Phổ biến pháp luật cho thanh niên: Cần sự chung tay

Một buổi tuyên truyửn, phổ biến pháp luật cho thanh niên do Quận đoà n Tây Hồ tổ chức. Ảnh: Linh Tâm

Chưa là m được nhiửu...

Theo luật gia Nguyễn Ngọc Thanh, nhiệm vụ dạy dỗ con cái trước hết và chủ yếu vẫn là các gia đình, bởi "trong ấm thì ngoà i mới êm" và cần gióng lên "hồi chuông" cảnh tỉnh đối với bậc là m cha, là m mẹ ít quan tâm đến con cái. à”ng Thanh lý giải, đối với thanh, thiếu niên, biện pháp giáo dục hữu hiệu, có sức thuyết phục mạnh mẽ nhất là hình thức nêu gương, thông qua hà nh động cụ thể của những người "bử trên" (ông bà , cha mẹ, anh chị, thầy cô...). Hầu hết đứa trẻ ngoan, tốt ở trong gia đình thì sẽ "miễn dịch" với cái xấu ngoà i đời. Hai trường hợp phạm tội nêu trên đửu ở xa gia đình nên thiếu đi sự quan tâm của các đấng sinh thà nh. Công tác PBGDPL cho thanh niên lại là hoạt động cần nhiửu thời gian "vun trồng" mới có thể "hái quả". Do vậy, dù có nhiửu cố gắng nhưng công tác PBGDPL cho đối tượng nà y hiệu quả chưa cao. Ngoà i công tác tập huấn nội dung văn bản pháp luật, vẫn có những địa phương còn PBGDPL dưới hình thức "cấp trên... phát văn bản cho cấp dưới". Các hoạt động PBGDPL đối với thanh niên chủ yếu diễn ra theo các đợt hoạt động cao điểm nên mới chủ yếu tác động và o những thanh niên tích cực. Những đối tượng đặc thù (như thanh niên di cư, thanh niên vùng sâu, vùng xa, thanh niên trong các khu công nghiệp, chế xuất...) chưa thụ hưởng được nhiửu hiệu quả của công tác PBGDPL, hình thức tuyên truyửn cũng chưa thực sự hấp dẫn thanh niên. Trong khi đó, theo Bộ Công an, đây là nhóm dễ bị tổn thương, thiếu suy nghĩ chín chắn.

Biết luật mà vẫn phạm luật!

Là người tham gia bảo vệ quyửn lợi của nhiửu bị cáo trẻ tuổi trong những vụ án giết người, cướp tà i sản suốt 20 năm công tác, luật sư Nguyễn Thà nh Nam (Đoà n Luật sư Hà Nội) cho rằng, trong số thanh niên hư hửng có những người nông nổi, ít hiểu biết pháp luật nhưng có những em "biết luật mà vẫn vi phạm" với những lý do hết sức đơn giản như ý thích thể hiện, bất cần, thách thức lực lượng chức năng và xã hội, ảnh hưởng của mặt trái nửn kinh tế thị trường... Điửu nà y do tác động của tâm lý lứa tuổi, thích thể hiện mình, đua đòi theo bạn bè. Do vậy, điửu quan trọng trong việc phổ biến, tuyên truyửn pháp luật cho thanh niên chính là phải hiểu rõ được tâm lý lứa tuổi; thanh, thiếu niên có điửu kiện sống khác nhau sẽ có nhu cầu khác nhau. Để là m được điửu nà y, gia đình, nhà trường, tổ chức xã hội cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ; đử cao hơn nữa tầm quan trọng của môn giáo dục công dân, Nhà nước và pháp luật trong mỗi cấp học, bậc học.

Góp sức cải thiện tình trạng nà y, Bộ Tư pháp đang chủ trì soạn dự thảo đử án "Tăng cường công tác PBGDPL cho thanh niên", dự kiến ngà y 15-6 sẽ trình Chính phủ. Trong giai đoạn đầu của đử án, Bộ Tư pháp xác định việc trước mắt cần là m là "thu hẹp lỗ hổng" kiến thức pháp luật trong thanh, thiếu niên, đặc biệt là những đối tượng sinh sống tự do, thanh niên cư trú ở nông thôn, miửn núi, vùng dân tộc ít người. Tùy từng loại đối tượng sẽ xác định nội dung và phương pháp tuyên truyửn, giáo dục pháp luật riêng. Cháº³ng hạn, đối với thanh, thiếu niên tự do, lao động tại địa bà n cư trú có thể tổ chức các phiên tòa lưu động, dạy kử¹ năng thực hà nh xã hội, nhân rộng mô hình câu lạc bộ tuổi trẻ phòng, chống tội phạm tại xã, phường, thị trấn, thôn, là ng, bản, ấp.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thúy Hiửn - Trưởng ban soạn thảo đử án, đối với nhóm thanh, thiếu niên tự do hoặc sinh sống tại miửn núi, vùng sâu, vùng xa, việc PBGDPL cho đối tượng nà y sẽ có nhiửu khó khăn vì tính không ổn định vử nơi cư trú, khó kiểm soát, trình độ hạn chế. Do đó, để đử án phát huy được hiệu quả cần phải dựa và o cộng đồng dân cư và các tổ chức tại cơ sở, những người có uy tín trong cộng đồng hoặc già là ng, trưởng bản để tác động, tuyên truyửn cho họ. Ngoà i ra, hệ thống loa truyửn thanh cơ sở cũng đóng vai trò rất quan trọng theo kiểu "mưa dầm thấm lâu".

Mặc dù vậy, luật sư Nguyễn Thà nh Nam vẫn chưa thực sự tin tưởng và o hiệu quả của đử án nà y. Bởi lẽ hiện nay đã có nhiửu đử án vử PBGDPL cho các đối tượng như: Đử án "Tuyên truyửn phổ biến giáo dục cho người dân nông thôn và dân tộc thiểu số" của Bộ NN&PTNT; đử án "tuyên truyửn, PBGDPL cho người lao động và sử dụng lao động" của Bộ LĐ-TB&XH. à”ng kiến nghị cần rà soát lại các đử án trên để bổ sung những điểm còn thiếu sót; đồng thời, loại bử những điểm còn trùng lắp để tránh chồng chéo trong quá trình thực hiện.