychiến công hiển hách của Bộ đội Trường Sơn trên tuyến đường "hoa lửa" một thời.Áo giáp dùng để đi phá bom mìn của các chiến sỹ Tiểu đoàn 24 công binh, Binh trạm 26, Sư đoàn 371. Đơn vị đã phá được hàng nghìn quả bom phá, bom từ trường và hơn một vạn quả bom vướng nổ đảm bảo an toàn, năm 1968 - 1971. Thiếu tá Lương Thị Nguyệt (ngoài cùng bên trái) - cán bộ công tác tại Bảo tàng đường Hồ Chí Minh chia sẻ: Bảo tàng thời gian qua là địa chỉ đỏ góp phần giáo dục, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng cho các thế hệ kế tiếp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhiều trường học trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh lân cận đã cho các em học sinh về Bảo tàng tham quan trải nghiệm; nhiều tổ chức, cơ quan đơn vị tại Thủ đô cũng có các đoàn đến dâng hương, dâng hoa tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ Bộ đội Trường Sơn, sau đó tìm hiểu về hiện vật, tư liệu trưng bày trong Bảo tàng. Hàng năm Bảo tàng đường Hồ Chí Minh đón hàng chục nghìn lượt người.Các em học sinh chăm chú nghe cán bộ Bảo tàng giới thiệu, thuyết minh về các nội dung trưng bày...... Và từ hoạt động tham quan trải nghiệm tại Bảo tàng đường Hồ Chí Minh sẽ góp phần giáo dục cho các em học sinh lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng vươn lên, thúc đẩy phong trào xung kích, sáng tạo, khởi nghiệp trong thời đại mới.
Lai Xá (xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội) là làng nhiếp ảnh đầu tiên và cũng là duy nhất của Việt Nam cho đến nay tự xây dựng được bảo tàng để lưu giữ lại những tư liệu quý, những kỷ vật về quá trình hình thành và phát triển của nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam.
Bình luận của bạn đã được gửi và sẽ hiển thị sau khi được duyệt bởi ban biên tập.
Ban biên tập giữ quyền biên tập nội dung bình luận để phù hợp với qui định nội dung của Báo.
Sự kiện công nhận quần thể 11 cây duối và 1 cây gòn có tuổi đời từ 200-500 năm là Cây Di sản Việt Nam không chỉ ghi nhận giá trị lịch sử, văn hóa, môi trường mà còn là trách nhiệm của chính quyền và nhân dân trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị quý báu này.
Hơn 4.000 năm lịch sử, Việt Nam có kho tàng di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú và đa dạng. Để di sản văn hóa của dân tộc trường tồn, phát huy các giá trị trong đời sống đương đại, trong mọi thời kỳ và nhất là những năm gần đây, chúng ta đã có một hệ thống văn bản các chính sách, pháp luật về di sản văn hóa ngày càng hoàn thiện hơn.
Suốt quá trình xây dựng, phát triển đất nước Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta luôn luôn coi trọng, quan tâm và xác định di sản văn hóa là bản sắc của văn hóa dân tộc, là cơ sở để xây dựng nền văn hóa mới, con người mới, là một nguồn lực để xây dựng và phát triển đất nước.
Trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, sáng 16/11, tại đền Trấn Vũ (phường Long Biên, thành phố Hà Nội) đã diễn ra chương trình giao lưu, trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co. Chương trình do Sở Văn hóa và Thể thao TP Hà Nội phối hợp với UBND phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tổ chức, nhân dịp kỷ niệm 10 năm nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa.
Tri thức nấu cỗ Bát Tràng gắn liền với lịch sử hơn 500 năm của làng gốm, là biểu hiện sống động của văn hóa lễ nghi và tinh thần cộng đồng. Mâm cỗ không chỉ là món ăn, mà là nghệ thuật tổ chức ẩm thực, phản ánh thẩm mỹ, triết lý âm - dương, ngũ hành trong đời sống người Việt.
Nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, Trung tâm Điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội (Bảo tàng Hà Nội) tổ chức trưng bày chuyên đề “Dương Văn Học - Người kể chuyện bằng rối”. Trưng bày như một lời tri ân với người nghệ sĩ đã dành trọn cuộc đời để thổi hồn cho những con rối, đưa loại hình sân khấu dân gian vươn tới chiều sâu triết lý và thi vị.
Hà Nội - trái tim của đất nước, đã và đang lan tỏa thông điệp “vì cả nước, cùng cả nước” bởi Thủ đô sẵn sàng chia sẻ, hỗ trợ đồng bào lũ lụt miền Trung, Tây Nguyên với tất cả khả năng. Hành trình hỗ trợ đồng bào vùng lũ của Hà Nội không chỉ là sự chi viện vật chất đơn thuần, mà còn là bản giao hưởng xúc động về tình người, về trách nhiệm của Thủ đô đối với đồng bào trên mọi miền Tổ quốc.
Từ ngày 25 đến 30/11/2025, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (số 66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội) sẽ diễn ra triển lãm “Litaliti”. Sự kiện giới thiệu gần 200 tác phẩm kích thước nhỏ của 17 nghệ sĩ đến từ ba miền Bắc, Trung, Nam.
Trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV, khái niệm “kinh tế di sản” lần đầu tiên được đề cập như một định hướng chiến lược cho phát triển văn hóa bền vững. Đây có thể coi là bước chuyển quan trọng về tư duy, mở ra cách tiếp cận mới về di sản văn hóa trong bối cảnh phát triển hiện nay.
Chiều 26/11, HĐND TP Hà Nội đã thông qua nghị quyết thay thế Nghị quyết số 47/2024/NQ-HĐND ngày 12/12/2024 của HĐND thành phố quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn.
Theo Báo cáo thẩm tra lĩnh vực văn hóa - xã hội của Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND Thành phố khóa XVI về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 của Thành phố Hà Nội, Thủ đô đã đạt được nhiều kết quả nổi bật về văn hóa - xã hội, tạo nền tảng xây dựng, phát triển Hà Nội “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại” trong kỷ nguyên mới.
Hà Nội yêu cầu xây dựng chuỗi hoạt động phụ trợ cho Chương trình Countdown 2026 đảm bảo nội dung phong phú, hấp dẫn, hiện đại đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật của Nhân dân và du khách trong thời khắc đón chào năm mới...
Tại Liên hoan Phim Việt Nam 2025, bộ phim tài liệu “Người giữ hồn di sản” do đạo diễn Lê Thanh Lịch và Đặng Minh Hùng (Trung tâm Điện ảnh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam) thực hiện đã xuất sắc giành giải Bông sen vàng - hạng mục Phim tài liệu.
Chương trình “Giai điệu Tự hào” sẽ trở lại lúc 20h10 ngày 7/12/2025 trên VTV1 với chủ đề “Vang mãi Bài ca người lính”, nhân kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12.
Ngày 26/11/2025, tại trụ sở 31A Tràng Thi (phường Cửa Nam, Hà Nội), Hội Kiến trúc sư Hà Nội phối hợp với Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội tổ chức tọa đàm chuyên môn với hai nội dung: “Chứng chỉ hành nghề quy hoạch - kiến trúc: Những vướng mắc và đề xuất từ kiến trúc sư”; Giải pháp chống ngập tầng hầm công trình đô thị.
Trưng bày "Khát vọng hòa bình" không chỉ phản ánh những mất mát, đau thương do chiến tranh gây ra mà còn khắc họa tinh thần dũng cảm, sự hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng để tạo nên thế trận chiến tranh nhân dân vững chắc, làm nên chiến thắng "Điện Biên Phủ trên không" tháng 12/1972.
Sáng 26/11, tại cơ sở 1 Trường Đại học Thủ đô (đường Dương Quảng Hàm, phường Nghĩa Đô), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Trường Đại học Thủ đô phối hợp tổ chức khai giảng các lớp bồi dưỡng kiến thức thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức quản lý văn hóa của Thành phố Hà Nội đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030”.
Tối 25/11, lễ bế mạc Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 24 diễn ra tại Nhà hát Quân đội, TP.HCM. Liên hoan phim Việt Nam năm nay do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng UBND TP.HCM phối hợp tổ chức.
Tối 24/11, Lễ khai mạc Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” năm 2025 với chủ đề “Đoàn kết một lòng - Hướng về miền Trung” đã diễn ra tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (xã Đoài Phương, Hà Nội).
Ngày 24/11, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Thanh Oai (TP. Hà Nội) đã có Thư ngỏ kêu gọi toàn thể nhân dân, cán bộ, công chức, viên chức, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị – xã hội và các nhà hảo tâm trên địa bàn xã Thanh Oai tham gia ủng hộ đồng bào chịu ảnh hưởng nặng nề do bão lũ gây ra.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội kêu gọi các tổ chức, cá nhân và Nhân dân Thủ đô chung tay hướng về đồng bào miền Trung - Tây Nguyên bằng những đóng góp thiết thực (thực phẩm, thuốc, sản phẩm vệ sinh, trang phục, đồ bảo hộ) hoặc bằng tiền mặt qua tài khoản nhằm giúp người dân các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên bị thiệt hại sớm vượt qua khó khăn sau mưa lũ.