Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

TTXVN| 29/12/2010 12:59

(NHN) Phủ Tây Hồ và  đửn Kim Ngưu thuộc thôn Tây Hồ, nay là  phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà  Nội. Phủ Tây Hồ cách trung tâm Thủ đô khoảng 4km vử phía Tây.

Phủ nằm trên bán đảo lớn của là ng Nghi Tà m, nhô ra giữa Hồ Tây. Phủ thử Bà  chúa Liễu Hạnh - một trong những đại diện đạo Mẫu ở Việt Nam là  một trong tứ bất tử­ của Việt (Sơn Tinh, Thánh Gióng, Chử­ Аồng Tử­, Liễu Hạnh).

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Tục truyửn rằng: bà  là  Quử³nh Hoa -con gái thứ hai của Ngọc Hoà ng, bị đà y xuống trần gian vì tội là m vỡ cái ly ngọc quý. Xuống hạ giới, nà ng chu du, khám phá khắp mọi miửn, qua đảo Tây Hồ dừng lại, phát hiện ra đây là  nơi địa linh sơn thủy hữu tình, bèn lưu lại mở quán nước là m cớ vui thú văn chương giữa thiên nhiên huyửn diệu.

Như tiửn duyên xui khiến, Trạng nguyên Phùng Khắc Khoan trong lần đi thuyửn dạo chơi trên hồ, thấy cảnh đẹp, bèn ghé và o quán Tiên chúa. Tâm đầu ý hợp, họ cùng vịnh bà i thơ Tây Hồ ngự quán mà  nay vẫn còn lưu truyửn mãi. Tiên chúa ở đây trong bao lâu không ai biết, chỉ biết khi Phùng Khắc Khoan trở lại tìm thì không còn. Аể nguôi ngoai nỗi nhớ, ông cho lập đửn thử người tri âm. Cái xuất xứ ly kử³ của phủ Tây Hồ là  thế.

Ngà y nay, men theo con đường rợp bóng cây cuối khu biệt thự Tây Hồ ở thủ đô Hà  Nội, giữa bát ngát hương sen và  cảnh đất trời hòa quyện trong ánh nắng chiửu tà , đảo nhử được người xưa ví là  bãi đất cá và ng nhô ra giữa mặt nước lung linh, đúng là  cái thế đầu rồng, thân rồng, rùa cõng khiến khách vãn cảnh cảm thấy âm dương đối đãi, tâm hồn mình thư thái lạ.

Tam quan và o cổng Phủ Tây Hồ đắp đao lử­a, mái là m giả ngói ống, dưới diửm khắc 4 chữ Hán Phong đà i nguyên các (Аà i gió gác trăng), câu đối hai bên trụ nói vử sự tích Phùng Khắc Khoan gặp Liễu Hạnh.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Phủ chính có quy mô kiến trúc lớn, mặt trước Phủ có cử­a tam quan 2 tầng, mái giữa có ghi Tây Hồ hiển tích (Dấu để Tây Hồ), được trang trí tỉ mỉ, công phu. 
Bốn cánh cử­a giữa phần trên chạm tứ quý, phần dưới chạm tứ linh, giữa chạm đà o thọ. Qua tam quan và o là  phương đình 2 tầng, 8 mái. Nhà  tiửn tế xây sát sau phương đình.

Phần thử tự theo thứ tự từ ngoà i và o: lớp thứ nhất thử Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh và  Hội đồng các quan, có tượng ông Hoà ng Bảy, Hoà ng Mười, 3 đôi câu đối ca ngợi chúa Liễu Hạnh.

Lớp thứ hai, thử Ngọc Hoà ng và  Nam Tà o, Bắc Аẩu, có câu đối ca ngợi thắng cảnh Tây Hồ. Lớp thứ ba thử Tam Tòa Thánh Mẫu có cử­a võng đử Tây Hồ phong nguyệt và  đôi câu đối ca ngợi bà  Liễu Hạnh. Trên nóc mái giáp cử­a hậu treo đại tự Mẫu nghi thiên hạ, hai bên có câu đối bằng gỗ.

Lớp trên cùng hậu cung là  nơi đặt tượng của bà  Liễu Hạnh và  tượng Chầu Quử³nh, Chầu Quế. Trên cao là  bức đại tự Thiên tiên trắc giáng và  Mẫu nghi thiên hạ.

Sát Phủ chính là  lầu Sơn Trang 3 tầng, 8 mái cong, lòng nhà  có 2 tầng, tầng trên thử Quan à‚m, tầng dưới là  3 động Sơn Trang chiếm 3 gian. Phía ngoà i Phủ chính xây 2 am thử nhử thử Cô và  Cậu. Phía trước lầu có tháp nhử, dưới gốc si là  tấm bia Từ chỉ của xã Vĩnh Thuận dựng năm Thiệu Trị 5 (1845).

Di vật trong Phủ còn khá phong phú với nhiửu câu đối, cử­a võng, long ngai, bà i vị, sập thử. Cử­a cuốn, cử­a võng được chạm khắc đẹp, mang nét nghệ thuật thế kỷ XIX .

Ngoà i ra còn có các loại tà n, tán, lọng, 3 quả chuông đồng, 1 bát hương đồng ghi Аông Cung Аiêu, bát hương đá, 10 đạo sắc phong (3 đạo phong chúa cho Liễu Hạnh, 7 đạo phong cho thần Kim Ngưu), 50 pho tượng tròn lớn nhử.

Аây là  di tích trong quần thể di tích ven Hồ Tây, một thắng cảnh đẹp của Thủ đô. Phủ Tây Hồ được công nhận là  di tích lich sử­ - văn hóa năm 1996.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Аửn Kim Ngưu đã bị đổ trong chiến tranh chống Pháp, nhưng vẫn còn dấu tích là  cây đa cổ thụ trên đó có bà n thử mà  dân là ng Tây Hồ dựng lên để thử vị thần Kim Ngưu (Trâu Và ng).

Theo truyửn thuyết, tiếng chuông là m bằng đồng đen của nhà  sư Nguyễn Minh Không đời Lý đã là m cho con trâu và ng bị giam giữ ở Trung Quốc tưởng là  tiếng trâu mẹ gọi, lồng vử phía Việt Nam. Аường trâu và ng chạy lún thà nh sông Kim Ngưu. Аến phía tây Kinh thà nh thì tiếng chuông tắt, trâu đã lồng và  xéo nát một vùng thà nh hồ Kim Ngưu, tức Hồ Tây ngà y nay.

Аửn Kim Ngưu có Tam quan, phủ chính, điện thử Mẫu, sân trong và  nhà  khách.

Trong những năm gần đây, quận Tây Hồ đã có các cuộc hội thảo khoa học vử đửn Kim Ngưu, để từ đó có cơ sở phục hồi một điểm di tích gắn với vùng Hồ Tây./.

Phủ nằm trên bán đảo lớn của là ng Nghi Tà m, nhô ra giữa Hồ Tây. Phủ thử Bà  chúa Liễu Hạnh - một trong những đại diện đạo Mẫu ở Việt Nam là  một trong tứ bất tử­ của Việt (Sơn Tinh, Thánh Gióng, Chử­ Аồng Tử­, Liễu Hạnh).

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Tục truyửn rằng: bà  là  Quử³nh Hoa -con gái thứ hai của Ngọc Hoà ng, bị đà y xuống trần gian vì tội là m vỡ cái ly ngọc quý. Xuống hạ giới, nà ng chu du, khám phá khắp mọi miửn, qua đảo Tây Hồ dừng lại, phát hiện ra đây là  nơi địa linh sơn thủy hữu tình, bèn lưu lại mở quán nước là m cớ vui thú văn chương giữa thiên nhiên huyửn diệu.

Như tiửn duyên xui khiến, Trạng nguyên Phùng Khắc Khoan trong lần đi thuyửn dạo chơi trên hồ, thấy cảnh đẹp, bèn ghé và o quán Tiên chúa. Tâm đầu ý hợp, họ cùng vịnh bà i thơ Tây Hồ ngự quán mà  nay vẫn còn lưu truyửn mãi. Tiên chúa ở đây trong bao lâu không ai biết, chỉ biết khi Phùng Khắc Khoan trở lại tìm thì không còn. Аể nguôi ngoai nỗi nhớ, ông cho lập đửn thử người tri âm. Cái xuất xứ ly kử³ của phủ Tây Hồ là  thế.

Ngà y nay, men theo con đường rợp bóng cây cuối khu biệt thự Tây Hồ ở thủ đô Hà  Nội, giữa bát ngát hương sen và  cảnh đất trời hòa quyện trong ánh nắng chiửu tà , đảo nhử được người xưa ví là  bãi đất cá và ng nhô ra giữa mặt nước lung linh, đúng là  cái thế đầu rồng, thân rồng, rùa cõng khiến khách vãn cảnh cảm thấy âm dương đối đãi, tâm hồn mình thư thái lạ.

Tam quan và o cổng Phủ Tây Hồ đắp đao lử­a, mái là m giả ngói ống, dưới diửm khắc 4 chữ Hán Phong đà i nguyên các (Аà i gió gác trăng), câu đối hai bên trụ nói vử sự tích Phùng Khắc Khoan gặp Liễu Hạnh.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Phủ chính có quy mô kiến trúc lớn, mặt trước Phủ có cử­a tam quan 2 tầng, mái giữa có ghi Tây Hồ hiển tích (Dấu để Tây Hồ), được trang trí tỉ mỉ, công phu. 
Bốn cánh cử­a giữa phần trên chạm tứ quý, phần dưới chạm tứ linh, giữa chạm đà o thọ. Qua tam quan và o là  phương đình 2 tầng, 8 mái. Nhà  tiửn tế xây sát sau phương đình.

Phần thử tự theo thứ tự từ ngoà i và o: lớp thứ nhất thử Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh và  Hội đồng các quan, có tượng ông Hoà ng Bảy, Hoà ng Mười, 3 đôi câu đối ca ngợi chúa Liễu Hạnh.

Lớp thứ hai, thử Ngọc Hoà ng và  Nam Tà o, Bắc Аẩu, có câu đối ca ngợi thắng cảnh Tây Hồ. Lớp thứ ba thử Tam Tòa Thánh Mẫu có cử­a võng đử Tây Hồ phong nguyệt và  đôi câu đối ca ngợi bà  Liễu Hạnh. Trên nóc mái giáp cử­a hậu treo đại tự Mẫu nghi thiên hạ, hai bên có câu đối bằng gỗ.

Lớp trên cùng hậu cung là  nơi đặt tượng của bà  Liễu Hạnh và  tượng Chầu Quử³nh, Chầu Quế. Trên cao là  bức đại tự Thiên tiên trắc giáng và  Mẫu nghi thiên hạ.

Sát Phủ chính là  lầu Sơn Trang 3 tầng, 8 mái cong, lòng nhà  có 2 tầng, tầng trên thử Quan à‚m, tầng dưới là  3 động Sơn Trang chiếm 3 gian. Phía ngoà i Phủ chính xây 2 am thử nhử thử Cô và  Cậu. Phía trước lầu có tháp nhử, dưới gốc si là  tấm bia Từ chỉ của xã Vĩnh Thuận dựng năm Thiệu Trị 5 (1845).

Di vật trong Phủ còn khá phong phú với nhiửu câu đối, cử­a võng, long ngai, bà i vị, sập thử. Cử­a cuốn, cử­a võng được chạm khắc đẹp, mang nét nghệ thuật thế kỷ XIX .

Ngoà i ra còn có các loại tà n, tán, lọng, 3 quả chuông đồng, 1 bát hương đồng ghi Аông Cung Аiêu, bát hương đá, 10 đạo sắc phong (3 đạo phong chúa cho Liễu Hạnh, 7 đạo phong cho thần Kim Ngưu), 50 pho tượng tròn lớn nhử.

Аây là  di tích trong quần thể di tích ven Hồ Tây, một thắng cảnh đẹp của Thủ đô. Phủ Tây Hồ được công nhận là  di tích lich sử­ - văn hóa năm 1996.

Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu

Аửn Kim Ngưu đã bị đổ trong chiến tranh chống Pháp, nhưng vẫn còn dấu tích là  cây đa cổ thụ trên đó có bà n thử mà  dân là ng Tây Hồ dựng lên để thử vị thần Kim Ngưu (Trâu Và ng).

Theo truyửn thuyết, tiếng chuông là m bằng đồng đen của nhà  sư Nguyễn Minh Không đời Lý đã là m cho con trâu và ng bị giam giữ ở Trung Quốc tưởng là  tiếng trâu mẹ gọi, lồng vử phía Việt Nam. Аường trâu và ng chạy lún thà nh sông Kim Ngưu. Аến phía tây Kinh thà nh thì tiếng chuông tắt, trâu đã lồng và  xéo nát một vùng thà nh hồ Kim Ngưu, tức Hồ Tây ngà y nay.

Аửn Kim Ngưu có Tam quan, phủ chính, điện thử Mẫu, sân trong và  nhà  khách.

Trong những năm gần đây, quận Tây Hồ đã có các cuộc hội thảo khoa học vử đửn Kim Ngưu, để từ đó có cơ sở phục hồi một điểm di tích gắn với vùng Hồ Tây./.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • “Chợt xanh về thương nhớ mênh mang”
    “Đêm hoa vàng” là tập thơ mới ra mắt của nhà thơ Bình Nguyên Trang, do NXB Hội Nhà văn ấn hành tháng 5/2024. Nhan đề cuốn sách cũng là tên của một bài thơ trong ấn phẩm. Tập thơ gồm 43 thi phẩm, 124 trang, được chia làm hai phần: “Thuyền đã mất dấu buồm, sông đã vội” và “Niệm”.
  • Trải nghiệm tuyến lễ hội kiểu mới tại các “Giao lộ sáng tạo”
    Với chủ đề “Giao lộ sáng tạo”, lần đầu tiên Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 giới thiệu một hình thức trải nghiệm mới hướng đến công chúng tham gia, đó là bố trí không gian lễ hội theo tuyến, giúp khai mở những giao điểm sáng tạo xuyên lịch sử và đa thế hệ, gắn chặt với các công trình di sản đặc sắc có tính biểu tượng của Hà Nội.
  • Còn ai say trong câu hát
    Cuộc kháng chiến 9 năm chống Pháp kết thúc bằng cuộc tiếp quản Thủ đô ngày 10/10/1954, song âm hưởng của ngày trở về đã hiện diện trong ca khúc từ trước đó. Nhiều người thuộc bài hát “Tiến về Hà Nội” của Văn Cao với những câu hát đã thành một biểu tượng cho cuộc trở về: “lớp lớp đoàn quân tiến về, chúng ta đi nghe vui lúc quân thù đầu hàng, cờ ngày nào tung bay trên phố”… Hô ứng với bài hát nổi tiếng ra đời năm 1949 này, có nhiều cung bậc tương đồng cũng được các nhạc sĩ viết nên.
  • Hà Nội: Tăng cường phối hợp tuyên truyền thủ tục gia hạn sử dụng đất theo Luật Đất đai năm 2024
    Phó Giám đốc Sở Thông tin – Truyền thông Hà Nội Nguyễn Thị Mai Hương vừa ký công văn số 3109/ STTTT- BCXBTT gửi Văn phòng UBND Thành phố, một số cơ quan báo chí Thủ đô về việc phối hợp tuyên truyền thủ tục gia hạn sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024.
  • Triển lãm ‘Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám’ tại Cần Thơ
    Triển lãm tái hiện quá trình hình thành, phát triển Văn Miếu-Quốc Tử Giám và giới thiệu đến công chúng các danh nhân văn hóa có đóng góp quan trọng.
Đừng bỏ lỡ
Phủ Tây Hồ và  đền thờ thần Kim Ngưu
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO