Cây đa - Nét dân dã giữa Hà  Thà nh

Hải Trang| 04/11/2009 03:26

(NHN) Có lẽ, không ít người ngạc nhiên và  ngườ¡ng mộ bởi vẻ cổ kính của cây đa. Аâu đó ở một góc đình chùa hay góc đường, cây đa đứng đó, những chùm rễ lớn rễ nhử bám víu và o nhau buông mà nh. Ngoà i ý nghĩa tâm linh cây đa còn mang tính thẩm mĩ.

Từ lâu hình tượng cây đa vốn gắn liửn với những nơi thường diễn ra những hoạt động mang tính cộng đồng quy tụ dân cư, dường như bởi cái thiên chức bảo vệ và  che trở của nó. Một bóng mát bử thế, bình yên cho người lao động sau những ngà y dà i mệt nhoà i.  Trong là ng, cây đa có mặt ở nhiửu vị trí khác nhau nhưng hầu như nó không vắng bóng ở các di tích, đặc biệt là  đình chùa, nơi bãi chợ, đầu là ng... những không gian chẳng của riêng ai- như biểu tượng cho sự công bình dà nh cho mọi tầng lớp, lứa tuổi. Аó là  nơi người nông dân nghỉ chân ngồi hút dăm ba điếu thuốc là o, nói và i câu chuyện nhà  nông. Những hình ảnh rất đỗi dân dã, bình dị nhưng thân thiết và  gần gũi mà  mỗi người đã lớn lên đửu không lưu lại trong kí ức.

Cây đa - Nét dân dã giữa Hà  Thà nh

Sự bửn vững của cây đa còn biểu tượng cho sự chung thuỷ, kiên định đợi chử đã đi và o trong ca dao, dân ca dân gian từ nhiửu thế kỉ. Có quán tình phụ cây đa/...Ba năm quán đổ cây đa vẫn còn hay Cây đa cũ, bến đò xưa/Bộ hà nh có nghĩa nắng mưa cũng chử. Cây đa còn đi và o thơ văn hiện đại với những hình ảnh song hà nh quen thuộc Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính. Thế mới biết trong tâm thức người Việt từ xa xưa, cây đa đi và o tiửm thức với nhiửu ý nghĩa khác nhau.

Nhưng ý nghĩa ấy không tách rời khửi hình ảnh tự nhiên xanh mát sum xuê và  sức sống bửn bỉ lâu dà i của cây đa. Hẳn bởi thế mà  ý nghĩa biểu tượng của cây đa là  sự trường tồn, sức sống dẻo dai. Không phải ngẫu nhiên mà  những bậc cao niên, những người đã có nhiửu thà nh tựu ở một lĩnh vực nà o đó thường được đồng nghiệp và  xã hội coi là  "cây đa, cây đử". Không chỉ có vậy, cây đa là ng Việt còn là  biểu tượng tâm linh của con người. Trong tín ngườ¡ng dân gian, thần cây đa ma cây gạo, chính vì thế người ta thường thử cây đa, một bát hương nhử dưới gốc. Trong các câu chuyện cổ tích,  khi ông bụt nhân từ xuất hiện cũng thường bước ra từ gốc cây đa. Chà ng Thạch Sanh trong truyện cũng có thời gian tuổi thơ khốn khó bên gốc đa, được cây yêu thương che chở.

Ngay cả khi chà ng bị Lý Thông lừa thất thế lại trở vử bên gốc đa xưa. Cây đa xanh tốt tửa bóng là m cho các di tích trở nên linh thiêng hơn, con người khi bước đến di tích cũng cảm thấy được thư thái hòa đồng hơn với thiên nhiên. Cây đa được coi là  nơi ngự trị của các thần linh dân dã và  các linh hồn bơ vơ. Cây đa nà o cà ng già  cỗi, cà ng xù xì, rậm rạp thì cà ng gắn bó với thần linh. Từ biểu tượng của là ng quê Việt Nam ấy, ta không khửi ngỡ ngà ng khi bắt gặp giữa chốn Hà  Thà nh ồn à o tấp nập những bóng đa bên đường, hay trong các góc phố nhở, bên cạnh các cổng chùa.

Cây đa có thể toả bóng lớn nhử khác nhau, nhưng theo thời gian những lớp vử đã sần lên, không biết bao nhiêu lớp rễ buông mà nh hử hững đủ để thấy khoảng thời gian từng trải trường tồn. Không biết cây ở đó tự khi nà o, có phải tự khi chợ mới được lập, đường mới được xây, đình chùa miếu mạo mới được hình thà nh. Trong quá trình đô thị hoá, nhà  cử­a mọc lên, đường xá được mở mang, nhiửu thứ bị phá bử, bị hư hại nhưng cây đa vẫn đứng đó bửn bỉ - lặng lẽ thâm trầm trải cùng nắng mưa và  thời gian ngắm phố phường tấp nập.

Cây đa - Nét dân dã giữa Hà  Thà nh

Ở những khu đô thị mới, người ta trồng những hà ng cây xanh rợp bóng: điệp, xà  cừ, hay hà ng liễu mướt mát...nhưng tuyệt nhiên không đặt cây đa và o nữa. Chỉ khi lang thang giữa những mái ngói rêu phong đậm mà u thời gian trên phố cổ, không khó để bắt gặp những chùm rễ đa buông mà nh hử hững: vừa đẹp, vừa đậm chất là ng quê. Nép mình bên gốc đa, một mái nhà  cổ kính, giữa phố phường nhử hẹp, mà  mở ra không gian thoáng rộng bởi cái mà u xanh, tán lá xum xuê và  cả cái vẻ già  nua cũ kĩ của nó.

Nhiửu người muốn tìm chút tĩnh lặng ở đây sau ồn ã cuộc sống. Những phố nhử, ngõ nhử nơi đây cũng chính là  những bến sông, bãi chợ buôn bán sầm uất từ thuở xa xưa, rồi lập lên là ng, xã, phường, hội. Аể trưởng thà nh được như ngà y nay, Hà  Nội đã trải qua cả ngà n năm lịch sử­. Và  trải theo chừng ấy thời gian, cây đa từ buổi nà o vẫn hiện hữu như một nét quê dân dã điểm xuyết giữa lòng Thủ đô. Bên hồ Gươm xanh thẳm những cây đa xanh mát  từ lâu đời soi bóng, cây đa Vân Hồ, cây đa trên đường Thụy Khuê .

Cây đa gần đửn Ngọc Sơn, bên cầu Thê Húc đã mấy mươi năm ngã bóng xuống mặt nước. Bất cứ nơi nà o mang dáng dấp là ng cổ thì ở đó có đa hiện hữu. Phải chăng, gắn liửn với sự lâu đời ấy mà  đa được lấy là m biểu tượng cho hội người cao tuổi. Аêm rằm, ngử­ng mặt ngắm ánh trăng, người ta vẫn bảo cây đa  hiện hữu. Mỗi năm cây đa chỉ rụng xuống thế gian có một lá và  chiếc lá ấy có thể dùng là m phép cải tử­ hoà n sinh. Xung quanh mỗi cây đa bao giử cũng gồm nhiửu huyửn tích ly kì cà ng là m tăng tính thần bí. Cây đa, biểu tượng của vẻ đẹp cổ kính là ng quê Việt, nay lại đứng giữa Thủ đô lặng lẽ như muốn góp một chút gì đó sức mình trước guồng quay đô thị. Giữa thị thà nh một dáng đa gợi nhớ quê xa, cũng là  một nét đẹp giản dị giữa lòng Thủ đô.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Tiên phong, đột phá trong kỷ nguyên mới phát triển Thủ đô Hà Nội văn minh, hiện đại, hạnh phúc
    Hà Nội không chỉ là trung tâm của cả nước, mà còn là ngọn cờ tiên phong mở đường cho đổi mới, nơi khởi phát khát vọng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc. Trong ý nghĩa đặc biệt đó, Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, diễn ra từ ngày 15 đến 17-10-2025, là sự kiện chính trị trọng đại của Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và Nhân dân Thủ đô. Với phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”, Đại hội quyết tâm phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến và anh hùng; đoàn kết xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; tiên phong đột phá trong kỷ nguyên mới; xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, hạnh phúc; góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi hai mục tiêu 100 năm của đất nước.
  • Hà Nội tiên phong, đột phá trong kỷ nguyên mới, hướng tới mục tiêu nhân dân hạnh phúc
    Công tác chuẩn bị cho Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã được hoàn tất, sẵn sàng cho ngày hội lớn của Đảng bộ và Nhân dân Thủ đô. Báo cáo Chính trị trình Đại hội, được xây dựng công phu, thể hiện được tầm vóc của một trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế của cả nước, hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại, hạnh phúc.
  • Khai trương Trung tâm báo chí phục vụ Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố Hà Nội
    Sáng 14/10, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình đã diễn ra lễ khai trương Trung tâm báo chí phục vụ Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030.
  • Kỳ 7: Hà Nội củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong mọi tình huống
    Thành phố Hà Nội đã, đang và tiếp tục quán triệt, kết hợp triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, chương trình của Đảng bộ Thành phố về nhiệm vụ quốc phòng - an ninh trong tình hình mới. Nhiệm kỳ vừa qua, Hà Nội tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế Thủ đô khi thực hiện rất tốt công việc này. Trong chương trình hôm nay, xin mời quý vị và các bạn đến với nội dung Hà Nội củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong mọi tình huống.
  • Danh sách Đoàn Chủ tịch, Đoàn Thư ký và Ban Thẩm tra tư cách đại biểu
    Chiều 15/10, tại phiên trù bị, Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030 đã Bầu Đoàn Chủ tịch, Đoàn Thư ký và Ban Thẩm tra tư cách đại biểu.
Đừng bỏ lỡ
  • Sẵn sàng cho phiên khai mạc Đại hội Đảng bộ Thủ đô lần thứ XVIII
    Chiều 15/10, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã chính thức khai mạc với sự tham gia của 550 đại biểu. Từ khâu hậu cần, an ninh đến đón tiếp đại biểu, công tác thông tin tuyên truyền… đều được chuẩn bị sẵn sàng, góp phần bảo đảm Đại hội diễn ra trang trọng, an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số hình ảnh về công tác phục vụ Đại hội đã được phóng viên Tạp chí Người Hà Nội ghi nhận trong ngày 15/10.
  • Đảng bộ và Nhân dân Hà Nội phát huy tâm huyết, trí tuệ góp phần hoàn thiện Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng
    Được sự phân công của Đoàn Chủ tịch, tại phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra chiều 15/10, đồng chí Nguyễn Doãn Toản - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội đã trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý vào dự thảo các văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
  • Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội: Xác định 4 nhiệm vụ trọng tâm phát triển Thủ đô giai đoạn mới
    Chiều 15/10, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia đã diễn ra phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030 với sự tham dự của 550 đại biểu đại diện cho gần 50 vạn đảng viên toàn Đảng bộ.
  • Liên hoan Nghệ thuật quần chúng khu dân cư toàn quốc: “Hành trình tỏa sáng - Tinh hoa kết nối”
    Liên hoan Nghệ thuật quần chúng Khu dân cư toàn quốc năm 2025 sẽ diễn ra với chủ đề “Hành trình tỏa sáng - Tinh hoa kết nối”. Liên hoan dự kiến diễn ra từ ngày 15 đến 19 tháng 11 năm 2025 tại tỉnh An Giang.
  • Bánh dầy dâng Thành hoàng làng Lý Nhân
    Làng Lý Nhân, xã Dục Tú (huyện Đông Anh), xưa thuộc tổng Dục Tú, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, xứ Kinh Bắc. Trước năm 1945, làng có tên là Phi Thôn. Làng Lý Nhân thờ hai vị Thành hoàng, trong đó có Ả Lã Nàng Đê - một nữ tướng thời Hai Bà Trưng.
  • Đêm nhạc đặc biệt tôn vinh 4 nhạc sĩ tài ba của âm nhạc Việt Nam
    Cuối tháng 12 này, khán giả Thủ đô sẽ được thưởng thức đêm nhạc đặc biệt "Về đây bốn cánh chim trời" - chương trình lần đầu tiên tôn vinh bốn nhạc sĩ lớn của nền âm nhạc Việt Nam: Văn Cao, Phạm Duy, Trịnh Công Sơn và Trần Tiến.
  • Hội nghị tập huấn Luật Thủ đô và các văn bản triển khai thi hành của ngành văn hóa và thể thao
    Hội nghị tập huấn Luật Thủ đô 2024 và các văn bản triển khai thi hành cho công chức văn hóa 126 xã, phường năm 2025 diễn ra sáng 14/10 tại Bảo tàng Hà Nội. Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Bạch Liên Hương, nhấn mạnh: “Việc tổ chức Hội nghị tập huấn dịp này nhằm giúp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, ngành văn hóa và thể thao Hà Nội hiểu rõ, nắm chắc các nội dung cốt lõi, điểm mới, từ đó làm cơ sở cho việc áp dụng và thực hiện đúng quy định của Luật trong thực tiễn công tác và quản lý Nhà nước tại
  • Công trình kiến trúc Pháp - Ga Huế được công nhận là điểm du lịch
    Công trình Ga Huế được người Pháp xây dựng năm 1906 đã được Sở Du lịch TP Huế giao cho Chi nhánh Khai thác Đường sắt Thừa Thiên Huế quản lý, khai thác và phát triển du lịch.
  • Ra mắt bộ sách “Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam”
    Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt bạn đọc bộ sách “Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam” gồm 3 tập do tiến sĩ Lê Nhật Ký tuyển chọn và giới thiệu. Bộ sách quy tụ các tác phẩm tiêu biểu của gần 20 tác giả Việt Nam, trải dài gần một thế kỷ sáng tác (từ thập niên 1940 đến nay).
  • Ông cháu Chích Chòe
    Chích Chòe rũ mình, rỉa lông, rỉa cánh. Nó thích thú chải chuốt bộ trang phục bóng bẩy của mình. Khoái chí, anh chàng ngẩng cao đầu, cất tiếng hót trong vắt giữa trời xuân.
Cây đa - Nét dân dã giữa Hà  Thà nh
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO