Núi Nùng Danh sơn chính khí đất Thăng Long
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 10:21, 26/07/2010
Hẳn rất nhiửu người đã nghe đến địa danh núi Nùng, vốn được nhắc nhiửu trong các áng thơ văn cổ nhưng không phải ai cũng biết rõ vử ngọn núi nà y. Nhiửu người cho rằng núi Nùng chính là gò đất cao trong Công viên Bách Thảo; người lại cho rằng núi Nùng là núi Voi trên đường Hoà ng Hoa Thám... Và xung quanh câu chuyện nà y, kiến giải núi Nùng là nửn điện Kính Thiên được nhiửu người đồng tình qua những cứ liệu lịch sử.
1- Núi Nùng không phải núi Sưa
Trước đây, các nhà nghiên cứu Trần Huy Bá và Hoà ng Đạo Thuý đửu cho rằng núi Nùng chính là gò đất cao (thực ra đây là núi Sưa) nay vẫn còn hiện hữu trong công viên Bách Thảo. Không ít người cũng có phửng đoán như các cụ Trần Huy Bá và Hoà ng Đạo Thuý.
Giải thích cho phửng đoán của mình, những người nà y dựa và o cao độ của gò đất và chi tiết người Pháp đã từng tìm thấy những phần cột đá chạm hình rồng cuốn bị vứt lăn lóc trong khu vực Bách Thảo thời thuộc Pháp.Tuy nhiên, đã có nhiửu nhà khoa học phản biện vử giả thuyết núi Nùng nằm trong công viên Bách Thảo.
Các ý kiến phản biện cho rằng, những phần cột đá được tìm thấy trong vườn Bách Thảo không phải là những dấu tích cố định để có thể dùng là m toạ độ xác minh vị trí núi Nùng.
Trên đỉnh ngọn núi nà y còn có một ngôi đửn nhử thử Hắc đế. Tấm biển trên ngôi đửn ghi dòng chữ: Sưa sơn lăng miếu, tức là ngôi miếu trên núi Sưa. Sưa là một loà i cây gỗ quý, trước đây mọc thà nh rừng trên ngọn núi nà y, vì thế mới có tên gọi là núi Sưa.
2- Núi Nùng cũng không phải là núi Voi
Lại có ý kiến khác cho rằng, núi Nùng chính là núi Voi trên đường Hoà ng Hoa Thám, bởi đây là nơi cao nhất Hà Nội.Những người ủng hộ giả thuyết nà y còn dẫn câu thơ của Vua Thà nh Thái viết vử núi Nùng: Nùng lĩnh phù vân kim cổ sắc (tạm dịch là Mây trên núi Nùng mang mà u kim cổ). Họ cho rằng, núi có mây phải là núi cao.
Sau khi xuất hiện giả thuyết nà y, nhiửu nhà sử học cũng lên tiếng cho rằng: Núi Nùng không thể là núi Voi.Những ý kiến phản biện dẫn còn ra nhiửu câu nói cổ, như: Cao nhất xích vi sơn nghĩa là cao một thước cũng là núi, hay Sơn bất tại cao, hữu thần tắc linh nghĩa là núi thiêng không bởi cao mà có thần trên đó là thiêng.
Tuy nhiên, dẫn một câu thơ cũ để là m cứ liệu lịch sử e không hợp. Thơ văn, đặc biệt là thơ văn cổ, thường có tính ước lệ, ngoa dụ.Nhưng điửu hiển nhiên mà ai cũng thấy là và o năm 1902, thời điểm Vua Thà nh Thái là m câu thơ trên, núi Voi có cao thì cũng không thể đến mức có mây vửn trên núi. Bởi mới trải hơn 100 năm, Hà Nội không thể được bồi đắp nhanh đến mức gần như san bằng ngọn núi chạm tới mây nà y!
3- Núi Nùng là nửn điện Kính Thiên
Trong các kiến giải vử vị trí của núi Nùng đa số các nhà sử học đửu thống nhất, núi Nùng chính là nửn điện Kính Thiên còn dấu tích cho đến ngà y nay.
Giả thuyết nà y được nhiửu người đồng tình bởi có nhiửu dẫn chứng thuyết phục.Nhà sử học Phan Huy Chú viết trong Hoà ng Việt Dư địa chí (quyển 1) như sau: Núi Nùng ở giữa thà nh. Triửu Lý định đô lấy núi là m đà i chính điện, đến thời Lê là điện Kính Thiên, nay (triửu Nguyễn - PV) là điện phía trước hoà ng cung. Xưa truyửn rằng giữa núi có một lỗ hổng là nơi thông hơi của hồ ao và núi, nên gọi là Long Đỗ (rốn rồng).
Sách Đại Nam Nhất thống chí (tập II) của nhà Nguyễn cũng chép rằng: Núi Nùng ở trong thà nh, có tên nữa là núi Long Đỗ. Lý Thái Tổ đóng kinh đô, dựng chính điện ở trên núi, đời Lê gọi là điện Kính Thiên, bản triửu (Nguyễn) đặt là m hà nh cung, vẫn gọi theo tên cũ, năm Thiệu Trị thứ ba, đổi gọi là điện Long Thiên, điện Đình ở núi Nùng, có xây bệ cao chín bậc, tả hữu có hai con rồng, dà i hơn một trượng, chế từ đời Lý.
Nhà Sử học Trần Quốc Vượng còn đưa ra dẫn chứng thuyết phục khác: Trên mảnh vỡ tấm bia được dựng từ thời Minh Mạng tại chùa Am (nay thuộc Cửa Bắc, Hà Nội) còn ghi rõ: Chùa nà y được xây dựng ngay sau núi Nùng, phía Bắc trông ra hồ cổ Mã Cảnh (hồ nà y được thể hiện rõ trong bản đồ Hà Nội niên hiệu Tự Đức, 1873).Từ dẫn chứng nà y kết hợp với tấm bản đồ Hà Nội năm 1873, Giáo sư Trần Quốc Vượng khẳng định, núi Nùng chính là nửn điện Kính Thiên hiện còn trong khu thà nh cổ Hà Nội.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Khu di tích Cổ Loa “ Thà nh cổ Hà Nội, cũng đồng tình với ý kiến núi Nùng chính là nơi đặt điện Kính Thiên, còn được gọi là điện Thiên An, điện Cà n Nguyên thời Lý, Trần.à”ng Sơn cho rằng, các giả thuyết núi Nùng nằm trong công viên Bách Thảo hay là núi Voi trên đường Hoà ng Hoa Thám đửu bị nhầm lẫn. Bảo núi Nùng là nửn điện Kính Thiên quá thấp thì không đúng.
Trải qua hà ng ngà n năm, vùng Hà Nội đã được bồi đắp thêm nhiửu nên độ cao của núi Nùng không như xưa. Hơn nữa, để xây dựng cung điện trên đó, người ta cũng đã phải bạt bớt ngọn núi cho bằng phẳng, ông Sơn nói.Như vậy, căn cứ và o sử liệu và các dẫn chứng của các nhà khoa học, có thể khẳng định, núi Nùng chính là nửn điện Kính Thiên “ nơi còn lưu giữ đôi rồng đá tuyệt tác “ trong khu thà nh cổ Hà Nội.Đây cũng chính là nơi thiết triửu của các thời Lý, Trần, Lê, tức là nơi trung tâm của Hoà ng thà nh Thăng Long.