Người biểu tình Pháp nổi lửa gần thà nh phố Lille. Ảnh: AFP |
Cội nguồn của cuộc biểu tình lan rộng khắp nước Pháp là các kế hoạch cải cách của Tổng thống Nicolas Sarkozy, người đắc cử năm 2007 với cam kết đưa nửn kinh tế Pháp thoát ra khửi tình trạng ảm đạm. Trong đó thay đổi vử chính sách hưu trí là trung tâm trong kế hoạch cải cách của ông và đây cũng là nguyên nhân dẫn đến các cuộc biểu tình.
Trong bối cảnh các nghiệp đoà n kêu gọi biểu tình rầm rộ trên khắp cả nước, các chính trị gia đối lập cũng coi đây là một cơ hội để tấn công Tổng thống Sarkozy, người đang hứng chịu sự suy giảm tỷ lệ ủng hộ trong hai năm qua. Tuy nhiên, bất chấp sức ép gay gắt từ nhiửu phía, ông Sarkozy tuyên bố sẽ không nhượng bộ và tuyên bố sẽ tiếp tục thực thi kế hoạch cải cách của mình.
Cải cách của Sarkozy và sự phản đối
Mục tiêu của cải cách là việc chính phủ Pháp muốn nâng tuổi mà người lao động có thể nghỉ hưu và nhận trợ cấp hưu trí. Theo luật hiện tại, cả nam và nữ lao động nước nà y có thể nghỉ hưu từ tuổi 60 và có thể nhận đầy đủ tiửn lương hưu khi họ đến 65 tuổi. Trên thực tế, công nhân tại một số ngà nh lao động còn được phép nghỉ hưu sớm hơn mốc 60 tuổi.
Trong khi đó, chính phủ trung tả của ông Sarkozy cho rằng, với việc dân số đang ngà y cà ng già đi họ không thể chi trả lương hưu cho người dân trong khung thời gian dà i như vậy. Do đó họ muốn thay đổi bằng cách nâng tuổi có thể nghỉ hưu thêm 2 năm lên 62 tuổi và tuổi nhận đầy đủ lương hưu lên 67 tuổi.
Giới chức Pháp cho rằng, đử xuất cải cách nâng số tuổi nghỉ hưu thêm hai năm nói trên có thể giúp tiết kiệm được 70 tỷ Euro và là biện pháp cần thiết để kiửm chế thâm hụt trong hệ thống lương hưu. Trong khi đó, các nghiệp đoà n và phe đối lập quyết tâm bảo vệ quy định nghỉ hưu ở tuổi 60 vốn được Tổng thống Francois Mitterrand thuộc đảng Xã hội áp dụng từ năm 1983 và coi kế hoạch cải cách của ông Sarkozy là hà nh động tấn công quyửn lợi người lao động.
Phe đối lập cho rằng kế hoạch cải cách hệ thống hưu trí của đương kim Tổng thống Sarkozy đã đặt gánh nặng bất công lên vai người lao động, đặc biệt là phụ nữ, những người là m công bán thời gian và người thất nghiệp. Họ đưa ra các đử xuất thay thế như đánh thuế tăng đối với những người có thu nhập cao để hỗ trợ cho hệ thống hưu trí.
Những ai đi biểu tình
Các cuộc đình công và biểu tình đang được những nghiệp đoà n thuộc khối doanh nghiệp công tổ chức, vốn vẫn còn nhiửu quyửn lực tại Pháp. Trong số những người tham gia đình công và biểu tình có nhân viên các sân bay, tà i xế đường sắt, giáo viên, nhân viên bưu điện, công nhân thu gom rác và tà i xế xe tải. Hệ quả của hoạt động nà y là việc nước Pháp bị hạn chế các dịch vụ vận tải công cộng và một số tuyến đường cao tốc bị tắc nghẽn do các xe tải đi với tốc độ rất chậm trên đường để phản đối.
Những người biểu tình phản đối cải cách chính sách hưu trí của chính phủ Sarkozy còn ngăn không cho vận chuyển dầu tới các nhà máy lọc dầu, cắt đứt nguồn cung cấp nhiên liệu cho các trạm bán lẻ xăng dầu, khiến nhiửu cây xăng trên khắp nước Pháp lâm và o cảnh cạn hà ng trong nhiửu ngà y. Các sinh viên và học sinh cũng tham gia hoạt động biểu tình, trong đó một số dựng chướng ngại vật tại lối và o các ngôi trường của họ bằng các thùng nhựa. Tháp Eiffel cũng bị đóng cửa không cho du khách leo lên thưởng ngoạn do nhân viên đình công.
Cuộc biểu tình tại Pháp đã nhận được sự hưởng ứng của số lượng người kỷ lục. Trong năm ngà y đầu tiên tuần hà nh biểu tình trên toà n quốc đã ghi nhận hà ng triệu người tham gia, trong đó theo thống kê của cảnh sát trong ngà y đầu tiên 12/10 có 1,2 triệu người tuần hà nh, còn theo giới chức các nghiệp đoà n ước tính con số nà y lên tới khoảng 3,5 triệu. Phạm vi cuộc biểu tình cũng không ngừng mở rộng khi hoạt động động nà y diễn ra tại hơn 200 thà nh phố và o ngà y 19/10.
Cảnh sát bắt giữ một người biểu tình tại Paris. Ảnh: AFP |
Hầu hết các cuộc tuần hà nh diễn ra hòa bình, ngoại trừ sự kiện xảy ra hôm thứ sáu tuần trước, khi cảnh sát chống bạo động nhận lệnh từ Tổng thống Sarkozy tiến hà nh phá vây nhà máy lọc dầu Grandpuits ở phía đông Paris đang bị người biểu tình phong tửa. Chính phủ đã kiểm soát lại nhà máy nà y sau 10 ngà y bị bao vây nhưng có hai người bị thương trong vụ đụng độ giữa cảnh sát và người biểu tình bên ngoà i nhà máy. Tổng cộng người biểu tình đã phong tửa 12 nhà máy lọc dầu tại Pháp.
Chuyện gì xảy ra tiếp theo
Trước sức ép gay gắt của những người biểu tình, chính phủ của Tổng thống Nicolas Sarkozy tử ra quyết tâm không lùi bước trước kế hoạch cải cách hệ thống hưu trí, ngoà i một số nhượng bộ và thay đổi không đáng kể. Trong khi đó, sau hai tuần biểu tình rầm rộ khiến nước Pháp rơi và o tình trạng ngổn ngang, kế hoạch cải cách chính sách hưu trí của chính phủ vẫn lần lượt được hạ viện và thượng viện Pháp thông qua hôm 22/10, với nội dung chính là nâng tuổi nghỉ hưu từ 60 lên 62.
Kế hoạch cải cách hưu trí đã được phê chuẩn và chuẩn bị trở thà nh luật, nhưng các cuộc biểu tình được dự đoán sẽ còn tiếp tục trên khắp nước Pháp. Hậu quả là nước Pháp tiếp tục chìm trong những bất ổn do là n sóng biểu tình lan rộng chưa có dấu hiệu chấm dứt. Nghiêm trọng nhất là việc hơn 2.000 cây xăng vẫn khan hiếm nhiên liệu phải ngừng hoạt động hoặc bán theo định mức hạn chế. Một số thà nh phố như Marseille rác rưởi tiếp tục chất đống trên đường phố do các nhân viên thu gom rác vẫn chưa chịu quay trở lại là m việc.
Trong khi đó, các nghiệp đoà n đã phát lời kêu gọi tiếp tục thêm hai ngà y biểu tình trên quy mô lớn tại Pháp và o ngà y 28/10 và 6/11 tới. Nghiệp đoà n đại diện cho các sinh viên Pháp (UNEF) còn kêu gọi biểu tình riêng và o ngà y mai 26/10, trong đó hối thúc các sinh viên bãi khóa.
Một trong số nhiửu cây xăng tại Pháp treo biển ngừng hoạt động do biểu tình. Ảnh: AFP. |