Văn hóa – Di sản

Lịch sử cá nhân trong dòng lịch sử quốc gia qua trường hợp "Hoan Châu Ký"

Khánh Quỳnh 15:41 19/04/2024

Sáng ngày 19/4/2024, tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I đã diễn ra tọa đàm “Đối thoại về di sản dòng họ: Lịch sử cá nhân trong dòng lịch sử quốc gia qua trường hợp Hoan Châu Ký”. Sự kiện do Công ty sách Omega Việt Nam phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I tổ chức, nhân dịp tái bản cuốn sách “Hoan Châu Ký” và 360 năm của đại lễ “Thập niên sự lệ”.

Buổi tọa đàm có sự tham gia của nhiều chuyên gia, mang đến những cái nhìn sâu sắc và gợi mở về công cuộc nghiên cứu lịch sử dòng họ - lịch sử cá nhân tại Việt Nam – một chủ đề tưởng chừng như bị “lãng quên” nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và phát triển văn hóa.

“Thiên Nam liệt truyện Hoan Châu ký” là một trong những bộ tiểu thuyết chương hồi cổ nhất nước ta, được một vị tổ của dòng họ Nguyễn Cảnh viết vào những năm cuối thế kỷ XVII. Cuốn sách viết về lịch sử của dòng họ Nguyễn Cảnh trong suốt 273 năm, chứa đựng nhiều giá trị lịch sử và văn học.

5becb78bbe9210cc4983.jpg
Tọa đàm có sự tham gia đông đảo các chuyên gia và khán thính giả trẻ.

Phát biểu mở đầu buổi tọa đàm, bà Nguyễn Thu Hoài – Phó Giám đốc Trung tâm lưu trữ quốc gia I nhấn mạnh: cuốn sách “Thiên Nam liệt truyện Hoan Châu ký” cung cấp và bổ trợ cho nguồn tư liệu chính sử ở Việt Nam - giai đoạn mà tư liệu nước ta vẫn còn thiếu.

a84c867dcd64633a3a75(1).jpg
Bà Nguyễn Thu Hoài – Phó Giám đốc Trung tâm lưu trữ quốc gia I phát biểu tại tọa đàm.

Còn diễn giả - TS. Phạm Văn Tuấn thì cho rằng tác phẩm “Thiên Nam liệt truyện Hoan Châu ký” cho thấy tầm quan trọng của việc nghiên cứu gia phả hay di sản dòng họ, bởi nó không chỉ kể về tiến trình phát triển của một dòng họ, mà còn góp phần thể hiện các sự kiện lớn của dân tộc, những biến cố của quốc gia trong gần 300 năm – những điều mà đại sử không thể ghi chép hết được. Từ quan sát trong quá trình nghiên cứu của mình, ông đưa ra nhận định hiện nay nghiên cứu sử nước ta còn bỏ sót rất nhiều khía cạnh, nhất là sử địa phương.

Tại tọa đàm, diễn giả - nhà báo Nguyễn Phan Khiêm chia sẻ về dấu ấn lịch sử văn xuôi trong dòng chảy lịch sử. Diễn giả khẳng định vị trí đặc biệt của tác phẩm Thiên Nam liệt truyện Hoan Châu ký”. Theo ông đây là một gia phả nhưng cũng là một tác phẩm văn học. "Dù là tư sử, nhưng cuốn sách bám sát vào những diễn biến lịch sử đất nước, thậm chí bổ sung cho chính sử. Về mặt ngôn ngữ nghệ thuật, tác phẩm có sự kết hợp giữa ngôn ngữ bác học và bình dân, tạo nên sự khác biệt hoàn toàn với các tiểu thuyết chương hồi khác ở nước ta trong cùng thời kỳ", nhà báo Nguyễn Phan Khiêm nhận định.

1211db35902c3e72673d(1).jpg
Các diễn giả chia sẻ trong sự kiện.

Đáng chú ý, tại tọa đàm các diễn giả còn tập trung thảo luận về những tiềm năng trong nghiên cứu tư sử, vi sử hay di sản dòng họ bên cạnh gia phả như sắc phong, văn bia, hương ước... ; đề cập tới những khó khăn trong việc làm tư liệu sử ở nước ta; đồng thời nhấn mạnh đến việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mỗi công dân trong việc đóng góp trong việc bảo lưu những giá trị văn hóa – tinh thần của người Việt.

Theo đó, việc nghiên cứu di sản dòng họ một cách kĩ lưỡng không chỉ tăng vốn hiểu biết về gốc gác của mỗi các nhân, mà còn là cảm thức tâm linh, sự tự hào với tông tộc của mình. Bên cạnh đó, lịch sử cá nhân, lịch sử dòng tộc đều là những nguồn tư liệu sinh động, để liên kết lại thành những mảnh ghép nối liền những đứt gãy lịch sử, tạo thành một bức tranh tổng hòa và khẳng định bản vị quốc gia, dân tộc./.

Bài liên quan
  • Đấu xảo Hà Nội Vang bóng một thời
    Cách đây 78 năm, đúng vào ngày 1/5, tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt - Xô (Hà Nội) đã diễn ra cuộc mít tinh khổng lồ với trên 25.000 người tham gia. Địa điểm này khi xưa được mang tên Đấu xảo - một công trình tráng lệ và đồ sộ, mang tầm vóc quốc tế.
(0) Bình luận
  • Xây dựng môi trường văn hóa nhìn từ phong tục và hương ước
    Xây dựng môi trường văn hóa không phải là vấn đề mới đặt ra trong thời hiện đại mà đã được người Việt quan tâm từ rất sớm. Từ thời xa xưa, người Việt đã hình thành nên phong tục, tập quán vừa như luật lệ, vừa như đạo lý để điều chỉnh hành vi cộng đồng. Trên nền tảng đó, các làng xã dần hình thành hương ước - bước phát triển cao hơn, có tính chế tài và tổ chức rõ ràng. Cả phong tục lẫn hương ước, qua nhiều thế hệ đã góp phần định hình môi trường văn hóa truyền thống: kỷ cương, hài hòa, đậm đà bản sắc.
  • Lưu trữ mộc bản triều Nguyễn bằng công nghệ AI
    Nhờ ứng dụng công nghệ AI, mộc bản Triều Nguyễn đã được Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV lưu trữ một cách khoa học, giúp cho du khách, công chúng dễ dàng tiếp cận.
  • Nghề làm bánh cuốn Thanh Trì được vinh danh là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia
    Bộ VH-TT-DL đưa Nghề làm bánh cuốn Thanh Trì (Hà Nội) vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình Tri thức dân gian, Nghề thủ công truyền thống.
  • Đức Thánh Đầm và tục kiêng kỵ ở làng Mễ Trì
    Xưa kia, vùng đất Anh Sơn (sau là Mễ Trì, nay thuộc quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) chỉ là một làng nhỏ. Trong làng có ông lão chuyên nghề chài lưới, sống đơn độc, không có con cái.
  • Phong Nha - Kẻ Bàng và Hin Nam Nô được UNESCO ghi danh Di sản Thế giới liên biên giới
    Tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) ở Thủ đô Paris, Cộng hòa Pháp đã thông qua Quyết định phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới đáng kể của Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam), bao gồm Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Lào), với tên gọi: “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô” trong danh sách Di sản Thế giới.
  • Quần thể di tích Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản thế giới
    Tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản thế giới thuộc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), Giáo sư Nikolay Nenov (người Bulgaria) - Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn - Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Cùng Đỗ Quang Tuấn Hoàng khám phá “Ngàn năm trà Việt”
    Trong dòng chảy của đời sống văn hóa Việt, trà không chỉ là một thức uống quen thuộc mà còn là biểu tượng gắn liền với phong tục, nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Góp thêm một lát cắt sâu sắc vào bức tranh đó, nhà báo – nhà nghiên cứu Đỗ Quang Tuấn Hoàng vừa ra mắt công trình khảo cứu mới mang tên "Ngàn năm trà Việt", do Chibooks liên kết Nhà xuất bản Lao động phát hành tháng 7/2025. Cuốn sách là kết quả của hành trình nhiều năm miệt mài trải nghiệm, nghiên cứu, quan sát và ghi chép của tác giả.
  • Xây dựng môi trường văn hóa nhìn từ phong tục và hương ước
    Xây dựng môi trường văn hóa không phải là vấn đề mới đặt ra trong thời hiện đại mà đã được người Việt quan tâm từ rất sớm. Từ thời xa xưa, người Việt đã hình thành nên phong tục, tập quán vừa như luật lệ, vừa như đạo lý để điều chỉnh hành vi cộng đồng. Trên nền tảng đó, các làng xã dần hình thành hương ước - bước phát triển cao hơn, có tính chế tài và tổ chức rõ ràng. Cả phong tục lẫn hương ước, qua nhiều thế hệ đã góp phần định hình môi trường văn hóa truyền thống: kỷ cương, hài hòa, đậm đà bản sắc.
  • “Đại úy Rosalie”: Câu chuyện chiến tranh đầy cảm xúc từ góc nhìn trẻ thơ
    Crabit Kidbooks phối hợp với Nhà xuất bản Hà Nội vừa ra mắt bạn đọc cuốn sách thiếu nhi “Đại úy Rosalie” – tác phẩm mới nhất của nhà văn, nhà soạn kịch người Pháp Timothée de Fombelle. Sách dày 72 trang, được minh họa bởi họa sĩ Isabelle Arsenault, do dịch giả Bùi Kim Ngân chuyển ngữ.
  • Hà Nội: Nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7
    UBND Thành phố giao Sở Y tế tiếp nhận, bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân, đặc biệt là trẻ em; Sở Nội vụ kiểm tra các trung tâm xuất khẩu lao động, tuyển dụng người nước ngoài; Sở Du lịch kiểm tra cơ sở lưu trú, phát hiện hành vi lợi dụng du lịch để mua bán người...
  • 12 đội tranh tài tại vòng chung kết giải bóng đá 7 người vô địch quốc gia 2025
    Sáng 18.7, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ bốc thăm và xếp lịch thi đấu vòng chung kết giải bóng đá 7 người vô địch Quốc gia - Bia Saigon Dragon Cup 2025 (VPL-S6).
Đừng bỏ lỡ
Lịch sử cá nhân trong dòng lịch sử quốc gia qua trường hợp "Hoan Châu Ký"
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO