Bắc Đảo và trường phái thơ "Mông lung"

Nguyễn Hữu Thăng (giới thiệu và dịch)| 10/06/2020 11:24

Bắc Đảo là nhà thơ đương đại Trung Quốc. Ông sinh năm 1949 tại Bắc Kinh, tên thật là Triệu Chấn Khai, bút danh: Bắc Đảo, Thạch Mặc…, là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của trường phái thơ “Mông lung”. Thơ Bắc Đảo có đặc trưng nổi bật là kết hợp giữa ẩn dụ với hình ảnh tượng trưng, gợi mở, có tính khái quát cao. Tác phẩm của ông đã được dịch ra hơn 20 thứ tiếng trên thế giới, từng nhận nhiều giải thưởng văn học ở Thụy Điển, Mỹ, nhiều lần được đề cử giải thưởng Nobel văn học. Bắt đầu từ năm 1980, trên

Bài ca chim di trú

Chúng tôi là chim di trú theo bầy
Bay vào lồng giam mùa đông giá rét
Khi bình minh trải màu xanh biếc
Cuộc viễn chinh nhằm thẳng hướng chân trời

Hãy để lông vũ này rụng rơi
Rơi trên đầu những cô gái trẻ
Hãy để cánh chim đương thì chắc khỏe
Kéo lôi cả mặt trời lên

Chúng tôi đang chăn thả mây đen
Phần phật tóc mai xuyên cầu vồng rực rỡ
Chúng tôi đang thả chăn làn gió
Tiếng hát đựng đầy trong chiếc túi bay

Tiếng kêu chúng tôi ở giữa trời mây
Núi băng sợ đến đầm đìa nước mắt
Hoa hồng thẹn đến đỏ bừng sắc mặt
Khi chúng tôi cười chế nhạo mỉa mai

Quê hương phương Bắc ơi! 
Hãy nhận lấy từ chúng tôi giấc mộng
Từ kẽ băng cây vươn cao tỏa rộng
Kết đầy chuông reo vui tiếng leng keng…

Đích thực

Mù dày đặc phủ trắng mỗi cành cây
Trong mái tóc dài xõa buông chuồng ngựa 
Ong hoang dại bay, màu xanh nước lũ
Chỉ bình minh bị chặn bởi con đê

Buổi sớm tinh mơ 
Tuổi chúng mình tôi đã quên tất cả
Băng nứt mu rùa, hòn đá
Mặt nước còn lưu lại dấu vân tay.

Đích thực, mùa xuân đã đến một ngày
Tim rộn rã, khuấy loạn mây trong nước
Mùa xuân không có riêng Tổ quốc 
Mây trắng - công dân cả thế giới này
Tiếng hát của tôi đây.
Xin chào núi trăm hoa
Tiếng đàn bay lơ lửng
Hoa tuyết trong lòng tay nhè nhẹ rung
Khi từng đợt mây mù lùi khuất
Hiện nhịp nhấp nhô những đỉnh núi trập trùng

Di sản bốn mùa tôi đã từng thu thập
Trong thung lũng kia không một bóng người
Hoa dại hái rồi lại sinh sôi tiếp tục
Nở, là thời gian chết chóc mà thôi

Men theo đường nhỏ rừng sâu nguyên thủy
Tia nắng màu xanh lọt qua kẽ lá cây
Một con chim ưng màu nâu đỏ
Tiếng chim dịch lời đồn khủng khiếp núi non đây  

Tôi bỗng hét to lên một tiếng
“Xin chào, núi… Trăm… Hoa”
“Xin chào, ơi… con… trẻ…”
Tiếng trả lời từ thác nước xa xa.

Đó là gió bay trong gió
Khiến vạn vật hòa theo, nháo nhác không yên
Tôi lầm rầm trong miệng
Hoa tuyết trong tay bay xuống vực liền.
Hoa ngũ sắc

Ở bên rìa Thâm Quyến
Em giữ cho tôi mỗi giấc mộng cô đơn
Ơi làn gió lay xào xạc cỏ lá vườn

Mặt trời xa xa chói chang thiêu đốt
Bên bờ sông em ngả bóng in hình
Sóng lăn tăn, thời gian hôm trước lắng chìm 

Nếu khó tránh đến ngày em tàn tạ
Tôi chỉ còn đơn giản một niềm mong:
Hãy giữ như thời hé nở thong dong.

Tôi đi vào trong mưa mù 

Mây đen thời buổi bay lên rơi xuống
Tán loạn đàn chim
Vệt nghiêng màu xanh sẫm
Quất vào rừng cây tối đen
Dường như quất cả một nghìn cây gậy
Quất ngàn trái tim người đã cao niên
Trái tim ơi! Nơi đâu là nhà nhỉ?
Nóc nhà người đâu có biết kiếm tìm?

Lá cỏ ngập say trong thút thít
Cúc non tơ như tỉnh giấc nồng
Gió bảo mưa rằng:
Em là nước, hãy trở về với nước.
Thế là mưa xếp gom mũi nhọn ban đầu
Hợp thành dòng và chảy xuống sông sâu.

Tia sét không lời trên băng giá
Khiến đôi bờ trầm lặng rút ầm ào
Rồi bỗng nhiên hợp lại lúc nào.

Một ngày

Khóa chặt bí mật của mình trong ngăn kéo
Để lại lời bình trên cuốn sách tôi yêu
Bỏ thư vào thùng, đứng tần ngần chốc lát
Gió đo người đi chẳng kiêng nể một điều
Cửa sổ bếp đèn nê-ông lấp lánh
Bỏ một đồng xu vào bốt điện thoại treo

Xin lão già câu dưới cầu điếu thuốc
Tàu trên sông kéo còi vọng vang xa
Trước gương chỉnh áo quần u ám ngoài rạp hát
Qua khói thuốc lờ mờ ta tự ngắm ta
Khi rèm sổ ngăn ồn ào sao biển
Ảnh, chữ đã mờ dưới đèn thắp mở ra.

Mỉm cười - hoa tuyết - ngôi sao

Tất cả đang quay cuồng vùn vụt
Chỉ có em đang lặng lẽ mỉm cười

Từ bông hoa hồng với nụ cười mỉm ấy
Ca dao mùa đông, tôi đã hái rồi

Ơi hoa tuyết xanh nhợt nhạt
Chúng mách bảo điều chi trong tiếng xạc xào?

Trả lời tôi nhé,
Những vì sao có mãi mãi là sao?

Đi thôi

Đi thôi,
Lá rụng bay xuống lũng sâu
Tiếng hát lại không về nhà nữa.

Đi thôi,
Ánh trăng trên băng
Đã tràn ra trên mặt sông rồi đó.

Đi thôi,
Mắt ngóng trông cùng một khoảnh trời
Trái tim gõ trống màu sẩm tối.

Đi thôi,
Chúng tôi không hề quên ký ức
Chúng tôi đi tìm hồ nước của cuộc đời.

Đi thôi,
Ơi hỡi con đường
Đã bay đầy đỏ màu anh túc.
Ngã ba đường
Gió đã ngừng, 
Trên ngã ba đường gió trầm ngâm lặng thổi,
Lan can bồng bềnh trong sương, 
Mở cửa nhỏ ra trong đêm tối.

Màn đêm đang chúc rượu bằng ngọn đèn, 
Song cửa trên con mắt.
Sàng lọc ra vầng sáng của mù sương,
Hãy biết chia tay theo mỗi ngả đường
Như biết học mọi điều trong quá khứ
Hãy biết vui mừng và biết cả buồn thương.

Hãy quay lưng đi,
Để cho ánh đèn lờ mờ rơi trên vai áo.
Có thể em muốn nhẹ nhõm tươi cười,
Mà níu giữ hoa sương hé nở, 
Cùng mù đêm chầm chậm chảy xuôi.

Một chùm

Giữa tôi và thế giới
Em là vịnh, là buồm
Là hai đầu của dây thừng trung thực
Em là gió thổi, suối phun, 
Là tiếng hét hò lanh lảnh thời nhỏ tuổi
Giữa tôi và thế giới
Em là cửa sổ, khung tranh
Là cánh đồng nở đầy hoa dại
Em là hơi thở, là đầu giường
Là tối đêm bạn cùng sao sáng chói
Giữa tôi và thế giới
Em là cuốn lịch, la bàn
Là tia sáng lướt trong tăm tối
Em là lý lịch, là phiếu sách ghi đầu
Là lời tựa đề viết ở phía sau
Giữa tôi và thế giới
Em là bức màn, là dải sương rơi
Là ngọn đèn soi vào giấc mộng
Em là cây sáo, là bài hát không lời
Là tầm mắt phù điêu nhìn xuống 
Giữa tôi và thế giới
Em là kênh đào, là đầm ao
Là vực sâu đang trượt dài thăm thẳm
Em là lan can, là bức tường rào
Là đồ án vĩnh hằng trên lá chắn
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • "Festival Thăng Long - Hà Nội 2025": Hành trình kết nối di sản, lan tỏa tinh hoa ngàn năm
    Tối ngày 7/11, tại không gian linh thiêng của Hoàng Thành Thăng Long, Lễ Khai mạc Festival Thăng Long - Hà Nội lần thứ nhất năm 2025 với chủ đề "Di sản - Kết nối - Thời đại" đã chính thức diễn ra. Đây là sự kiện văn hóa, nghệ thuật quy mô lớn do Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức, dưới sự chỉ đạo của Thành phố Hà Nội.
  • Áo dài Hà Nội – Tỏa sáng tinh hoa di sản
    Lễ khai mạc Lễ hội Áo dài Du lịch 2025 đã diễn ra tối 6/11 tại Bảo tàng Hà Nội, mở đầu cho chuỗi hoạt động tôn vinh vẻ đẹp áo dài Việt và quảng bá hình ảnh du lịch Thủ đô.
  • Xây dựng hệ giá trị văn hóa Thăng Long - Hà Nội trong bối cảnh hội nhập
    Xây dựng hệ giá trị văn hóa Thăng Long - Hà Nội trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng không chỉ là nhiệm vụ cấp thiết của các cấp, các ngành mà còn là sứ mệnh đặc biệt của đội ngũ văn nghệ sĩ Thủ đô. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, việc xác định rõ những trọng tâm trong xây dựng hệ giá trị văn hóa là hết sức cần thiết.
  • Cúc họa mi – Sắc trắng tinh khôi của mùa đông Hà Nội
    Những ngày đầu tháng 11, khi nắng hanh đã nhạt và gió heo may khẽ chạm vai người, Hà Nội lại bừng lên trong sắc trắng tinh khôi của cúc họa mi. Từ những triền đê Nhật Tân, bãi đá sông Hồng cho tới các con phố nhỏ quanh Hồ Tây, loài hoa mỏng manh ấy đang khẽ níu giữ chút hương cuối cùng của mùa thu còn vương vấn để chờ đón những ngày đông.
  • Hướng tới Đại hội XIV của Đảng: Đổi mới tầm nhìn chiến lược của Đảng về ngoại giao, hội nhập quốc tế
    Các Dự thảo văn kiện Đại hội XIV đang được Trung ương Đảng khóa XIII lấy ý kiến cán bộ, đảng viên, nhân dân. Đặc biệt, Dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội XIV của Đảng đã chỉ rõ chủ trương, đường lối đối ngoại của dân tộc Việt Nam, thể hiện và khẳng định sự đổi mới tầm nhìn chiến lược của Đảng về ngoại giao, hội nhập quốc tế trong kỷ nguyên mới.
Đừng bỏ lỡ
  • "Mỗi người dân Hà Nội là một kênh gìn giữ - kết nối di sản"
    Với Festival Thăng Long - Hà Nội lần đầu tiên tổ chức, Ban tổ chức mong muốn: Mỗi người dân sẽ tự mang trong mình hồn cốt của lịch sử, văn hóa Thủ đô ngàn năm văn hiến, mỗi người dân là một “di sản” hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày, vừa là quá khứ, vừa là hiện tại và vừa kết nối tương lai. Phóng viên đã cuộc trò chuyện với bà Bạch Liên Hương, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội xung quanh Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025.
  • Phát động cuộc thi “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”
    Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ra mắt bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh - một trong những tác phẩm kinh điển của văn học thiếu nhi Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa phát động cuộc thi Viết & Vlog “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”.
  • "Sông Hồng gọi, đại ngàn reo" – Âm vang cồng chiêng giữa lòng Thăng Long - Hà Nội
    Tối 6/11, đêm nhạc “Sông Hồng gọi, đại ngàn reo” nằm trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, đã diễn ra tại hồ Văn (Văn Miếu - Quốc Tử Giám).
  • Câu lạc bộ Life's So Drama: Nơi đam mê kịch nghệ được chắp cánh
    Life’s So Drama là Câu lạc bộ (CLB) Kịch nghệ đầu tiên và duy nhất được thành lập và duy trì bởi các học sinh và cựu học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam (Hà Nội). Tiền thân, CLB được thành lập và duy trì bởi các học sinh và cựu học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam, nhưng vài năm trở lại đây, CLB đã mở rộng phạm vi hoạt động ra các trường THPT trên toàn địa bàn thành phố Hà Nội.
  • Nhà hát Kịch Việt Nam giới thiệu chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên "Âm vang người lính"
    Nhà hát Kịch Việt Nam giới thiệu chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên "Âm vang người lính" với sự trở lại của ba vở kịch từng “gây sốt” trên sân khấu: Đêm trắng, Biệt đội Báo Đen và Bão tố Trường Sơn. Các vở diễn sẽ được tổ chức tại Nhà hát Kịch Việt Nam (số 1 Tràng Tiền, phường Cửa Nam, Hà Nội).
  • Nhà hát Lớn Hà Nội kể chuyện di sản 115 năm bằng ánh sáng và công nghệ
    Lần đầu tiên trong lịch sử, Nhà hát Lớn Hà Nội tạm khép lại cánh cửa biểu diễn thường nhật để trở thành chính "sân khấu của mình". Toàn bộ không gian như từ sảnh đón, cầu thang, khán phòng đến mái vòm được "đánh thức" bằng ánh sáng, hình ảnh và âm thanh, tái hiện ký ức hơn một thế kỷ của di sản kiến trúc. Dự án "115 năm Nhà hát kể chuyện – Di sản cất lời bằng ánh sáng và công nghệ" là dự án nghệ thuật đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày khánh thành Nhà hát Lớn Hà Nội, công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử và là biểu tượng văn hóa của Thủ đô.
  • Hà Nội lan tỏa phong trào thôn, tổ dân phố văn hóa tiêu biểu
    Phát biểu khai mạc Sơ khảo Liên hoan Thôn, Tổ dân phố văn hóa tiêu biểu Thành phố Hà Nội năm 2025, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Phạm Xuân Tài, nhấn mạnh: “Liên hoan không chỉ là dịp để biểu dương, tôn vinh những tập thể tiêu biểu trong phong trào, mà còn là một nhịp cầu nối để phong trào tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và bền vững trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền đô thị hai cấp”.
  • Hoàn thiện thể chế để công nghiệp văn hóa trở thành động lực phát triển bền vững
    Ngày 4/11, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp cùng UBND phường Cửa Nam (TP Hà Nội) tổ chức hội thảo khoa học "Cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế về hoàn thiện thể chế phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, nhằm góp phần tạo động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước trong điều kiện mới".
  • Thành lập Hội đồng cấp thành phố xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân Ưu tú" nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025
    Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành Quyết định số 5425/QĐ-UBND ngày 03/11/2025 về việc thành lập Hội đồng cấp thành phố xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân Ưu tú" nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025 và Tổ thư ký giúp việc Hội đồng.
  • Bắc Ninh tổ chức Liên hoan hát Then, đàn Tính
    Liên hoan góp phần cụ thể hóa Chương trình hành động quốc gia về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam”, được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể. Liên hoan dự kiến diễn ra trong 2 ngày trung tuần tháng 11/2025, tại Trung tâm Văn hóa - Triển lãm tỉnh Bắc Ninh.
Bắc Đảo và trường phái thơ "Mông lung"
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO