Người "thổi hồn" cho gỗ

Vũ Vân| 07/08/2014 15:57

NHN Online - Bằng cái tâm với nghử, những nghệ nhân là ng Sơn Аồng (Hoà i Аức - Hà  Nội) đã "thổi hồn" và o những khúc gỗ chết, tạo ra những sản phẩm với nét tinh hoa, độc đáo riêng biệt mang đậm bản sắc dân tộc Việt.

Là ng nghử truyửn thống Sơn Аồng

Ảnh của Anh le Duc.

Sản phẩm được gọt giũa tỷ mỷ

Vử thăm Sơn Аồng, đi từ ngã tư thị trấn Trạm Trôi và o khoảng hơn 2km, chúng ta sẽ bắt gặp hai bên đường rất nhiửu biển hiệu kinh doanh tượng phật, đồ thử với không khí nhộn nhịp, vội vã của những người thợ đang miệt mà i đục đẽo lách cách trên khối gỗ lớn. Nhìn khung cảnh của xã Sơn Аồng sầm uất chẳng khác gì thị trấn ở phố huyện. Xã Sơn Аồng hiện có 11 xóm, gần 2.000 hộ dân và  trên 8.000 nhân khẩu, trong đó 80% số hộ là m nghử tạc tượng, đồ thử và  doanh thu từ nghử nà y đem lại chiếm 80% tổng nguồn thu của xã. Theo lời của các cụ nơi đây kể lại, cái tên Sơn Аồng đã có từ rất lâu rồi cùng với nghử điêu khắc tạc tượng. Người dân nơi đây không biết nghử có tự bao giử. Chỉ biết theo Ngọc phả Thần tích Аửn thử cụ tổ nghử tạc tượng Аức thánh Аà o Trực tại đửn Thượng - xã Sơn Аồng được soạn năm 976 triửu Tiửn Lê. Cụ là  người đã có công khôi phục nghử và  dạy học cho dân. Sau khi cụ qua đời, Nhà  vua lệnh cho bản trang Sơn Аồng lập miếu, tạc tượng thử. Cụ được bản tran Sơn Аồng tôn là  "Công sư phục nghử" tức người có công khôi phục nghử và  thử là m nghệ sư tổ. Các dấu ấn vật thể 1.000 năm Thăng Long - Hà  Nội đửu có đôi bà n tay tà i hoa của người nghệ nhân Sơn Аồng như Văn miếu Quốc tử­ giám, Khuê Văn Các, đửn Ngọc Sơn, chùa Một Cột...

Người thổi hồn cho gỗ

Là ng nghử mử¹ nghệ Sơn Аồng từng trải qua những bước thăng trầm, có lúc tưởng chừng như không bao giử phục dựng lại. Nhưng có một điửu kử³ lạ là  "hoa tay" của những người thợ nơi đây không vì thế mà  mất đi. Rất nhiửu doanh nghiệp đã đi lên và  là m già u bằng nghử truyửn thống, trong đó phải kể đến cơ sở sản xuất Phú Gia của anh Nguyễn Phú Long.

Anh Nguyễn Phú Long kiểm tra sản phẩm  

"Cha truyửn con nối", anh Nguyễn Phú Long là  thế hệ thứ ba của một gia đình có truyửn thống là m nghử điêu khắc tạc tượng đã kế thừa và  thà nh công trên mảnh đất Sơn Аồng. Ngay từ khi còn bé, anh đã được tiếp xúc với những pho tượng và  những người thợ tà i hoa khéo léo. Chính vì thế, chỉ mới 31 tuổi anh đã có kinh nghiệm nhiửu năm trong nghử và  hiện đã là  chủ của một cơ sở chuyên sản xuất tượng và  đồ thử gỗ. Với các sản phẩm ăn sâu trong thế giới tâm linh của người dân như tượng Phật A-di-đà , Di Lặc, thần Tà i, hoà nh phi câu đối, các linh vật thử như ông Ngựa, ông Hạc...

Cái nghử tưởng chừng như đơn giản ấy mà  thực sự không hử đơn giản. Аể chế tác ra một sản phẩm, đặc biệt là  chế tác đồ thử và  tượng thử vô cùng quan trọng. Người thợ phải tuân thủ theo các tính chất của tôn giáo. Аể bức tượng "sống", phải thể hiện được sắc thái riêng của từng đấng bậc. Nhưng không phải ai cũng là m được, phải là  những nghệ nhân thật sự tà i hoa mới tạo nên cái thần cho các pho tượng. Theo cô Doãn Thị Mão (mẹ của anh Long) cho rằng "Muốn có được những sản phẩm độc đáo tinh khôi, phải kể đến phẩm hạnh của người thợ, đặc biệt là  ba cái tâm, tâm đức - tâm hồn - tâm linh". Theo anh Long, việc đục tượng bao giử cũng bắt đầu bằng việc chọn gỗ. Nguyên liệu để là m tượng Phật là  gỗ mít mà  phải là  loại gỗ mít lõi. Vì chỉ có loại gỗ nà y mới có đặc tính dẻo, mửm, có độ bửn cao, ít nứt nhử đó mà  tránh được những  sơ suất khi đục và  hạn chế mối mọt. Khi đã chọn gỗ xong, người thợ tiến hà nh đục phác thảo những khối mũ rồi trán, mũi, môi, tai... Sau khi đã đục phác lấy dáng chung một lượt suốt từ diện tới bệ, đến khâu đục chi tiết, người thợ cũng thể hiện dần từng bộ phận. Khâu nà y được coi là  quan trọng nhất và  đòi hửi kử¹ thuật cao nhất trong cả quá trình hoà n thà nh pho tượng. Cuối cùng là  khâu gọt, nạo rồi đánh giấy giáp cho nhẵn. Anh Minh - một người thợ lâu năm tại xưởng sản xuất Phú Xa, tâm sự rằng "Gọt, nạo là  khâu anh thích nhất, vì đây là  khâu hoà n chỉnh phần gỗ trước khi chuyển sang phần sơn, mỗi lần hoà n thà nh xong một sản phẩm anh đửu rất vui và  tự hà o vử là ng nghử truyửn thống quê mình". Một yếu tố hết sức quan trọng trong chế tác đồ thử chính là  việc thể hiện các nét chữ trên sản phẩm. Phần lớn chữ trên đồ thử được ghi bằng chữ Hán - Nôm, đòi hửi phải đẹp vử nét, đúng vử nghĩa, thể hiện sai nét chữ của tác phẩm linh thiêng là  điửu cấm kửµ. Kử¹ thuật sơn son thếp và ng tượng cũng kử³ công như nghệ thuật là m vóc sơn mà i. Sơn lên rồi lại mà i đi, rồi lại sơn lên..., cứ thế cho đến khi bử mặt tượng phẳng nhẵn và  mọng lên thì dùng một lớp sơn cầm thếp phủ lên. Аể sơn cầm thếp se lại thì dán bạc hoặc dán và ng được dát mửng tuử³ theo yêu cầu của khách. Hiện nay cơ sở sản xuất Phú Gia của anh Long được bạn bè gần xa biết tiếng không chỉ trong huyện, trong tỉnh mà  rất nhiửu tỉnh khác như: Hải Dương, Hải Phòng, Bắc Giang, Thái Nguyên, Yên Bái... Gần đây nhất, cơ sở sản xuất Phú Gia đã cung cấp tượng Phật cao gần 2 mét được tạc theo mô típ của chùa Quán Sứ và  hoà nh phi câu đối cho chùa Tân Bảo, của Tỉnh Hội Phật giáo Là o Cai. Và  hiện nay, cơ sở cũng đang thực hiện sơn son thếp và ng và  là m đồ thử tại Miếu Vua Bà  (Phú Mử¹, Hà  Nội). Bên cạnh đó, cơ sở sản xuất Phú Gia đang lên kế hoạch cho một số dự án lớn ở tỉnh Quảng Ninh, Thanh Hóa ...

Ảnh của Anh le Duc.

Những sản phẩm sau khi hoà n thiện

Không chỉ tạo ra thu nhập cho bản thân, hiện nay anh Long đã tạo cho hơn 10 người có công việc ổn định với mức thu nhập trên 5 triệu đồng một tháng, và  mang lại nguồn thu nhập cho người dân trong thời gian nông nhà n, nâng cao mức sống cho người lao động. Là  một người trẻ tuổi dám nghĩ và  dám là m anh Long mong muốn rằng "Trong thời gian tới sẽ phát triển cơ sở sản xuất Phú Gia hơn nữa, đồng thời duy trì là ng nghử truyửn thống của quê hương, giúp người lao động có nguồn thu nhập ổn định hơn". Bên cạnh việc phát triển thị trường nội địa, anh Long và  nhiửu doanh nghiệp khác mong muốn trong tương lai có thể phát triển ngà nh thủ công mử¹ nghệ đặc biệt là  nghử tạc tượng điêu khắc ra thị trường thế giới. Mang lại nguồn lợi nhuận lớn vử cho đất nước, đồng thời đưa văn hoá Việt Nam không chỉ bó hẹp trong phạm vi tâm linh đến gần hơn tới các nước bạn. Chúng ta tin rằng với tình yêu nghử tha thiết, quyết đi lên là m già u bằng nghử truyửn thống thì là ng mử¹ nghệ Sơn Аồng sẽ còn gặt hái được nhiửu thà nh công hơn nữa. Là ng nghử mử¹ nghệ Sơn Аồng - nơi "thổi hồn" cho gỗ.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • [Video] Sóng lụa làng nghề Vạn Phúc
    Là một trong những làng nghề thủ công ra đời sớm nhất vùng Đồng bằng sông Hồng cũng như cả nước, làng lụa Vạn Phúc (quận Hà Đông) là làng nghề dệt lụa tơ tằm nổi tiếng từ xa xưa. Nhiều mẫu hoa văn của lụa Vạn Phúc từng được chọn may quốc phục dưới các triều đại phong kiến. Ngày nay, ngoài việc gìn giữ, phát huy giá trị của nghề truyền thống qua các sản phẩm, làng lụa Vạn Phúc còn là điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách trong nước và quốc tế.
  • Tọa đàm những vấn đề về kịch bản sân khấu hiện nay
    Với mong muốn tìm ra những nguyên nhân và giải pháp về vấn đề kịch bản sân khấu hiện nay, sáng 22/11, Hội Sân khấu Hà Nội tổ chức tọa đàm “Những vấn đề về kịch bản sân khấu” với sự tham gia của đông đảo hội viên trong hội.
  • [Podcast] Thu Hà Nội – Mùa của tình yêu và nỗi nhớ
    Bốn mùa, xuân, hạ, thu, đông của Hà Nội, mỗi mùa đều mang trong mình nét đẹp riêng bới hương, bởi sắc của mỗi mùa. Nhưng có lẽ, mùa thu vẫn là một mùa thật đặc biệt của Người Hà Nội. Mỗi độ thu về như gói gọn cả một Hà Nội cổ kính, trầm mặc, một Hà Nội thơ mộng và trữ tình. Chính bởi vẻ đẹp đó mà mùa thu đã trở thành nỗi nhớ cho những ai đã từng gắn bó với Hà Nội mà nay phải chia xa, là niềm ước ao một lần được “chạm vào” của nhiều du khách.
  • Triển lãm "Cộng đồng kiến tạo": Vinh danh những đóng góp giá trị cho xã hội
    Sáng 22/11, tại sân Bái Đường, Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã diễn ra Triển lãm "Hành động vì cộng đồng" - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
  • Đồng chí Nguyễn Việt Phương giữ chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội
    Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Thanh Trì Nguyễn Việt Phương được điều động đến công tác tại Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội, giữ chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy khóa XVII.
Đừng bỏ lỡ
Người "thổi hồn" cho gỗ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO