Đặc biệt, niửm tin và o thầy mo, thầy mằn với những câu bùa chú là một bí ẩn mà trải qua biết bao thời gian khoa học vẫn chưa tìm được lời giải đáp...
Đi tìm truyửn nhân là m bùa
Vượt qua những con đường dốc đá và hà ng chục km đường rừng là nơi ở của thầy bùa Hà Thị Kim Cự ( Xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên, Yên Bái ). Thầy nói tôi may mắn hôm nay đi và o ngà y tốt nên mới gặp, bởi thông thường thầy lên núi hái thuốc Nam đến tối muộn mới vử, nhiửu khi thầy ngủ đêm trên núi.
Vừa rót nước lá mời khách thầy vừa kể cho tôi nghe những câu chuyện vử sự huyửn bí của những lời bùa chú. Qua mấy chục năm học bùa và là m bùa thầy Cự vẫn chưa hiểu hết được những bí ẩn của nó. Nói vử bùa chú, thầy Cự giảng giải: Mỗi dân tộc có một cách là m bùa và sử dụng bùa khác nhau. Tên gọi của nó ở mỗi dân tộc cũng khác, như người Thái gọi bùa chú là chà i, người Tà y gọi nó là mằn, một số dân tộc lại gọi là hèm.. Một số bùa chú sinh ra với tác dụng rất tốt nhưng có những loại được tạo nên chỉ với mục đích xấu là yểm bùa gây hại
Thầy Cự là người dân tộc Tà y nên cư dân địa phương vẫn thường gọi thầy là mằn Cự hay thầy mằn. Thường thì thầy mằn Cự chỉ là m bùa cho người dân quanh vùng. Nhưng cũng có những người ở xa tận Tuyên Quang, Là o Cai xuống nếu thấy được thầy cũng sẵn sà ng giúp đỡ. Loại mằn thầy Cự hay là m nhất là mằn thuốc, ngoà i ra cũng còn các loại mằn khác: mằn yêu, mằnghét, mằn say.. nhưng những loại nà y thầy ít khi sử dụng vì nó có thể gây hại.
Thầy bùa Kim Cự đang chuẩn bị công cụ là m mằn thuốc |
Hiện nay, số lượng những thầy biết sử dụng bùa chú là m mằn là rất ít, có thể nói là đếm trên đầu ngón tay. Một phần vì mỗi thầy chỉ truyửn nghử lại cho duy nhất một người và tiêu chuẩn để truyửn nghử cũng rất khắt khe, nếu thấy không phù hợp thầy mằn sẽ mang theo bí ẩn vử bùa chú suốt đời mà không truyửn lại cho bất cứ ai. Một số thầy mằn lựa chọn cho mình cuộc sống ẩn dật, bình dị nên nhiửu khi những người sống xung quanh cũng không biết đến sự tồn tại và khả năng của thầy.
Những câu chuyện bí ẩn vử tác dụng của bùa thì nhiửu người được nghe kể nhưng việc là m bùa như thế nà o, sử dụng nó ra sao thì rất ít người biết. Theo lời thầy Cự thì nguyên nhân của việc đó một phần thầy bùa không truyửn nghử cho người ngoà i và cũng giữ rất kín phương thức là m bùa của mình. Bùa có thể sử dụng và o việc tốt như chữa bệnh cứu người nhưng nếu rơi và o tay những người không có đức, không biết cách sử dụng thì nó cũng có thể là gây ra những hậu quả vô cùng lớn.
Bí ẩn câu bùa trong cổ họng
Để thực hiện bùa chú nói chung hay là m mằn của người Tà y nói riêng cần phải chuẩn bị rất nhiửu thứ. Trước khi thực hiện, thầy cần được biết tên tuổi, địa chỉ, lý do cần xin mằn. Nếu là mằn thuốc, thầy cần biết thêm triệu chứng, vị trí phát bệnh và thời gian bệnh xảy ra bao lâu. Đối với mằn yêu, thầy cần có thêm các vật hỗ trợ: tóc, vật dụng cá nhân của đối phương...Ngoà i ra, thầy còn tự mình chuẩn bị các dụng cụ khác: Nước suối, đá cuội, sửi, gạo, cơm nếp hoặc lá cây hái trên núi... những thứ nà y thầy thường tìm kiếm và trữ sẵn trong nhà để dùng trong những lúc cần.
Khi đã chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết, thầy mằn bắt đầu công việc là m bùa chú của mình. Tuy nhiên, trước khi là m bùa thầy cần xông mình bằng nước lá thơm, việc đó theo thầy là để giữ mình sạch sẽ và rũ bử bụi trần từ những công việc thường ngà y. Điửu đầu tiên thầy mằn luôn phải là m là khấn vái tổ tiên, những thầy mằn đi trước đã truyửn nghử lại cho mình. Sau đó, thầy đặt trước mặt những vật dụng đã được chuẩn bị và gọi tên người đến xin mằn, thầy xin tổ tiên chứng giám và giúp đỡ để thầy thực hiện bà i mằn thà nh công.
Sau đó, thầy nín hơi, mím chặt môi và đọc những câu bùa chú trong vòm miệng và cổ họng. Tất cả những câu bùa nà y thầy nói bằng tiếng Tà y và không để lộ người khác nghe thấy. Thầy nói rằng: Những câu bùa chú nà y là bí mật nên thầy không thể tiết lộ. Sau khi khấn câu bùa xong, thầy sẽ thổi hơi và o các vật hỗ trợ ( cũng có thể gọi là vật trung gian ) và gói lại cẩn thận.
Thổi bùa và o các vật hỗ trợ xong thì việc cuối cùng phải là m là cho vật hỗ trợ đó tiếp xúc với người cần sử dụng mằn, theo lời thầy Cự thì: Bắt buộc những vật nà y phải tiếp xúc được với người cần sử dụng thì mằn mới phát huy tác dụng. Nếu là nước có thể sử dụng để uống, tưới lên người, đá cuội hay sửi dùng để búng vử phía người sử dụng mằn, gạo thì dùng để rắc ra xung quanh còn cơm nếp (khi là m mằn yêu) thì được dính và o sợi tóc của hai người rồi mang giấu đi, cũng có thể dùng nó đặt lên đầu giường.
Ngoà i ra, đối với mằn yêu hay mằn bệnh, thầy mằn có thể thổi trực tiếp bùa chú và o vị trí bị bệnh hay và o tay (áp dụng với mằn yêu). Nếu thổi và o tay, mằn chỉ phát huy tác dụng nếu cánh tay đó được quà ng và o vai hay chạm được và o người của đối phương, nếu để phát hiện hoặc phản đối thí mằn yêu đó phải bử đi. Hiệu quả là m mằn cũng phụ thuộc nhiửu và o kinh nghiệm của thầy và sự thà nh tâm của người đến xin, thầy Cự không chắc chắn tất cả mằn mình là m sẽ cho hiệu quả tuyệt đối nhưng thà nh công của nó theo thầy có thể lên tới bảy hoặc tám phần ( 70-80%).
Những bí ẩn xung quanh câu bùa chú vẫn là điửu chưa thể giải thích. Từ đời nà y qua đời khác, người dân tộc Tà y khi có bệnh vẫn tìm đến thầy Cự để xin mằn. Rất nhiửu câu chuyện vẫn được người đời truyửn tai vử sự thần kì của những câu bùa chú. Những trường hợp gia súc bị bệnh lở loét tưởng không cứu được, thầy mằn đến à m bùa rồi những con bọ từ viết thương cứ thế chui ra, chết rồi rơi xuống lả tả dưới chân. Hay những người dân bị bệnh bướu cổ, u to phình hay bên má rồi nhử thầy cũng xẹp xuống và là nh bệnh. Những đôi trai gái không đến được với nhau, những gia đình xa cách đến xin mằn yêu của thầy rồi cũng được tác hợp và đoà n đụ. Tất cả những câu chuyện đó là m nên sự bí ẩn vử một tín ngườ¡ng tôn giáo và tâm linh huyửn bí mà khoa học vẫn chưa thể lý giải.