Người Hà Nội thanh lịch, văn minh

Nhân rộng các mô hình phát triển văn hóa đọc: Bài 1: “Ngôi nhà trí tuệ” thắp lửa văn hóa đọc miền quê ngoại thành Hà Nội

Nguyễn Quỳnh 04/07/2023 11:22

Gần đây, hễ cứ tan trường hoặc cuối tuần, các em nhỏ ở xã Đồng Tiến (huyện Ứng Hòa, Thành phố Hà Nội) lại rồng rắn đến với căn nhà cạnh đình làng Thành Vật… Hóa ra ngôi nhà đó có tên gọi “Ngôi nhà trí tuệ” – không gian văn hóa đọc và khuyến học “hiếm có khó tìm” ở ngoại ô Hà Nội.

Lời tòa soạn: Nhiều năm qua, với sự chung sức của cộng đồng, các cấp ngành và mỗi cá nhân, văn hóa đọc ở Thủ đô đã có sự khởi sắc và chuyển biến rõ rệt. Từ các hội sách đến các thư viện cộng đồng, thư viện tư nhân… các hoạt động lan tỏa văn hóa đọc đều không ngừng được “làm mới” với những cách thức độc đáo, thú vị, đặc biệt là ở các miền quê ngoại thành. Và “quả ngọt” cho những nỗ lực ấy là tình yêu sách đã được lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, mở lối cho các em thiếu niên, nhi đồng bước vào thế giới diệu kỳ của những trang sách. Với chùm bài viết về “Nhân rộng các mô hình phát triển văn hóa đọc”, Tạp chí Người Hà Nội hi vọng sẽ đem đến cho độc giả thêm những góc nhìn về văn hóa đọc của Thủ đô, để từ đó cùng chung sức xây dựng một xã hội học tập, góp phần xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

img_0104(3).jpg
Cổng vào "Ngôi nhà trí tuệ".

Lan tỏa văn hóa đọc cùng khuyến học

Đi dọc con đường nhựa ven đê sông Đáy đang dậy hương lúa chín, chúng tôi tìm tới “Ngôi nhà trí tuệ” trong ngày hè oi ả. Gặp một cụ bà chừng 70 tuổi đang tản bộ ở đầu thôn Thành Vật, chúng tôi hỏi cụ nơi muốn đến. Cụ cười hiền rồi chỉ tay về phía trước: “Các chú ở phố mà cũng đến đấy mượn sách hở?. Bây giờ, các chú đi dăm trăm mét nữa, rẽ trái tới đình làng, qua nhà văn hóa là đến cái nhà mà bọn trẻ ở đây thường đến đọc sách hàng ngày”.

Đi theo chỉ dẫn của bà cụ, chưa đầy 5 phút sau “Ngôi nhà trí tuệ” đã ngay trước mắt. Mở cánh cổng sắt có biển đề “Ngôi nhà trí tuệ”, bước vào khoảng chục mét, chúng tôi gặp người phụ nữ trung niên quần ống thấp ống cao, chân trần đang phơi lúa trước sân, trên mặt chị mồ hôi nhễ nhại. “Các em muốn đọc sách gì thì vào trong nhà tìm trên kệ sách ấy. Nếu mượn về đọc thì ghi vào cuốn sổ theo dõi giúp chị nhé”, người phụ nữ nói.

img_0118(2).jpg
Góc không gian sách của "Ngôi nhà trí tuệ".

Khi biết chúng tôi muốn tìm hiểu về “Ngôi nhà trí tuệ”, người phụ nữ dừng tay cào lúa, vào nhà rót nước tiếp chuyện. Chị tên Trần Thị Tám (49 tuổi) cùng chồng – anh Quản Ngọc Lợi (56 tuổi) làm nghề thợ mộc, là người trông coi và “gác cổng” việc đọc sách, mượn sách ở “Ngôi nhà trí tuệ” những năm qua. Theo lời chị Tám, “Ngôi nhà trí tuệ” do chị Phạm Thị Diệu, Nguyễn Thị Nguyệt – những người con của xã Đồng Tiến sáng lập và điều hành từ xa, với mong muốn phát triển phong trào khuyến học, văn hóa đọc ở quê hương .

Chính thức mở cửa từ năm 2019, “Ngôi nhà trí tuệ” tại thôn Thành Vật trở thành điểm hẹn văn hóa đọc của người dân địa phương, đặc biệt là nơi hội tụ của các em nhỏ sau giờ tan trường và những ngày cuối tuần. Đây là mô hình hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, tập trung vào việc tạo dựng, duy trì và phát triển cộng đồng học tập suốt đời miễn phí, nơi mọi người học chủ yếu vì mong muốn có kiến thức để áp dụng vào cuộc sống, vì niềm đam mê tri thức, sự hiểu biết, vì tình yêu vẻ đẹp trí tuệ.

Hai gian nhà rộng khoảng 100m2, bốn phía tường được các kệ sách bao quanh. Trên kệ là hàng ngàn cuốn sách đủ thể loại được gắn biển theo chủ đề, sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp. Từ sách văn học, lịch sử, phật pháp – nội tâm đến sách danh nhân, sách phát triển bản thân – tâm lý, sách khoa học viễn tưởng, sách ngoại ngữ, kinh doanh, công nghệ... , ai muốn đọc gì đều có thể tìm thấy trong “Ngôi nhà trí tuệ”.

img_0192(2).jpg

“Ở đây điều kiện kinh tế của nhiều gia đình còn khó khăn, vì thế các em nhỏ cũng không có điều kiện để mua, đọc được nhiều sách. Có nhiều nhà hảo tâm ngỏ ý tặng sách, nhưng chúng tôi áy náy do không có chuyên môn kiểm duyệt nội dung. Vì thế sách ở đây đều do chúng tôi tự mua, chủ yếu mảng sách văn học, giáo dục nhân cách, ngoại ngữ, khoa học, kỹ năng…”. Anh Lợi tâm sự, “các em học sinh trong thôn, xã đến tham gia đọc sách và vui chơi ở đây hơn 2.000 lượt/năm. Cứ khi tan lớp ở trường, từ 17 giờ chiều, nhiều cháu đến đây ngay. Ngôi nhà “chật chội” nhất vào cuối tuần vì các cháu không phải đến trường, thay vào đó đến đây đọc sách và tham gia các hoạt động trải nghiệm hoặc học kỹ năng”.

Tiếp lời ông xã, chị Tám cho biết “Ngôi nhà trí tuệ” cũng mở các lớp trau dồi kỹ năng sống, giúp các em sớm biết cách định hướng và tự quản trị cuộc đời mình. Những lớp học này thường có các chủ đề về lòng nhân ái, học cách vệ sinh, chăm sóc thân thể, bảo vệ sức khỏe, tiêu pha tiết kiệm, kỷ luật ngay từ nhỏ… Các buổi học này được ban điều hành “Ngôi nhà trí tuệ” mời các thầy cô giáo tại địa phương hoặc từ nhiều vùng miền tới truyền đạt.

Bị cuốn vào cuộc trò chuyện, anh Lợi hồ hởi chen ngang, cho biết các em nhỏ đến với “Ngôi nhà trí tuệ” còn được học cách trồng trọt, may vá, nấu ăn, làm bánh..., chơi các môn thể thao bóng rổ, bóng đá, cầu lông, cờ tướng ngoài sân. “Chúng tôi cũng đang lên ý tưởng làm mái che ngoài khu vực sân chơi thể thao, để mùa hè này các cháu không bị nắng. Mọi hoạt động ở đây chúng tôi đều báo cáo tới chính quyền địa phương. Chúng tôi rất vui và cảm ơn vì luôn nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của chính quyền, các ban ngành, đoàn thể xã Đồng Tiến”, anh Lợi chia sẻ.

img_0183(2).jpg

Đến trả cuốn sách vừa mượn và tìm đọc cuốn sách mới, em Quản Thị Danh Thêm, học sinh lớp 7 Trường Tiểu học Đồng Tiến, cho chúng tôi biết: “Từ ngày có Ngôi nhà trí tuệ, cháu đến đây đọc sách và mượn sách thường xuyên. Cháu đọc nhiều loại sách nhưng thích nhất là sách khoa học viễn tưởng, vì sách này giúp cháu có thêm hiểu biết, trí tưởng tượng. Cháu ước mơ sau này trở thành nhà khoa học”.

Cần nhiều hơn "Ngôi nhà trí tuệ"

Trao đổi với chúng tôi về “Ngôi nhà trí tuệ”, bà Quản Thị Băng – Chủ tịch Hội khuyến học xã Đồng Tiến, cho biết “Ngôi nhà trí tuệ” ra đời đúng thời điểm chủ trương xã hội hóa hoạt động xây dựng văn hóa đọc, góp phần vào quá trình thực hiện Quyết định số 387/QĐ-TTg “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị giai đoạn 2021 – 2030” của Chính phủ.

Theo bà Chủ tịch Hội khuyến học xã Đồng Tiến, từ ngày được tiếp cận thường xuyên với tủ sách và hoạt động thể thao, tham gia các lớp học kỹ năng ở “Ngôi nhà trí tuệ”, cuộc sống trẻ em nơi đây đổi khác theo hướng tích cực cả về tinh thần lẫn thể chất.

ngoi-nha-tri-thuc(1).jpg
Các em nhỏ tại địa phương trong một hoạt động trải nghiệm tại “Ngôi nhà trí tuệ”.

“Ngôi nhà trí tuệ” ngoài việc cho đọc sách, mượn sách miễn phí còn có Câu lạc bộ tiếng Anh. Tại câu lạc bộ này, 50 em nhỏ trong xã Đồng Tiến đã được học tiếng Anh trực tuyến với giáo viên là người bản địa, giúp các em có cơ hội trau dồi khả năng nghe nói, diễn đạt, hùng biện. “Ngôi nhà trí tuệ” còn tổ chức nhiều sự kiện tặng quà cho trẻ em học giỏi vào các dịp 1/6, giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Kinh phí của những hoạt động này đều do những người sáng lập “Ngôi nhà trí tuệ” bỏ ra nhằm phát triển phong trào khuyến đọc, khuyến học của địa phương.

“Ngôi nhà trí tuệ" đã mang lại không gian thân thiện, hiệu quả, đồng thời tổ chức nhiều buổi trò chuyện để truyền cảm hứng đọc sách cho người lớn, nhất là trẻ em. Việc đưa văn hóa đọc về nông thôn, xây dựng phong trào học tập là việc làm ý nghĩa. Hy vọng mô hình này sẽ được nhân rộng và có nhiều hơn "Ngôi nhà trí tuệ" ở Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung”./.

Bài liên quan
  • Gieo mầm văn hóa đọc cho trẻ
    Khi mà phương tiện nghe nhìn ngày càng phát triển thì việc tạo dựng văn hóa đọc cho trẻ dường như càng trở nên khó khăn hơn. Tại Hà Nội, đã có nhiều cá nhân và cộng đồng đang nỗ lực âm thầm, bền bỉ gieo mầm và lan tỏa văn hóa đọc tới các em…
(0) Bình luận
  • Hà Nội vận hành chính quyền hai cấp: Cải cách hành chính vì dân, đặt sự hài lòng làm thước đo
    Từ ngày 1/7/2025, thành phố Hà Nội chính thức hoàn tất việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã. Toàn thành phố hiện còn 126 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 51 phường và 75 xã. Đây không chỉ là bước đi mang tính kỹ thuật về địa giới, mà là quyết sách hành chính lớn, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong việc xây dựng nền hành chính phục vụ hiện đại, tinh gọn, hiệu quả – nơi người dân, doanh nghiệp được đặt ở vị trí trung tâm.
  • Xã Phú Nghĩa (mới): Tổ chức bộ máy hoạt động hiệu quả, cùng Thủ đô vững bước trong kỷ nguyên giàu mạnh
    Ngay sau khi đi vào hoạt động tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025, xã Phú Nghĩa (thành phố Hà Nội) đã triển khai các công việc, nhiệm vụ Thành phố giao, đảm bảo mọi hoạt động diễn ra thông suốt, hiệu quả. Qua đó, xã Phú Nghĩa góp sức cùng thành phố Hà Nội thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chính trị Trung ương giao, vững bước trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
  • Phường Sơn Tây (mới) ngày đầu thực hiện tổ chức chính quyền 2 cấp: Vì Nhân dân phục vụ
    Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, phường Sơn Tây (thị xã Sơn Tây cũ - thành phố Hà Nội) thực hiện hoạt động chính quyền 2 cấp. Từ đầu giờ sáng nay, 1/7, toàn bộ cán bộ, công chức Phục vụ hành chính công phường Sơn Tây đã có mặt đầy đủ, đã bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ.
  • Kỳ họp thứ Nhất HĐND phường Cửa Nam: Không để đứt gãy công việc khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp
    Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, sáng 1/7, HĐND phường Cửa Nam (Thành phố Hà Nội) khóa I, nhiệm kỳ 2021-2026 tổ chức kỳ họp thứ nhất để xem xét, quyết định công tác nhân sự và thực hiện các nội dung quan trọng thuộc thẩm quyền. Đây là kỳ họp đặc biệt của phường Cửa Nam để hoàn thiện tổ chức bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp hiệu lực, hiệu quả góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô Văn hiến – Văn minh – Hiện đại.
  • Lời cảm ơn của Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội
    Ngày 25/6/2025, Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội tổ chức trang trọng hội nghị Gặp mặt tri ân các thế hệ nhà báo Thủ đô và khen thưởng tập thể, cá nhân hội viên nhà báo các cơ quan báo chí Hà Nội, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
  • Tôn vinh 80 gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô
    Hướng tới kỷ niệm 24 năm Ngày Gia đình Việt Nam (28/6/2001 – 28/6/2025), sáng 26/6 tại Hội trường Bảo tàng Hà Nội, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội đã tổ chức Hội nghị tuyên dương gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô năm 2025. Sự kiện góp phần tôn vinh những mái ấm gương mẫu, giàu trách nhiệm với cộng đồng, góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa trong đời sống xã hội.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Ra mắt sách “Trở về từ hỗn loạn” của tác giả Trần Nhật Minh
    Công ty TNHH Sách và Truyền thông Việt Nam (Tri Thức Trẻ Books) phối hợp cùng NXB Thông tin và Truyền thông vừa ra mắt độc giả cuốn sách “Trở về từ hỗn loạn” của tác giả Trần Nhật Minh. Cuốn sách thuộc thể loại tâm lý ứng dụng, tập trung giải mã các biểu hiện tâm lý cực đoan, các hội chứng rối loạn thường gặp và hướng dẫn người đọc thực hành phương pháp Inner Role Therapy – Trị liệu nội vai.
  • Khởi dựng hai chương trình nghệ thuật đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9
    Ngày 9/7, tại Hà Nội, Nhà hát Kịch Việt Nam khởi dựng chương trình nghệ thuật “Bác Hồ một tình yêu bao la” và vở nhạc kịch “Café bánh mì” có sự tham gia của nhiều nghệ sĩ Hàn Quốc.
  • Nhiều hoạt động văn hóa - nghệ thuật kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9
    Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Kế hoạch số 3283/KH-BVHTTDL ngày 7/7/2025 về việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
  • Nhiều chính sách ưu đãi đối với hoạt động tái chế rác thải
    Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 25, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, sáng 10/7, với tỷ lệ tán thành cao, HĐND Thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định biện pháp hỗ trợ, ưu đãi đối với hoạt động tái chế rác thải sử dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất trên địa bàn Thành phố Hà Nội (thực hiện điểm d khoản 2 Điều 28 của Luật Thủ đô).
  • HĐND Thành phố Hà Nội: Những dấu ấn 6 tháng đầu năm 2025 (Bài cuối)
    Trong 6 tháng đầu năm 2025, Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội đã bám sát các quy định của luật, Quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy tinh thần đoàn kết, trí tuệ, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, đảm bảo chủ động, khoa học, linh hoạt, thiết thực, tăng cường phối hợp hoạt động giữa các cấp HĐND và giữa HĐND với các cơ quan trong hệ thống chính trị thường xuyên và chặt chẽ hơn.
Đừng bỏ lỡ
  • Hà Nội thông qua Nghị quyết về khu phát triển thương mại và văn hóa
    Sáng 10/7, tại kỳ họp thứ 25, HĐND TP. Hà Nội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về khu phát triển thương mại và văn hóa trên địa bàn thành phố Hà Nội. Nghị quyết được thông qua nhằm cụ thể hóa quy định tại khoản 8 Điều 21 Luật Thủ đô, mở đường cho mô hình phát triển kinh tế - văn hóa gắn với bảo tồn di sản, gìn giữ bản sắc Thủ đô.
  • Hà Nội: Quan tâm chăm lo chu đáo gia đình chính sách, người có công
    Hướng tới Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô thực hiện những hoạt động thiết thực, ý nghĩa để thể hiện tình cảm, trách nhiệm, sự tri ân sâu sắc đối với những người có công với cách mạng.
  • Phường Cửa Nam sử dụng Robot AI hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính
    Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Nam (Thành phố Hà Nội) Trịnh Ngọc Trâm vừa chia sẻ: “Từ ngày 10/7, phường Cửa Nam sử dụng Robot AI áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để nhằm hỗ trợ tự động hoá trong việc hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục hành chính”.
  • Hà Nội lắp màn hình LED phục vụ Nhân dân theo dõi Lễ diễu binh, diễu hành Quốc khánh 2/9
    Ngày 9/7/2025 UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 82/KH-UBND Lắp đặt màn hình LED và hệ thống loa truyền thanh Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) phục vụ Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 80 năm và Quốc khánh nước Cộng hoà XHCN Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025) trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
  • Phường Láng tổ chức chương trình nghệ thuật chào mừng chính quyền địa phương 2 cấp
    Tối 9/7, tại Di tích cách mạng Pháo đài Láng, Đảng ủy – HĐND – UBND – Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Láng (Hà Nội) tổ chức chương trình nghệ thuật, chào mừng sáp nhập địa giới hành chính, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.
  • Hà Nội thông qua Đề án kiện toàn Quỹ Phát triển đất phục vụ tiến trình vươn mình
    Tại ngày làm việc thứ hai, kỳ họp thứ 25, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã thông qua Nghị quyết Đề án kiện toàn Quỹ Phát triển đất thành phố Hà Nội, từ đó phục vụ tiến trình vươn mình, phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.
  • Cam kết mạnh mẽ của Hà Nội trong bảo đảm an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau
    Việc HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI thông qua Nghị quyết quy định nội dung, mức hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế cho các đối tượng chính sách xã hội của thành phố (thực hiện điểm a, điểm b khoản 3, khoản 4 Điều 27 Luật Thủ đô 2024) tại kỳ họp thứ 25, đã khẳng định cam kết mạnh mẽ của Hà Nội về việc đảm bảo an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.
  • “Cho muôn đời sau” - Đêm nhạc tôn vinh nhạc sĩ Hoàng Vân
    Nhiều tác phẩm nổi bật trong bộ sưu tập của nhạc sĩ Hoàng Vân – bộ sưu tập đã được UNESCO ghi danh là Di sản tư liệu thế giới, sẽ được giới thiệu đến người yêu âm nhạc trong chương trình nghệ thuật “Cho muôn đời sau”, sự kiện diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội) vào tối 24/7 tới đây.
  • Xã Nội Bài (Hà Nội): Điểm sáng trong triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp
    Ngay trong ngày đầu triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp 1/7/2025; điểm phục vụ hành chính công xã Nội Bài đã đi vào hoạt động, với không khí làm việc diễn ra khẩn trương, nền nếp, tinh thần phục vụ nhân dân thân thiện, nghiêm túc và hiệu quả, với khẩu hiệu: “Khoa học - Hiệu quả - Hiện đại – Sẵn sàng – Thân thiện”; trong khuôn khổ mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
  • Vừa phát hành “Totto-chan bên cửa sổ” phần 2 lập tức tái bản
    Sau hơn bốn thập kỷ kể từ khi “Totto-chan bên cửa sổ” ra đời và trở thành hiện tượng xuất bản toàn cầu, tác giả Kuroyanagi Tetsuko đã hoàn thành phần tiếp theo mang tên “Totto-chan bên cửa sổ: Những chuyện tiếp theo”. Ngay khi ra mắt tại Việt Nam, tác phẩm đã tạo nên cơn sốt với 3.000 bản in đầu tiên được bán hết chỉ trong ba ngày, cho thấy sức hút bền vững của một trong những nhân vật văn học thiếu nhi được yêu thích nhất thế giới.
Bài 1: “Ngôi nhà trí tuệ” thắp lửa văn hóa đọc miền quê ngoại thành Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO