Bi hà i chuyện hai anh em ruột lấy chung một vợ

Hôm nọ lang thang ở đại ngà n Trường Sơn, tôi gần như không tin và o tai mình khi nghe một người dẫn đường thầm thì: Ở xã Hồng Kim, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế có hai anh em ruột lấy chung một vợ.

Họ sống với nhau rất hạnh phúc và đến nay đã sinh được 11 người con chung. Có muốn đến gặp không?. Tất nhiên là tôi không thể nà o bử lỡ cơ hội tiếp cận với một chuyện tình nghe như thể từ thời phong kiến cách đây mấy trăm năm bỗng dưng đội mồ đứng dậy nà y...

Ngôi nhà bằng gỗ khá tươm tất của gia đình anh em ông Tuol “ nhân vật chính của câu chuyện chung vợ - nằm cách trụ sở UBND xã Hồng Kim chừng 200m. Trên chiếc chiếu trải ngay giữa nửn gian nhà chính, ông Hồ Văn Tuol, già hơn nhiửu so với tuổi 70, bử đà n, kết thúc một bà i hát có giai điệu rất buồn bằng tiếng Pa Cô vừa lúc khách đến.

Ngoà i sân sau, ông Hồ Văn Tua, 66 tuổi “ người em đang cùng cây rựa loay hoay với mấy bụi mía. Không giống với hình dung của chúng tôi vử một sự ngại ngùng, xa lánh... khi lần đầu tiên nghe một nửa cán bộ dân số xã Hồng Kim kể vử chuyện nà y, việc tiếp xúc với gia đình hai anh em ông Tuol và Tua khá suôn sẻ.

Mối tình lầm lỗi

Chúng tôi nói chưa xong mục đích cuộc viếng thăm, ông Tuol đã với gọi vợ mình - bà Căn Y đang lúi húi dưới bếp cùng em trai, cũng là chồng thứ hai của bà Căn Y và o ngồi nói chuyện. Một cảm giác rất khó tả khi nghe cả hai ông bảo bà Căn Y kể cho nhà báo nghe, chứ có nhiửu chuyện bây giử họ không nhớ.

à”ng Tuol thật thà : Giử già rồi nhìn hắn rứa, chứ ngà y xưa, hắn đẹp nhất vùng nà y. à”ng kể ngà y đó, đêm nà o trai bản từ khắp nơi cũng kéo vử nhà bà Căn Y đông vui như hội, nhưng bà không yêu ai hết.

Bi hà i chuyện hai anh em ruột lấy chung một vợ

Năng khiếu đà n hát của ông Tua đã đưa ông và chị dâu đến một mối tình lầm lỗi

Rồi đến cao điểm của cuộc chiến chống Mử¹, bà Căn Y tham gia lực lượng du kích địa phương, vận chuyển lương thực tiếp tế cho bộ đội. Trong những ngà y băng rừng vượt suối là m nhiệm vụ, bà đã gặp, yêu thương và nên vợ chồng với ông Tuol, lúc đó là bộ đội.

Tuy vậy, niửm vui chồng vợ của họ chỉ tính bằng ngà y bởi những năm tháng đó, nhà của ông là ngoà i chiến trường, để lại bà Căn Y mòn mửi ở nhà chồng xa lạ với một cuộc sống mới.

à”ng Tua, thời điểm đó là một giáo viên công tác ngay tại địa phương và cùng ở chung nhà với chị dâu. Là người có biệt tà i đà n giửi hát hay, lại là một trí thức nên ông Tua được rất nhiửu cô gái trong vùng để ý. Tuy nhiên, ông Tua lại phớt lử tất cả, không thèm để ý đến ai, bởi lúc đó, trong lòng ông chỉ có mỗi cô gái đẹp nhất là ... chị dâu mình.

Tình yêu và sự xốc nổi của ông Tua, những tháng ngà y cô quạnh của một người con gái vừa mới lấy chồng như bà Căn Y cứ đánh đu như vậy hết ngà y nà y sang tháng khác và cuối cùng, chuyện gì đến cũng đã đến: Họ không còn là chị dâu, em chồng.

Bà Căn Y (đội nón) và ông Tua (thứ hai từ trái qua) cùng một số con trai và con rể trong gia đình.

Ngạc nhiên là sau khi biết chuyện tình cảm giữa vợ và em trai mình sau đó 3 năm, ông Tuol không hử ghen tuông, giận dữ... như lẽ thường mà lại hết mực vun đắp cho tình yêu của hai người. à”ng Toul dẫn em trai Tua đến nhà bố mẹ bà Căn Y xin bố mẹ vợ cho em trai mình ăn nắm xôi (một nghi lễ khi gả con gái của người Pa Cô) để chính thức trở thà nh chồng của bà Y.

Bố mẹ Căn Y đồng ý cho em mình ăn nắm xôi và sau đó em mình trở thà nh người chồng thứ hai của con gái họ - ông Tuol nhớ lại. à”ng Tua xấu hổ gãi đầu, nói kể nghe rứa thôi chứ lúc đó sóng gió lắm vì chuyện của họ là m xôn xao cả vùng. Không thấy ai đồng ý cả mà chỉ thấy toà n người phản đối vì cho rằng đây là việc là m vi phạm nghiêm trọng luân thường đạo lý thôi - ông kể.

Cả hai ông bố đửu không biết ai là con mình

Khi ông Tua lấy bà Căn Y và sinh đứa con đầu lòng, già là ng Quử³nh Đồng lập tức họp dân bản để bà n vử chuyện động trời chưa từng xảy ra đối với cộng đồng dân tộc người Pa Cô từ bao đời nay. Nhiửu dân bản đưa ra lý lẽ rằng, lâu nay, người PaKô dù ít xảy ra, vẫn chấp nhận một người đà n ông lấy hai vợ, hoặc một người đà n bà lấy hai chồng nhưng không thể lấy hai anh hoặc chị em ruột khi cả hai đang còn sống.

Một số người bênh vực với lý lẽ: à”ng Tua đã trót yêu và lấy Căn Y rồi, không thể chia cách được, nhưng ông Tua phải chịu hình phạt thích đáng. Hình phạt cuối cùng được già là ng Quử³nh Đồng đưa ra là ông Tua nộp một con lợn, một con dê để cúng Già ng và thần linh để thần linh không bắt tội và để dân là ng được ăn những con vật ấy.

Sau ngà y bà Căn Y sinh đứa con đầu lòng tên Xuân không lâu thì đất nước thống nhất. à”ng Tuol trở vử quê bươn chải mưu sinh với nương rẫy, còn ông Tua tiếp tục sự nghiệp dạy chữ ở gần nhà . Thỉnh thoảng người dân địa phương bắt gặp cảnh bà Căn Y đi với là m với ông Tuol và i ngà y, rồi lại đi cùng ông Tua và i bữa.

Thời gian đầu, người dân rất ái ngại khi chứng kiến cảnh tượng cười ra nước mắt nà y, nhưng rồi gặp nhiửu thà nh quen.

Rồi bà Căn Y tiếp tục sinh ra 9 người con nữa. Tất cả đửu lớn lên bình thường và khoẻ mạnh. Đặc biệt, chính bà cũng không thể biết trong số 10 người con mà mình sinh ra ai là con của ông Tuol và ai là con của ông Tua.

Không còn cách nà o khác, gia đình mình đã thống nhất cách gọi cho các con. à”ng Tuol là anh nên được mấy đứa gọi là bố, còn ông Tua là em nên các con gọi là ... chú - bà Căn Y thà nh thật kể. áº¤y vậy nhưng hôm gặp chúng tôi, ông Tua khoe: Con của bố cả đó. Con Lý (Hồ Thị Lý) là con thứ hai, là m dâu ở Hồng Trung mà tuần mô cũng vử thăm bố. Thằng Sơn là con út đang đi học....

Rồi ông kể vử tính cách và cuộc sống của những Là nh, Lai, Lê, Kên, Sâm, Sang, Sơn..., những người con mà ông không thể biết được ai là con thực sự của mình, thi thoảng mắt ánh lên những vệt buồn như thể chúng được chất chứa trong lòng từ lâu lắm. à”n"g nói bố ước mơ một ngà y được các con gọi một tiếng bố như chúng nó vẫn thường gọi với anh trai mình mà không thể.

Chị Hồ Thị Lý, người con thứ hai, có rất nhiửu điểm giống ông Tua. Cả ông Tua và chị Lý đửu tin chắc họ là cha con ruột nhưng họ không thể phá bử lời hứa với bà Y để xưng hô bố con. Đã nhiửu lần mình hửi vợ cặn kẽ để mong biết được đứa nà o là con của mình nhưng Căn Y không thể nhớ được - ông Tua buồn bã. Chị Lê Thị Bảo, vợ của người con trai cả thì kể rằng, những ngà y mới vử là m dâu, nhiửu lần chị gọi ông Tua là bố nhưng ông Tua lại bảo không nên gọi vậy vì sợ ông Tuol buồn!

Bà Căn Y kể rằng, từ khi bà trở thà nh vợ chung của hai anh em ông Tuol, chưa bao giử bà thấy giữa hai người nà y xảy ra xích mích hay lời qua tiếng lại.

Hai người chồng của bà lúc nà o cũng cư xử với nhau rất hoà thuận, luôn kính trên nhường dưới. Tình cảm không hử sứt mẻ của anh em ông Tuol khiến bà con trong thôn bản ngỡ ngà ng.

Nếu không có tình cảm anh em thương yêu nhau hết mực thì gia đình mình tan vỡ từ lâu lắm rồi chứ không thể yên ấm đến ngà y hôm nay - bà Căn Y nói. Hửi bí quyết, bà cười: Mình là người vợ của hai chồng nên phải biết chia sẻ tình cảm cho hai người công bằng, phải yêu thương hai người chồng như nhau. Chỉ cần thiên vị tình cảm cho một bên thì sẽ khó giữ được hạnh phúc gia đình.

Trò chuyện với chúng tôi, cả hai anh em ông Tuol đửu rất hối hận vử việc lấy chung vợ của mình. Chuyện mình lấy vợ của anh trai là một sai lầm khó có thể tha thứ, nhưng dù sao cũng xảy ra rồi. Chừ mình chỉ còn có thể đối xử thật tốt với anh để mong anh xoá được vết thương lòng ngà y nà o - ông Tua nghẹn giọng. à”ng nói, điửu ông mong muốn hiện nay là 10 người con ngà y cà ng khôn lớn, trưởng thà nh và nhất là không lặp lại sai lầm như bố mẹ mình.

Chị Hồ Thị Dập, cán bộ UBND xã Hồng Trung cho biết: Trước khi lấy chồng, chị ở cùng là ng nên biết rất rõ chuyện hai anh em cùng lấy bà Căn Y và sinh được 11 đứa con. Lần đầu tiên trong đời chị thấy chuyện nà y và đây là trường hợp duy nhất tại A Lưới

Thời phong kiến thì mới có chuyện nà y. Ngà y nay, chỉ có thể người anh chết đi thì người em có thể được lấy người vợ của anh. Đây là một câu chuyện mang tính lịch sử đã rồi. Ngà y nay chúng ta chỉ kể để biết và rút ra bà i học chứ không nên phán xét, bởi đúng hay sai gì thì chuyện cũng đã xảy ra - chị nó