Đó là ba ưu tiên hà ng đầu của Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo (CTMTQG-GN) giai đoạn 2006-2010 gắn chặt với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (hay còn gọi là Chương trình 135 giai đoạn 2). Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với UB Dân tộc, Cơ quan Liên Hợp quốc tại Việt Nam và các ban, ngà nh liên quan tổ chức thực hiện được công bố tại Hội nghị Báo cáo đánh giá giữ kử³ CTMTQG-GN giai đoạn 2006-2010 tại Hà Nội.
Công cuộc giảm nghèo của Việt Nam trong thời gian vừa qua đã đạt được nhiửu bước chuyển tích cực. Thà nh quả nà y có được nhử quá trình phát triển kinh tế - xã hội gắn với giảm nghèo - Chương trình CTMTQG-GN trong nhiửu năm qua đóng góp quan trọng trong việc chuyển tải những hỗ trợ các hộ nghèo trên toà n quốc thông qua nhiửu chính sách của dự án.
Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KHPTKTXH) hướng tới mục tiêu khuyến khích các hộ gia đình thoát nghèo, tạo cơ hội cho những hộ nghèo tự vươn lên thoát nghèo thông qua chính sách hỗ trợ vử cơ sở sản xuất, đất sản xuất, tín dụng, dạy nghử... Tăng cường đà o tạo nghử cho người nghèo, đặc biệt là phụ nữ vử kử¹ năng và kiến thức sản xuất, kinh doanh. Hỗ trợ người nghèo tiếp cận với các dịch vụ xã hội thông qua các chính sách hỗ trợ y tế, giáo dục, nước sạch, cơ sở hạ tầng... phục vụ đời sống dân sinh, nâng cao đời sống và giảm tỉ lệ tái nghèo.
à”ng Ngô Trường Thi, Phó Cục trưởng Cục Bảo trợ Xã hội trở lời báo chí
à”ng Ngô Trường Thi, Phó Cục trưởng Cục Bảo trợ Xã hội (Bộ LĐTBXH), Chánh Văn phòng CTMTQG-GN cho biết, mục tiêu chung của CTMTQG-GN là giảm tỉ lệ hộ nghèo cả nước từ 22% năm 2005 (18,2% năm 2006) xuống 10-11% và o năm 2010. Phấn đấu giảm tỉ lệ hộ nghèo khoảng 2% mỗi năm. Trên thực tế, tỉ lệ hộ nghèo đã vượt quá mục tiêu, với tỉ lệ hộ nghèo cuối năm 2008 ước tính chỉ hơn 13%. Như vậy trong giai đoạn 2006-2008, tỉ lệ hộ nghèo hà ng năm giảm 2,6%. Nghị quyết chung đến năm 2010 con số nà y sẽ chỉ còn từ 10-11%.
Tuy nhiên, à”ng Thi lo ngại các chỉ số phấn đấu giảm nghèo của CTMTQG-GN sẽ bị chững lại, vử đích muộn. Việc tăng nhanh của chỉ số giá tiêu dùng mới đây và ảnh hưởng của cuộc suy thoái của nửn kinh tế toà n cầu sẽ có tác động nghiêm trọng đến thu nhập và phúc lợi của các hộ nà y. Cộng với sự tác động nà y vẫn chưa được phản ánh trong các thống kê nghèo chính thức của Chính phủ. Đặc biệt là các yếu tố vử tự nhiên mà điển hình là cơn bão số 9 vừa đổ bộ và o các tỉnh miửn Trung, Tây Nguyên mấy ngà y qua đã là m hư hại nhiửu tà i sản, mất mát vử con người của chúng ta. Điửu nà y cũng là nguyên nhân khiến tình trạng tái nghèo trở nên hiện hữu - ông Thi giải thích.
Trong báo cáo đánh giá giữ kử³ của Viện Khoa học Lao động - Xã hội (Bộ LĐTBXH) thì tổng ngân sách giải ngân so với kế hoạch là 696,5 tỷ đồng, trong đó tổng ngân sách dự kiến được phê duyệt từ Trung ương đến năm 2010 là 2.140 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân tính đến cuối năm 2008 chỉ đạt 33%, trong đó kế hoạch dự kiến đến cuối năm 2008 là 60%.
Chính sách hỗ trợ nhà , khuyến công, đà o tạo nghử khó lòng vử đích
Như vậy, theo đánh giá của các chuyên gia thì các chính sách hỗ trợ vử y tế, giáo dục, tín dụng nhân dân, trợ giúp pháp lý đang giải ngân sẽ đạt mức yêu cầu đến năm 2010. Tuy nhiên, các nhóm chính sách vử hỗ trợ nhà ở, khuyến công, đà o tạo nghử có thể sẽ không thể dạt được mục tiêu đử ra.
Vì thực tế, các hộ nghèo ít tham gia tập huấn, hỗ trợ khuyến nông do họ không nhận thức đước các khóa tập huấn, không thực tế nên không có thông tin vử chương trình. Vử nhà ở, một số hộ được xét duyệt lại không là m đơn thụ hưởng hoặc đã có nhà ở kiên cố hay bán kiên cố. Các chính sách dự án thà nh phần lại nằm dưới quyửn quản lý giám sát của các bộ, ngà nh, khiến công tác điửu phối gặp không ít khó khăn, do chồng chéo thực hiện. Việc triển khai và o trong thực tiễn, tới từng đối tượng người dân sẽ khó lòng tiếp cận được còn vướng mắc phải thủ tục nhiêu khê và một số lý do khác.
Ngoà i ra, các đối tượng được hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ cham sóc sức khửe và giáo dục cho người nghèo cũng đang bị giam lửng. Như thông tin in trên thẻ bảo hiểm không chính xác (từ 9,5% tăng lên 12,5% đối với vùng dân tộc thiểu số) hoặc thẻ được phát và o quý I (80% thẻ bị phát muộn), trong khi đó giá trị của thẻ đó chỉ có thời hạn ngắn. Điửu nà y cũng là rà o cản vử hà nh chính và quản lý khiến cho người dân nghèo không được sử dụng đầy đủ các nhóm chính sách hỗ trợ lẽ ra được hưởng.
Từ những thực tế đó, các chuyên gia đồng ý kiến khuyến nghị trong thời gian còn lại của dự án là phải xây dựng một khung ngân sách thực tế cho CTMTQG-GN dựa trên kết quả thực hiện cho đến thời điểm hiện tại. Tiến hà nh đánh giá minh bạch tà i chính và chi tiêu công để xác định các nút thắt nghiêm trọng trong hệ thống thu - chi công trong năm 2009 để xây dựng kế hoạch hà nh động trong năm 2010. Cải thiện các chính sách thủ tục hà nh chính, quản lý và công tác tuyên truyửn chuyển tải nội dung của CTMTQG-GN đến với người dân cần phải được thực hiện đồng bộ, thông suốt, liên tục trải dà i theo thời gian.