Xót lòng thăm bến phà xưa

Trong chiến tranh chống Mử¹, phà Bến Thủy trên sông Lam ở đoạn cuối địa phận Nghệ An vử phía Nam là trọng điểm đánh phá của máy bay và tà u chiến địch. Để bảo đảm huyết mạch giao thông, bao mồ hôi, xương máu của các chiến sĩ, công nhân đã đổ xuống. Phà Bến Thủy cùng với cầu Hà m Rồng, phà Long Đại, cầu Hiửn Lương... đã trở thà nh những địa danh lịch sử, vậy mà ...

Lãng quên tọa độ lửa

Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mử¹, phà Bến Thủy vượt sông Lam là một trong những điểm trung chuyển hà ng hóa, khí cụ chi viện cho chiến trường miửn Nam. Bởi vậy, nơi đây trở thà nh rốn bom và là nơi lòng yêu nước đã chiến thắng sức hủy diệt khủng khiếp của bom đạn cùng với ý đồ xâm lược của kẻ thù.

Trong 2 cuộc chiến tranh phá hoại (1964 -1973), mỗi cán bộ, chiến sĩ phà Bến Thủy phải hứng chịu hà ng ngà n tấn bom đạn; hà ng trăm người bị thương, 26 cán bộ, chiến sĩ hy sinh để bảo đảm cho hoạt động của bến phà thông suốt. Với những chiến công xuất sắc, tập thể cán bộ, chiến sĩ phà Bến Thủy được Nhà nước 2 lần phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân; 2 cá nhân là Nguyễn Trọng Tường và Nguyễn Hữu Tùng được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân.

Chiến tranh đã lùi xa, những hố bom ở khu vực phà Bến Thủy đã được bồi lấp theo năm tháng. Dẫu vậy, khi đến khu vực phà Bến Thủy trước đây, ai cũng cảm thấy chua xót, ngậm ngùi. Không bảng chỉ dẫn, không có một công trình tưởng niệm, khu vực phía Bắc bến phà chính trước đây (phường Trung Đô, TP Vinh) giử là bãi tập kết cát sửi lậu; phía Nam (thuộc Hà Tĩnh) là khu khách sạn nhà hà ng.

Phà Bến Thủy oai hùng một thời, giử thà nh bãi tập kết cát lậuGần khu vực bến phà trước đây, giử người ta xây dựng cây cầu Bến Thủy hoà nh tráng bắc ngang sông Lam. Ngà y ngà y, trên cầu Bến Thủy có hà ng ngà n chuyến xe ngược xuôi ra Bắc và o Nam, có ai còn nhớ chính nơi đây, bên bử sông Lam, đã từng có đơn vị phà Bến Thủy anh hùng trong chiến tranh đã vận chuyển hà ng trăm ngà n tấn hà ng ra tiửn tuyến?

à”ng Nguyễn Ngọc Long (67 tuổi), ngụ đường Hồng Bà ng, TP Vinh, một người từng công tác tại phà Bến Thủy trước đây, xót xa: Tham gia là m việc tại phà Bến Thủy từ năm 1965 “ 1974, tôi đã chứng kiến sự khốc liệt của chiến tranh. Để các chuyến phà thông suốt, rất nhiửu chiến sĩ bị thương và hy sinh. Thế nhưng, giử mỗi lần trở lại khu vực bến phà xưa, tôi thấy buồn lắm. Họ đập phá cả rồi, đến cả một nơi hương khói cho các đồng đội đã khuất cũng không có. Xót xa quá, họ quên tất cả rồi.

Nỗi đau người ở lại

Chiến tranh đã lùi xa gần 40 năm, những người đã là m nên một bến phà Bến Thủy anh hùng trước đây, giử có người còn sống, người đã mất. Họ, những người lính quả cảm một thời trên sông Lam, ai cũng chung một nỗi niửm đau đáu trước sự phũ phà ng của thời gian và nỗi vô tình của con người.

à”ng Võ Trọng Lý (67 tuổi), ngụ phường Trường Thi, TP Vinh, người từng có mặt ở phà Bến Thủy trong những năm tháng ác liệt nhất của cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mử¹, nhớ lại: Ngà y 31-12-1967, khi Mử¹ thả bom từ trường phong tửa phà Bến Thủy, để mở đường máu thông phà , tôi cùng 2 đồng chí nhận nhiệm vụ tiên phong dùng ca nô đi phá bom. Xác định cầm chắc cái chết vì đây là lần đầu tiên chúng tôi phá bom từ trường. Trước khi đi, đơn vị đã là m lễ truy điệu sống cho cả 3 anh em. Chúng tôi dùng ca nô 130 mã lực, mở hết tốc độ lướt qua bom kích nổ. Sau gần 1 giử dùng ca nô, chúng tôi đã kích nổ được nhiửu quả bom và thông được phà .

Sau khi hoà n thà nh nhiệm vụ, ông Lý cùng 2 đồng đội đã được Ty Giao thông Vận tải Nghệ An tặng giấy khen. Sau lần phá bom từ trường đó, ông Lý cùng các đồng đội tiếp tục dùng ca nô phá bom và bị thương nhiửu lần. à”ng Lý chính là người bất chấp nguy hiểm nâng cánh bom từ trường cứu thủ trưởng của mình và o tháng 4-1968. Mình tham gia chiến đấu, bị thương nhưng khi đi là m chế độ bên tỉnh đội họ bảo trách nhiệm thuộc vử ngà nh giao thông, gặp bên giao thông thì lại nói sang tỉnh đội. Đi lại nhiửu không được cũng nản, thà nh ra giử tôi không có chế độ gì cả “ ông Lý ngậm ngùi.

Không chỉ ông Lý, nhiửu người đã chiến đấu ở phà Bến Thủy trong kháng chiến chống Mử¹ ác liệt bị thương nhưng hiện tại vẫn không được hưởng chế độ gì cả. à”ng Phạm Chính Nghĩa, quê Hưng Nguyên, công tác từ năm 1964-1971, chủ yếu ở phà Bến Thủy và bị thương trong khi là m nhiệm vụ, hiện tại hoà n cảnh gia đình gặp nhiửu khó khăn nhưng không được hưởng chế độ. à”ng Hoà ng Nghĩa Cự, cũng quê Hưng Nguyên, nhiửu lần bị thương trong khi lái ca nô phá bom, nay vẫn chưa được hưởng chế độ thương tật. à”ng Cự là một trong 4 người và o tháng 9-1968 đã dũng cảm dùng xuồng cao su bắt sống tên giặc lái Mử¹ trong đêm trên Cồn Nổi giữa sông Lam.

Dù không được hưởng chế độ gì nhưng những người lính quả cảm ở phà Bến Thủy ngà y nà o giử cũng không chạnh lòng bằng việc địa điểm lịch sử nà y bị mai một, lãng quên dần. Họ mong có được một ngà y hội ngộ và hơn hết là một công trình tưởng niệm bến phà anh dũng được dựng lên. Chúng tôi chỉ mong có một công trình ghi nhớ địa danh phà Bến Thủy để khi trở lại thăm viếng có thể thắp nén nhang cho những đồng đội đã khuất - ông Nguyễn Ngọc Long trăn trở.