Danh thắng & Di tích Hà Nội

Đình Xuân Trạch (huyện Đông Anh)

Sơn Dương (t/h) 08/08/2023 14:57

Đình Xuân Trạch hiện ở thôn Xuân Trạch, xã Xuân Canh, huyện Đông Anh, Hà Nội.

dinh-xuan-trach.jpg
Đình Xuân Trạch

Đình Xuân Trạch thờ thành hoàng làng là Xạ Thần Quốc Lang, một nhân vật lịch sử lớn thời Hùng Vương dựng nước. Theo thần tích, Thành hoàng làng là con thứ 5 của Hùng Nghị Lang tức vua Hùng Vương thứ 17, ông là em của vua Hùng Duệ vương (vua Hùng thứ 18). Thời kỳ đó ở trong Xuân Trạch có nàng Trương Trinh Ngoạn với tên hiệu Ngoạn Phi Vân là người con gái xinh đẹp, tài giỏi ở trong trang. Khi vua Nghị Vương ngự giá đến Xuân Trạch, cô cùng mọi người đến gặp, được vua yêu mến lập làm phi. Nhập triều, nàng đã có mang rồi sinh hạ được một người con trai đặt tên là Minh Lang. Lớn lên, Minh Lang võ giỏi, đặc biệt có tài bắn cung do vậy được vua cha ban phong cho tên mới là Xạ Thần Quốc Lang. Lúc đó, ở Xuân Trạch có nhiều người mắc dịch, Minh Lang đã lập đàn cứu chữa cho nhân dân khỏi bệnh, dập tắt dịch bệnh. Nhận thấy ân tình đó, vua đã phong ấp cho Minh Lang ở quê mẹ, cho hưởng thực ấp, thờ cúng phúc thần. Khi Hùng Duệ Vương lên ngôi là lúc quân Thục âm mưu thôn tính ngôi vua. Xạ Thần Minh vương cùng các tướng triều Hùng bảo vệ đất nước. Quân ngoại bang bị thua, ông về thực ấp là trang Xuân Trạch mở tiệc ăn mừng lớn. Sau đó ông về Kinh đô, khi về phủ nội ông đã hoá. Từ đó về sau, Xạ Thần được các triều vua ban phong phúc thần làm thành hoàng ở Xuân Trạch.

Kiến trúc đình Xuân Trạch đồ sộ với 5 gian 2 dĩ và 6 hàng chân cột; Hậu cung có 4 gian. Các cấu kiện kiến trúc của đình to khoẻ và đặc biệt có rất nhiều mảng chạm khắc đẹp trên các đầu xà, đầu dư, cốn... Đây là các trang trí nghệ thuật rất đặc sắc của thế kỷ XVIII - XIX với các đề tài phong phú, nghệ thuật chạm khắc tinh xảo. Bên cạnh những giá trị to lớn của kiến trúc, đình còn bảo lưu được một khối lượng lớn các cổ vật quý như sắc phong, chuông đồng, bia đá, long ngai...

Bia đá của đình lớn và ghi chép thần tích của thành hoàng làng, đây cũng là những trường hợp hiếm thấy trong các di tích.

Nằm ngay sau đình là đền Xuân Trạch, đây là kiến trúc tín ngưỡng thờ cúng và tôn vinh người mẹ đã sinh ra vị thành hoàng Xạ Thần Quốc Lang. Theo thần tích, bà là Trương Trịnh Ngoạn hiệu là Ngoạn Phi Vân, người ở trang Xuân Trạch, một phụ nữ xinh đẹp, tài giỏi; bà đã được vua Hùng Vương 17 lập làm phi sau đó sinh hạ được người con trai tài giỏi giúp dân giúp nước dẹp trừ giặc xâm lăng.

Kiến trúc của đền giữ cho đến ngày nay có quy mô khiêm tốn, nhỏ gọn và có niên đại xây dựng muộn hơn ngôi đình. Trong đền còn bảo lưu khá nhiều di vật, đồ thờ như long ngại, hương án, bát bửu, biển lệnh.

Đình và đền Xuân Trạch đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1996./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Gợi mở tư duy cải cách từ những thăng trầm của kinh tế Việt Nam
    Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức: tăng trưởng chậm lại, thị trường bất động sản trầm lắng, yêu cầu cải cách thể chế ngày càng rõ rệt…, việc nhìn lại những bài học từ lịch sử là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Cuốn sách “Kinh tế Việt Nam – Thăng trầm và đột phá” (NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, 2025) của hai tác giả Phạm Minh Chính và Vương Quân Hoàng mang đến một nền tảng tri thức khoa học và thực tiễn để suy ngẫm, định hướng cho hiện tại và tương lai.
  • Sách “Người Hà Nội, chuyện ăn, chuyện uống một thời” được vinh danh tại Trung Quốc
    Cuốn sách “Người Hà Nội, chuyện ăn, chuyện uống một thời” của tác giả Vũ Thế Long, ấn bản tiếng Trung do Công ty Cổ phần Văn hóa Chi – Chibooks thực hiện và bán bản quyền cho Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật Quảng Tây, vừa chính thức được trao giải thưởng “Sách Đông Nam Á có sức ảnh hưởng tại Trung Quốc năm 2025”.
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Ngành Văn hóa
    Chương trình sẽ diễn ra với nhiều tiết mục hấp dẫn. Các tác phẩm tập trung nhấn mạnh và khẳng định những thành tựu văn hóa của đất nước; ý nghĩa lịch sử, ý nghĩa thời đại, những giá trị to lớn, sự trường tồn và tầm ảnh hưởng của văn hóa qua 80 năm...
  • SeABankers Vì trẻ thơ - Một thập kỷ yêu thương khởi nguồn từ trái tim
    “Hành động nhỏ hôm nay sẽ làm nên điều diệu kỳ cho thế hệ trẻ mai sau” là tinh thần xuyên suốt hành trình 10 năm của chương trình “SeABankers Vì trẻ thơ” - sáng kiến thiện nguyện đầy tính nhân văn do chính cán bộ nhân viên (CBNV) SeABank khởi xướng và thực hiện từ năm 2015 đến nay.
  • Hà Nội đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp
    Trong bối cảnh thị trường lao động không ngừng biến động bởi chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, Thành phố Hà Nội đang tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp (GDNN). Đây là một trong những giải pháp chiến lược nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững Thủ đô trong giai đoạn mới.
Đừng bỏ lỡ
Đình Xuân Trạch (huyện Đông Anh)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO