Nhà thờ họ Nguyễn Quý (quận Nam Từ Liêm)
Nhà thờ họ Nguyễn Quý còn gọi là Nguyễn tộc từ đường hay Tam vị đại vương từ đường ở phường Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.
Căn cứ vào tấm bia niên đại sớm nhất trong nhà thờ được dựng vào năm Vĩnh Hựu thứ 2 (1736) lúc đó khu nhà thờ được miêu tả rất nguy nga tráng lệ. Chắc hẳn Từ đường đã được dựng trước niên hiệu đó.
Từ ngày khởi dựng tới nay, Từ đường đã qua nhiều lần trùng tu sửa chữa lớn vào các năm 1744, 1827, 1920...
Quy mô kiến trúc ngày nay là kết quả của lần tu sửa năm 1920.
Nhà thờ quay mặt về hướng nam. Từ ngoài vào trong có: Cổng tường vây, Tiền tế và Cung cấm. Tiền tế 7 gian, 2 dĩ kiểu đầu hồi bít đốc. Kiến trúc Cung cấm tương tự nhà Tiền tế, chạy song song với Tiền tế tạo nên mặt bằng kiến trúc hình chữ “nhị”.
Trong cung còn giữ được nhiều hiện vật quý, đáng chú ý là hai bức tranh lụa vẽ chân dung Nguyễn Quý Đức (khoảng 1717 - 1720) và Nguyễn Quý Kính (vẽ năm 1764). Hiện nay nhà thờ còn 3 tấm bia đá hình trụ khá lớn, ghi về từ đường và những người được thờ: Các bia dựng năm Vĩnh Hựu thứ 2 (1736), Cảnh Hưng thứ 7 (1746), và Minh Mạng tháng 8 (1872). Có 38 đạo sắc phong từ năm Vĩnh Thịnh thứ 11 (1715) đến Khải Định thứ 9 (1924), 1 cỗ xe Ngọc Lô 2 cỗ hiệu và 40 hoành phi, câu đối.
Từ đường thờ các vị là: Nguyễn Quý Đức (1648 - 1720), đỗ Đình nguyên năm 28 tuổi, làm quan hơn 40 năm, 1768 làm Thiên đô ngự sử, cao nhất là chức Thiếu phó (1714), Binh bộ Thượng thư, Tham tụng (1708). Ông làm quan thanh liêm có nhiều công lao với sự nghiệp phát triển đất nước thời đó.
Nguyễn Quý Ân (1692 - 1766) là con trai Nguyễn Quý Đức, đỗ thị hương, làm quan đến chức Tham tụng (Tể tướng).
Họ đều là những ông quan thanh liêm, tài năng, đức độ có nhiều công lao, được nhân dân kính trọng.
Bên cạnh nhà thờ họ, các ông còn được thờ ở nhà riêng của mình trong vòng làng là Lạc Thọ đình (Nguyễn Quý Đức), nhà Cảnh (Nguyễn Quý Ân), miếu Vườn Chùa (Nguyễn Quý Kính). Đây là những kiến trúc đơn giản, không có trang trí, chỉ có giá trị lưu niệm danh nhân.
Hàng năm không chỉ dòng họ mà dân làng Đại Mỗ tổ chức mở hội ghi nhớ công lao của những người có công làm vẻ vang thôn xóm, đất nước từ ngày 15 đến hết ngày 19 tháng hai âm lịch (hiện nay lễ hội tập trung một ngày 15 tháng hai âm lịch).
Đình đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử lưu niệm danh nhân năm 1986./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01
