Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

TTXVN| 29/12/2010 12:59

(NHN) Phủ Tây Hồ và  đửn Kim Ngưu thuộc thôn Tây Hồ, nay là  phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà  Nội. Phủ Tây Hồ cách trung tâm Thủ đô khoảng 4km vử phía Tây.

Phủ nằm trên bán đảo lớn của là ng Nghi Tà m, nhô ra giữa Hồ Tây. Phủ thử Bà  chúa Liễu Hạnh - một trong những đại diện đạo Mẫu ở Việt Nam là  một trong tứ bất tử­ của Việt (Sơn Tinh, Thánh Gióng, Chử­ Аồng Tử­, Liễu Hạnh).

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Tục truyửn rằng: bà  là  Quử³nh Hoa -con gái thứ hai của Ngọc Hoà ng, bị đà y xuống trần gian vì tội là m vỡ cái ly ngọc quý. Xuống hạ giới, nà ng chu du, khám phá khắp mọi miửn, qua đảo Tây Hồ dừng lại, phát hiện ra đây là  nơi địa linh sơn thủy hữu tình, bèn lưu lại mở quán nước là m cớ vui thú văn chương giữa thiên nhiên huyửn diệu.

Như tiửn duyên xui khiến, Trạng nguyên Phùng Khắc Khoan trong lần đi thuyửn dạo chơi trên hồ, thấy cảnh đẹp, bèn ghé và o quán Tiên chúa. Tâm đầu ý hợp, họ cùng vịnh bà i thơ Tây Hồ ngự quán mà  nay vẫn còn lưu truyửn mãi. Tiên chúa ở đây trong bao lâu không ai biết, chỉ biết khi Phùng Khắc Khoan trở lại tìm thì không còn. Аể nguôi ngoai nỗi nhớ, ông cho lập đửn thử người tri âm. Cái xuất xứ ly kử³ của phủ Tây Hồ là  thế.

Ngà y nay, men theo con đường rợp bóng cây cuối khu biệt thự Tây Hồ ở thủ đô Hà  Nội, giữa bát ngát hương sen và  cảnh đất trời hòa quyện trong ánh nắng chiửu tà , đảo nhử được người xưa ví là  bãi đất cá và ng nhô ra giữa mặt nước lung linh, đúng là  cái thế đầu rồng, thân rồng, rùa cõng khiến khách vãn cảnh cảm thấy âm dương đối đãi, tâm hồn mình thư thái lạ.

Tam quan và o cổng Phủ Tây Hồ đắp đao lử­a, mái là m giả ngói ống, dưới diửm khắc 4 chữ Hán Phong đà i nguyên các (Аà i gió gác trăng), câu đối hai bên trụ nói vử sự tích Phùng Khắc Khoan gặp Liễu Hạnh.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Phủ chính có quy mô kiến trúc lớn, mặt trước Phủ có cử­a tam quan 2 tầng, mái giữa có ghi Tây Hồ hiển tích (Dấu để Tây Hồ), được trang trí tỉ mỉ, công phu. 
Bốn cánh cử­a giữa phần trên chạm tứ quý, phần dưới chạm tứ linh, giữa chạm đà o thọ. Qua tam quan và o là  phương đình 2 tầng, 8 mái. Nhà  tiửn tế xây sát sau phương đình.

Phần thử tự theo thứ tự từ ngoà i và o: lớp thứ nhất thử Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh và  Hội đồng các quan, có tượng ông Hoà ng Bảy, Hoà ng Mười, 3 đôi câu đối ca ngợi chúa Liễu Hạnh.

Lớp thứ hai, thử Ngọc Hoà ng và  Nam Tà o, Bắc Аẩu, có câu đối ca ngợi thắng cảnh Tây Hồ. Lớp thứ ba thử Tam Tòa Thánh Mẫu có cử­a võng đử Tây Hồ phong nguyệt và  đôi câu đối ca ngợi bà  Liễu Hạnh. Trên nóc mái giáp cử­a hậu treo đại tự Mẫu nghi thiên hạ, hai bên có câu đối bằng gỗ.

Lớp trên cùng hậu cung là  nơi đặt tượng của bà  Liễu Hạnh và  tượng Chầu Quử³nh, Chầu Quế. Trên cao là  bức đại tự Thiên tiên trắc giáng và  Mẫu nghi thiên hạ.

Sát Phủ chính là  lầu Sơn Trang 3 tầng, 8 mái cong, lòng nhà  có 2 tầng, tầng trên thử Quan à‚m, tầng dưới là  3 động Sơn Trang chiếm 3 gian. Phía ngoà i Phủ chính xây 2 am thử nhử thử Cô và  Cậu. Phía trước lầu có tháp nhử, dưới gốc si là  tấm bia Từ chỉ của xã Vĩnh Thuận dựng năm Thiệu Trị 5 (1845).

Di vật trong Phủ còn khá phong phú với nhiửu câu đối, cử­a võng, long ngai, bà i vị, sập thử. Cử­a cuốn, cử­a võng được chạm khắc đẹp, mang nét nghệ thuật thế kỷ XIX .

Ngoà i ra còn có các loại tà n, tán, lọng, 3 quả chuông đồng, 1 bát hương đồng ghi Аông Cung Аiêu, bát hương đá, 10 đạo sắc phong (3 đạo phong chúa cho Liễu Hạnh, 7 đạo phong cho thần Kim Ngưu), 50 pho tượng tròn lớn nhử.

Аây là  di tích trong quần thể di tích ven Hồ Tây, một thắng cảnh đẹp của Thủ đô. Phủ Tây Hồ được công nhận là  di tích lich sử­ - văn hóa năm 1996.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Аửn Kim Ngưu đã bị đổ trong chiến tranh chống Pháp, nhưng vẫn còn dấu tích là  cây đa cổ thụ trên đó có bà n thử mà  dân là ng Tây Hồ dựng lên để thử vị thần Kim Ngưu (Trâu Và ng).

Theo truyửn thuyết, tiếng chuông là m bằng đồng đen của nhà  sư Nguyễn Minh Không đời Lý đã là m cho con trâu và ng bị giam giữ ở Trung Quốc tưởng là  tiếng trâu mẹ gọi, lồng vử phía Việt Nam. Аường trâu và ng chạy lún thà nh sông Kim Ngưu. Аến phía tây Kinh thà nh thì tiếng chuông tắt, trâu đã lồng và  xéo nát một vùng thà nh hồ Kim Ngưu, tức Hồ Tây ngà y nay.

Аửn Kim Ngưu có Tam quan, phủ chính, điện thử Mẫu, sân trong và  nhà  khách.

Trong những năm gần đây, quận Tây Hồ đã có các cuộc hội thảo khoa học vử đửn Kim Ngưu, để từ đó có cơ sở phục hồi một điểm di tích gắn với vùng Hồ Tây./.

Phủ nằm trên bán đảo lớn của là ng Nghi Tà m, nhô ra giữa Hồ Tây. Phủ thử Bà  chúa Liễu Hạnh - một trong những đại diện đạo Mẫu ở Việt Nam là  một trong tứ bất tử­ của Việt (Sơn Tinh, Thánh Gióng, Chử­ Аồng Tử­, Liễu Hạnh).

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Tục truyửn rằng: bà  là  Quử³nh Hoa -con gái thứ hai của Ngọc Hoà ng, bị đà y xuống trần gian vì tội là m vỡ cái ly ngọc quý. Xuống hạ giới, nà ng chu du, khám phá khắp mọi miửn, qua đảo Tây Hồ dừng lại, phát hiện ra đây là  nơi địa linh sơn thủy hữu tình, bèn lưu lại mở quán nước là m cớ vui thú văn chương giữa thiên nhiên huyửn diệu.

Như tiửn duyên xui khiến, Trạng nguyên Phùng Khắc Khoan trong lần đi thuyửn dạo chơi trên hồ, thấy cảnh đẹp, bèn ghé và o quán Tiên chúa. Tâm đầu ý hợp, họ cùng vịnh bà i thơ Tây Hồ ngự quán mà  nay vẫn còn lưu truyửn mãi. Tiên chúa ở đây trong bao lâu không ai biết, chỉ biết khi Phùng Khắc Khoan trở lại tìm thì không còn. Аể nguôi ngoai nỗi nhớ, ông cho lập đửn thử người tri âm. Cái xuất xứ ly kử³ của phủ Tây Hồ là  thế.

Ngà y nay, men theo con đường rợp bóng cây cuối khu biệt thự Tây Hồ ở thủ đô Hà  Nội, giữa bát ngát hương sen và  cảnh đất trời hòa quyện trong ánh nắng chiửu tà , đảo nhử được người xưa ví là  bãi đất cá và ng nhô ra giữa mặt nước lung linh, đúng là  cái thế đầu rồng, thân rồng, rùa cõng khiến khách vãn cảnh cảm thấy âm dương đối đãi, tâm hồn mình thư thái lạ.

Tam quan và o cổng Phủ Tây Hồ đắp đao lử­a, mái là m giả ngói ống, dưới diửm khắc 4 chữ Hán Phong đà i nguyên các (Аà i gió gác trăng), câu đối hai bên trụ nói vử sự tích Phùng Khắc Khoan gặp Liễu Hạnh.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Phủ chính có quy mô kiến trúc lớn, mặt trước Phủ có cử­a tam quan 2 tầng, mái giữa có ghi Tây Hồ hiển tích (Dấu để Tây Hồ), được trang trí tỉ mỉ, công phu. 
Bốn cánh cử­a giữa phần trên chạm tứ quý, phần dưới chạm tứ linh, giữa chạm đà o thọ. Qua tam quan và o là  phương đình 2 tầng, 8 mái. Nhà  tiửn tế xây sát sau phương đình.

Phần thử tự theo thứ tự từ ngoà i và o: lớp thứ nhất thử Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh và  Hội đồng các quan, có tượng ông Hoà ng Bảy, Hoà ng Mười, 3 đôi câu đối ca ngợi chúa Liễu Hạnh.

Lớp thứ hai, thử Ngọc Hoà ng và  Nam Tà o, Bắc Аẩu, có câu đối ca ngợi thắng cảnh Tây Hồ. Lớp thứ ba thử Tam Tòa Thánh Mẫu có cử­a võng đử Tây Hồ phong nguyệt và  đôi câu đối ca ngợi bà  Liễu Hạnh. Trên nóc mái giáp cử­a hậu treo đại tự Mẫu nghi thiên hạ, hai bên có câu đối bằng gỗ.

Lớp trên cùng hậu cung là  nơi đặt tượng của bà  Liễu Hạnh và  tượng Chầu Quử³nh, Chầu Quế. Trên cao là  bức đại tự Thiên tiên trắc giáng và  Mẫu nghi thiên hạ.

Sát Phủ chính là  lầu Sơn Trang 3 tầng, 8 mái cong, lòng nhà  có 2 tầng, tầng trên thử Quan à‚m, tầng dưới là  3 động Sơn Trang chiếm 3 gian. Phía ngoà i Phủ chính xây 2 am thử nhử thử Cô và  Cậu. Phía trước lầu có tháp nhử, dưới gốc si là  tấm bia Từ chỉ của xã Vĩnh Thuận dựng năm Thiệu Trị 5 (1845).

Di vật trong Phủ còn khá phong phú với nhiửu câu đối, cử­a võng, long ngai, bà i vị, sập thử. Cử­a cuốn, cử­a võng được chạm khắc đẹp, mang nét nghệ thuật thế kỷ XIX .

Ngoà i ra còn có các loại tà n, tán, lọng, 3 quả chuông đồng, 1 bát hương đồng ghi Аông Cung Аiêu, bát hương đá, 10 đạo sắc phong (3 đạo phong chúa cho Liễu Hạnh, 7 đạo phong cho thần Kim Ngưu), 50 pho tượng tròn lớn nhử.

Аây là  di tích trong quần thể di tích ven Hồ Tây, một thắng cảnh đẹp của Thủ đô. Phủ Tây Hồ được công nhận là  di tích lich sử­ - văn hóa năm 1996.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Аửn Kim Ngưu đã bị đổ trong chiến tranh chống Pháp, nhưng vẫn còn dấu tích là  cây đa cổ thụ trên đó có bà n thử mà  dân là ng Tây Hồ dựng lên để thử vị thần Kim Ngưu (Trâu Và ng).

Theo truyửn thuyết, tiếng chuông là m bằng đồng đen của nhà  sư Nguyễn Minh Không đời Lý đã là m cho con trâu và ng bị giam giữ ở Trung Quốc tưởng là  tiếng trâu mẹ gọi, lồng vử phía Việt Nam. Аường trâu và ng chạy lún thà nh sông Kim Ngưu. Аến phía tây Kinh thà nh thì tiếng chuông tắt, trâu đã lồng và  xéo nát một vùng thà nh hồ Kim Ngưu, tức Hồ Tây ngà y nay.

Аửn Kim Ngưu có Tam quan, phủ chính, điện thử Mẫu, sân trong và  nhà  khách.

Trong những năm gần đây, quận Tây Hồ đã có các cuộc hội thảo khoa học vử đửn Kim Ngưu, để từ đó có cơ sở phục hồi một điểm di tích gắn với vùng Hồ Tây./.

(0) Bình luận
  • “Báo chí Cách mạng Việt Nam phát huy truyền thống vẻ vang, tự tin, vững bước trong kỷ nguyên mới”
    Kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, đã có bài viết “Báo chí Cách mạng Việt Nam phát huy truyền thống vẻ vang, tự tin, vững bước trong kỷ nguyên mới”. Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết này tới bạn đọc.
  • Gợi mở để văn nghệ sỹ Thủ đô triển khai hiệu quả Chỉ thị 30-CT/TU của Thành ủy Hà Nội
    Nhà báo Vương Minh Huệ - Tổng Biên tập Tạp chí Người Hà Nội khẳng định: “Phát huy vai trò của Chi bộ Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội trong thực hiện Chỉ thị 30-CT/TU ngày 19/2/2024 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh” không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là sự thể hiện bản lĩnh và trách nhiệm nghề nghiệp của người nghệ sĩ”.
  • Lan tỏa những điển hình phụ nữ Thủ đô
    Chào mừng 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925–21/6/2025) và hướng tới Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, sáng ngày 18/6, tại trụ sở Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Nội, Báo Phụ nữ Thủ đô phối hợp với Ban Thi đua – Khen thưởng Thành phố Hà Nội tổ chức chương trình giao lưu gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt năm 2025 với chủ đề “Phụ nữ Thủ đô Tự tin – Hội nhập – Kết nối thành công”.
  • Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà: Bản sắc riêng là nguồn lực để tạp chí Người Hà Nội phát triển
    “Tạp chí Người Hà Nội có bản sắc riêng và không hòa lẫn với với những tạp chí, cơ quan báo chí khác. Chúng ta phải tìm được lối đi, cách làm riêng chuyên sâu về văn hóa, con người Hà Nội” - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà nhấn mạnh.
  • Kỳ thi vào lớp 10 Thành phố Hà Nội: Rưng rưng hình ảnh phụ huynh đồng hành cùng con
    Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập năm học 2025 – 2026 của Thành phố Hà Nội khép lại với môn thi Toán (120 phút) trong sáng 8/6. Cùng với sự nỗ lực, quyết tâm của các thí sinh, hình ảnh các bậc phụ huynh ân cần đưa, đón, dang rộng vòng tay ôm con vào lòng, chở che cho con trong suốt kỳ thi đã thắp sáng truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc: “Đi khắp thế gian không ai tốt bằng mẹ” hay “Cha là bóng mát giữa trời/ Cha là điểm tựa bên đời của con”.
  • Di tích lịch sử Thủ đô Hà Nội: “Quả ngọt” từ sản phẩm phục vụ công nghiệp văn hóa
    Các di tích lịch sử trên địa bàn Thủ đô Hà Nội thời gian qua tiếp tục là điểm đến tham quan hấp dẫn với du khách. Ước tính doanh thu tại các di tích lịch sử Hà Nội trong 5 tháng năm 2025 đạt hơn 100 tỷ đồng, tăng 18,6% so với cùng kỳ năm 2024. Câu hỏi được đặt ra: các di tích lịch sử của Thành phố đã được “chăm sóc, gieo trồng” thế nào để có “quả ngọt” đến vậy?
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO