80 năm "Nhật ký trong tù" - Những giá trị bền vững, sức lan tỏa sâu rộng
Ngục trung nhật ký (Nhật ký trong tù) là tập thơ chữ Hán được Hồ Chí Minh viết xong vào tháng 9/1943 sau ngót 14 tháng bị giam cầm trong các nhà lao ở Quảng Tây (Trung Quốc). Đó là tác phẩm có một số phận đặc biệt. Cùng với số phận là một giá trị đặc biệt. Một giá trị không phải chỉ là lớn, là vô giá, mà đã trở thành Bảo vật Quốc gia.
Chiều 18/8, Hội thảo khoa học với chủ đề 80 năm “Nhật ký trong tù”-Những giá trị bền vững, sức lan tỏa sâu rộng, đã diễn ra tại Hà Nội.
Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; PGS.TS. Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương; PGS.TS. Trần Khánh Thành, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương đồng chủ trì Hội thảo.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS. TS. Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương cho biết: Trong hành trình 13 tháng đầy gian lao, khổ cực qua 18 nhà giam khắp 13 huyện của tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc (từ tháng 8/1942 đến tháng 9/1943), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết tập thơ “Nhật ký trong tù” bằng chữ Hán ghi lại những suy nghĩ, cảm xúc của mình về hiện thực đời sống trong tù, những điều trông thấy trên đường đi, tấm lòng nhớ thương đất nước, nhân dân mình và mong ngóng sớm trở về tiếp tục lãnh đạo cách mạng.
Ban tổ chức mong muốn, Hội thảo cũng là dịp làm sáng tỏ hơn nữa những vấn đề cơ bản: Quá trình chuyển ngữ Ngục trung nhật ký từ Hán ngữ sang Việt ngữ và từ Việt ngữ sang các ngôn ngữ các dân tộc khác trên thế giới; Những giá trị tư tưởng, văn hóa, tầm cao trí tuệ, nghị lực phi thường của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện qua Nhật ký trong tù; Giá trị nhân văn cao cả, vẻ đẹp tâm hồn, niềm lạc quan cách mạng của người chiến sĩ cộng sản Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh lao tù khổ ải; Những giá trị nghệ thuật to lớn của tập thơ Nhật ký trong tù của Chủ tịch Hồ Chí Minh; Việc dạy và học tác phẩm Nhật ký trong tù trong nhà trường hiện nay; Hành trình lan tỏa sâu rộng của Nhật ký trong tù đối với giới nghiên cứu cũng như ban đọc trong nước và thế giới. Phát huy những giá trị của Nhật ký trong tù, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Nhận định về tác phẩm "Nhật ký trong tù", GS Phong Lê cho rằng: Ngục trung nhật ký (Nhật ký trong tù) là tập thơ chữ Hán được Hồ Chí Minh viết xong vào tháng 9/1943 sau ngót 14 tháng bị giam cầm trong các nhà lao ở Quảng Tây (Trung Quốc). Đó là tác phẩm có một số phận đặc biệt. Cùng với số phận là một giá trị đặc biệt. Một giá trị không phải chỉ là lớn, là vô giá, mà đã trở thành Bảo vật Quốc gia.
Đồng quan điểm với GS. Phong Lê, GS Hà Minh Đức nhận định: Tập thơ là báu vật Quốc gia. Có thể tìm thấy qua chuyện đánh cờ kiến thức chính trị về thế nước. Với cuộc đời nhiều trải nghiệm, nhiều cảnh ngộ có thể tìm thấy lời giải đúng đắn việc đời. Với cá nhân lâm cảnh khó khăn tìm ra bài học đường đời. 80 năm đã qua Nhật ký trong tù vẫn là thiên cẩm nang cách mạng, cuốn sách giáo khoa về cuộc sống xã hội. Người đã đi xa nhưng trí tuệ tình thương còn để lại cho đời.
Tại Hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đã một lần nữa khẳng định, tư tưởng, giá trị của tập thơ Nhật ký trong tù và sức sống của tập thơ, mong muốn các nhà khoa học, nghiên cứu tiếp tục lan tỏa giá trị to lớn của tập thơ. Đồng thời, tiếp tục tuyên truyền sâu rộng, phong phú hơn nữa giá trị của tập thơ cho các thế hệ trẻ.
Phát biểu tổng kết Hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: Những bài học mà Bác đã suy ngẫm và rút ra trong những ngày tháng bị giam cầm cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, bởi đó là bài học được đúc kết từ thực tiễn hoạt động phong phú và trí tuệ sáng suốt của một vị lãnh tụ thiên tài. Đến với tập thơ “Nhật ký trong tù”, chúng ta gặp một người chiến sĩ cộng sản kiên cường, có nghị lực phi thường, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ trong chốn ngục tù để đi đến ngày tự do.
Theo đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, từ tác phẩm “Nhật ký trong tù” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta tiếp nhận được nhiều bài học bổ ích, quý báu về bản lĩnh và đạo đức cách mạng thật cảm động và thấm thía.
Sau hội thảo, Hội đồng sẽ tổ chức biên soạn các tham luận, in kỷ yếu, trở thành tài liệu tham khảo có giá trị cho các cơ quan và người làm công tác quản lý, nghiên cứu văn hóa, văn nghệ, các trường đại học, các viện nghiên cứu, các nhà nghiên cứu lý luận phê bình văn học, nghệ thuật và đội ngũ văn nghệ sĩ trong cả nước./.
