Nhà  văn Tô Hoài: một đời viết không ngừng nghỉ

TT&VH| 08/03/2010 14:50

(NHN)Mùa xuân nà y nhà  văn Tô Hoà i bước sang tuổi 91, vợ ông, bà  Nguyễn Thị Cúc cũng đã ở tuổi 85. Gần 70 năm gắn bó đời vợ chồng từ lúc cuộc sống còn nhiửu vất vả cho đến lúc tóc bạc, răng long, với người phụ nữ Hà  thà nh đà i các thưở xưa, chồng bà , nhà  văn Tô Hoà i vẫn là  người say đi, say viết.

Bây giử dù mắt Tô Hoà i đã không còn tinh tường, muốn xem tin tức phải có người đọc báo giúp, chân tay ông là m mọi việc đửu khó khăn, nhưng tết nà y vẫn viết được hai bà i báo. Trước đây ông chỉ viết trong một ngà y, nhưng giử đây để có hai bà i báo chưa đầy 3000 chữ ông phải viết nó trong cả tháng. Nhưng ông ấy hoan hỉ lắm, bà  Cúc kể.

Người phụ nữ đà i các Nguyễn Thị Cúc thưở xưa giử vẫn đẹp. Bà  kể rằng, khi nhìn thấy Tô Hoà i lần đầu tiên trong dịp ông vử nhà  cùng với anh trai mình, bà  đã nhận thấy sự khác thường của người thanh niên ấy. Nhìn đôi dép cao su mòn vẹt là m bà  tin ngay lời anh trai kể, ông ấy đã đi bộ nhiửu năm từ nhà  lên trường ở phố Hà ng Than để học. Anh ấy chỉ mặc một bộ đồ cũ kử¹ duy nhất ấy trong nhiửu lần đến nhà  tôi. Và  cô gái lãng mạn thích thơ và  hay đọc truyện ấy hiểu rằng, người đà n ông nà y có chí, nhất định sẽ là m nên sự nghiệp.

Ngà y quen nhau Tô Hoà i đã có Dế mèn phiêu lưu ký, bà  Cúc kể. Nhưng ngà y đó văn chương của ông chưa nổi tiếng như thời sau nà y. Tuy nhiên có một điửu bà  Tô Hoà i lấy là m ngạc nhiên là  từ ngà y gặp nhau cho đến cả những ngà y tháng nằm trên giường bệnh, ông chưa bao giử ngừng viết. Bà  luôn thấy ông viết khi tác phẩm được hân hoan chà o đón, cả khi nhà  xuất bản trả lại bản in, cả khi dư luận lên tiếng. Mỗi ngà y ông đửu cầm bút và  tập bản thảo của ông cứ dà y theo thời gian.  Ngay cả khi những trận bút chiến nảy lử­a vử tác phẩm của mình diễn ra ở trên khắp mặt báo, Tô Hoà i cũng vẫn lẳng lặng ngồi và o bà n và  tiếp tục viết. Аối với Tô Hoà i viết là  việc cần phải là m mỗi ngà y, cho dù ông không nhớ tất cả các tác phẩm và  những câu chuyện mình đã kể.

Nhà  văn Tô Hoài: một đời viết không ngừng nghỉ

Vử những người bạn trong cuộc đời của Tô Hoà i, bà  Cúc cho biết, trong cuộc đời của ông có nhiửu bè bạn, bà  không nhớ hết tên những người bạn đã đến thăm ông. Bà  cũng tin người như ông thì hiếm người ghét. Nhưng có một người bạn từ thưở hà n vi của ông mà  bà  không bao giử quên đó là  Vũ Ngọc Phan. Bà  Cúc bảo: cách mà  ông ấy giúp cho chồng tôi một cái cần câu thay vì cho một con cá là  cách ông Phan giúp cho Tô Hoà i luôn vững một niửm tin để viết. Chính vì thế cho đến bây giử những người con của ông Phan như Vũ Tuyên Hoà ng, Giáng Hương đửu coi gia đình Tô Hoà i như những người thân, bà  Cúc kể.

Tô Hoà i tính tình là nh lắm. Sự là nh hiửn mà  theo bà  Cúc thường mang theo đi của vợ con ông nhiửu cơ hội tốt. Bà  Cúc kể, cái nhà  ở Аoà n Nhữ Hải ông có được bây giử là  nhử bạn, nhà  ở Nghĩa Аô cũng do một người giúp đỡ tận tình mà  có. Cứ như ông ấy thì không khéo chẳng có nhà  để ở.

Cũng vì sự liêm khiết và  luôn là m những điửu mà  mình cho là  đúng nên cái thời người ta đi nước ngoà i còn là  cả niửm mơ ước, có thể là m già u sau mỗi chuyến đi thì quà  ông Dế mèn mang vử cho vợ chỉ là  một xâu ớt cay. Món quà  giá trị nhất bà  Tô Hoà i nhận được từ chồng mà  bà  vẫn giữ đến giử là  một chiếc áo dà i ông mua tặng bà  sau một chuyến đi Là o. Tất nhiên bà  không giận ông vử những điửu đó, bởi bà  hiểu không có ai hoà n hảo, và  cuộc đời bà  được ông bù đắp bằng những niửm tin mạnh mẽ hơn.

Tô Hoà i đã đi không biết bao nước, đến hầu khắp tất cả các vùng ở ViệtNam. à”ng luôn coi những chuyến đi là  tiửn đử cho việc viết. à”ng cho rằng, Cervantes có được Аôn - ki “ hô “ tê là  nhử là m nghử đi thu thuế khắp đất nước, Cao Hà nh Kiện có Linh Sơn cũng nhử những chuyến vể thăm vùng phía Bắc Trung Hoa. Vì thế, cứ rảnh ông lại lên đường. Chính vì quan niệm đó, sau mỗi chuyến đi Tô Hoà i đửu có sản phẩm. Chuyến lên Tây Bắc 8 tháng năm 1992 ông có Tập truyện Tây Bắc, Ba người khác cũng là  sản phẩm sau ba năm là m đội phó phụ trách tòa án thời cải cách ruộng đất ở Hải Dương, Thanh Hóa, Thái Bình.

"Dế mèn phiêu lưu ký" của Tô Hoà i đã là m sinh động tâm hồn bao nhiêu thế hệ trẻ thơ của ViệtNam. à”ng viết được tác phẩm ấy cũng là  do đã từng "chơi dế rất khiếp" khi còn nhử, ở ven sông Tô Lịch. à”ng viết được vì ông hiểu loà i dế. Tác phẩm nổi tiếng ấy của ông giử đã được dịch ra 25 nước và  ông vẫn nhận tiửn tái bản của NXB Kim Аồng hà ng năm, chừng 4 - 5 triệu. Những ngà y nà y, khi chúng tôi đến thăm, ông đương viết tác phẩm cho thiếu nhi: "Hoa râm bụt - hoa hồng bụt". à”ng nói, râm bụt là  tả lá, "rậm rạp" - theo cách giải thích của cụ Nguyễn Lân, còn người Nghĩa Аô gọi loà i cây nà y theo hoa, là  cây hồng bụt. à”ng nói, Cụ Hồ quý loà i hoa nà y lắm, vì quê Cụ có rất nhiửu. Cụ Hồ cho trồng nhiửu râm bụt quanh nơi ở, "vì thèm nhớ quê hương". Vử cuối đời, Tô Hoà i nói ông học Tolstoy, lại trở vử viết cho trẻ em, viết cho tâm hồn còn trắng như tử giấy của chúng.

1.000 năm Thăng Long, Tô Hoà i cộng tác với nhiửu NXB và  sẽ cho ra mắt hà ng loạt tác phẩm trong thời gian tới, như "Nhà  Chử­", "Quê nhà  - quê người", "Miếu Аồng Cổ"... Còn NXB Kim Аồng vừa mới cho ra mắt tập "Chuyện ngà y xưa" của ông, tinh tuyển 100 truyện cổ tích tuyệt vời nhất mà  chính Tô Hoà i yêu mến và  muốn kể lại cho trẻ em nghe. à”ng nói, ông đã viết chúng bằng thứ ngôn ngữ đẹp như thơ. Vử Tấm Cám, ông bử đi chi tiết Tấm ướp mắm Cám; vử Mửµ Châu - Trọng Thủy, ông lược đi chi tiết vua Thục chém con gái khi giặc đuổi đến gần mà  cả hai cha con đửu nhảy xuống biển quyên sinh... à”ng muốn viết lại những câu chuyện cổ tích theo cách của Tô Hoà i - người một đời cầm bút.

Giử đây, ông sống với vợ chồng người con gái là m bác sĩ ở Nghĩa Аô. à”ng cùng lúc mắc nhiửu triệu chứng của bệnh tiểu đường, bệnh gút nên ở cùng con gái để tiện việc chăm sóc. Việc cầm bút của ông đã khó khăn rất nhiửu do tay ông bị run, nhưng những lúc tinh thần minh mẫn là  Tô Hoà i ấy lại cầm lấy bút. Cuối năm2009 nhà  văn phải nhập viện mấy lần, may thay thời gian nà y ông đã đi lại được chứ không phải ngồi xe lăn. Nhưng trong căn phòng là m việc cử­a đóng kín cả ngà y vẫn bử bộn giấy tử trên bà n viết.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Hội Điện ảnh Hà Nội: 3 thập kỷ sáng tạo và cống hiến
    Sáng 12/11, tại Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương (465 Hoàng Hoa Thám, Hà Nội), Hội Điện ảnh Hà Nội tổ chức lễ kỷ niệm 30 năm ngày thành lập (12/11/1995 – 12/11/2025). Lễ kỷ niệm là dịp để Hội Điện ảnh Hà Nội cùng nhau nhìn lại hành trình đã qua, để tri ân những người đi trước và để thắp lên ngọn lửa cho sự tiếp nối mạnh mẽ hơn.
  • Ra mắt sách của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về xây dựng lực lượng Công an nhân dân
    Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vừa ra mắt bạn đọc cuốn sách “Xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, vì nước quên thân, vì dân phục vụ” của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
  • Phát huy vai trò của văn nghệ sĩ Thủ đô trong phát triển công nghiệp văn hóa
    Hà Nội - Thủ đô tự nhiên của lưu vực sông Hồng, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nước từ ngàn xưa đã là nơi hội tụ và đào luyện nhân tài. Phần lớn danh nhân Việt Nam từng sống, làm việc, sáng tạo ở Thăng Long - Hà Nội, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử dân tộc. Ở mảnh đất hội tụ tinh hoa văn hóa bốn phương ấy, con người Thăng Long mang trong mình nét tài hoa, đa tài, đa nghệ, thấm đẫm bản sắc trí tuệ và tinh thần sáng tạo. Trong đó, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ - những người sinh ra, lớn lên hoặc gắn bó với Hà Nội đã góp phần tạo nên diện mạo văn hóa, nghệ thuật Thủ đô bằng nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, khẳng định sức sống trường tồn của văn hóa nghìn năm. Họ chính là nguồn lực đặc biệt không thể thiếu trong hành trình phát triển công nghiệp văn hóa của Hà Nội hôm nay.
  • Triển lãm Quốc tế Cafe Show và Tea Show Hanoi 2025 lần đầu tiên được tổ chức tại Hà Nội
    Từ ngày 12 đến ngày 15 tháng 11 năm 2025, tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia Đông Anh (Hà Nội), sẽ chính thức diễn ra chuỗi sự kiện lớn nhất trong năm của ngành F&B: Triển lãm Quốc tế Cafe Show và Tea Show Hanoi 2025. Sự kiện do Công ty Exporum Việt Nam thực hiện, dưới sự bảo trợ của Hiệp Hội Cà phê – Ca cao Việt Nam, Hiệp hội Chè Việt Nam (Vitas), cùng các Cơ quan Xúc tiến Thương mại các nước tại Việt Nam.
  • Việt Nam từ “thị trường khán giả” đến điểm dừng chân của những World tour toàn cầu
    Hai đêm diễn bùng nổ của “ông hoàng Kpop” G-DRAGON tại Ocean City không chỉ khẳng định sức hút của ngôi sao hàng đầu quốc tế, mà còn chứng minh năng lực tổ chức world tour của Việt Nam - một điểm dừng chiến lược mới trên bản đồ âm nhạc toàn cầu. Đằng sau ánh đèn rực rỡ là tầm nhìn và chiến lược dài hạn, khi những tập đoàn tiên phong như Vingroup đang từng bước đặt nền móng cho kỷ nguyên công nghiệp văn hoá và du lịch âm nhạc Việt Nam.
Đừng bỏ lỡ
  • Trưng bày “Dương Văn Học – Người kể chuyện bằng rối": Cơ hội khám phá nghệ thuật rối độc diễn
    Nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, Trung tâm Điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội (Bảo tàng Hà Nội) tổ chức trưng bày chuyên đề “Dương Văn Học - Người kể chuyện bằng rối”. Trưng bày như một lời tri ân với người nghệ sĩ đã dành trọn cuộc đời để thổi hồn cho những con rối, đưa loại hình sân khấu dân gian vươn tới chiều sâu triết lý và thi vị.
  • Ra mắt sách “65 năm vun đắp tình hữu nghị thủy chung, mẫu mực Việt Nam - Cuba”
    Sáng 12/11/2025, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam tổ chức Lễ ra mắt cuốn sách “65 năm vun đắp tình hữu nghị thủy chung, mẫu mực Việt Nam - Cuba”. Sự kiện là hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cuba (02/12/1960 - 02/12/2025) và hưởng ứng “Năm Hữu nghị Việt Nam - Cuba 2025”.
  • Tái hiện hình tượng vị Hoàng đế đầu tiên của nước Việt qua điện ảnh
    Dự án do BHD sản xuất, đạo diễn Nguyễn Phan Quang Bình dàn dựng, dự kiến thời gian thực hiện từ tháng 11/2025 đến tháng 1/2026, lấy bối cảnh sau 12 năm Đại Cồ Việt giành lại độc lập, xoay quanh hình tượng Đinh Bộ Lĩnh – vị Hoàng đế đầu tiên của nước Việt.
  • "Hà Nội 1987" - Ký ức bằng hình ảnh về một Hà Nội một thời
    Sáng 11/11, tại Chung Workspace (344 Phố Huế, Hà Nội), Viện Pháp tại Việt Nam phối hợp với Công ty Văn hóa Truyền thông Nhã Nam và Nhà xuất bản Thông tấn tổ chức tọa đàm ra mắt sách ảnh “Hà Nội 1987” của nhiếp ảnh gia, họa sĩ người Pháp Jean-Charles Sarrazin.
  • Hà Nội kỷ niệm 10 năm Nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh
    Trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 diễn ra từ ngày 1 đến 16/11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tổ chức sự kiện kỷ niệm 10 năm Nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
  • Xã Thượng Phúc đẩy mạnh kiểm tra hoạt động dịch vụ văn hóa, du lịch
    Nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động dịch vụ văn hóa, du lịch, thể thao, thông tin và tuyên truyền trên địa bàn, UBND xã Thượng Phúc (TP. Hà Nội) sẽ đẩy mạnh công tác kiểm tra về các nội dung này trong quý IV năm 2025.
  • “Giải cứu” di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia tháp Chăm bị ngâm nước
    Sau mưa lớn kéo dài ở TP Huế đã khiến di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia tháp Chăm Phú Diên bị ngâm sâu trong nước và đơn vị quản lý đang sử dụng máy bơm nước ra ngoài.
  • Cơ hội khám phá “Những phát hiện khảo cổ từ Vườn Chuối” tại Bảo tàng Hà Nội
    Ngày 9/11/2025, tại Bảo tàng Hà Nội (đường Phạm Hùng, phường Từ Liêm), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối” và công bố kết quả nghiên cứu khoa học di tích khảo cổ học Vườn Chuối năm 2025.
  • "Mỗi người dân Hà Nội là một kênh gìn giữ - kết nối di sản"
    Với Festival Thăng Long - Hà Nội lần đầu tiên tổ chức, Ban tổ chức mong muốn: Mỗi người dân sẽ tự mang trong mình hồn cốt của lịch sử, văn hóa Thủ đô ngàn năm văn hiến, mỗi người dân là một “di sản” hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày, vừa là quá khứ, vừa là hiện tại và vừa kết nối tương lai. Phóng viên đã cuộc trò chuyện với bà Bạch Liên Hương, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội xung quanh Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025.
  • Phát động cuộc thi “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”
    Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ra mắt bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh - một trong những tác phẩm kinh điển của văn học thiếu nhi Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa phát động cuộc thi Viết & Vlog “Kính Vạn Hoa mở ra thế giới…”.
Nhà  văn Tô Hoài: một đời viết không ngừng nghỉ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO