Âm nhạc

Bolero của Cuba và Mexico là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại

Văn Thiện 07/12/2023 13:51

UNESCO đưa ra quyết định trên tại phiên họp ở thành phố Kasane, Botswana về việc ghi danh nhạc bolero của Cuba và Mexico là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

bolero-duoc-unesco-vinh-danh-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-cua-nhan-loai-20231206145620.jpg
Bộ ba bolero Mexico hát trong một quán bar ở thành phố Mexico vào ngày 4/12/2023 (Ảnh: Barrons.com)

Ngày 5/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức ghi danh bolero là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Tại phiên họp lần thứ 18 của Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể tổ chức tại thành phố Kasane, phía Bắc Botswana, UNESCO đã chính thức ghi danh bolero là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại theo hồ sơ đề nghị của Cuba và Mexico.

Đại sứ Cuba tại UNESCO Yahima Esquivel khẳng định bolero không chỉ là một loại hình nghệ thuật mà còn là sự pha trộn giữa các nền văn hóa và ngôn ngữ, giữa văn hóa châu Âu, nhịp điệu châu Phi và bản sắc Mỹ Latin.

Nhạc bolero có nguồn gốc ở Cuba cuối thế kỷ 19, với bài Tristezas của Pepe Sánchez. Dòng nhạc du nhập đến Mexico đầu thế kỷ 20, trở thành nét văn hóa không thể thiếu của cả hai quốc gia. Bolero sau đó ảnh hưởng đến Mỹ, châu Âu, châu Á. Ở Việt Nam, bolero được viết với nhịp chậm rãi hơn.

Đỉnh cao của nghệ thuật bolero là ca khúc Bésame Mucho (nghệ sĩ Mexico Consuelo Velázquez, 1932), từng được Nat King Cole, Frank Sinatra và The Beatles cover.

Với đặc trưng giai điệu sang trọng, nên thơ, những bài bolero khởi sinh từ Cuba nhanh chóng vượt biển tới Mexico.

Sức hấp dẫn của dòng nhạc nhảy chậm buồn và lãng mạn giúp bolero nhanh chóng lan tỏa và bén rễ sang các đảo quốc ở vùng Caribê, xuống đến các nước Nam Mỹ như Brazil, Argentina, Colombia, Chile, Venezuela, Ecuador, Bolivia…, và cả Tây Ban Nha.

Thời hoàng kim của bolero ở các nước Mỹ Latin bắt đầu từ những năm 1930, kéo dài liên tục trong suốt ba thập niên, với những nghệ sĩ nổi tiếng như Antonio Machin, cặp song ca Los Compadres (Cuba), nhóm nhạc Los Panchos, Los Hermanos Martínez Gil và Trío Tarácuri, Agustín Lara (Mexico), Lucho Gatica (Chile)…

Thời kỳ này, bolero còn ảnh hưởng sang thế giới nói tiếng Anh, được trình diễn bởi nhiều nghệ sĩ Mỹ như Bing Crosby, Nat King Cole hay Frank Sinatra.

Có lẽ bản bolero nổi tiếng nhất trong lịch sử chính là Bésame mucho (Hãy hôn em thật nhiều, 1941), được nữ nghệ sĩ người Mexico Consuelo Velásquez sáng tác vào năm cô chỉ mới 15 tuổi. Ca khúc được nhạc sĩ Trường Kỳ đặt lời tiếng Việt với tựa đề Yêu nhau đi, Y Vân đặt lời dưới nhan đề Đời là giấc mơ và Phong Vũ với tên Giấc mơ xưa.

Các nghệ sĩ Cuba nổi tiếng của dòng nhạc là Omara Portuondo, Celia Cruz, Elena Burke, César Portillo và Ignacio Villa (Bola de Nieve). Các tượng đài bolero của Mexico là Agustín Lara, Javier Solís, Álvaro Carrillo và Armando Manzanero. Tác phẩm của họ làm mê đắm khán giả trong nhiều thập niên, góp phần tô điểm bức tranh âm nhạc toàn cầu.

Những năm 60 -70 là thời điểm hoàng kim của bolero tại Việt Nam với hàng loạt ca khúc nổi tiếng: Những đồi hoa sim (Dzũng Chinh, phổ thơ Hữu Loan), Tàu đêm năm cũ, Nửa đêm ngoài phố (Trúc Phương), Thành phố sau lưng (Hàn Châu), Áo em chưa mặc một lần (Hoài Linh), Xuân này con không về (Trịnh Lâm Ngân), Đêm buồn tỉnh lẻ (Bằng Giang - Tú Nhi), Vòng nhẫn cưới, Đêm lang thang, Không giờ rồi (Vinh Sử), Hoa sứ nhà nàng (Hoàng Phương)…

Sở dĩ bolero chiếm được lòng mến mộ của người nghe là do giai điệu gần gũi với nhạc cổ mà vẫn có sự đổi mới, ca từ thấm thía, dễ chạm được đến những tâm sự sâu kín của mỗi người. Đặc biệt, đời sống văn hóa, xã hội biến động càng khiến người ta muốn tìm đến một cõi “mộng mơ”, ru mình trong những khoảng tình ướt át, lắng đọng mà không kém phần đẹp đẽ./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Nhạc sĩ Nguyễn Thành Trung sắp ra mắt trường ca âm nhạc “Đất nước hôm nay” mừng Đại lễ
    Hòa chung không khí cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và các ngày lễ lớn trong năm, nhạc sĩ Nguyễn Thành Trung cùng ê kíp công bố dự án âm nhạc “Đất nước hôm nay”. Đây là một trường ca được xây dựng công phu, nhằm tôn vinh những giá trị hy sinh, cống hiến vì độc lập, tự do và hạnh phúc của các thế hệ người dân Việt Nam. Tác phẩm cũng gửi gắm khát vọng về một Tổ quốc giàu mạnh, hòa bình, thịnh vượng và không ngừng vươn lên trong tương lai.
  • MV "Viết tiếp câu chuyện hòa bình" lập kỷ lục "triệu view"
    MV "Viết tiếp câu chuyện hòa bình" đánh dấu sự hợp tác ấn tượng giữa ca sĩ Tùng Dương và nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung không chỉ là một sản phẩm âm nhạc thông thường, mà đã được nâng tầm nghệ thuật với những giá trị lịch sử, gắn liền với dịp Đại lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
  • 9 Bảo vật quốc gia hòa quyện cùng giai điệu thiêng liêng trong MV Tiến quân ca
    Vào 8h sáng ngày 28/8/2025, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sẽ công bố MV Tiến quân ca trên các nền tảng số của mình. Tác phẩm là lời tri ân lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước của dân tộc, đồng thời mở ra cách tiếp cận mới, đưa mỹ thuật đến gần hơn với công chúng.
  • Giới trẻ Huế hòa mình cùng hành trình “Chuyến xe Tự hào Việt Nam”
    Chương trình “Chuyến xe Tự hào Việt Nam” – Chặng 4 tại TP Huế là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại từ những giai điệu Ca Huế sâu lắng cùng không khí sôi động đã thu hút hàng nghìn khán giả trẻ, người dân và du khách.
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Hà Nội - Sáng mãi khát vọng Việt Nam”
    Chương trình là lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ đi trước - những người đã hiến dâng tuổi trẻ và xương máu cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Đồng thời, tôn vinh những thành tựu nổi bật, toàn diện và bền vững mà đất nước nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng đã đạt được, đặc biệt sau 40 năm đổi mới.
  • "Nhà tôi có treo một lá cờ" - MV mới của Hà Anh Tuấn rợp sắc cờ đỏ, gợi niềm tự hào Việt Nam
    Ca khúc "Nhà tôi có treo một lá cờ" là bài hát trong MV mới của ca sĩ Hà Anh Tuấn. Ca khúc chứa chan tình yêu dành cho Quốc kỳ của người Việt Nam. Đồng thời là lời tri ân đến các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do; đồng thời gửi gắm thông điệp về niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong hành trình dựng xây đất nước.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Ra mắt tập sách “Thu Hà Nội”
    Hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Chi hội 1 – Hội Nhà văn Hà Nội cho ra mắt tập sách “Thu Hà Nội”. Buổi tọa đàm giới thiệu sách này do Hội Nhà văn Hà Nội tổ chức sáng 29/8, thu hút đông đảo hội viên tham dự.
  • Vang mãi bản hùng ca Hà Nội...
    Hà Nội đã trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, nhưng bản hùng ca của Thủ đô ngàn năm văn hiến mãi ngân vang cùng thời cuộc. Điều đó được chứng minh từ không gian “Vang mãi bản hùng ca” thuộc chủ đề “Thủ đô Hà Nội văn hiến, anh hùng – 80 năm hành trình cùng đất nước” được giới thiệu tại triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” diễn ra từ 28/8 đến 5/9 tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia, Hà Nội.
  • Không gian Truyền thống và Sáng tạo Hà Nội 2025: K hát vọng vươn tầm của Thủ đô
    Không gian nằm trong khuôn khổ sự kiện Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (02/9/1945 - 02/9/2025) với chủ đề "80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc".
  • Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát: Chính sách chưa có tiền lệ để Hà Nội phát triển trong tình hình mới
    Thực hiện Khoản 5, Khoản 9 Điều 25 Luật Thủ đô 2024, Thành phố Hà Nội đã xây dựng Nghị quyết quy định một số nội dung về thử nghiệm có kiểm soát tại Thành phố Hà Nội. Thông tin này được chia sẻ ngày 29/8 tại “Hội thảo xây dựng Nghị quyết của HĐND Thành phố về phát triển khoa học, công nghệ gắn với thi hành Luật Thủ đô 2024 và Nghị quyết 57-NQ/TW”.
  • Ra mắt sách “Đồng chí Hoàng Anh trọn đời phục vụ Tổ quốc, phụng sự Nhân dân”
    Nhà xuất bản Thuận Hóa cùng gia đình cố Phó Thủ tướng Hoàng Anh tổ chức ra mắt sách “Đồng chí Hoàng Anh trọn đời phục vụ Tổ quốc, phụng sự Nhân dân” tại TP Huế.
Đừng bỏ lỡ
Bolero của Cuba và Mexico là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO