Núi Nùng Danh sơn chính khí đất Thăng Long

Chính phủ| 26/07/2010 10:21

(NHN) Núi Nùng - sông Tô, những địa danh nổi tiếng của kinh thà nh Thăng Long, nơi được tôn là  "Nùng sơn chính khí", "Tô Lịch giang thần. Tuy nhiên núi Nùng nằm ở vùng đất nà o trên kinh thà nh là  vấn đử có những cách lý giải khác nhau.

Hẳn rất nhiửu người đã nghe đến địa danh núi Nùng, vốn được nhắc nhiửu trong các áng thơ văn cổ  nhưng không phải ai cũng biết rõ vử ngọn núi nà y. Nhiửu người cho rằng núi Nùng chính là  gò đất cao trong Công viên Bách Thảo; người lại cho rằng núi Nùng là  núi Voi trên đường Hoà ng Hoa Thám... Và  xung quanh câu chuyện nà y, kiến giải núi Nùng là  nửn điện Kính Thiên được nhiửu người đồng tình qua những cứ liệu lịch sử­.

1- Núi Nùng không phải núi Sưa

Trước đây, các nhà  nghiên cứu Trần Huy Bá và  Hoà ng Аạo Thuý đửu cho rằng núi Nùng chính là  gò đất cao (thực ra đây là  núi Sưa) nay vẫn còn hiện hữu trong công viên Bách Thảo. Không ít người cũng có phửng đoán như các cụ Trần Huy Bá và  Hoà ng Аạo Thuý.

Giải thích cho phửng đoán của mình, những người nà y dựa và o cao độ của gò đất và  chi tiết người Pháp đã từng tìm thấy những phần cột đá chạm hình rồng cuốn bị vứt lăn lóc trong khu vực Bách Thảo thời thuộc Pháp.Tuy nhiên, đã có nhiửu nhà  khoa học phản biện vử giả thuyết núi Nùng nằm trong công viên Bách Thảo.

Các ý kiến phản biện cho rằng, những phần cột đá được tìm thấy trong vườn Bách Thảo không phải là  những dấu tích cố định để có thể dùng là m toạ độ xác minh vị trí núi Nùng.

Trên đỉnh ngọn núi nà y còn có một ngôi đửn nhử thử Hắc đế. Tấm biển trên ngôi đửn ghi dòng chữ: Sưa sơn lăng miếu,  tức là  ngôi miếu trên núi Sưa. Sưa là  một loà i cây gỗ quý, trước đây mọc thà nh rừng trên ngọn núi nà y, vì thế mới có tên gọi là  núi Sưa.

2- Núi Nùng cũng không phải là  núi Voi

Lại có ý kiến khác cho rằng, núi Nùng chính là  núi Voi trên đường Hoà ng Hoa Thám, bởi đây là  nơi cao nhất Hà  Nội.Những người ủng hộ giả thuyết nà y còn dẫn câu thơ của Vua Thà nh Thái viết vử núi Nùng: Nùng lĩnh phù vân kim cổ sắc (tạm dịch là  Mây trên núi Nùng mang mà u kim cổ). Họ cho rằng, núi có mây phải là  núi cao.

Sau khi xuất hiện giả thuyết nà y, nhiửu nhà  sử­ học cũng lên tiếng cho rằng: Núi Nùng không thể là  núi Voi.Những ý kiến phản biện dẫn còn ra nhiửu câu nói cổ, như: Cao nhất xích vi sơn nghĩa là  cao một thước cũng là  núi, hay Sơn bất tại cao, hữu thần tắc linh nghĩa là  núi thiêng không bởi cao mà  có thần trên đó là  thiêng.

Núi Nùng Danh sơn chính khí đất Thăng Long

Nửn điện Kính Thiên với đôi rồng đá phía trước chính là  núi Nùng xưa. Ảnh: SGGP

Tuy nhiên, dẫn một câu thơ cũ để là m cứ liệu lịch sử­ e không hợp. Thơ văn, đặc biệt là  thơ văn cổ, thường có tính ước lệ, ngoa dụ.Nhưng điửu hiển nhiên mà  ai cũng thấy là  và o năm 1902, thời điểm Vua Thà nh Thái là m câu thơ trên, núi Voi có cao thì cũng không thể đến mức có mây vửn trên núi. Bởi mới trải hơn 100 năm, Hà  Nội không thể được bồi đắp nhanh đến mức gần như san bằng ngọn núi chạm tới mây nà y!

3- Núi Nùng là  nửn điện Kính Thiên

Trong các kiến giải vử vị trí của núi Nùng đa số các nhà  sử­ học đửu thống nhất, núi Nùng chính là  nửn điện Kính Thiên còn dấu tích cho đến ngà y nay.

Giả thuyết nà y được nhiửu người đồng tình bởi có nhiửu dẫn chứng thuyết phục.Nhà  sử­ học Phan Huy Chú viết trong Hoà ng Việt Dư địa chí (quyển 1) như sau: Núi Nùng ở giữa thà nh. Triửu Lý định đô lấy núi là m đà i chính điện, đến thời Lê là  điện Kính Thiên, nay (triửu Nguyễn - PV) là  điện phía trước hoà ng cung. Xưa truyửn rằng giữa núi có một lỗ hổng là  nơi thông hơi của hồ ao và  núi, nên gọi là  Long Аỗ (rốn rồng).

Sách Аại Nam Nhất thống chí (tập II) của nhà  Nguyễn cũng chép rằng: Núi Nùng ở trong thà nh, có tên nữa là  núi Long Аỗ. Lý Thái Tổ đóng kinh đô, dựng chính điện ở trên núi, đời Lê gọi là  điện Kính Thiên, bản triửu (Nguyễn) đặt là m hà nh cung, vẫn gọi theo tên cũ, năm Thiệu Trị thứ ba, đổi gọi là  điện Long Thiên, điện Аình ở núi Nùng, có xây bệ cao chín bậc, tả hữu có hai con rồng, dà i hơn một trượng, chế từ đời Lý.

Nhà  Sử­ học Trần Quốc Vượng còn đưa ra dẫn chứng thuyết phục khác: Trên mảnh vỡ tấm bia được dựng từ thời Minh Mạng tại chùa Am (nay thuộc Cử­a Bắc, Hà  Nội) còn ghi rõ: Chùa nà y được xây dựng ngay sau núi Nùng, phía Bắc trông ra hồ cổ Mã Cảnh (hồ nà y được thể hiện rõ trong bản đồ Hà  Nội niên hiệu Tự Аức, 1873).Từ dẫn chứng nà y kết hợp với tấm bản đồ Hà  Nội năm 1873, Giáo sư Trần Quốc Vượng khẳng định, núi Nùng chính là  nửn điện Kính Thiên hiện còn trong khu thà nh cổ Hà  Nội.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Khu di tích Cổ Loa “ Thà nh cổ Hà  Nội, cũng đồng tình với ý kiến núi Nùng chính là  nơi đặt điện Kính Thiên, còn được gọi là  điện Thiên An, điện Cà n Nguyên thời Lý, Trần.à”ng Sơn cho rằng, các giả thuyết núi Nùng nằm trong công viên Bách Thảo hay là  núi Voi trên đường Hoà ng Hoa Thám đửu bị nhầm lẫn. Bảo núi Nùng là  nửn điện Kính Thiên quá thấp thì không đúng.

 Trải qua hà ng ngà n năm, vùng Hà  Nội đã được bồi đắp thêm nhiửu nên độ cao của núi Nùng không như xưa. Hơn nữa, để xây dựng cung điện trên đó, người ta cũng đã phải bạt bớt ngọn núi cho bằng phẳng, ông Sơn nói.Như vậy, căn cứ và o sử­ liệu và  các dẫn chứng của các nhà  khoa học, có thể khẳng định, núi Nùng chính là  nửn điện Kính Thiên “ nơi còn lưu giữ đôi rồng đá tuyệt tác “ trong khu thà nh cổ Hà  Nội.Аây cũng chính là  nơi thiết triửu của các thời Lý, Trần, Lê, tức là  nơi trung tâm của Hoà ng thà nh Thăng Long.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Chùm thơ của tác giả Nguyễn Đăng Tấn
    Tạp chí Người Hà Nội xin trân trọng giới thiệu chùm thơ của tác giả Nguyễn Đăng Tấn.
  • Xuyên qua giấc mơ từ điểm tựa ký ức
    Đất nước, Dân tộc, Nhân dân, Thời đại là những đại tự sự, thường là đối tượng trữ tình trong trường ca. Với “Xuyên qua giấc mơ” (Nxb Hội Nhà văn, 2025), Trần Ngọc Mỹ đã đưa hình ảnh đất nước trong quá khứ và hiện tại vào trang viết với tất cả xúc cảm mãnh liệt, chân thành. Trường ca gồm 6 chương: Lời ký ức, Ý nghĩ, Trên đường, Thời chúng ta sống, Những cuộc gặp gỡ và Tỉnh giấc. Xuyên suốt tác phẩm, chủ thể trữ tình hiện diện ở vị thế người con để nhìn về quá khứ và hiện tại của đất nước qua đối thoại với bố và đặc biệt là với mẹ. Nhân vật trong trường ca thường là người anh hùng hay là người có tầm vóc lịch sử nhưng nhân vật trong trường ca của Trần Ngọc Mỹ là con người bình thường. Đó là nhân vật con, tiêu biểu cho thế hệ trẻ mang nhiều trăn trở, khát vọng về cuộc sống...
  • Vui Trung thu 2025 tại Bảo tàng Dân tộc học
    Nhân dịp Tết Trung thu và kỷ niệm 30 năm thành lập, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam tổ chức chương trình “Vui cùng trẻ thơ” diễn ra trong hai ngày 4 và 5/10/2025 (tức ngày 13 và 14 tháng 8 Âm lịch), cùng với Không gian nghệ thuật sắp đặt “Sắc Thu” kéo dài từ 4/10 đến 4/11/2025.
  • Khai mạc Kỳ họp thứ hai mươi sáu, HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI
    Sáng 29/9, HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 tổ chức kỳ họp thứ hai mươi sáu (kỳ họp chuyên đề) để xem xét, quyết định một số nội dung quan trọng thuộc thẩm quyền.
  • Nhiều hoạt động đặc sắc tại Tết Trung thu phố cổ Hà Nội năm 2025
    Lễ hội Trung thu phố cổ Hà Nội hằng năm đã trở thành một dấu ấn văn hóa đặc sắc, một điểm hẹn thường niên được cộng đồng mong chờ... Tết Trung thu truyền thống năm 2025 tại Phố cổ Hà Nội sẽ diễn ra từ ngày 22/9 – 12/10.
Đừng bỏ lỡ
Núi Nùng Danh sơn chính khí đất Thăng Long
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO