Từ chuyện của Pepsico VN: DN cần được đối xử­ công bằng trong áp dụng pháp luật

Pepsico Việt Nam cho rằng mình không sai khi áp dụng đúng Thông tư.

Thời gian vừa qua, bên cạnh việc bị Thanh tra Bộ Y tế xử­ phạt hà nh chính 25 triệu đồng vì chưa kiểm nghiệm định kử³ đầy đủ với mọi sản phẩm của họ, Pepsico Việt Nam còn bị cho là  không tuân thủ quy định vử nhãn mác khi chỉ đử: Sản xuất bởi Công ty TNHH Nước giải khát Suntory Pepsico Việt Nam, cao ốc Sheraton, số 8 đường Аồng Khởi, quận 1, TP.HCM trên nhãn các sản phẩm, tức là  chỉ đử một nơi sản xuất là  trụ sở đặt công ty.

Vử vấn đử nà y, vị tổng giám đốc của Pepsico Việt Nam đã lên tiếng trên Zing.vn rằng doanh nghiệp đang là m đúng và  viện dẫn ra Thông tư liên tịch số 34 của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và  Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương được ban hà nh năm 2014 để minh oan, thay vì thực hiện đúng khoản 1 Аiửu 11 Nghị định 89/2006/NА-CP của Chính phủ vử nhãn hà ng hóa quy định các nội dung bắt buộc phải thể hiện trên nhãn hà ng hóa.

Аiửu đáng nói, dù có Thông tư liên tịch số 34 của 3 Bộ vử vấn đử nhãn hà ng hoá như vậy nhưng nhiửu doanh nghiệp khác vẫn phải tuân thủ nghiêm túc quy định của Nghị định 89/2006/NА-CP, tức là  trên nhãn mác hà ng hoá phải ghi rõ nơi sản xuất sản phẩm.

Báo điện tử­ Một Thế Giới đã có cuộc phửng vấn Аại biểu Quốc hội (АBQH) Phạm Tất Thắng (Аoà n АBQH tỉnh Vĩnh Long) vử vấn đử nà y.

Việc áp dụng pháp luật không đồng nhất, có doanh nghiệp thì được áp dụng nghị định nhưng doanh nghiệp khác lại được áp dụng thông tư có được coi là  một sự công bằng giữa các doanh nghiệp không thưa ông?

- à”ng Phạm Tất Thắng: Cái nà y thuộc vử trách nhiệm của cơ quan quản lý. Vử nguyên tắc, nghị định hướng dẫn thi hà nh luật, thông tư hướng dẫn thi hà nh nghị định. Những văn bản hướng dẫn không được trái, không được hướng dẫn vượt quá văn bản được hướng dẫn thi hà nh,

Thông thường, chúng ta hiểu những văn bản của cấp dưới là  để cụ thể hoá văn bản cấp trên. Việc áp dụng pháp luật phải có sự thống nhất, nếu doanh nghiệp áp dụng thông tư cũng được, áp dụng nghị định cũng được, tức là  không có tính bắt buộc chung thì tôi cho là  trách nhiệm thuộc vử các cơ quan quản lý.

Chúng ta phải hướng dẫn như thế nà o để người thực hiện không thể hiểu khác được văn bản quy định pháp luật và  phải áp dụng thống nhất như nhau chứ không thể để tuử³ biến được.

Còn trong trường hợp, nếu có một số doanh nghiệp được áp dụng thông tư mà  các doanh nghiệp còn lại buộc phải áp dụng nghị định thì thực sự đó là  không công bằng giữa các doanh nghiệp. Tôi cho là  ở đây cũng thuộc trách nhiệm của các cơ quan quản lý.

Nếu quy định thống nhất, bình đẳng cho các doanh nghiệp thì không thể có nhiửu cách áp dụng pháp luật.

Nếu 89/2006/NА-CP quy định là  phải ghi rõ nơi sản xuất, trong khi Thông tư liên tịch số 34 lại cho phép không cần ghi rõ mà  chỉ cần ghi chung chung (việc truy suất nguồn gốc sản phẩm lại là  một vấn đử khác) thì các cơ quan chức năng cũng cần xem lại việc nà y có phù hợp với quy định ban hà nh văn bản quy phạm pháp luật hay không.

Аối với các doanh nghiệp là  tập đoà n đa quốc gia, tôi nghĩ là  họ có cách ghi nhãn mác theo mẫu thống nhất của họ. Nhưng tổ chức sản xuất ở nước nà o thì doanh nghiệp phải tuân thủ theo pháp luật của nước sở tại. Còn với doanh nghiệp, nếu lựa chọn được thì chắc chắn họ sẽ chọn cách là m nà o đơn giản và  do vậy sẽ có chi phí thấp nhất.

Cũng liên quan đến công ty nước giải khát nà y, vừa qua Kết luận Thanh tra của Bộ Y tế đối với Pepsico Việt Nam còn thể hiện việc doanh nghiệp nà y thuê gia công sản phẩm tại Công ty TNHH Nước giải khát Kirin Việt Nam khi công ty Kirin Việt Nam chưa có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điửu kiện An toà n thực phẩm (ATTP) để sản xuất, kinh doanh thực phẩm do Cục An toà n Thực phẩm cấp trước ngà y 3.10.2016. Theo ông, trong trường hợp nà y, trách nhiệm của các cơ quan chức năng thể hiện ở điểm nà o?

- Khi sản xuất một sản phẩm tiêu dùng là  đồ ăn, uống liên quan đến vệ sinh an toà n thực phẩm, rõ rà ng phải có Giấy chứng nhận của cơ quan chức năng. Trong trường hợp sản xuất khi chưa có Giấy chứng nhận của cơ quan chức năng (tức là  chưa đủ điửu kiện để sản xuất mà  đã tiến hà nh sản xuất) thì là  sai, buộc phải xử­ phạt và  yêu cầu thu hồi. Tôi nghĩ cơ quan quản lý phải cương quyết. Và  ở đây cũng phải tăng cường công tác quản lý để sớm phát hiện ra vi phạm và  xử­ lý.

Cơ quan quản lý nà o sẽ là  đơn vị ra quyết định xử­ phạt và  thu hồi, thưa ông?

- Аã có quy định vử thẩm quyửn vử xử­ lý rồi. Nếu cơ quan nà o cấp giấy chứng nhận là  điửu kiện cần để doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thì cơ quan đó sẽ là  đơn vị có quyửn xử­ phạt và  yêu cầu thu hồi.

Hồi giữa năm 2016, Coca-Cola đã phải dừng lưu thông và  thu hồi 13 sản phẩm. Tại thời điểm đó, ông Аặng Văn Chính, Chánh thanh tra Bộ Y tế cho biết lý do dừng lưu thông vì chưa có giấy chứng nhận cơ sở đủ điửu kiện an toà n thực phẩm cho việc sản xuất thực phẩm bổ sung. à”ng có nghĩ rằng sẽ có một sự việc tương tự như của Coca-Cola đối với Pepsico Việt Nam?

- Vử nguyên tắc, là m sai phải bị xử­ lý và  các doanh nghiệp phải được đối xử­ bình đẳng với nhau trước pháp luật, trước các cơ quan quản lý. Trong trường hợp doanh nghiệp sản xuất nước giải khát mà  chưa có Giấy chứng nhận của Cục An toà n thực phẩm thì phải bị xử­ phạt và  phải thu hồi, tôi cho là  phù hợp.

à”ng có nghĩ rằng với việc ghi nhãn mác như của Pepsico Việt Nam thì nếu bị yêu cầu thu hồi những sản phẩm đã gia công của doanh nghiệp Kirin sản xuất trước ngà y 3.10.2016 sẽ khó khăn?

- Nếu trong trường hợp bị yêu cầu thu hồi sản phẩm, tôi nghĩ rằng với việc sử­ dụng mã vạch thì chắc cũng không khó để một doanh nghiệp thuộc tập đoà n đa quốc gia như Pepsico Việt Nam có thể truy xuất được nguồn gốc của sản phẩm. Và  nếu đã truy xuất được nguồn gốc sản phẩm sản suất ở đâu, tập kết ở kho nà o, phân phối trên địa bà n nà o... thì chắc là  việc thu hồi sẽ không khó.

Cám ơn ông!

Cục An toà n thực phẩm sẽ là  cơ quan quản lý việc nà y

Trao đổi với báo điện tử­ Một Thế Giới, một chuyên gia ở Tổng Cục đo lường Chất lượng cho hay vử nhãn mác, quy định bắt buộc phải ghi rõ nơi sản xuất trên nhãn mác, nếu thiếu là  không được.

Аồng thời vị nà y cho hay Nghị định 89/2006/NА-CP quy định rõ như vậy nhưng có một số công ty của Việt Nam là m khác đi, đó là  chỉ đử một nơi sản xuất là  trụ sở đặt công ty (theo Thông tư liên tịch số 34 của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và  Phát triển Nông thôn, Bộ Công thương - PV).

Tuy nhiên, việc thực hiện theo quy định nà y cũng có yêu cầu, đó là : Nếu sản xuất ở những địa điểm khác nhau mà  chỉ ghi địa điểm của trụ sở công ty thì chất lượng sản phẩm ở các nơi phải giống như nhau.

"Vì thế cần phải xem kử¹ các công bố chất lượng sản phẩm ở những nơi khác so với công bố chất lượng sản phẩm ở nơi sản xuất chính xem có giống nhau hay không. Và  việc nà y đã được thông báo đến cho các Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng các tỉnh chưa?", vị chuyên gia nà y nói.

Аể truy xuất được sản phẩm, theo lời vị chuyên gia nà y, có thể căn cứ từ lô sản phẩm, kiểu dáng của chai và  mã vạch sản phẩm. Và  người tiêu dùng hoà n toà n có quyửn yêu cầu cung cấp chính xác thông tin vử nơi sản xuất sản phẩm.

Còn trước câu hửi của dư luận: Vậy trước ngà y 3.10.2016, Công ty TNHH Nước giải khát Kirin Việt Nam có đủ điửu kiện An toà n thực phẩm để sản xuất ra sản phẩm để cho Pepsico Việt Nam gia công không, chuyên gia ở Tổng cục đo lường Chất lượng khẳng định:

"Người ta không cho phép anh sản xuất trước thời điểm đó (ngà y 3.10.2016) mà  anh cho phép người khác sản xuất sản phẩm để gia công là  không được, vì hoạt động kinh doanh, sản xuất đồ ăn, thức uống là  hoạt động kinh doanh, sản xuất có điửu kiện. Trong trường hợp Công ty TNHH Nước giải khát Kirin Việt Nam sản xuất trước đó là  sai. Nếu sai thì bắt buộc phải xử­ lý và  thu hồi. Và  lúc nà y Cục An toà n thực phẩm sẽ là  cơ quan quản lý việc nà y".