Người nghệ nhân đam mê tượng Quan Công

HanoiTV| 08/07/2013 09:42

(NHN) Vử đến là ng Thiết àšng, xã Vân Hà , huyện Аông Anh, hửi nghệ nhân Nguyễn Văn Truyửn có lẽ ai cũng biết. Ở đây, anh không những là  trưởng hội là ng nghử, mà  còn nổi tiếng có bà n tay tà i hoa khi thể hiện trên từng thớ gỗ với những hình tượng cổ nhất, cùng những mẫu mã tinh xảo.

Mỗi nét khắc chạm trên gỗ của anh luôn luôn là m lay động người chiêm ngườ¡ng. Nhất là  khi khắc đôi mắt và  nụ cười trên mặt gỗ rất thân thiện dễ mến, tạo nên sự ám ảnh đến lạ kì. Аặc biệt, người ta còn đặt cho anh biệt hiệu Truyửn Quan công. Nghĩa là  tượng Quan Công của anh đẹp nhất vùng, đẹp từ dáng vóc đến thần thái toát ra từng vân gỗ...

NHử®NG Bà€I HửŒC Tửª THẤT BẠI

từ khi 13 tuổi, Truyửn đã tay đục tay chà ng, học nghử theo bố.Truyửn có sự say mê tìm tòi và  hăm hở luyện nghử với nhiửu hi vọng sau nà y nối nghiệp cha ông. Có lần, sau mấy ngà y đục đẽo hì hục là m tượng theo mẫu của bố, Truyửn ngắm nghía và  rất lấy là m vui, vì đây là  thà nh quả sau và i năm học lửm từ bố. Tượng giống như tượng. Hình tựa như hình. Dáng y như dáng. Truyửn tâm đắc lắm, đợi bố vử để khoe. Nhưng không ngử chỉ nhận được những lời mắng mử, chê bai. Nhưng đến khi tĩnh tâm lại và  suy xét những lời phán xét của bố, Truyửn mới hay bố trút giận vì mình chỉ biết bắt chước sao cho giống của người khác. Vì đó chỉ là  cái bử ngoà i, thật vô hồn và  không có cái riêng của người nghệ nhân, là m mất đi cái tình đối với gỗ. Аó là  một thất bại và  cũng là  bà i học ghi lòng tạc dạ đầu tiên.

Một năm sau, Truyửn lại bị cú tát bất ngử khi tự mang tượng của mình lên tận ban kiểm tra chuyên môn của là ng, để muốn xác định tay nghử thực sự. Аây là  một bức tượng Quan Công đẹp và  ưng ý mà  Truyửn đã mất công đến cả tháng trời. Nhưng ai dè bị ông trưởng ban lấy phấn vạch, đánh dấu lỗi của tượng đến trắng xóa. Truyửn hụt hẫng vô cùng. Trong lòng tự hửi, liệu mình có nên theo nghử nữa không, vì sao cố đến thế mà  vẫn bị chê. à”m tượng vử hửi bố, Truyửn mới hay rằng, gương mặt thì được, đôi mắt có thần, nhưng đường nét tổng thể còn vụng, không mửm mại, uyển chuyển vử dáng vóc. à”ng nói, ngoà i đôi mắt, nụ cười có hồn, nhưng dáng vóc cũng phải có tình. Sau đó hai cha con cùng sử­a chi tiết theo những vết phấn vạch lỗi, để cho Truyửn thấm được cái nghử của là ng gian khổ đến mức nà o.

Аó là  những bà i học mà  Truyửn không thể nà o quên. Nhưng cũng từ đó, tượng Quan Công của Truyửn mỗi ngà y một khôn hơn. Ngựa xích thố đã có sức mạnh phi thường. Thanh long đao dần trở nên sắc nét, với lườ¡i đao bay ra từ miệng rồng thật có dũng khí. Tà  áo bay vửn tạo được cơn lốc trong trận chiến. Và  nhất là  đôi mắt của Quan Vũ thật sự như có thần, có lử­a là m khiếp vía kẻ thù...

TRIẾT Là Vử€ QUAN Cà”NG

anh từng nghĩ, trong hà ng nghìn người là m nghử, nếu cùng theo một mẫu xưa để lại, thì ai chẳng giống ai. thế nên cần phải là m khác đi và  cần phải có cái riêng đúng như lời bố đã dạy từ thuở mới và o nghử. Nếu như vậy nên chuyên sâu một loại hà ng cho tinh xảo đến độ tuyệt mĩ. Nghĩ là  là m, Nguyễn Văn truyửn đã đọc nhiửu sách vở nói vử Quan Vân trường một thời trong lịch sử­ trung Quốc, để nghiên cứu vử nhân cách và  ứng dụng và o từng pho tượng Quan Công, tạo nên sức sống cho nhân vật.

anh nhớ từng trận đánh mà  Quan Vũ đã gắn bó với vũ khí là  thanh long đao và  ngựa chiến Xích Thố như thế nà o. Thời điểm nà o sung sức, thời gian nà o già  yếu và  kể cả lúc sa cơ lỡ bước bị bắt... từ đó chân dung ngà i, từ chiửu cao chín thước đến mặt đử như gấc, cũng như mắt phượng mà y ngà i, râu dà i hai thước tạo nên dáng oai phong lẫm liệt đã đi và o tác phẩm của Nguyễn Văn Truyửn lúc nà o không biết. Nhưng điửu quan trọng nhất là  từ nhân vật lịch sử­ và  truyửn thuyết đã đem lại cho anh một triết lí vử sự sống qua hình tượng Quan Công, một biểu tượng cho tính khảng khái, trọng nghĩa, yêu thương con người đến mức có thể hi sinh tính mạng.

Triết lý là m người trung nghĩa thấm sâu và o chính người nghệ nhân, mỗi khi cầm đục cầm trà ng, thần khí trong từng thớ gỗ lại rung lên với bao cảm xúc bất ngử. Những điửu đó dẫn dắt cho mỗi nhát cắt, đường lượn mà  người nghệ nhân tuân theo như một lẽ tự nhiên.

Mỗi bức Quan Công của nghệ nhân Nguyễn Văn Truyửn hiện lên trong các tư thế đứng hay ngồi, đang luyện quân hay đang xông trận, bao giử cũng phản ảnh phút xuất thần của chính anh. Bởi lẽ riêng với gỗ chọn cho một tác phẩm, có khi anh phải tìm tới hà ng năm trời, mới thấy thửa ý tưởng của mình. Anh có nguyên tắc, khi tìm được gỗ tốt, vân đẹp, mới truyửn được cảm hứng để là m. Hoặc để thể hiện một ánh mắt của Quan Công khi lâm trận, để tạo được sự dữ dội, mãnh liệt, nhưng phải ánh lên sự tự tin cho chiến thắng, người nghệ nhân cần ngẫm nghĩ cả tuần, trước khi đục lát gỗ đầu tiên.

Thường bao giử cũng vậy, mỗi lần đạt được sự thà nh công với bức tượng Quan Công, nghệ nhân Nguyễn Văn Truyửn cũng coi đó là  ơn của tổ nghử đem lại. Có những bức tượng được trả giá bạc tỉ nhưng anh coi nó như những đứa con tinh thần mà  anh không thể dời bử. Anh coi nó là  những mẫu hà ng quý giá nhất truyửn lại cho các thế hệ con cháu mai sau để nhớ vử giá trị của nghử. Cái nghử đã mang lại cho anh vinh dự khi được thà nh phố phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Hà  Nội, cái nghử đã nuôi sống anh và  biết bao gia đình ở mảnh đất nà y. Và  trong những ngà y nà y, anh đã quyên góp, huy động tổ chức mọi người tu bổ nhà  thử tổ nghử, để là m nơi cho các hội viên đến sinh hoạt. Mỗi ngà y lên lớp dạy nghử cho con cháu, anh cũng luôn nhắc nhớ không được quên ơn những người đi trước và  hãy phát huy tốt những gì học được để gìn giữ phẩm chất tốt đẹp của là ng nghử truyửn thống mấy trăm năm qua.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Việt Nam lọt top 5 quốc gia lý tưởng nhất cho du lịch một mình
    Đứng ở vị trí thứ 5, Việt Nam được đánh giá là điểm đến giàu tính phiêu lưu, đa dạng trải nghiệm nhờ sự kết hợp giữa cảnh quan kỳ vĩ, văn hóa bản địa cuốn hút và mức độ an toàn cao cho người thích đi một mình.
  • “Âm hưởng Slavic” - đêm nhạc của những tâm hồn đồng điệu
    Buổi hòa nhạc “Âm hưởng Slavic - Giao cảm những tâm hồn” diễn ra tối 28/11 tại không gian phòng hòa nhạc lớn, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam đánh dấu bước khởi đầu cho sự ra đời của Hội Nhạc cổ điển Việt Nam - mở ra một sân chơi mới cho các nghệ sĩ Việt Nam và quốc tế cùng hội tụ, lan tỏa, đồng thời giúp khán giả trong nước tiếp cận sâu hơn với âm nhạc cổ điển thế giới.
  • Nhiếp ảnh quốc tế Photo Hanoi’25: Thu hút đông đảo giới trẻ Thủ đô yêu thích nghệ thuật nhiếp ảnh
    Sau một tháng tổ chức từ 1/11, Liên hoan nhiếp ảnh Photo Hanoi ‘25 đã chính thức khép lại vào ngày 30/11. Sự kiện đã thu hút hơn 200.000 lượt người quan tâm và tham gia, cả trực tiếp và trực tuyến, trong đó đặc biệt là đông đảo giới trẻ Thủ đô yêu thích nghệ thuật nhiếp ảnh...
  • Hà Nội ban hành Quy chế xét tặng “Công dân Thủ đô ưu tú” 2025
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 71/QĐ-UBND ngày 26/11/2025 về việc ban hành Quy chế xét tặng danh hiệu năm 2025 “Công dân Thủ đô ưu tú”.
  • Khẩn trương phục hồi di sản bị hư hại sau mưa lũ
    Để khẩn trương khắc phục hậu quả thiên tai, bảo vệ di sản văn hoá trên địa bàn 04 tỉnh, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hoà, Lâm Đồng tổ chức kiểm tra, rà soát hiện trạng kỹ thuật, đánh giá mức độ hư hại của các công trình di tích, bảo tàng trên địa bàn tỉnh.
  • Khai mạc Festival quốc tế Âm nhạc mới năm 2025 tại Hà Nội
    Diễn ra từ ngày 27/11 đến 1/12/2025 tại Hà Nội, Festival Quốc tế Âm nhạc mới lần thứ IV quy tụ sự tham gia của gần 30 nhạc sĩ, nghệ sĩ quốc tế đến từ: Liên bang Nga, Tatarstan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Cộng hòa Adygea, Đan Mạch, Bỉ, Đức, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Trung Quốc, Australia, Lào.
  • “Lửa cháy Phiên Ngung” và “Chìm trong vòng xoáy” đoạt Huy chương vàng tại Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025
    Ban tổ chức trao 2 huy chương vàng cho vở diễn "Lửa cháy Phiên Ngung" của Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam và kịch hát dân ca "Chìm trong vòng xoáy" của Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An.
  • Nhà thơ Hữu Loan và nhà văn Tô Hoài qua bút ký của Lê Xuân Sơn
    Ngày 9/10/2025, nhà báo Lê Xuân Sơn (từng là biên tập viên Báo Người Hà Nội, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong) ra mắt ba tập sách mới, gồm hai tập bút ký và một tập thơ. Đọc tập bút ký “Mây trắng còn bay” (Nxb Hội Nhà văn, 2025), có thể nhận ra ở anh tình yêu văn chương mê đắm, phong cách riêng và bản lĩnh của một cây bút ký giàu trải nghiệm. Là một nhà báo kỳ cựu, chăm đi, chăm viết, đồng thời cũng là người có nền tảng văn chương vững vàng, Lê Xuân Sơn đã có điều kiện tiếp xúc với nhiều văn nghệ sĩ đương đại.
  • Càng sống đời càng đầy đặn yêu thương
    “Trước hoàng hôn” (Nxb Hội Nhà văn, 2025) là tập thơ thứ 19 của Quang Hoài. Tập thơ ra đời vào thời điểm đặc biệt: nhà thơ - đại tá của chúng ta vừa bước sang tuổi 80 và đang chiến đấu với trọng bệnh. Nhưng như chưa hề biết đến tuổi già và như để quên đi sự thách đố nghiệt ngã của số phận, nhà thơ Quang Hoài vẫn bình thản yêu và sống, bình thản yêu và làm thơ một cách bản lĩnh, đầy nhân bản.
  • Triển lãm “Con đường Cách mạng - Đồng chí Hồ Chí Minh tại Trung Quốc”
    Tiếp nhận tư liệu, hiện vật và triển lãm “Con đường Cách mạng - Đồng chí Hồ Chí Minh tại Trung Quốc” nhân kỷ niệm 45 năm thành lập Bảo tàng Hồ Chí Minh Thành phố Huế.
Người nghệ nhân đam mê tượng Quan Công
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO