Văn hóa – Di sản

Quần thể di tích chùa Trầm: Tiềm năng phát triển du lịch văn hóa - lịch sử của Thủ đô

Phạm Hoa - Vũ Đăng 23/10/2023 07:48

Quần thể di tích chùa Trầm (xã Phụng Châu, huyện Chương Mỹ, TP. Hà Nội) là điểm đến lễ phật, tìm hiểu truyền thống yêu nước... bấy lâu nay của khách thập phương. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển du lịch văn hóa - lịch sử quần thể di tích chùa Trầm, nếu được khai thác đúng cách và hiệu quả.

Quần thể di tích độc đáo của xứ Đoài

Huyện Chương Mỹ là địa phương duy nhất của Thủ đô có hai trong số “Tứ đại danh thắng của xứ Đoài”, đó là chùa Trăm Gian và chùa Trầm bên cạnh chùa Thầy (huyện Quốc Oai) và chùa Tây Phương (huyện Thạch Thất). Quần thể di tích chùa Trầm gồm các di tích cạnh núi Trầm (Tử Trầm Sơn), bên cạnh có ao sen, hàng cây cổ thụ tỏa bóng mát, con đường uốn lượn tựa như bức tranh thủy mặc. Từ xa, tiếng tụng kinh gõ mõ trong chùa vọng lại càng làm cho quần thể di tích này thêm linh thiêng, cổ kính…

pht_3819.jpg
Lối lên chùa Vô Vi.
pht_3845.jpg
Chuông đồng đúc năm 1814 thời nhà Nguyễn treo giữa vách đá, trước khi lên đỉnh núi có lầu Nghênh Phong.

Quần thể di tích chùa Trầm gồm có chùa Trầm (chùa chính), Động Long Tiên (Chùa Hang) và Vô Vi tự (Chùa Vô Vi). Trước khi tới chùa Trầm, người dân sẽ đi qua chùa Vô Vi – một trong những ngôi chùa cổ tại Hà Nội được xây từ thời Hậu Lê, niên hiệu Hồng Thuận thứ 6 (1514). Chùa Vô Vi nằm sát vách núi, để lên chùa phải đi qua cả trăm bậc đá.

Trên đỉnh núi chùa Vô Vi có lầu Nghênh Phong cùng quả chuông đồng đúc năm 1814 treo giữa vách đá. Hiện ở vách đá chùa Vô Vi còn bài thơ khắc đá bằng chữ Nôm: Sơn Đông chi bằng Vô Vi phật tự/ Thuỳ kỳ huyền sư đạo sĩ/ Bên này Thiên Trúc nọ Bồng Lai/ Đem cảnh thanh u đặt giữa trời do tướng quân Trần Văn Tăng sáng tác.

Qua chùa Vô Vi vài trăm mét, chùa Trầm hiện lên trước mắt. Theo Ban Quản lý di tích chùa Trầm, chùa do tướng quân Trần Văn Tăng trong 12 sứ quân khởi dựng từ khoảng đầu thế kỷ XVI. Chùa xây theo lối phong thủy quen thuộc trong tín ngưỡng người Việt khi lưng tựa núi, trước mặt hướng sông Đáy và tọa lạc trên một khoảnh đất cao, rộng rãi và thoáng mát. Xưa kia, chùa Trầm là hành cung của vua Lê, chúa Trịnh vì khung cảnh yên tĩnh, thanh tịnh của sông Đáy và dãy Trầm Tử sơn.

pht_3737.jpg
Chùa Trầm lưng tựa núi, trước mặt hướng sông Đáy. Đây là một trong “Tứ đại danh thắng xứ Đoài”.
pht_3731.jpg
Phật tử tụng kinh trong chùa Trầm.
tuong-phat.png
Nhiều tượng phật trong chùa Trầm có giá trị văn hóa lịch sử.

Nhà Tiền đường chùa Trầm có 5 gian mái ngói, hàng cột hiên được dựng bằng đá vững chắc. Phía bên trong là Thượng điện - nơi tôn nghiêm không phải ai cũng tự ý vào, và phía sau là nhà Tổ. Với nhiều mảng chạm khắc tinh xảo trên cửa, trên bức khảm, chùa Trầm có lối kiến trúc độc đáo trong hệ thống chùa cổ ở nước ta.

Tại chùa Trầm còn có nhiều di vật đặc trưng có giá trị văn hóa lịch sử, gồm các cặp câu đối, hoành phi sơn son thiếp vàng, án thờ, ngai thờ, tượng phật. Ngôi chùa mang đậm dấu ấn kiến trúc văn hóa tâm linh đặc trưng của cư dân vùng Đồng bằng Bắc bộ, qua nhiều lần trùng tu nhưng chùa Trầm còn giữ được nhiều tượng phật mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XVIII, XIX với những nét chạm khắc công phu, tinh tế.

pht_3689.jpg
pht_3674.jpg
Chùa Hang có các pho tượng bằng đá, trên vách động có các tác phẩm thơ văn khắc vịnh cảnh chùa.

Ngay cạnh chùa Trầm là Chùa Hang (Động Long Tiên) dưới chân núi Trầm. Nhờ ánh sáng tự nhiên chiếu qua một số khe nhỏ bên sườn núi và trên đỉnh núi, nhiều hình thù trong chùa Hang như mái tóc tiên, khánh đá, chuông đá, hình rồng, hình chim, hoa sen đá... hiện lên rất sinh động. Chùa Hang còn có các pho tượng bằng đá rất độc đáo, cùng hàng chục tác phẩm thơ văn khắc vịnh cảnh chùa trên vách đá có giá trị văn học.

Chị Tống Thị Hoa (quê Thanh Hóa, hiện đang sinh sống tại Hà Nội) đến vãn cảnh, dâng hương lễ Phật tại chùa Trầm, chia sẻ: “Chùa rất tĩnh lặng và yên bình, hiện rõ nét cổ kính, trang nghiêm. Đến chùa Trầm, tôi không còn thấy những ồn ào, xô bồ và tâm an yên hơn”.

Nơi vang lên lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Bác Hồ

Điều đặc biệt, chùa Trầm còn gắn với liền lịch sử đấu tranh giành độc lập của dân tộc trong thế kỷ XX. Chùa Trầm chính là địa điểm đầu tiên Đài Tiếng nói Việt Nam rời trung tâm Hà Nội tiếp tục công tác phát thanh (từ 20/12/1946 đến 4/3/1947) trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Tại chùa Trầm, sáng ngày 20/12/1946, Đài tiếng nói Việt Nam đã phát đi “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

pht_3668.jpg
Biểu tượng của Đài Tiếng nói Việt Nam tại quần thể di tích chùa Trầm. Tại chùa Trầm, sáng ngày 20/12/1946, Đài tiếng nói Việt Nam đã phát đi “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Từ lời kêu gọi của Bác, quân dân Thủ đô Hà Nội cùng nhân dân cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ và kết thúc vang dội bằng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Sau đó đến cuộc kháng chiến chống Mỹ và kết thúc bằng Đại thắng mùa xuân năm 1975 lịch sử, thống nhất đất nước và thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng Thủ đô Hà Nội và đất nước.

Cũng tại chùa Trầm, đêm giao thừa Tết Đinh Hợi năm 1947, Bác Hồ đã đến Đài Tiếng nói Việt Nam đọc lời chúc tết chiến sỹ, đồng bào cả nước. Bác Hồ cũng đã viết câu đối mừng nhà chùa bằng chữ Hán: Cao sơn hữu ý thiên niên bút/Lưu thủy vô thanh vạn cổ cầm. Bác còn viết tám chữ trên giấy điều để sư cụ chùa Trầm dâng lên bàn thờ Phật: “Kháng chiến tất thắng, kiến quốc tất thành”.

Sau đó, chùa Trầm còn vinh dự được đón Bác về thăm khi miền Bắc giải phóng (1957) và Người về chùa Trầm thăm, động viên đơn vị bộ đội thuộc quân chủng phòng không, không quân vào ngày 13/7/1966.

Khai phá tiềm năng để phát triển du lịch văn hóa lịch sử

Với các giá trị của quần thể di tích lịch sử, cách mạng đặc sắc chùa Trầm, có thể thấy đây vừa là tiềm năng cũng như thế mạnh để huyện Chương Mỹ phát triển du lịch văn hóa - lịch sử, du lịch tâm linh nếu khai thác đúng cách và hiệu quả. Chính vì thế, huyện Chương Mỹ đã kiến nghị Thành phố Hà Nội xem xét chủ trương đầu tư xây dựng khu nhà lưu niệm Bác Hồ tại cụm di tích chùa Trầm.

Đồng thời, huyện Chương Mỹ đã quy hoạch tổng thể khu du lịch chùa Trầm rộng hàng chục héc-ta để xây dựng mô hình du lịch văn hóa, kết hợp chú trọng tu bổ nâng cấp chùa Trầm để thu hút khách thập phương.

Như vậy, quần thể di tích chùa Trầm trong tương lai gần sẽ trở thành “địa chỉ đỏ” trong hành trình về nguồn và trở thành địa điểm du lịch văn hóa tâm linh, di tích cách mạng đặc sắc của Chương Mỹ và Thành phố Hà Nội. Điều này không chỉ giúp địa phương phát triển du lịch văn hóa - lịch sử mà còn giáo dục ý chí tự lực, tự cường, tự tôn của dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau./.

Bài liên quan
  • Di tích Quốc gia đặc biệt Đình So “bất khả xâm phạm”
    “Có đưa tiền tỉ tôi cũng không để người ta làm điều vớ vẩn tại Đình So”, cụ Vương Đắc Hưng (87 tuổi), Phó tiểu ban quản lý Di tích Quốc gia đặc biệt Đình So (xã Cộng Hòa, huyện Quốc Oai, TP. Hà Nội) chia sẻ. Bởi vừa qua, người thủ từ tuổi xưa nay hiếm tiếp đoàn làm phim điện ảnh, người ta xin tháo hoành phi, câu đối tại Đình So để dựng cảnh quay cho bộ phim nhưng bất thành.
(0) Bình luận
  • Huế đề nghị công nhận 4 hiện vật quý thời Nguyễn là Bảo vật Quốc gia
    Chuông Ngọ Môn, Ngai hoàng đế Duy Tân, Phù điêu bằng đá thời Minh Mạng và Tượng rồng thời Thiệu Trị đã được lập hồ sơ trình cơ quan chuyên môn thẩm định để công nhận bảo vật Quốc gia.
  • 45 cây trăm tuổi vừa được công nhận cây di sản Việt Nam
    Hội đồng Cây di sản Việt Nam (Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam) vừa tổ chức họp và xét duyệt 45 cây lâu năm của 6 tỉnh, thành phố đủ điều kiện được công nhận là cây di sản Việt Nam.
  • Giới thiệu gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ gốc về tiếp quản Thủ đô
    Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024), sáng 24/9 tại Hà Nội, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tổ chức sự kiện “Giới thiệu tài liệu lưu trữ quốc gia và Tiếp quản Thủ đô”. Đây là minh chứng góp phần tái hiện những thời khắc lịch sử hào hùng của dân tộc và Thủ đô từ khi Hiệp định Geneva năm 1954 được ký kết.
  • Từ ngôi đình làng Vạn Phúc
    Họa sĩ Nguyễn Nghiêm thật có lý, khi chọn tấm ảnh đình làng Vạn Phúc, như một biểu tượng, để trình bày bìa cuốn “Lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Vạn Phúc”. Xưởng in Viện Điều tra - Quy hoạch rừng, với máy ốp - sét hiện đại đã thể hiện được gần như trọn vẹn, đường nét và màu sắc, hơn thế nữa, tôn lên vẻ đẹp vốn có của ngôi đình, từ búp bàng non đến lớp rêu phong cổ kính...
  • Nghệ thuật trang trí, chạm khắc ở bảo vật Quốc gia “Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân”
    “Cửu vị thần công” được đúc bằng đồng tại Kinh đô Phú Xuân (TP Huế ngày nay) dưới thời vua Gia Long (1762 - 1820) với nghệ thuật trang trí và chạm khắc đỉnh cao thời Nguyễn.
  • Làng gốm cổ Kim Lan - điểm du lịch mới của Thủ đô
    Đầu tháng 8 vừa qua, UBND Thành phố Hà Nội có quyết định về việc công nhận điểm du lịch xã Kim Lan, huyện Gia Lâm. Đây là bước cộng hưởng tuyệt vời trong nỗ lực không mệt mỏi của người dân, nghệ nhân làng nghề gốm cổ, các nhà khoa học, chính quyền địa phương với mục tiêu phát triển bền vững làng nghề nhờ tài nguyên văn hóa độc đáo ở Kim Lan.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • 22 tác phẩm đoạt giải Cuộc thi ảnh nghệ thuật Hà Nội lần thứ 54
    Sáng ngày 5/10/2024, tại Phố Sách Hà Nội đã diễn ra lễ khai mạc và trao giải Cuộc thi ảnh nghệ thuật Hà Nội lần thứ 54. Triển lãm là một hoạt động ý nghĩa nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024).
  • Lan tỏa giá trị truyền thống qua Lễ hội Áo dài du lịch Hà Nội 2024
    Chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), tối 4/10, Lễ hội Áo dài du lịch Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Hà Nội - Tinh hoa áo dài” đã khai mạc tại sân khấu Quảng trường Đoan Môn - Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long.
  • Chiêm ngưỡng bức tranh Panorama chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
    Bức tranh panorama "Hà Nội: Kháng chiến - Dựng xây - Đổi mới" tại Quảng trường ẩm thực Đảo Ngọc Ngũ Xã (phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội) sẽ là địa điểm thu hút người dân đến thưởng lãm, check-in nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô.
  • Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến bốc thăm môn thi thứ ba vào lớp 10
    Kỳ thi vào lớp 10 năm tới có thể gồm toán, văn và một môn được bốc thăm ngẫu nhiên, theo dự kiến của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư về Quy chế tuyển sinh THCS và THPT mới.
  • Trưng bày 70 tranh cổ động tấm lớn tại thị xã Sơn Tây
    Triển lãm tranh cổ động tuyên truyền kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô trưng bày, giới thiệu 70 tác phẩm tranh cổ động của các họa sĩ chuyên và không chuyên trên toàn quốc, được tuyển chọn từ Cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô do Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với Cục Văn hóa cơ sở tổ chức.
Đừng bỏ lỡ
  • [Video] Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội: tái hiện hình ảnh Thủ đô 70 năm lịch sử
    Nằm trong chuỗi các hoạt động cao điểm chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024), tối 4/10 tại Trung tâm Di sản văn hóa Thế thế giới Hoàng thành Thăng Long, Sở Du lịch Hà Nội đã tổ chức khai mạc Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội 2024 chủ đề “Hà Nội - Tinh hoa áo dài”. Chương trình nghệ thuật đem đến cho các đại biểu, người dân và du khách quốc tế các tiết mục nghệ thuật được dàn dựng công phu, tái hiện hình ảnh Thủ đô 70 năm lịch sử.
  • Những hình ảnh ấn tượng trong buổi tổng duyệt "Ngày hội văn hoá vì hoà bình"
    Để chuẩn bị cho "Ngày hội văn hoá vì hoà bình" trong chuỗi các sự kiện kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), các đơn vị tham gia chương trình đã có buổi tổng duyệt vào chiều 4/10.
  • Tây Hồ gắn biển 2 công trình chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô
    Ngày 5/10, UBND quận Tây Hồ đã tổ chức gắn biển 2 công trình chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô gồm: Dự án cải tạo, nâng cấp trường Tiểu học Xuân La; Dự án cải tạo, nâng cấp Trung tâm GDNN - GDTX quận Tây Hồ (cơ sở 2).
  • Ngày hội Văn hóa vì Hòa bình - Kỷ Niệm 70 năm Giải Phóng Thủ Đô và 25 năm danh hiệu Thành phố vì hòa bình
    Chương trình sẽ diễn ra từ 7h00 – 10h00 sáng ngày 6/10/2024 tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm, mở đầu với nghi lễ dâng hương tại Tượng đài vua Lý Thái Tổ, tưởng nhớ công lao các bậc tiền nhân đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng và xây dựng Thủ đô...
  • "Bay qua Hồ Gươm": Khắc họa Hà Nội qua những vần thơ
    Tập thơ “Bay qua Hồ Gươm” của tác giả Huỳnh Mai Liên ra mắt ngày 4/10, tại Hà Nội, nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô, giống như bức “ký họa” về Hà Nội xưa và nay ở nhiều sắc độ, phong vị.
  • Ký ức phía sau bức ảnh “Phố Hàng Đào trong ngày tiếp quản”
    Thời khắc các cánh quân của Đại đoàn quân tiên phong từ các cửa ô tiến vào tiếp quản Thủ đô năm 1954 mãi mãi đi vào lịch sử và in đậm trong ký ức của bao người Hà Nội. Đã có nhiều tác phẩm nhiếp ảnh ghi dấu thời khắc hào hùng “đoàn quân kéo về mùa thu ấy/ nhịp trống rung ba mươi sáu phố phường” ấy trong đó có tác phẩm “Phố Hàng Đào trong ngày tiếp quản” của ông Lê Sửu (một người dân Hà Nội). Bức ảnh giản dị, chân thực, có ý nghĩa lịch sử không chỉ với riêng gia đình ông mà còn là khoảnh khắc vô cùng đặc biệt của Thủ đô Hà Nội.
  • 33 tác phẩm đoạt giải Cuộc thi và Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam năm 2024
    Chiều tối ngày 4/10/2024, tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã tổ chức khai mạc, trao giải Cuộc thi và Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam năm 2024.
  • Với tờ lịch tháng Mười
    Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu tới quý độc giả bài thơ Với tờ lịch tháng Mười của tác giả Bùi Việt Mỹ nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024).
  • [Video] Khắc họa thành tựu 70 năm xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội qua 500 hình ảnh, tài liệu
    Kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), sáng 4/10 tại Bảo tàng Hà Nội, Thành ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội khai mạc Triển lãm với chủ đề “Thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô 70 năm xây dựng và phát triển”.
  • [Podcast] Cơ chế đặc thù về đầu tư để Thủ đô phát triển toàn diện
    Luật Thủ đô (sửa đổi) có nhiều chính sách ưu tiên, vượt trội, trong đó có các cơ chế đặc thù về đầu tư, tạo thuận lợi cho Thành phố Hà Nội phát triển toàn diện. Điển hình như quy định về ưu đãi đầu tư, Luật Thủ đô quy định, các dự án mà thành phố cần ưu tiên thu hút sẽ được hưởng các ưu đãi về miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp... Từ các cơ chế đặc thù về đầu tư sẽ góp phần tạo điều kiện cho Thành phố Hà Nội phát triển mạnh mẽ hơn, xứng đáng là Thủ đô của nước C
Quần thể di tích chùa Trầm: Tiềm năng phát triển du lịch văn hóa - lịch sử của Thủ đô
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO