Dấu ấn Cuba ở Ba Vì

Hanoimoi| 24/09/2022 11:40

Trong những năm tháng chống Mỹ cứu nước, không chỉ có các nước xã hội chủ nghĩa mà còn có các nước yêu chuộng hòa bình trên thế giới ủng hộ Việt Nam cả về vật chất và tinh thần. Họ đã xuống đường biểu tình phản đối chiến tranh và viện trợ xây bệnh viện, trường học. Ngày nay, có công trình vẫn tồn tại nhưng cũng có công trình chỉ còn trong ký ức. Ở Ba Vì, dấu ấn Cuba vẫn in đậm trong suy nghĩ của một lớp người.

Dấu ấn Cuba ở Ba Vì
Đường 21 từ Sơn Tây đi Xuân Mai vẫn được nhiều người dân gọi bằng cái tên thân thuộc: Đường Cuba.

Ngày 27-1-1973, Hiệp định Paris được ký kết. Quân đội Mỹ rút khỏi Việt Nam, miền Bắc tạm thời hòa bình. Từ những nơi sơ tán, người Hà Nội hồ hởi tay xách nách mang, gồng gánh, thồ đồ đạc bằng xe đạp trở về thành phố. Thời điểm này gần Tết Nguyên đán nên phố phường nhộn nhịp, náo nức.

Đêm giao thừa 1973, hồ Gươm đông chưa từng thấy, người chen người, người chen hoa. Trong không khí hân hoan ấy có cả các  chuyên gia Cuba đang làm việc tại Trung tâm gà giống Ba Vì, Trại bò giống Moncada ở xã Tản Lĩnh, Ba Vì, về Thủ đô chung vui. Họ kéo thanh niên Hà Nội nhập cuộc, tạo thành một vòng tròn thân ái nhảy múa quanh hồ Gươm và hát vang bài “Guantanamera”. Người yêu âm nhạc trước đó chỉ được nghe bài hát này qua đĩa than hoặc nghe các ca sĩ người Việt hát bằng tiếng Việt. Đây là lần đầu họ được nghe chính người Cuba hát bài ca nổi tiếng thế giới này bằng tiếng Tây Ban Nha tại Hà Nội.

Tháng 9-1973, Chủ tịch Cuba Fidel Castro sang thăm Việt Nam, ông là nguyên thủ quốc gia đầu tiên đi thăm vùng giải phóng Quảng Trị. Sau chuyến thăm này, thay mặt chính phủ Cuba, Chủ tịch Fidel Castro đã tặng Hà Nội một khách sạn mang tên Thắng Lợi ở Nghi Tàm bên hồ Tây và trại gà Mỹ Lương ở huyện Chương Mỹ (khi đó thuộc tỉnh Hà Tây, nay là Hà Nội). Sự giúp đỡ này đáng trân trọng vì thời kỳ đó, Cuba cũng khó khăn, cuộc sống người dân còn thiếu thốn.

Trước trại gà Mỹ Lương, năm 1970, Cuba đã giúp Việt Nam xây dựng Trung tâm gà giống Ba Vì ở xã Tản Lĩnh. Trại gà này có nhiệm vụ cung cấp gà giống cho các tỉnh miền Bắc và cung cấp trứng cho Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương để sản xuất vắc xin. Không chỉ cử chuyên gia sang hướng dẫn xây chuồng trại, lò ấp, quy trình chăm sóc, chính phủ Cuba còn đưa giống gà Lơ-go lông trắng, một năm đẻ hơn 200 quả trứng. Cuộc sống của các chuyên gia Cuba cũng như công nhân Việt Nam kham khổ, ăn sáng có khi chỉ là củ sắn, củ khoai luộc, sang hơn thì có bánh mỳ với sữa do Nông trường quốc doanh Ba Vì cung cấp. Từ khi trại đi vào hoạt động, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương không còn phải ra chợ mua gom trứng để sản xuất vắc xin nữa. Và chuyện thật không đùa, các chuyên gia không cho mình đặc quyền ăn trứng dù chỉ một quả. Sau năm 1975, gà giống từ đây được chuyển đi khắp nước và xuất hiện cụm từ "gà công nghiệp".

Dấu ấn Cuba ở Ba Vì
Các nhà khoa học tham quan khu sản xuất tinh bò tại Trung tâm tinh đông viên bò giống Moncada (nay là Trung tâm giống gia súc lớn trung ương).

Cuba cũng giúp ta xây dựng Trung tâm tinh đông viên bò giống Moncada. Moncada là một pháo đài cổ, biểu tượng chiến thắng của cách mạng Cuba, là cái tên đã quá quen thuộc với những người yêu mến hòn đảo tự do này. Khi đó, giống bò vàng của Việt Nam còi cọc, trọng lượng chỉ 200kg, vì thế, cải tạo bằng cách lai với giống bò có trọng lượng lớn để tăng sản lượng thịt cũng là nhiệm vụ cấp bách. Tuy nhiên, nếu áp dụng cách lai truyền thống là đưa bò đực đi các nơi phối giống thì sẽ phải cần rất nhiều bò đực giống và phải mất rất nhiều thời gian, công sức. Nếu có một trung tâm tinh thì chỉ cần rất ít bò đực, dùng các phương pháp khoa học cho con bò xuất tinh và làm đông lại, sau đó mang viên tinh đông đi thụ tinh cho bò cái vàng thì thời gian lai giống sẽ rút ngắn và đỡ tốn kém. Cùng với máy móc, thiết bị, những con bò đực giống đầu tiên từ Cuba lênh đênh trên biển, cập cảng Hải Phòng và được đưa thẳng lên Nông trường quốc doanh Ba Vì. Vì thế, trong bài thơ “Bài ca xuân 71” của Tố Hữu có câu: “Anh họa sĩ làng Hồ/ Lại đây anh mà vẽ/ Đàn bò mộng Cuba đủng đỉnh đi ngắm núi Ba Vì”. Chúng được chăm sóc với chế độ đặc biệt. Thời đó, công nhân nông trường ăn sắn, ngô nhưng khẩu phần ăn của bò phải đủ đạm và các chất dinh dưỡng để tinh có chất lượng. Nhờ các chuyên gia Cuba, năm 1972 - 1973, Trung tâm tinh đông viên bò giống Moncada đã sản suất thành công viên tinh đông đầu tiên. Năm 1974, bắt đầu dùng tinh đông viên phối giống cho kết quả rất tốt. Rồi những con bê lai ra đời với trọng lượng lớn là sự khởi đầu tốt đẹp của việc cải tạo đàn bò vàng hàng triệu con sau này. Đầu năm 1976, Cuba lại giúp làm đường 21 từ Ba Vì đến thị trấn Xuân Mai, đường vào Trại gà giống ở xã Tản Lĩnh.

Thời gian trôi đi, Hà Nội đã thay đổi nhiều. Những con đường ở Ba Vì, Sơn Tây ngày nay rộng hơn. Mặc dù vậy, người dân Ba Vì vẫn thường gọi đường 21 bằng cái tên vô cùng thân thương: Đường Cuba. Và dù trại gà giống, Trung tâm tinh đông viên bò giống Moncada cũng đã cổ phần hóa nhưng trong câu chuyện của người Ba Vì vẫn thường có hai chữ Cuba.

(0) Bình luận
  • Lời cảm ơn của Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội
    Ngày 25/6/2025, Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội tổ chức trang trọng hội nghị Gặp mặt tri ân các thế hệ nhà báo Thủ đô và khen thưởng tập thể, cá nhân hội viên nhà báo các cơ quan báo chí Hà Nội, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
  • Tôn vinh 80 gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô
    Hướng tới kỷ niệm 24 năm Ngày Gia đình Việt Nam (28/6/2001 – 28/6/2025), sáng 26/6 tại Hội trường Bảo tàng Hà Nội, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội đã tổ chức Hội nghị tuyên dương gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô năm 2025. Sự kiện góp phần tôn vinh những mái ấm gương mẫu, giàu trách nhiệm với cộng đồng, góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa trong đời sống xã hội.
  • Tây Hồ: Vững bước trên hành trình kiến tạo đô thị hiện đại, văn minh và giàu bản sắc
    Ba thập kỷ nhìn lại, quận Tây Hồ đã ghi tên mình vào bản đồ đô thị hiện đại của Thủ đô Hà Nội không chỉ bằng những công trình, con đường hay chỉ số tăng trưởng mà bằng cả những chuyển biến sâu sắc trong chất lượng sống, trong tư duy quản trị và trong tinh thần xây dựng cộng đồng người dân “thanh lịch, văn minh”, đúng với bản sắc của đất Kinh kỳ ngàn năm văn hiến.
  • Nhà báo Hồ Quang Lợi: “Viết về Hà Nội luôn có sự rung cảm của trái tim”
    Không sinh ra tại Hà Nội nhưng nhà báo Hồ Quang Lợi – nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, nguyên Tổng Biên tập báo Hà Nội Mới có một tình yêu lớn với Thủ đô. Ông chia sẻ: “Đọc các bài viết, xem một số bộ phim truyền hình anh em báo chí làm về Hà Nội, tôi thấy trong đó không chỉ có kỹ năng về nghề nghiệp, mà luôn có rung cảm của trái tim. Trái tim dành cho Hà Nội. Trái tim dành cho đất nước Việt Nam của chúng...”.
  • “Báo chí Cách mạng Việt Nam phát huy truyền thống vẻ vang, tự tin, vững bước trong kỷ nguyên mới”
    Kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, đã có bài viết “Báo chí Cách mạng Việt Nam phát huy truyền thống vẻ vang, tự tin, vững bước trong kỷ nguyên mới”. Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết này tới bạn đọc.
  • Gợi mở để văn nghệ sỹ Thủ đô triển khai hiệu quả Chỉ thị 30-CT/TU của Thành ủy Hà Nội
    Nhà báo Vương Minh Huệ - Tổng Biên tập Tạp chí Người Hà Nội khẳng định: “Phát huy vai trò của Chi bộ Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội trong thực hiện Chỉ thị 30-CT/TU ngày 19/2/2024 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh” không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là sự thể hiện bản lĩnh và trách nhiệm nghề nghiệp của người nghệ sĩ”.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
Dấu ấn Cuba ở Ba Vì
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO