Cử tri xem danh sách tại phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm. Ảnh: Hà Bình

Quy định cụ thể về rà soát di biến động của cử tri

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Bộ Nội vụ đã tổng hợp, số lượng cử tri trong cả nước là 69.198.594 cử tri tham gia bỏ phiếu bầu cử lần này. Trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch Covid-19, nhiều tỉnh, TP đã thực hiện tạm dừng một số hoạt động, loại hình dịch vụ không thiết yếu. Nhiều trường ĐH, CĐ đã chuyển sang học tập theo hình thức trực tuyến, dẫn đến không ít người lao động và sinh viên, học viên đã rời các TP lớn để trở về quê. Điều này dẫn đến những biến động nhất định trong danh sách cử tri đã được niêm yết, ảnh hưởng trực tiếp đến việc phát thẻ cử tri và việc thực hiện quyền bầu cử của người dân trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 sắp tới.

Trước thực tế này, Hội đồng Bầu cử quốc gia đã có nhiều văn bản chỉ đạo về vấn đề này, hiện nay các địa phương đang rà soát, cập nhật từng ngày, từng giờ di biến động của cử tri. Đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa những địa phương nơi mà cử tri đã đăng ký tham gia bỏ phiếu với những địa phương nơi mà cử tri trở về quê hoặc phải đi cách ly tập trung…

Tại Hà Nội, lãnh đạo TP cũng yêu cầu chính quyền quyền địa phương cơ sở phải nắm bắt sát tình hình di biến động của các cử tri. Theo quy định, trường hợp cử tri đề nghị được bỏ phiếu ở nơi khác thì Tổ bầu cử hướng dẫn cử tri thực hiện thủ tục về việc bỏ phiếu ở nơi khác theo quy định. Trường hợp đến thời điểm bắt đầu bỏ phiếu (7 giờ ngày 23/5/2021) mà Tổ bầu cử vẫn không thể liên hệ được với cử tri để phát thẻ cử tri do cử tri có tên trong danh sách không có mặt tại nơi đã đăng ký thường trú hoặc tạm trú thì Tổ bầu cử thông báo đến UBND cấp xã để xóa tên người đó trong danh sách cử tri.

Trường hợp cử tri đã được phát thẻ cử tri nhưng sau đó di chuyển đến nơi ở khác và vì lý do dịch bệnh mà không thể tham gia bỏ phiếu ở nơi đã có tên trong danh sách cử tri, chậm nhất là 24 giờ trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu, cử tri mang thẻ cử tri đã được phát đến UBND cấp xã nơi mình có thể tham gia bỏ phiếu để đề nghị được bổ sung vào danh sách cử tri và thực hiện quyền bầu cử tại nơi mới. UBND cấp xã nơi nhận được đề nghị của cử tri có trách nhiệm thu lại thẻ cử tri mà cử tri đã được cấp trước đó, bổ sung danh sách cử tri và cấp thẻ cử tri mới để cử tri tham gia bỏ phiếu tại khu vực bỏ phiếu phù hợp trên địa bàn, đồng thời thông báo ngay đến UBND cấp xã nơi đã phát thẻ cử tri cũ để cập nhật vào danh sách cử tri thông tin về việc cử tri bỏ phiếu ở nơi khác.

Linh hoạt trong giải quyết vấn đề phát sinh

Một vấn đề phát sinh từ di biến động cử tri hiện nay cần giải quyết, đó là số lượng cử tri ở các đơn vị bầu cử giảm, không bảo đảm đủ số cử tri đi bầu cử, nhất là khi các trường ĐH đã cho sinh viên nghỉ học hoàn toàn. Các địa phương phải lường trước vấn đề này. Mới đây, Văn phòng Hội đồng Bầu cử quốc gia đã có hướng dẫn ghép các khu vực bỏ phiếu. Ví dụ, một số trường đại học hiện chỉ còn cán bộ, giáo viên, có thể ghép với khu vực bỏ phiếu dân cư ở đó và xóa tên trong danh sách cử tri đối với các sinh viên đã trở về quê. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, cũng cần linh hoạt, đơn giản hóa thủ tục bằng việc nhắn tin, thông báo qua zalo… để địa bàn vùng đó chỉ đạo luôn, không cứng nhắc quá, vì đây là tình huống phát sinh. Các trường ĐH cần chủ động thông tin để sinh viên thực hiện quyền bầu cử.

Trước sự biến động của cử tri, hiện các địa phương cũng chuẩn bị số lượng phù hợp các hòm phiếu phụ, thẻ cử tri, phiếu bầu dự phòng và các điều kiện bảo đảm cần thiết khác cho công tác tổ chức bỏ phiếu trong ngày bầu cử, để bảo đảm tất cả cử tri đều thực hiện quyền bầu cử theo quy định của pháp luật. Mục tiêu được các địa phương đặt ra là niêm yết đầy đủ danh sách cử tri và nơi bỏ phiếu, tất cả các cử tri đều nhận được thẻ cử tri để thực hiện quyền bầu cử của mình, nhất là trong tình trạng di biến động của cử tri diễn ra từng ngày, từng giờ.