GS Trần Quốc Vượng triết lý vử giỗ Tổ Vua Hùng

Vietnam+| 15/06/2011 14:10

(NHN) Cố Giáo sư Trần Quốc Vượng từng có bà i viết nghiên cứu kử¹ lườ¡ng vử "Tín ngườ¡ng thử Hùng Vương." Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cùng độc giả một phần bà i viết nà y để hiểu thêm vử tín ngườ¡ng đang được đệ trình UNESCO công nhận là  di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Bà i viết có tiêu đử: "Căn bản triết lý đửn Hùng và  giỗ Tổ Vua Hùng"

Аửn Hùng là  đửn thử Tổ, không phải Tổ của riêng một gia đình, riêng một dòng họ, riêng một xóm là ng, thậm chí riêng một vùng, mà  là  Tổ của cả nước. Vử mặt triết lý tín ngườ¡ng dân gian, Tổ Hùng được thử ở đửn Hùng đã trải qua một quá trình siêu việt tâm linh vượt lên trên mọi thức Tổ cụ thể, lên trên cả vua Tổ là  gốc rễ ý thức của sự thử cúng nà y để đạt tới mức Tổ toà n vẹn, hoà n thiện, căn bản, triệt để.

Lễ hội đửn Hùng cũng không chỉ còn dừng lại nơi ngà y giỗ Tổ, tưởng nhớ tổ tiên, không chỉ là  cuộc hà nh hương vử đất Tổ, đất thánh hay là  đất phát tích của một dòng vua đầu tiên, đất phát tích của dân tộc Việt Nam, mà  thực sự đã trở thà nh một bức bách tâm linh: Trở vử nguồn cội tìm vử dân tộc hay đúng hơn, đối với văn hiến Việt Nam, là  sự trở vử cội nguồn dân tộc...

Chân dung cố Giáo sư Trần Quốc Vượng

Từ trong vô thức tập thể, từ trong tiửm thức sâu xa của cả dân tộc, Tổ Hùng từ thế kỷ XV mà  đặc biệt từ thời đại Hồ Chí Minh đã hiển minh hiển hiện trên bình diện ý thức dân tộc, như là  một biểu hiện của ý thức quốc gia dân tộc, ý thức độc lập dân tộc, và  từ một nguyên mẫu, một cổ bản hay cổ tượng của huyửn thoại, huyửn sử­ Việt Nam, đã trở thà nh, chính thức trở thà nh, một biểu tượng của thống nhất Việt Nam, của toà n thể Việt Nam.

Аiửu đó nói lên tầm quan trọng đặc biệt của đửn Hùng và  lễ hội đửn Hùng, không thể xếp hà ng ngang với các đửn miếu khác và  các lễ hội khác mà  chỉ có thể xếp đứng đầu hà ng dọc của phức hệ tâm linh Việt Nam...

Người Việt Nam đã đi từ sự tôn thử tổ tiên gia đình, dòng họ mình đến chỗ tôn thử tổ Hùng cả nước, tìm đến cội nguồn uyên nguyên trong sáng và  bản tính đồng nhiên của con người, là  sự tôn thử một thời đại tôn trọng quyửn con người, quyửn của người dân, là  sự bình đẳng, bình quyửn trai gái, già u nghèo, rất ít tôn ti đẳng cấp (trung tâm triết lý truyện Trầu cau, Bánh dà y bánh chưng, Chử­ Аồng Tử­, Tiên Dung) rất ít chuyện đuổi theo danh và  lợi (triết lý Phù Аổng). Bình quân tình - lý một cách hồn nhiên mà  không lý sự dông dà i (triết lý các truyện cổ tích)...

Аó là  đối tượng tôn thử đúng đắn và  độc đáo. Nhưng điửu quan trọng còn là  ở chỗ tôn thử cách nà o hay là  hà nh động tôn thử. Nói như triết gia Kierkegaard "không phải đối tượng được tôn thử là  đáng kể mà  chính là  hà nh động tôn thử."

Do đó việc tế tự phải và  cần phi vật thể hóa, không cần đồ dâng cúng gắn với việc tin là  có một đời sống khác sau khi chết hay linh hồn bất tử­ mà  là  một tác động nhằm hoà n thiện chính những người dâng hiến hà nh hương là  đại đa số dân chúng của ta.

Ta cần đặt trọng tâm lễ hội đửn Hùng và o tác động trên bình diện tâm lý sống, nghệ thuật sống. Trung với nước, hiếu với dân, gạn lọc việc đời Hùng và  thêm ý nghĩa mới biến thà nh thơ, thà nh nghệ thuật, khiến cho việc giỗ Tổ chỉ là  chuyện thực hiện nghĩa tình trọn vẹn./.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Cuộc phiêu lưu của chì gầy
    Tôi nằm vạ vật ở quầy bán văn phòng phẩm đã lâu mà chẳng cô cậu học sinh nào đoái hoài. Lớp bụi thời gian phủ lên thân thể gầy còm khiến tôi ngứa ngáy, khó chịu. Nhìn các bạn bút chì cùng trang lứa được đón về trong niềm hân hoan, tôi “gato” lắm. Nhiều lần tôi muốn nhào ra khỏi hộp hét lớn “bút chì gầy ở đây nè!” rồi lại thất vọng khi người ta chọn mấy chị bút máy xinh đẹp, anh bút xóa vạm vỡ hay các bạn bút bi sặc sỡ.
  • Người cao tuổi Thủ đô: Gương mẫu trong gia đình, lan tỏa giá trị văn hóa Hà Nội
    Ngày 28-7, tại phường Bạch Mai, Hội Người cao tuổi thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị tọa đàm "Phát huy vị trí, vai trò, uy tín, gương mẫu của người cao tuổi trong gia đình và cộng đồng, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh".
  • Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc dân Đại hội Tân Trào, khánh thành Tượng đài Bác Hồ ở Tân Trào
    Lễ kỷ niệm là sự kiện chính trị, văn hóa có ý nghĩa đặc biệt, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lòng biết ơn sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - Người đã lựa chọn Tân Trào làm trung tâm chỉ đạo cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945. Lễ kỷ niệm sẽ diễn ra vào ngày 14/8, tại Quảng trường Tân Trào, thôn Tân Lập, xã Tân Trào, tỉnh Tuyên Quang.
  • 100% xã, phường của Hà Nội cùng thắp sáng "Đêm hội Trăng rằm"
    UBND Thành phố Hà Nội ban hành Kế hoạch số 195/KH-UBND về Tổ chức Tết Trung thu cho trẻ em trên địa bàn Thành phố năm 2025.
  • Chuẩn bị các điều kiện cần thiết phục vụ khách du lịch dịp 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9
    Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam vừa có văn bản gửi các Sở quản lý du lịch các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề nghị chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết để phục vụ khách du lịch trong dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025).
Đừng bỏ lỡ
GS Trần Quốc Vượng triết lý vử giỗ Tổ Vua Hùng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO