Hà Nội và vũ khúc Bằng Lăng tím

Phan Anh Phòng GD & ĐT Hoài Đức - Hà Nội| 17/05/2017 22:48

Nếu bây giờ Hà Nội không có cây hoa băng lăng thì sao nhỉ? Câu hỏi ấy là một giả định đặt ra trong những suy nghĩ miên man của tôi về cây bằng lăng ở đất Thăng Long nghìn năm văn hiến này, nhưng đó cũng là một sự khẳng định về sự có mặt của loại cây này trên những phố phường của thủ đô yêu dấu. Nói như vậy cũng có nghĩa là hàng ngàn cây bằng lăng với những chùm hoa tím mộng mơ, lãng mạng, đáng yêu đang giăng mắc trên khắp nẻo đường Hà Nội kia đã thuộc về một góc tâm hồn của người Hà Nội và của những người y

          Cây bằng lăng vốn là ngoại sinh. Nghe nói nó xuất thân từ vùng khí hậu nhiệt đới vùng Nam Á, phổ biến ở Ấn Độ, được du nhập vào nước ta. Tôi không biết chính xác cây bằng lăng có mặt ở Việt Nam từ bao giờ nhưng có một điều tôi biết chắc chắn là nó về ở với Hà Nội khá muộn (muộn hơn so với vùng đất phương Nam). Tuy nhiên, dẫu có muộn thì nó cũng sớm hòa mình vào với phố phường và cuộc sống tấp nập, nhộn nhịp của người Hà thành. Bây giờ trên khá nhiều tuyến phố, các khu đô thị, công viên, trường học, vườn hoa … của Hà Nội đều có bóng bằng lăng với những chùm hoa tím yêu kiều đung đưa trong gió dưới cái nắng vàng như giót mật để làm cho không gian của thủ đô ngày càng trở nên đẹp đẽ, duyên dáng như một bài thơ.

          Hà Nội lúc này thời gian đang là đầu mùa hạ. Mùa của muôn loài hoa thân mộc đua nhau khoe sắc. Dọc trên nhiều con phố của Hà Nội đang rực rỡ, ngập tràn những sắc màu huyền ảo, lung linh của biết bao loài cỏ cây hoa lá. Thong thả, chậm chậm thả bước trên nhiều tuyến đường ta như thể lạc vào những lễ hội festivan hoa trên đường phố. Nào là sắc đỏ rực trời như lửa cháy của hoa phượng. Nào là sắc vàng sang trọng, đài các, quí phái của cô nàng hoàng yến (hoa muồng hoàng yến). Đặc biệt là cái màu tím ngắt, tím hồng của những chùm hoa bằng lăng. Cái màu tím ấy cũng có khi đứng cùng với những loài cây khác để vào nhau nhau phối nên những gam màu màu sinh động làm duyên làm dáng cho các con đường. Nhưng cũng có không ít những con phố chỉ thấy có một màu chủ đạo bao chùm khắp không gian. Đó là màu tím của sắc hoa bằng lăng. Cái màu tím của sắc hoa ấy đã làm mê mệt biết bao người. Đã có nhiều buổi sớm mai hay chiều hôm đi trên các tuyến đường Trần Duy Hưng, Hoàng Quốc Việt, Trần Thái Tông, Giải Phong, Kim Mã, Văn Cao, hồ Gươm, tôi đã bị cái màu tím ma mị, đáng yêu ấy làm cho xốn xang. Nó đã không ít lần hút hồn khiến tôi phải dừng bước, đứng ngắm mà bâng khuâng, xao xuyến. Cái sắc tím của những chùm hoa hình elip như thể đang trải dài ra trong không gian mênh mông ấy cũng đã níu bước của bao người đi, làm cho bao du khách gần xa phải nao lòng, thích thú.

          Vẫn biết, màu tím không phải màu đặc trưng của Hà thành. Nó là màu đặc trưng của xứ Huế. Ấy vậy, trong không gian của cái nắng đầu hạ, những cánh hoa bằng lăng mỏng manh tựa như “vũ nữ tím khỏa sắc xiêm y” (Chu Văn Sơn) cũng đã góp phần làm dịu đi cái oi ả, bức bối của khí trời và đốn tim biết bao tay săn ảnh. Cái màu tím mênh mang, mỏng manh, thơ mộng của cả trời hoa tím ấy cũng trở thành tâm điểm hút hồn bao nàng thiếu nữ. Như thế, cũng đã từ lâu, người Hà Thành cũng đã dần quen với những hình ảnh tạo dáng để lưu giữ những kỉ niệm một thời son trẻ, mộng mơ của các cô nàng xinh tươi, duyên dáng bên những hè phố rực rỡ sắc hoa băng lăng. Thế đấy, bây giờ bằng lăng đã dần trở thành “máu thịt” trong tâm hồn của người Hà Nội.

          Cũng như hoa phượng, hoa bằng lăng nở đúng vào dịp đầu hạ. Đó cũng là thời gian nghỉ hè của các cô các cậu học trò. Bởi vậy, màu tím của hoa bằng lăng trên sân trường cũng báo hiệu một mùa chia tay đầy lưu luyến, nhất là đối với học trò cuối cấp. Không biết ở quê hương Ấn Độ cây hoa bằng lăng có ý nghĩa như thế nào nhưng khi về đất Việt, mùa hoa trùng với mùa chia tay của học trò nên người ta đã sớm gắn lên mình nó một huyền thoại về câu chuyện tình trắc trở, không thành đôi giữa nàng công chúa út (chúa của loài hoa mang màu tím, chúa hoa bằng lăng tím) con của Ngọc Hoàng với chàng thư sinh nho nhã giỏi văn giỏi thơ để lí giải cho cái màu tím mộng mơ của sắc hoa bằng lăng. Cũng vì thế, hoa bằng lăng không chỉ là hình ảnh tượng chưng cho mùa chia tay đầy lưu luyến mà còn là biểu tượng cho tình yêu chung thủy, cho tấm lòng ngây thơ trong trắng của mối tình đầu thuở học trò.

Mùa học trò chia tay, mùa hoa bằng lăng tím rộ. Có lẽ từ tâm cảnh truyền sang ngoại cảnh, “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ” nên màu tím của hoa bằng lăng đã được người đời kí thác cho việc truyền báo cái thông điệp gợi buồn, gợi nhớ; ăm ắp những yêu thương, quyến luyến; một nỗi buồn man mác của ngày chia xa …  Cũng bởi thế, trong những ngày chia tay với mái trường thân yêu, chia tay thầy cô và bạn bè đã có không ít cô cậu học trò thơ thẩn dạo nhặt những cánh hoa bằng lăng e ấp ép vào những trang lưu bút như để ghi nhớ về một thời mực tím, như để nhắc nhở đừng quên lãng những năm tháng yêu thương gần gũi bên nhau, nhất là những đôi lứa.

          Đã đi qua bao mùa hạ, những rặng bằng lăng bên đường cứ đều đặn “đến hẹn lại lên”, cùng hòa vào giàn giao hưởng mùa hạ của những vũ công ve sâu mà bung lụa. Cứ thế, chẳng biết vô tình hay hữu ý, bằng lăng lặng lẽ khoác lên phố phường Hà Nội những bộ cánh mới, tao nhã, đoan trang vừa làm dịu mát khí trời vừa xóa đi cái màu xanh đơn điệu của cây lá dọc trên những con phố. Chẳng những thế, sắc tím của màu hoa bằng lăng còn nhuộm tím cả những “miền ký ức chưa xa, đẹp như những trang thơ trong cặp học trò” (Bùi Hữu Cường).

          Bây giờ, Hà Nội đang vào mùa bằng lăng đấy. Những con đường tím trời tím đất của nhưng bông hoa sáu cánh mong manh như thể để lại trời thương trời nhớ, gợi về trong ta bao kỉ niệm ngọt ngào xưa cũ. Con đường ấy, sắc màu ấy bây giờ sẽ chẳng thể nào thiếu được trong hồn phách Hà Nội đâu. Bằng Lăng là một phần của Hà Nội đó. Hà Nội sẽ mãi còn những con phố rợp tím sắc hoa bằng lăng cũng như đã từng có những con phố ngập tràn “hoa sữa ngọt ngào đầu phố đêm đêm” (Hồng Đăng)

Bài liên quan
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
Hà Nội và vũ khúc Bằng Lăng tím
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO