Tháng Tư kỉ niệm

Cha già yếu theo thời gian, vết thương bom đạn ngày nào hằn lên khóe mắt, những nếp nhăn xô lại, vầng trán cao năm xưa giờ đây cứ nhíu liên tục bởi tuổi tác không còn cho phép như trước nữa. Người cựu quân nhân ấy vẫn hăng say công việc vườn tược trong nhà. Sáng xách thùng ra tưới vườn rau, chiều mát lại lụi cụi nhổ cỏ, tỉa cây, cắt cành. Đối với cha, những tháng ngày đoàn tụ bên con cháu là niềm vui, hạnh phúc lớn lao nhất cuộc đời. Cha bảo, hồi chiến tranh, đào hầm, tránh địch, hành quân xuyên đêm, nhiều khi chỉ muốn ào về bên gia đình, thưởng thức củ sắn, củ khoai. Nằm dưới ụ rơm của nội, nghe tiếng đài phát thanh rù rì và tự tay chăm sóc cho những đứa con thơ. Đợt đóng quân gần nhà, cha chở anh hai xuống tận đơn vị, các bác, các chú xúm xít. Bảo bộ đội thì nghèo, nên mấy chú rủ nhau đi hái rau rừng, tìm thêm được mấy con chẫu chuộc. Vậy là làm thịt, chiên lên cho đứa con nít nhỏ nhất tiểu đoàn ăn. Hôm đó đi về, trời mưa phùn lất phất. Không hiểu sao cha đi xe nghiêng ngả, khi qua cầu thì anh hai rơi tõm xuống sông. Bà con gần đó xúm xít chạy ra lặn ngụp tìm. Trời rét căm căm, lúc đưa lên thì anh hai đã tím ngắt, bác hàng xóm nổi lửa hơ bụng hơ người, xoa dầu khắp nơi. Có lẽ vì đợt ngã khủng khiếp đó nên anh hai cực kì sợ nước. Cha ôm nỗi ân hận đó đến tận bây giờ.

Tháng tư, mỗi lần cha mặc bộ đồ quân phục, chỉnh trang tinh tươm, là tôi biết cha sắp đi thăm đồng đội cũ. Thường thì cha sẽ gọi điện thoại một vòng, xem những đồng đội còn lại được bao nhiêu người đi, vì có thể sức khỏe yếu nên một số chú, bác cũng không thể ngồi xe được. Rồi mọi người sẽ cùng nhau ra nghĩa trang, thắp nén nhang cho người hi sinh, đốt cho nhau mấy điếu thuốc, tâm tình thời chiến. Những người cựu chiến binh tuổi xế chiều, bước đi tấp tểnh. Người thương binh, người bệnh binh, nhưng đã từng chung nhau một chiến hào, một mục tiêu cuộc sống, đó là chiến đấu hết mình để bảo vệ Tổ quốc.

Tháng tư, cha bảo những ngày này luôn làm cho cha nhớ từng khoảnh khắc thời chiến. Nhớ mấy đứa bạn ở mọi miền Tổ quốc, hội tụ cùng nhau, đứa giọng Nam, đứa giọng Bắc, đứa lại miền Trung. Quen nhau chớp nhoáng, rồi cứ thế trải qua với nhau bao nhiêu ngày tháng gian nan. Những khi thời gian thảnh thơi một chút, mọi người sẽ lại xúm xít với nhau, kể chuyện quê nhà. Về người mẹ già tần tảo sớm hôm, ngày ngày trên cánh đồng, kiếm miếng cơm, tấm áo, phụ giúp nơi chiến trường. Về những người vợ hiền thảo, quanh năm quần quật nuôi con một mình, làm hậu phương vững chắc cho chồng, cho em trai, anh trai yên tâm chiến đấu. Nắng tháng tư rọi đều, ươm vàng những bước chân hành quân. Mỗi khi ngồi nghỉ bên sườn dốc thoai thoải, lại nghe văng vẳng tiếng gà trưa. Tiếng kẽo kẹt ru nôi và mùi khói lam chiều. Đâu đó, pháo nổ đì đùng. Trong buổi mai đầy nắng và gió ấy, cũng có những bước chân lặng lẽ, nặng trĩu suy tư sau mỗi mất mát. Quân số dần dần rơi rớt, ám ảnh khói bụi chiến trường. Trong lớp mờ mờ sương ảo đó, lâu lâu người ta lại thấy phảng phất hình ảnh một binh sĩ, vác súng chạy bán sống bán chết. Hay tiếng bom mìn nổ chói tai ngay cạnh hầm trú ẩn.  

Tháng tư về gợi trong họ biết bao kỉ niệm vui buồn thời chiến tranh. Đau đáu một nỗi niềm xa xăm về những đồng đội ngã xuống đất Tây Nguyên, chiến trường miền Nam mà chưa thể tìm thấy thi hài. Những người cựu chiến binh đeo trên mình huân, huy chương kháng chiến nhưng trong lòng họ, chắc hẳn chưa bao giờ quên những khoảnh khắc vào sinh, ra tử cùng nhau. Chưa bao giờ quên lúc hoạn nạn khó khăn, ngồi chia nhau củ khoai, củ sắn. Những lúc như vậy, những người chiến sĩ lại yêu cuộc sống biết nhường nào. Ngồi vác cây sung, nhìn về phía xa xăm để mong chiến tranh nhanh kết thúc, được hát bài ca hòa bình. Bây giờ, mỗi khi ăn cơm, tôi thường thấy cha lầm rầm mấy câu trong miệng. Cha bảo, mời ông bà tổ tiên, mời đồng đội đã mất cùng về ăn. Những ngày tháng gian nan, những đứa bạn chẳng kịp ăn miếng cơm độn, đã vội đi sang thế giới bên kia. Nghe cha kể thôi, thấy thương vô bờ.

Tháng tư, nắng rót vàng mật ong. Cha mặc quần áo chỉnh tề, lại ríu rít điện thoại. Trong ánh mắt ấy, ánh lên niềm hạnh phúc. Hôm qua, cha bảo bên bảo tàng quân khu điện về, nghe nói đã tìm thấy hài cốt một số đồng đội. Cha khỏe khoắn hẳn ra, chuyến xe đi đến Tây Nguyên sẽ xuất phát. Cha là người xung phong đầu tiên. Niềm tin mãnh liệt về việc tìm lại đồng đội cũ luôn thôi thúc bước chân cha. Cha bảo, chiến tranh khốc liệt sá gì, nay hòa bình rồi, tìm cho đông đủ anh em chứ, mai này có về thăm tổ tiên, có hội bàn đào ngồi với nhau uống trà. Anh hai xin nghỉ làm mấy hôm, phụ trách chở cha và đồng đội đi một chuyến. Hành trình tháng tư kỉ niệm, bắt đầu với những chuyến xe…