ASEAN có thể giúp tránh sốc giá gạo bằng cách giảm hạn chế xuất khẩu...

Theo một loạt các báo cáo chuyên đử của Ngân hà ng Phát triển Châu à (ADB), các quốc gia ASEAN có thể giúp tránh những cú sốc vử giá gạo thế giới bằng cách giảm hạn chế xuất khẩu, đặt tầm quan trọng ít hơn và o vấn đử tự cung tự cấp, rà  soát lại chương trình cam kết gạo của Thái Lan, và  phát triển chính sách điửu phối gạo với Ấn Аộ và  Pakistan. 

Lourdes Adriano, Trưởng nhóm công tác vử Nông nghiệp, An ninh lương thực và  Phát triển nông thôn thuộc Vụ Phát triển Khu vực Bửn vững của ADB cho biết: Cho đến nay, thị trường gạo có vẻ vẫn giữ được sự ổn định và  hiện tại ước tính sản xuất cho thấy rằng giá tổng thể sẽ vẫn ổn định, đây là  tin tốt sau một thời gian lo lắng vử vấn đử thị trường ngô, lúa mì và  đậu tương toà n cầu. Аể nâng cao khả năng phục hồi và  đảm bảo rằng giá gạo không tăng quá mức để người nghèo trong khu vực có thể chấp nhận được, các nhà  hoạch định chính sách phải nghĩ và  hà nh động ở tầm khu vực. 

Giá  gạo năm 2007-2008 tăng đột biến một phần là  do hạn chế xuất khẩu và  việc thu mua dồn dập của các nhà  nhập khẩu. Các báo cáo, được xuất bản gần đây bên ngoà i Diễn đà n Thương mại Gạo ASEAN tổ chức bởi Ủy ban Dự trữ An ninh Lương thực ASEAN, Ban thư ký ASEAN và  ADB, cho thấy hạn chế thương mại khu vực đẩy giá gạo thế giới tăng 149%. 

Thay và o đó, các báo cáo nà y còn đử xuất rằng những nước nhập khẩu gạo nên giảm mục tiêu tự cung tự cấp để đổi lấy cam kết từ những nước xuất khẩu, tránh xa việc hạn chế xuất khẩu đơn phương. Các nước nhập khẩu sẽ cảm thấy ít nhu cầu hơn vử tự bảo hiểm trước những gián đoạn thương mại và  các nước xuất khẩu có thể có được những thị trường mới. 

Giả  sử­ điửu kiện thời tiết bình thường và  điửu kiện vĩ mô vẫn vậy, sản lượng gạo ở các nước ASEAN dự đoán sẽ tăng 1,37% mỗi năm, từ 110,5 triệu tấn năm 2010-2011 lên 128,3 triệu tấn năm 2021-2022. Sản lượng thu hoạch sẽ tăng 1,22% hà ng năm trong khi diện tích thu hoạch ở khu vực sẽ tăng thêm 0,15% lên gần 47 triệu hecta và o năm 2022. 

Thái Lan theo dự đoán sẽ trở thà nh nước sản xuất gạo đứng đầu thế giới, tuy nhiên báo cáo chuyên đử nà y lưu ý rằng chương trình cam kết gạo của Thái Lan đảm bảo rằng nông dân sẽ nhận được nhiửu hơn giá thị trường cho lúa gạo của mình, đã khiến cho các công ty xuất khẩu của mình nản lòng, dẫn đến việc thua thiệt liên tục trong tổng thu nhập từ xuất khẩu gạo từ cuối năm 2011. Tính đến 28 tháng 5 năm 2012, xuất khẩu giảm 43,1% tương đương với 2,86 triệu tấn. 

Báo cáo Tăng cường khả năng phục hồi đối với biến động cực đoan của giá gạo ở khu vực ASEAN cũng cảnh báo rằng nếu Ấn Аộ phải cấm xuất khẩu trở lại vì nước nà y thanh lý gạo dự trữ và  chịu ảnh hưởng của hạn hán, và  như vậy thì nửn kinh tế lúa gạo toà n cầu có thể bị thắt chặt một cách nhanh chóng. 

Аiửu nà y đặc biệt đúng nếu Thái Lan duy trì mức sà n giá lúa cam kết cao, vì nó có hiệu quả như một dạng thuế ngầm áp và o việc xuất khẩu gạo. Sự leo thang của giá gạo thế giới gần đây, và  đặc biệt đối với tất cả các loại gạo tấm của Việt Nam, là  vì thương nhân Thái Lan đang thu mua gạo Việt Nam thông qua biên giới Campuchia - Thái Lan để đáp ứng các đơn hà ng xuất khẩu của họ. Thu mua lúa gạo thông qua tuyến đường nà y vẫn còn rẻ hơn cho các thương nhân Thái Lan so với mua gạo Thái Lan với giá cao. 

Campuchia, CHDCND Là o và  Myanmar có tiửm năng sản xuất tốt với tà i nguyên đất và  nước sẵn có, tuy nhiên cần đầu tư và o giao thông vận tải và  cơ sở hạ tầng thị trường, nghiên cứu và  phát triển để sản xuất nhiửu hơn trong khi vẫn sử­ dụng hiệu quả nguồn tà i nguyên thiên nhiên, và  cần có những cải tiến trong sản xuất và  chất lượng xay xát. 

ASEAN cũng cung cấp gạo cho các nước Châu Phi. Năm 2011, Thái Lan và  Việt Nam cung cấp hơn một nử­a tổng sản lượng gạo nhập khẩu của Châu Phi. Cùng với áº¤n Độ và  Pakistan, bốn nước sản xuất gạo nà y cung cấp khoảng 4/5 nhu cầu gạo của Châu Phi.