Mới đây, ngày 13/8, Công an TP Hải Dương cho biết, đơn vị đã tiếp nhận và đang làm rõ vụ việc 4 đối tượng đi từ Quảng Ninh vào địa bàn sử dùng giấy xét nghiệm có dấu hiệu làm giả để thông chốt kiểm soát Covid-19. Trước đó, tối 12/8, tổ liên ngành Covid-19 làm nhiệm vụ kiểm soát người và phương tiện trên Quốc lộ 37, đoạn quan địa phận phường Ái Quốc (TP Hải Dương). Tại đây, cảnh sát dừng xe ô tô nhãn hiệu Vinfast mang biển kiểm soát tỉnh Quảng Ninh do anh Mạc Văn H (SN 1978, trú tại huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh) điều khiển.
Trên xe anh Hiến điều khiển còn có 3 người khác, gồm: Bùi Văn Q (SN 1979), Đoàn Giang N (SN 1988) và Nguyễn Thanh N (SN 1972), đều ở Quảng Ninh. Cả bốn người trên xe xuất trình giấy xét nghiệm Covid-19 kết quả âm tính do Phòng khám đa khoa 182 Lương Thế Vinh – Bệnh viện Đại học Quốc gia Hà Nội cấp. Tuy nhiên, tổ công tác liên ngành kiểm tra và phát hiện những giấy xét nghiệm này có dấu hiệu làm giả. Ngay sau đó, tổ công tác liên ngành đã bàn giao cả 4 người và các giấy xét nghiệm nghi làm giả cho Công an TP Hải Dương tiếp tục xác minh, làm rõ.
Vụ việc tương tự, ngày 12/8, Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đang điều tra mở rộng vụ Giám đốc Công ty TNHH Thiết kế in ấn quảng cáo Thiên Nhân là Trần Tấn Dương do có hành vi làm giả, bán phiếu xét nghiệm Covid-19. Với thủ đoạn này, Dương đã làm và bán khoảng 150 phiếu giả kết quả xét nghiệm Covid-19 với giá 150.000 đồng/phiếu xét nghiệm nhanh và 250.000 đồng/phiếu xét nghiệm PCR. Với hành vi nghiêm trọng trong bối cảnh cả nước đang gồng mình chống dịch, lực lượng chức năng đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Trần Tấn Dương.
Theo Công an huyện Nam Trực (Nam Định), lực lượng chức năng đã khởi tố các lái xe Trần Đình Quảng (48 tuổi) và Phạm Quang Trung (46 tuổi) về các tội "Làm, sử dụng tài liệu giả". Thậm chí tại chốt kiểm soát dịch bệnh trên cầu Bạch Đằng, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh cũng phát hiện một xe cứu thương chở 5 người vào địa bàn tỉnh. Thay vì khai báo y tế, những người trên xe đưa ra giấy xét nghiệm mua của Nguyễn Tùng Lâm, cán bộ CDC Hải Dương. Lâm đã lấy mẫu và cấp giấy xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 cho gần 40 trường hợp, sau đó giả chữ ký của lãnh đạo để thu lời bất chính gần 10 triệu đồng.
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị, luật sư Nguyễn Đào Tơ - Trưởng Văn phòng Luật sư Hoàng Huy cho hay, về hoạt động xét nghiệm Covid-19 hiện nay, Bộ Y tế đã có danh sách chính thức những bệnh viện, cơ sở khám bệnh được thực hiện hoạt động xét nghiệm và cấp giấy xét nghiệm Covid-19. Tuy nhiên, hiện vẫn tồn tại những trường hợp làm giả và mua bán giấy xét nghiệm Covid-19 này trên thực tế.
Các trường hợp làm giả ngày càng tinh vi, đa dạng, có thể nhắc tới các vi phạm của người bán hoặc cung cấp giấy xét nghiệm giả như sau: Trường hợp bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh hoặc chính các nhân viên trong cơ sở khám chữa bệnh tự cấp giấy xét nghiệm Covid-19 cho người dân mà không thực hiện hoạt động khám, xét nghiệm thì các cơ sở khám bệnh, nhân viên có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm hành chính về khám bệnh, chữa bệnh theo Khoản 1 Điều 46 Nghị định 117/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Hành vi cung cấp giấy khám, giấy xét nghiệm khi không thực hiện việc khám đầy đủ các nội dung theo yêu cầu thì cơ sở khám bệnh bị phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng.
Đối với các cá nhân làm việc trong cơ sở khám bệnh có chức năng xét nghiệm Covid-19 mà thực hiện hành vi gian dối giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn; làm, cấp giấy xét nghiệm giả cho các cá nhân khác có thể bị xử lý kỷ luật tại đơn vị hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giả mạo trong công tác theo Điều 359 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hình phạt cao nhất tùy theo số lượng giấy tờ làm giả, có thể lên tới 20 năm tù.
Trường hợp các cá nhân không có chức năng, nhiệm vụ trong hoạt động xét nghiệm Covid-19 mà tự làm giả chữ ký và con dấu để bán cho các cá nhân, tổ chức khác có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi gian dối, gây khó khăn cho cơ quan chức năng, không chấp hành các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo yêu cầu của nhà nước tại Khoản 2 Điều 14 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, mức xử phạt là 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng.
Ngoài ra, khi cân nhắc về hành vi và mức độ nguy hiểm, những đối tượng này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ của cơ quan, tổ chức theo quy định tại Điều 341 Bộ luật Hình sự, hình phạt cao nhất có thể lên đến 7 năm tù.
Đối với người mua giấy xét nghiệm giả, tùy từng trường hợp có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi hành vi gian dối, không chấp hành các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo yêu cầu của nhà nước tại Khoản 2 Điều 14 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức xử phạt là 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng hoặc hành vi che giấu hiện trạng bệnh truyền nhiễm của bản thân theo Khoản 2 Điều 7 Nghị định nêu trên, mức phạt từ 1 - 3 triệu đồng.
Trong trường hợp mua nhiều giấy xét nghiệm và gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức theo Điều 341 Bộ luật Hình sự, hình phạt cao nhất là 7 năm tù.
Những cá nhân cố ý thực hiện hành vi mua bán giấy xét nghiệm giả dẫn tới lây lan dịch bệnh Covid-19 cho người khác có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh Covid-19 theo Khoản 3 Điều 7 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức xử phạt từ 10 - 20 triệu đồng. Hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người theo Điều 240 Bộ luật Hình sự, tùy mức độ hậu quả xảy ra mà mức phạt cao nhất lên tới 12 năm tù.