Quán quạ Phượng Trì

Minh Nhương| 30/08/2018 18:16

Ở phía bắc thị trấn Phùng, huyện Đan Phượng, Hà Nội có một ngôi quán cổ kính. Hiện nay mang chức năng của ngôi đình truyền thống. Đó là quán quạ Phượng Trì. Khuôn viên quán nằm trên một thế đất cao, như một bán đảo soi bóng xuống mặt nước trong xanh. Nơi đây là vực xoáy của dòng sông Đáy xưa nên không bao giờ cạn nước. Cảnh quan u tịch, sầm uất. Xưa kia nơi đây có nhiều cây gạo to, cao, cây đa xòe tán rộng, quạ và nhiều loài chim khác về làm tổ hàng đàn. Sáng sớm chúng bay đi kiếm ăn, chiều tối lại trở về t

Chuyện kể rằng: Trang Phượng Tường (nay là làng Phượng Trì) thuộc phủ Quốc Oai, trấn Sơn Tây, phong cảnh tươi đẹp, trên bến dưới thuyền, cư dân thuần hậu. Đầu trang có ngôi miếu nhỏ, biển đề bốn chữ "Thượng đẳng tối linh". Rồi một buổi chiều tà, mặt trời gác núi, bốn bề sông nước mênh mang, một chàng trai dáng hình tuấn tú, văn võ song toàn nhẹ nhàng bước vào trú nhờ trong miếu. Đến nửa đêm, trong cơn mộng đẹp, chàng nghe thấy tiếng vọng âm vang từ thượng điện, chàng nín thở lắng nghe:

"Bớ chàng trai họ Đào, nghe theo lời ta, hãy ở lại đất này. Trong đàn chim có con phượng đỏ, ngươi sẽ được dân chúng tin theo và tôn vinh vào sử sách muôn đời !"

Quán quạ Phượng Trì
Lầu vọng Quán
Chàng trai tỉnh dậy, biết là lời thần linh báo mộng, trong người thấy lâng lâng nhẹ nhõm, sức khỏe khác thường. Sáng ra, đã thấy các bậc bô lão và dân làng kéo ra đứng chật cửa miếu. Thì ra, đêm qua, nhân dân trong làng cũng đã được thần mộng báo có một "minh quân" trợ giúp đã đến với chúng dân. Người người mừng vui nghênh đón chàng trai như một vị cứu tinh. Từ đây, trang Phượng Tường có trường học, chàng trai là người thầy mẫu mực dạy trí, rèn đức cho nhân dân. Chàng còn khuyên bảo dân làng mở mang nông nghiệp, cấy trồng lúa nước, dệt lụa chăn tằm, nâng cao đời sống. Mọi người vô cùng biết ơn chàng, coi chàng như cha mẹ.

Năm 27 tuổi, chàng bí mật đến lập doanh trại luyện võ ở chân núi Thầy (Sài Sơn, Quốc Oai ngày nay) và tích trữ lương thực, chờ thời cơ giúp nước. Thi thoảng, chàng vẫn trở lại Phượng Tường thăm hỏi dân chúng, ôn luyện võ nghệ cho trai tráng trong làng. Lúc bấy giờ vận nước suy vong, cảnh loạn ly nổ ra liên tiếp, dân tình oán hận. Đến năm Quang Hưng thứ 14, Trịnh Tùng lĩnh đại quân thủy bộ mở cuộc tiến công lớn dẹp loạn. Quân sĩ đi đến đâu, cờ xí rợp trời, thuyền bè đầy sông. Tiếng trống điểm, chiêng khua vang xa ngàn dặm. Đến trấn Sơn Tây nghe tin có "ông Cây Đa" văn võ song toàn, đức trọng, dân tin, lại có lực lượng quân sĩ hùng mạnh. Trịnh Tùng be mời ông về triều yết kiến. Ông Cây Đa dẫn 3 ngàn quân từ trang Phượng Tường kéo về kinh đô yết kiến, triều đình mừng rỡ phong cho ông chức thủy đạo đại tướng quân, hợp sức với Trịnh Tùng dẫn quân đi phá giặc. Có tướng mạnh, quân hùng, nghĩa quân liên tiếp thắng trận ở An Sơn, Thạch Định, Thượng Hiệp, Hạ Hiệp... Thừa thắng, nghĩa quân truy quét giặc đến tận vùng Cổ Nhuế, Thăng Long, phóng hỏa tiễn đốt thành. Quân nhà Mạc đại bại. "Ông Cây Đa" tiếp tục đuổi tàn quân giặc đến tận sông Thiên Đức. Giặc tan, mặt sông phẳng lặng, thuyền không một lá. Bỗng thấy cây ngô đồng to lớn xuất hiện trên bờ sông, ông sai quân hạ xuống làm thuyền. Đột nhiên, đất trời nổi cơn bão tố, giữa mùa xuân mà sấm sét kinh hoàng, trận cuồng phong mù mịt, không biết ông đã hóa thân bay theo mây gió về trời, hay hòa nhập thác mưa về nơi thủy phủ. Một lát sau, trời quang mây tạnh. Lạ thay, cây ngô đồng trôi ra sông Cái (sông Hồng), rồi ngược dòng đến sông Hát (sông Đáy ngày nay) xuôi vào bến nước trang Phượng Tường, dừng đậu trước tòa miếu cổ... nơi "ông Cây Đa" đã từng luyện võ, dạy văn. Triều đình ban phong sắc chỉ cho "ông Cây Đa" làm phúc thần. Nhân dân trang Phượng Tường đón duệ hiệu, trùng tu miếu điện, thờ phụng cho đến ngày nay. Ngôi miếu còn có tên là Quán Phượng có chức năng như một ngôi đình làng.

Về kiến trúc nghệ thuật, trước cửa miếu được xây dựng một tòa ngũ môn, hai tầng bằng chất liệu vôi, gạch.. Những đề tài Long, Ly, Quy Phượng… Cỏ cây hoa lá được đắp vẽ rất công phu. Hàng ngày, mặt trời từ phía đông chiếu qua 5 ô cửa trên cao, tỏa ánh sáng về phía tây. Buổi chiều, ánh sáng phản chiếu trở lại qua các ô cửa ấy. Lên có câu đối cổ:

“Tủng tiếu Đan Sơn Hồng nhật cận
Tằng lăng Phượng Các, tử vân lung”

Nghĩa là: 

Đan Phượng đỏ luôn có mặt trời chiếu tỏa và mây lành che chở.

Nhờ vậy cảnh vật và con người nơi đây luôn phong quang và thịnh vượng. "Đất lành chim đậu" chính là đây. Di vật quý hiện còn lưu là bản thần phả và bản văn tế bằng chữ Hán, đôi nghê đá với nhiều họa tiết tinh xảo của nghệ thuật kiến trúc cổ đời Lê.

Ngày 12 tháng 2 âm lịch hằng năm, nhân dân làng Phượng Trì mở lễ hội tưởng nhớ công ơn của thành hoàng Đào Một. Lễ hội có đấu vật, rước kiệu, hát quan họ trên mặt hồ… để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp. Di tích được Nhà nước xếp hạng cấp tỉnh năm 2006. 
(0) Bình luận
  • Lực lượng vũ trang hỗ trợ người dân ngoại thành Hà Nội khắc phục hậu quả sau mưa lũ
    Trong những ngày qua, người dân một số xã ngoại thành Hà Nội ven sông Cầu đã chịu ảnh hưởng nặng nề do lũ lớn gây ra. Trong suốt quá trình đó, sự hỗ trợ của lực lượng vũ trang trên địa bàn đã giúp người dân giảm thiểu tối đa thiệt hại cả về người và của. Khi nước rút, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ của các đơn vị quân đội và công an lại cùng người dân khắc phục hậu quả, sớm ổn định đời sống và sinh hoạt cho hàng trăm gia đình.
  • Nêu cao tinh thần “Hà Nội vì cả nước”, nhiều địa phương của Thủ đô ủng hộ đồng bào vùng bão lũ
    Với tinh thần “Hà Nội vì cả nước”, tương thân tương ái tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, ngày 13/10/2025, các địa phương thuộc xứ Đoài của Thành phố Hà Nội gồm phường: Sơn Tây, Tùng Thiện; xã Đoài phương đã tổ chức Chương trình phát động ủng hộ đồng bào các tỉnh bị ảnh hưởng bởi thiên tai, mưa lũ.
  • Phường Nghĩa Đô chung tay chia sẻ khó khăn với người dân vùng lũ
    Trước những ảnh hưởng nặng nề do lũ lụt gây ra tại các xã Quang Minh, Trung Giã và Đa Phúc, chính quyền và Nhân dân phường Nghĩa Đô đã nhanh chóng tổ chức các hoạt động hỗ trợ thiết thực, chung tay giúp đỡ đồng bào vượt qua khó khăn.
  • Xã Đoài Phương gắn biển công trình “Dân vận khéo” hiến đất mở đường
    Chào mừng kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2025); Đại hội Đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, ngày 10/10, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội phối hợp với Đảng ủy xã Đoài Phương long trọng tổ chức lễ gắn biển công trình “Dân vận khéo” hiến đất mở đường và bãi đỗ xe di tích đền Vua Lê tại thôn Đồi Vua (xã Đoài Phương, TP. Hà Nội).
  • Hà Nội vinh danh 10 "Công dân Thủ đô ưu tú" năm 2025
    Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài trao danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2025 tặng 10 cá nhân. Đây là danh hiệu cao quý của thành phố Hà Nội xét tặng những cá nhân có thành tích đặc biệt xuất sắc, tiêu biểu trên các lĩnh vực của đời sống xã hội.
  • Sôi nổi các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Người cao tuổi tại phường Tây Hồ
    Hòa chung không khí cả nước hướng tới Ngày Quốc tế Người cao tuổi (NCT) 1/10, trong những ngày cuối tháng 9 và đầu tháng 10 năm 2025, các Chi hội Người cao tuổi trên địa bàn phường Tây Hồ đã đồng loạt tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
Quán quạ Phượng Trì
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO