Độc đáo Lễ hội kéo chữ làng Phụng Công, tỉnh Thái Bình

Ly Ly| 29/12/2022 08:19

Lễ hội kéo chữ truyền thống làng Phụng Công, xã Quỳnh Hội, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, được biến tạo từ hình thức luyện binh của các tướng lĩnh các vương triều phong kiến xa xưa, sang thành hội kéo chữ, gọi tắt là kéo hội.

Trong các lễ hội múa kéo chữ truyền thống trên địa bàn tỉnh Thái Bình, có lẽ, lễ hội kéo chữ làng Phụng Công được đánh giá là hoành tráng và công phu hơn cả. Hòa mình vào các hoạt động lễ hội, mọi người được thưởng thức, vui chơi, trở nên gần gũi, yêu thương và đoàn kết hơn. Đây chính là giá trị nhân văn sâu sắc giúp con người hướng tới những giá trị “Chân, Thiện, Mỹ”.

1(1).jpg
Tổng Đạo diễn Đặng Công Hoá và nhân dân đang luyện tập ngày đêm để chuẩn bị cho lễ hội kéo chữ

Theo đó, lễ hội kéo chữ ở xã Quỳnh Hội năm nay được tổ chức vào ngày 01/01/2023. Phần hội quy tụ nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc, mang đậm nét văn hoá của vùng đất giàu truyền thống văn hóa, văn hiến và cách mạng Thái Bình như: múa lân, múa kiếm, hát chèo…. Trong đó, đặc biệt phải kể đến tiết mục Múa kéo chữ được dàn dựng công phu với sự tham gia biểu diễn của vài trăm người; đạo cụ là gươm đao giáo mác, cờ suý, cờ sai, trống, mõ, tù và, chiêng, lệnh… Các lớp múa di chuyển theo các lớp rải khung môn, bát môn để xếp lần lượt thành hai chữ: HOÀ – BÌNH mang đậm tính thượng võ như một cuộc luyện binh.

2.jpg
Nhân dân tham gia hưởng ứng nhiệt tình

Theo ông Đặng Công Hoán, Tổng Đạo diễn bản hội năm nay chia sẻ, mỗi khi dân làng mở lễ hội truyền thống thì từ già, trẻ, trai, gái đều hồ hởi tham gia bằng tất cả nhiệt huyết, ủng hộ cả về vật chất và tinh thần. Từ chính quyền địa phương đến người dân đều phấn khởi, đoàn kết xây dựng và tuyên truyền bản hội với mong muốn nhiều người dân nơi khác biết đến giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam nói chung và quê hương Phụng Công, Quỳnh Hội, Quỳnh Phụ, Thái Bình nói riêng.

Một khi đất nước thanh bình thì kéo hội mới vui, khi đất nước xảy ra chiến tranh thì lập tức hội quân luyện tập đi đánh giặc. Do đó sự sắp xếp và bố trí trong bản hội đều có tả quân và hữu quân. Hai đội tả, hữu đều có tiền quân, trung quân và hậu quân (các ông tổng cờ đại diện cho các vị tướng trong quân) cờ nào đội ấy uy nghi chỉnh tề. Đồng thời có một người tổng loa truyền lệnh chấp lệnh của loa truyền là bộ nhạc chiêng trống được thể hiện bằng hiệu lệnh.

3.jpg
Nhân dân tham gia hưởng ứng nhiệt tình

Hội kéo chữ không đơn điệu mà nó rất giàu tính tổ chức và tính nghệ thuật. Vì số người tham gia trên nền hội khá đông mà sự chỉ huy, điều khiển lại hoàn toàn bằng hiệu lệnh (chiêng, trống). Do đó từ tổng cờ, cờ sai đến quân hội đều phải có tính tự giác cao, tinh thần chấp lệnh nghiêm bản hội mới hoàn chỉnh được.

Mặt khác, ngoài 16 tổng cờ và 8 cờ sai còn tùy thuộc vào sự lớn nhỏ của sân hội mà có thể tiếp thu (bố trí) 200-300 người hoặc hàng ngàn người đủ các tầng lớp trai, gái, trẻ, già đều có thể tham gia quân hội. Đồng thời xuất phát từ tính dân tộc và tính đại chúng của hội mà trang trí được nhiều màu tạo nên nền hội rực rỡ như một vườn hoa trăm sắc.

THÚC THẬP

Thúc là bón (có nghĩa là vào) thập là thập quân, một đơn vị tính quân số trước đây. Như vậy, thúc thập là chạy vào để điểm quân số. Người chỉ huy chỉ cần điểm số người trong một thập là biết số quân trong tám thập. Đó là cách điểm binh trong nền nghệ thuật quân sự thời xưa.

Chiêng trống khua vang cờ phấp phới

Tiền quân vi hậu, hậu vi tiền

Trung quân đóng giữ nguyên tả hữu

Hai hàng cờ tướng thẳng đường biên

Hình thành thúc thập điểm binh

Tám hàng quân đứng uy linh tinh kỳ

BÁT MÔN ( 8 CỬA)

Sau khi điểm binh xong, tướng sỹ tiến hành bày và học trận pháp, còn gọi là phép dùng binh.

Bát môn (8 cửa trận) một thế trận trong binh pháp thời cổ gọi là bát trận đồ. Bố trí quân tướng thành 2 phòng tuyến: Tiền quân và hậu quân đóng thành ngoại (4 cửa trận mở ra ở 4 mặt thành). Trung quân đóng thành nội (4 cửa trận mở ra ở 4 góc thành).

Điểm binh xong đã sẵn sàng

Nghe loa truyền lệnh vội vàng ruổi sao

Ba quân gươm khí ào ào

Đạo ra thành ngoại đạo vào thành trong

Bát môn tám cửa dựng xong

Trận đồ bát quái cũng trong thế này

Hoặc : Toàn quân nghe tiếng trồng dồn

Lệnh truyền trận thế bát môn chạy vào

Ba quân trỏ ngọn cờ đào

Bày binh bố trận biết bao oai hùng

Tướng quân đội ngũ điệp trùng

Một lòng quyết giữ núi rừng Việt Nam

KÉO CHỮ

Kéo chữ là tượng trưng cho việc dẫn quân đi đánh dẹp. Sau khi mộ quân về tụ hội rồi điểm binh, rèn luyện quân sỹ và học trận pháp xong.

Lúc này cờ rong trống mở, tiền hô hậu ứng, khí thế ba quân rầm rộ lên đường đi đánh dẹp.

Điểm bình rèn luyện tinh thông

Trống reo cờ mở rộn lòng ba quân

Sẵn sàng gươm giáo tuốt trần

Trống chiêng dậy đát loa ngân vang đường

Tài trai sinh tử chiến trường

Mũi tên hòn đạn coi thường hiểm nguy

Nằm gai nếm mật xá chi

Quyết đem gan góc đền nghì nước non

Kéo xong một chữ cùng có nghĩa là đánh xong một trận, hoặc đã tiêu diệt được một cứ điểm của đối phương rồi lại thu quân về khung môn (về vị trí tập kết). Kéo xong các chữ tức là thế lực giặc đã được dẹp tan lúc này chia quân đóng đồn giữ đất.

BỔ ĐỒN

Bổ 4 đồn đóng 4 góc tạo thế ỷ dốc liên hoàn, chi viện cứu ứng lẫn nhau, bộ tổng chỉ huy ở khu trung tâm được bảo vệ. Các đồn đều có lính gác, chiêng trồng tù và tuần tra canh gác bảo vệ vững chắc

VÀO ỐC

Lúc này thể hiện sự hân hoan vui mừng phấn khởi khi ngọn lửa chiến tranh đã được dập tắt, nền hòa bình được lặp lại. Trên dưới một lòng, vua tôi nhất trí, quân dân kết thành một mối thống nhất trăm họ muôn phương thu về một mối

Kết thúc bản hội!

Bài liên quan
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Khát vọng phát triển, xây dựng người Kim Liên thanh lịch, văn minh
    Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Kim Liên lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra ngày 22/8 với chủ đề “Phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, anh hùng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; kỷ cương, sáng tạo, trách nhiệm".
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Hà Nội - Sáng mãi khát vọng Việt Nam”
    Chương trình là lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ đi trước - những người đã hiến dâng tuổi trẻ và xương máu cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Đồng thời, tôn vinh những thành tựu nổi bật, toàn diện và bền vững mà đất nước nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng đã đạt được, đặc biệt sau 40 năm đổi mới.
  • "Nhà tôi có treo một lá cờ" - MV mới của Hà Anh Tuấn rợp sắc cờ đỏ, gợi niềm tự hào Việt Nam
    Ca khúc "Nhà tôi có treo một lá cờ" là bài hát trong MV mới của ca sĩ Hà Anh Tuấn. Ca khúc chứa chan tình yêu dành cho Quốc kỳ của người Việt Nam. Đồng thời là lời tri ân đến các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do; đồng thời gửi gắm thông điệp về niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong hành trình dựng xây đất nước.
  • [Podcast] Cổng trại bảo an binh – Dấu ấn ngày toàn thắng
    Mùa thu năm 1945, Hà Nội rợp cờ đỏ sao vàng, khắp phố phường vạn người như một cùng cất tiếng hô vang “Độc lập – Tự do”, đánh dấu thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám. Trải qua tám thập kỷ, nhiều di tích từ mùa thu năm ấy vẫn còn hiện hữu giữa đời sống hôm nay, kể lại câu chuyện của một Thủ đô Anh hùng của đất nước Việt Nam anh hùng. Trong dòng chảy ấy, Cổng Trại Bảo An binh chính là dấu tích của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 - một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước.
  • "Hạt giống hạnh phúc" - Phim tài liệu đặc biệt về tình hữu nghị Việt Nam và Cuba phát sóng tối 2/9
    Bộ phim tài liệu với tên gọi "Hạt giống hạnh phúc" sẽ được phát sóng vào 20h10 tối 2-9-2025 trên kênh VTV1. Cùng thời điểm này, Truyền hình Quốc gia Cuba - Cubavisión cũng phát sóng bộ phim đặc biệt này, mở ra một dấu mốc hiếm có trong lịch sử hợp tác truyền hình giữa hai nước.
  • [Video] Triển lãm “Mùa Xuân độc lập”: Tôn vinh khát vọng tự do và hòa bình qua lăng kính hội họa
    Với phong cách kết hợp giữa chất liệu sơn mài truyền thống và tư duy tạo hình đương đại, các tác phẩm được trưng bày trong triển lãm “Mùa Xuân độc lập” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9, mỗi bức tranh của họa sỹ trẻ Chu Nhật Quang mang đến cảm nhận về chiều sâu thẩm mỹ mới mẻ, tôn vinh khát vọng độc lập, tự do và hòa bình của dân tộc Việt Nam.
  • Hà Nội rực rỡ cờ hoa – Tự hào 80 năm mùa Thu cách mạng
    Tháng Tám lịch sử lại về, mang theo ký ức hào hùng của dân tộc. Tròn 80 năm kể từ Cách mạng tháng Tám 1945, Hà Nội hôm nay khoác lên mình chiếc áo rực rỡ trong những ngày chuẩn bị cho Quốc khánh 2/9. Trên từng góc phố, nẻo đường, Thủ đô vừa cổ kính vừa hiện đại như sống lại khí thế mùa Thu cách mạng, đồng thời thể hiện khát vọng vươn lên của đất nước trong kỷ nguyên mới.
  • Kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích chùa Hương
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4248/QĐ-UBND ngày 14/8/2025 về kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện Đề án đổi mới mô hình tổ chức, phương thức quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích quốc gia đặc biệt lịch sử và danh lam thắng cảnh quần thể Hương Sơn (chùa Hương), thành phố Hà Nội.
  • Phát triển phường Từ Liêm thành đô thị văn minh tiêu biểu từ giá trị văn hóa truyền thống
    Sáng 19/8, Đảng bộ phường Từ Liêm (Hà Nội) đã long trọng tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Từ Liêm lần thứ I nhiệm kỳ 2025 - 2030 với tinh thần “Đoàn kết – Dân chủ - Kỷ cương – Đột phá – Phát triển”.
  • Khám phá 54 sắc màu văn hóa trong "Chung một ngôi nhà"
    Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu ấn phẩm đặc biệt “Chung một ngôi nhà – Atlas 54 dân tộc Việt Nam” do tác giả Võ Thị Mai Chi biên soạn, họa sĩ Hồ Quốc Cường minh họa. Cuốn sách mang đến cho độc giả cái nhìn sinh động về văn hóa và đời sống tinh thần phong phú của 54 dân tộc, đồng thời là hành trang tinh thần giúp thế hệ trẻ gìn giữ bản sắc, nuôi dưỡng tình yêu quê hương và tự tin hội nhập quốc tế.
Độc đáo Lễ hội kéo chữ làng Phụng Công, tỉnh Thái Bình
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO