Ngà y 25/1, di hà i vua Lê Dụ Tông chính thức được hoà n táng theo nghi lễ trang trọng nhất tại là ng Bái Trạch, xã Xuân Giang (huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa), sau 46 năm trong tư cách "một đối tượng nghiên cứu khoa học" được lưu giữ tại Hà Nội. Báo CAND xin điểm lại một số mốc chính xung quanh sự kiện đang được đông đảo bạn đọc cả nước quan tâm nà y.
Khu vực quy hoạch, tôn tạo lăng vua Lê Dụ Tông. Ảnh: H.Q.
Kết thúc "hà nh trình" 46 năm
Vua Lê Dụ Tông (1680-1731), có tên húy là Lê Duy Đường, thụy hiệu Hòa Hoà ng Đế, miếu hiệu Lê Dụ Tông, là vị vua thứ 22 của Vương triửu Lê. Trong 24 năm trị vì đất nước, vua Lê Dụ Tông đã hai lần đổi niên hiệu là Vĩnh Thịnh (1705-1719) và Bảo Thái (1720-1729)...
Từ tháng 2/1958, ngôi mộ của vua Lê Dụ Tông tình cử được một người nông dân tên là Đỗ Văn Lương (đã mất 3 năm trước, thọ 79 tuổi) phát hiện tại là ng Bái Trạch, xã Xuân Giang hiện nay. Đến đầu thế kỷ XX, thực dân Pháp xây đập Bái Thượng, đà o sông Nông Giang chia tách phần đất Trang Bà n Thạch, mộ phần vua Lê Dụ Tông nằm bên là ng Bái Trạch (xã Xuân Giang).
Sau khi phát lộ, do điửu kiện chiến tranh, mãi đến năm 1964, Nhà nước mới quyết định đưa cỗ quan tà i nặng hà ng tấn của vua Lê Dụ Tông chở vử Hà Nội để nghiên cứu và bảo quản. Cách ngôi mộ khoảng 10m, tìm thấy một bia nhử khắc chữ "Lê triửu Dụ Tông Hoà ng đế lăng". Cách là ng Bái Trạch độ 2km, ở là ng Phong Lạc, có một tấm bia con ghi địa chỉ các ngôi mộ nhà Lê ở vùng nà y, trong đó có mộ vua Lê Dụ Tông.
Ngà y 2/4/1964, Bảo tà ng Lịch sử Việt Nam đã phối hợp với các giáo sư, bác sĩ của Trường Đại học Y Hà Nội và Viện Giải phẫu tổ chức mở quan tà i trước sự chứng kiến của cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng, đại diện lãnh đạo Bộ Văn hóa, Ủy ban Khoa học Nhà nước, Viện Sử học Việt Nam. Khi mở nắp áo quan, thấy vua Lê Dụ Tông mặc 1 chiếc áo hoà ng bà o thêu kim tuyến, mặt phủ tấm khăn thêu rồng, có 1 chữ vạn thọ và 4 chữ "Vạn" nhà Phật ở 4 góc. Hình dạng bên ngoà i của ông vẫn còn nguyên, tóc đen lốm đốm có sợi trắng, để hất ra phía sau. Ngoà i một số đồ vật như quạt giấy, bút lông, túi đựng trầu cau đặt trong ống tay áo, không tìm thấy châu báu hay đồ trang sức nà o... Suốt 46 năm, di hà i của vua Lê Dụ Tông được lưu giữ ở Hà Nội, thời gian và những tác động của môi trường, đã là m "long thể" vua Lê Dụ Tông bị biến đổi nhiửu.
Năm 1996, Hội đồng họ Lê ở Việt Nam có đử nghị Bộ VH-TT cho phép đưa di hà i vua Lê Dụ Tông vử an táng tại Thanh Hóa, nhưng do còn có ý kiến chưa đồng thuận, nên việc nà y chưa được giải quyết. Ngà y 29/10/2009, Văn phòng Chính phủ đã có công văn thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ vử việc hoà n táng di hà i vua Lê Dụ Tông, trong đó nêu rõ, nghi lễ hoà n táng có thể vận dụng nghi thức truyửn thống kết hợp với nghi thức hiện hà nh, đảm bảo trang trọng, tiết kiệm.
Bước sang năm 2010, theo Quyết định số 119/QĐ-BVHTTDL vử việc thà nh lập Ban tổ chức Lễ hoà n táng vua Lê Dụ Tông và Kế hoạch số 95/KH-BVHTTDL của Bộ VH-TT&DL; ngà y 20/1, UBND tỉnh Thanh Hóa có Công văn số 298 /UBND-VX phân công nhiệm vụ cho các ngà nh, thà nh viên Ban tổ chức, đơn vị và địa phương thực hiện lễ hoà n táng di hà i vua Lê Dụ Tông, và o ngà y 25/1.
Theo đó, việc khâm liệm di hà i vua Lê Dụ Tông được tiến hà nh tại Bảo tà ng Lịch sử Việt Nam. Sau khi là m lễ nhập quan, quan tà i và linh vị sẽ được xe dẫn đường đi theo đường Láng - Hòa Lạc (đường Hồ Chí Minh) và o Khu Di tích Lam Kinh là m lễ yết bái tổ tiên rồi trở vử nơi hoà n táng là là ng Bái Trạch (xã Xuân Giang, Thọ Xuân, Thanh Hóa).
Người dân hân hoan, thà nh kính đón chử
Với thực tế hiện nay, việc tổ chức lễ nghi cần phù hợp các yếu tố văn hóa, xã hội, tâm linh, trang trọng, nhưng không phô trương. Riêng đối với chiếc quách bằng hợp chất, từ khi phát lộ vẫn còn nguyên tại mộ cũ, vừa rồi khai quật đã sửa sang lại đảm bảo chuẩn kử¹ thuật, để tới đây di hà i vua sẽ đặt và o đúng chỗ quách ngà y xưa, theo đúng nguyện vọng.
Theo ông Lê Văn Tam, Chủ tịch Hội đồng họ Lê Việt Nam: "Quan tà i mới của vua Lê Dụ Tông sẽ được là m đúng bằng gỗ Ngọc Am (loại gỗ Pơ mu), theo đúng kích thước, hoa văn cũ, nặng tới 700kg, từ Hội đồng họ Lê ở Tây Nguyên chuyển ra Hà Nội. Riêng 32 bộ áo cũng sẽ được may mới theo đúng mà u sắc, hoa văn cũ, do các nghệ nhân hà ng đầu thực hiện, được chuyển vử từ Hội đồng họ Lê ở Huế... Sau 46 năm ở Hà Nội theo tư cách của "một đối tượng nghiên cứu khoa học", tức là một xác ướp cổ, đã "hoà n thà nh nhiệm vụ" với sự phát triển khoa học của đất nước, "vua" Lê Dụ Tông được UBND tỉnh Thanh Hóa, con cháu dòng họ Lê Việt Nam, và nhân dân địa phương hoà n táng theo nghi lễ trang trọng, tiết kiệm và thà nh kính nhất".
Nơi vua Lê Dụ Tông sẽ an vị ở là ng Bái Trạch, xã Xuân Giang (huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa).
Để kịp thời đón di hà i vua Lê Dụ Tông vử hoà n táng tại quê hương và o ngà y cuối năm Quý Sửu, tỉnh Thanh Hóa, Hội đồng họ Lê Việt Nam và nhân dân địa phương già nh nhiửu công sức chạy đua với thời gian để tử lòng thà nh kính đối với vị quân vương... Việc xây dựng phần móng mộ và Hương án đã xong. Hội đồng họ Lê Việt Nam cũng đã tổ chức thi công và bà n giao phần quách của lăng mộ đảm bảo chất lượng, đủ điửu kiện, đúng thời gian. Những công việc khác như trang trí khánh tiết và sơ đồ bố trí không gian nơi tổ chức buổi lễ, dựng rạp, trang trí khánh tiết, rải thảm đử, tăng âm - loa đà i, máy phát điện (để dự phòng), lễ tân phục vụ lễ... cũng gấp rút hoà n thà nh.
Tất cả đã sẵn sà ng cho giử khắc quan trọng của buổi lễ, từ khi nhập quan (1h sáng 25/1) đến khi vua an vị tại lăng mộ (trước 11h) và đặt linh vị tại thái miếu họ Lê (chiửu cùng ngà y). Báo CAND sẽ tiếp tục thông tin thêm cho bạn đọc những diễn biến tiếp theo của sự kiện nà y
.jpg "Bản lĩnh \"người chỉ huy hình sự\" nơi tuyến đầu giữ bình yên Thủ đô")
