Cách trung tâm Hà Nội khoảng 20km, Thường Tín được biết đến không chỉ là "đất danh hương", mà còn là "đất trăm nghề", bởi nơi đây có một quần thể di tích lịch sử văn hóa đồ sộ với hơn 450 di tích, trong đó 110 di tích đã được xếp hạng (59 di tích cấp Quốc gia, 51 di tích cấp Thành phố).
Nhiều di tích, văn hóa nổi tiếng như: Chùa Đậu; Đền, bến Chương Dương, đền thờ Nguyễn Trãi... Gắn với những di tích lễ hội đặc sắc như: Lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung (xã Tự Nhiên), lễ hội Đền Bộ Đầu (xã Thống Nhất), lễ hội làng Từ Vân (xã Lê Lợi), lễ hội Chùa Đậu (xã Nguyễn Trãi)...
Thường Tín còn là vùng đất khoa bảng, trong lịch sử khoa cử Việt Nam thời phong kiến, với gần 70 người đăng khoa, đồng thời là quê hương của các bậc danh nhân như Nguyễn Phi Khanh, Nguyễn Trãi, Lý Tử Tấn, Dương Trực Nguyên.
Tại các cơ sở sản xuất làng nghề sơn mài Hạ Thái đẩy mạnh công tác dạy nghề cho lớp trẻ nhằm duy trì và giữ gìn kỹ năng làm nghề, bản sắc văn hoá làng nghề… (Ảnh: Đăng Chung).
Không chỉ là "đất danh hương", Thường Tín còn biết đến là "đất trăm nghề". Theo thống kê, toàn huyện có 126 làng nghề, trong đó có 47 làng được công nhận làng nghề truyền thống. Nhiều sản phẩm thủ công tinh xảo được xuất khẩu ra nước ngoài và bày bán tại những quầy lưu niệm tại làng nghề phục vụ việc mua sắm của khách du lịch. Nhiều làng nghề nổi tiếng hình thành từ sớm đã trở thành khẩu ngữ, tên làng gắn liền với sản phẩm của nghề như: Lược sừng Thụy Ứng, bánh giầy Quán Gánh, sơn mài Hạ Thái, thêu Quất Động, tiện Nhị Khê, chạm đá Nhân Hiền...
Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Đức Hải phát biểu (Ảnh: Đăng Chung).
Phát biểu tại buổi tọa đàm “nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch huyện Thường Tín”, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Đức Hải nhấn mạnh, Thường Tín là huyện có nhiều di sản và làng nghề, Thường Tín nên tăng cường phát triển sản phẩm du lịch; nâng cao chất lượng các điểm đến; xây dựng sản phẩm du lịch phù hợp với khách tham quan trong ngày, mang đặc trưng riêng.
Với những tiềm năng phát triển như vậy, Bí thư Huyện ủy Thường Tín Nguyễn Tiến Minh cho biết, huyện đã xác định thế mạnh là du lịch sinh thái và du lịch tâm linh gắn liền với làng nghề truyền thống. Một số địa điểm có tiềm năng xây dựng thành các tour du lịch như điểm du lịch sinh thái bãi Tự Nhiên, làng du lịch sinh thái xã Hồng Vân, du lịch chùa Đậu, đền thờ Chủ Đồng Tử - Tiên Dung, đền thờ Nguyễn Trãi, bến Chương Dương, đền thờ và lễ hội làng Bộ Đầu, làng nghề tiện Nhị Khê, làng nghề thêu tay xã Quất Động, Tháng Lợi, nghề Gỗ Vạn Điểm...
Bí thư huyện ủy Thường Tín Nguyễn Tiến Minh phát biểu (Ảnh: Đăng Chung).
“Những năm qua, huyện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phong trào xây dựng Nông thôn mới, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; quan tâm đầu tư bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích tạo nên một quần thể di tích có giá trị phát triển văn hóa, kinh tế và du lịch; làm tốt công tác quản lý an ninh trật tự, tạo môi trường an toàn cho các hoạt động du lịch; đẩy mạnh quảng bá các sản phẩm làng nghề nhằm thu hút khách du lịch, tạo thêm việc làm cho người lao động, góp phần phát triển kinh tế địa phương” - ông Minh nhấn mạnh.
Đẩy mạnh phát triển du lịch văn hóa làng nghề
Đến thăm khu sản xuất, trưng bày và giới thiệu sản phẩm làng nghề sơn mài Hạ Thái (xã Duyên Thái, huyện Thường Tín), điều cảm nhận đầu tiên đây là một không gian thu nhỏ của hoạt động sản xuất và kinh doanh tiêu biểu cho làng nghề truyền thống. Ngoài hàng trăm mẫu mã, sản phẩm có màu sắc, kiểu dáng và phong cách của làng nghề sơn mài cổ truyền, còn hàng nghìn mẫu sản phẩm hấp dẫn, đáp ứng thị hiếu, nhu cầu của khách hàng trong và ngoài nước như bát, đĩa, lọ hoa, khay, tranh sơn, tranh khảm... Chất liệu chính của sơn mài Hạ Thái là gỗ, tre, nứa, song mây, gần đây có thêm các chất liệu mới như, composite, gốm sứ… càng tạo nên sự độc đáo cho sản phẩm.
Chia sẻ với chúng tôi, ông Đỗ Hồng Chiêu - Chủ tịch Hiệp hội sơn mài Hạ Thái cho biết, tranh sơn mài sử dụng các vật liệu màu truyền thống của nghề sơn như sơn then, sơn cánh gián làm chất kết dính, cùng các loại son, bạc thếp, vàng thếp, vỏ trai… vẽ trên nền vóc màu đen. Sản phẩm sơn mài Hạ Thái đã khẳng định được thương hiệu không chỉ nhờ uy tín, chất lượng luôn bóng, mịn, đẹp, độ bền cao, mà còn kết tinh dấu ấn của bàn tay khéo léo, sức sáng tạo của những người thợ tài hoa.
Những người thợ tài hòa với đôi tay khéo léo tạo ra các sản phẩm chất lượng... (Ảnh: Đăng Chung).
Cũng tại buổi tọa đàm “nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch huyện Thường Tín” nhiều các đại biểu cùng các đơn vị doanh nghiệp lữ hành cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều điểm hạn chế phát triển du lịch huyện Thường Tín như: Hạ tầng giao thông, khu vực trưng bày giới thiệu sản phẩm làng nghề; thiếu hướng dẫn viên du lịch tại điểm; biển chỉ dẫn chưa đồng bộ; khu dịch vụ phục vụ khách du lịch còn thiếu còn nhiều rác thải vứt bừa bãi; công tác quảng bá, xúc tiến chưa được quan tâm đúng mức; nhiều điểm giao thông chưa thuận tiện…
Trước những vấn đề đặt ra, để nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch huyện Thường Tín, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Đức Hải đề nghị huyện Thường Tín, cần nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách để xây dựng sản phẩm du lịch; xây dựng hệ thống biển, bảng chỉ dẫn đồng bộ trên các tuyến du lịch; xây dựng các khu trưng bày sản phẩm làng nghề, bố trí khu để xe khách du lịch, khu dịch vụ phục vụ khách, thêm nhà vệ sinh công cộng; tổ chức bộ phận hướng dẫn viên tại điểm; cải thiện môi trường du lịch, chủ động đẩy mạnh liên kết hợp tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến phát triển sản phẩm du lịch; đảm bảo môi trường, an ninh, an toàn cho tất cả du khách,…
Khách thăm quan gian khu giới thiệu sản phẩm sơn mài Hạ Thái, xã Duyên Thái, huyện Thường Tín, Hà Nội (Ảnh: Đăng Chung)
Trong thời gian tới, bên cạnh công tác tuyên truyền quảng bá các sản phẩm du lịch, Bí thư huyện ủy Thường Tín huyện Thường Tín Nguyễn Tiến Minh cũng cho biết, huyện sẽ xây dựng và trển khai Đề án “Phát triển du lịch tâm linh gắn với làng nghề và làng sinh thái huyện Thường Tín giai đoạn 2016 – 2020, tầm nhìn 2030”; phối hợp với Sở Văn hóa Thể thao và Sở Du lịch cùng các cơ quan chức năng của Thành phố Hà Nội để hoàn thiện hồ sơ và trình UBND Thành phố phê duyệt chủ trương 02 dự án xây dựng và thực hiện “Khu tưởng niệm doanh nhân văn hóa Nguyễn Trãi” tại xã Nhị Khê và “Khu du lịch văn hóa làng nghề Thượng Phúc tại xã Văn Bình”.
“Cùng với đó xây dựng kế hoạch phát triển sản phẩm du lịch hoàn chỉnh đưa vào khai thác phục vụ khách du lịch tại làng nghề sơn mài Hạ Thái, du lịch sinh thái Hồng Vân và du lịch dọc tuyến sông Hồng. Tường bước xây dựng hạ tầng du lịch trên địa bàn huyện, nhất là hạ tầng các làng nghề: khu trưng bày sản phẩm, bãi xe, khu dịch vụ phục vụ khách du lịch, lắp đặt biển treo thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng; hệ thống pa nô tuyên truyền; hệ thống xử lý chất thải…” – ông Minh thông tin.
Đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái và du lịch tâm linh gắn liền với làng nghề truyền thống xác định là một hướng đi phát triển du lịch bễn vững. Các làng nghề của Thường Tín sẽ ngày càng trở thành điểm dừng chân thú vị và hấp dẫn du khách. Hơn thế nữa, lợi ích to lớn của việc phát triển du lịch làng nghề không chỉ thể hiện ở những con số tăng trưởng lợi nhuận kinh tế, ở việc giải quyết nguồn lao động địa phương mà còn là một cách gìn giữ, bảo tồn và phát huy hiệu quả những giá trị văn hoá dân tộc.
