Cái độc đáo và  duy nhất của 82 bia Văn Miếu Hà  Nội

Thanh niên| 11/09/2009 08:52

Hồ sơ đử cử­ danh hiệu Di sản Tư liệu thế giới khu vực châu à - Thái Bình Dương với 82 bia đá Tiến sĩ (1442-1779) tại Văn Miếu - Quốc Tử­ Giám (Hà  Nội) vừa hoà n tất. Ngà y 20.9, chuyên gia UNESCO sẽ đến khảo sát hiện trạng.

PGS-TS Trịnh Khắc Mạnh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm là  người được mời viết lại hồ sơ sau khi hồ sơ của Sở VH -TT-DL Hà  Nội bị phê là  thiếu và  yếu tại hội thảo khoa học ngà y 8.8.

- Cái khó nhất khi là m hồ sơ cho 82 bia Tiến sĩ Văn Miếu - Quốc Tử­ Giám là  gì, thưa ông?

Khó nhất là  phải chứng minh được tính độc đáo và  duy nhất, quý hiếm và  không thể thay thế, ý nghĩa quốc tế và  tính xác thực của di sản. Từ kinh nghiệm viết hồ sơ mộc bản triửu Nguyễn, tôi thấy để là m rõ những tiêu chí nói trên không dễ. Tôi tiếp xúc với đử tà i nà y thuận lợi là  vì đã có thời gian tìm hiểu. Nếu không nghiên cứu trước thì trong thời gian gấp rút như vậy không thể viết được.

- Các nước Аông Bắc à cũng có di sản bia Tiến sĩ, như Trung Quốc. Việt Nam cũng có bia Tiến sĩ ở Văn Miếu - Huế. Vậy, đâu là  tính độc đáo và  duy nhất, tính quý hiếm và  không thể thay thế của 82 bia Văn Miếu Hà  Nội?

- 82 bia đá các khoa thi Tiến sĩ (1442-1779) là  những bản gốc duy nhất hiện còn ở Văn Miếu - Quốc Tử­ Giám, Hà  Nội. Trên bia còn lưu những nét độc đáo vử văn tự và  điêu khắc mang tính nguyên bản của thời dựng bia, là  bằng chứng hết sức giá trị vử mặt văn bản học đối với các nhà  khoa học. 82 bia đá Văn Miếu - Quốc Tử­ Giám cũng là  những trang sử­ đá vử lịch sử­ văn hóa giáo dục Việt Nam, mang tính độc đáo và  duy nhất, bởi trải dà i gần 300 năm với 82 khoa thi Nho học, trong khi, bia đá ở Văn Miếu - Huế có niên đại từ 1822 đến 1919 với 43 khoa thi Tiến sĩ Nho học.

Mặt khác, nội dung bia đá Văn Miếu - Hà  Nội cũng phong phú hơn, với 3 phần: tiêu đử, bà i ký, họ tên các Tiến sĩ và  quê quán; trong khi, 32 bia Tiến sĩ ở Văn Miếu - Huế chỉ có phần họ tên các Tiến sĩ và  quê quán. Vử hình thức, 82 bia đá Văn Miếu - Quốc Tử­ Giám đửu khắc hoa văn rất cầu kử³, cách điệu cao, gồm các chủ đử hoa lá, mây, trăng, long, ly, quy, phượng; có giá trị nghiên cứu lịch sử­ điêu khắc Việt Nam từ thế kỷ XV- thế kỷ XVIII. Trong khi, 32 bia đá ở Văn Miếu - Huế trang trí giản đơn, không hoa mử¹, và  chỉ có chủ đử hoa lá, mây và  mặt trăng.

Việc khắc bia đá các khoa thi Tiến sĩ ở Việt Nam đã tiếp thu truyửn thống khắc bia đá các khoa thi Tiến sĩ của Trung Quốc. Tuy nhiên, bia đá Văn Miếu - Quốc Tử­ Giám còn những bà i ký có giá trị nghệ thuật, tư tưởng.

Cái độc đáo và  duy nhất của 82 bia Văn Miếu Hà  Nội

- Trong hồ sơ trước đây, có chi tiết Nguyễn Trãi (1380-1442) được ghi danh trong bia Tiến sĩ ở Văn Miếu, Quốc Tử­ Giám. Tuy nhiên, tại hội thảo ngà y 8.8, có ý kiến bác bử, bởi Nguyễn Trãi đỗ Thái học sinh năm 1400, trong khi bia Văn Miếu đử danh từ khoa thi 1442?

- Tên của Nguyễn Trãi, với tư cách là  quan chấm thi (độc quyển) được ghi trong bia, khắc năm 1484 tại Văn Miếu - Quốc Tử­ Giám. Lúc bấy giử, Nguyễn Trãi là  Hà n lâm viện Thừa chỉ Học sĩ kiêm Trung thư Quốc sử­ sự, giữ trọng trách chấm bà i các thí sinh thi Tiến sĩ và  trình lên vua.

- Theo nhận xét của Cục Di sản văn hóa, Bộ VH-TT-DL thì thiếu sót trong hồ sơ lần trước chứng tử ngay người đử cử­ cũng chưa hiểu rõ vử di sản của mình. Với hồ sơ lần nà y, liệu có thể thuyết phục được các chuyên gia UNESCO, thưa ông? 

Theo chủ quan của tôi, với những giá trị độc đáo như đã phân tích, di sản 82 bia đá Tiến sĩ Văn Miếu - Hà  Nội xứng đáng được UNESCO vinh danh. Tuy nhiên, khi bảo vệ trước Hội đồng các chuyên gia UNESCO, chúng ta phải chọn đúng người am hiểu để thuyết phục được họ. Khi chuyên gia UNESCO sang Việt Nam, có thể họ chỉ hửi và i câu mà  người sở hữu nếu không nắm chắc thì đúng là  không nên

(0) Bình luận
  • Phường Sơn Tây (mới) ngày đầu thực hiện tổ chức chính quyền 2 cấp: Vì Nhân dân phục vụ
    Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, phường Sơn Tây (thị xã Sơn Tây cũ - thành phố Hà Nội) thực hiện hoạt động chính quyền 2 cấp. Từ đầu giờ sáng nay, 1/7, toàn bộ cán bộ, công chức Phục vụ hành chính công phường Sơn Tây đã có mặt đầy đủ, đã bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ.
  • Kỳ họp thứ Nhất HĐND phường Cửa Nam: Không để đứt gãy công việc khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp
    Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, sáng 1/7, HĐND phường Cửa Nam (Thành phố Hà Nội) khóa I, nhiệm kỳ 2021-2026 tổ chức kỳ họp thứ nhất để xem xét, quyết định công tác nhân sự và thực hiện các nội dung quan trọng thuộc thẩm quyền. Đây là kỳ họp đặc biệt của phường Cửa Nam để hoàn thiện tổ chức bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp hiệu lực, hiệu quả góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô Văn hiến – Văn minh – Hiện đại.
  • Lời cảm ơn của Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội
    Ngày 25/6/2025, Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội tổ chức trang trọng hội nghị Gặp mặt tri ân các thế hệ nhà báo Thủ đô và khen thưởng tập thể, cá nhân hội viên nhà báo các cơ quan báo chí Hà Nội, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
  • Tôn vinh 80 gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô
    Hướng tới kỷ niệm 24 năm Ngày Gia đình Việt Nam (28/6/2001 – 28/6/2025), sáng 26/6 tại Hội trường Bảo tàng Hà Nội, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội đã tổ chức Hội nghị tuyên dương gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô năm 2025. Sự kiện góp phần tôn vinh những mái ấm gương mẫu, giàu trách nhiệm với cộng đồng, góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa trong đời sống xã hội.
  • Tây Hồ: Vững bước trên hành trình kiến tạo đô thị hiện đại, văn minh và giàu bản sắc
    Ba thập kỷ nhìn lại, quận Tây Hồ đã ghi tên mình vào bản đồ đô thị hiện đại của Thủ đô Hà Nội không chỉ bằng những công trình, con đường hay chỉ số tăng trưởng mà bằng cả những chuyển biến sâu sắc trong chất lượng sống, trong tư duy quản trị và trong tinh thần xây dựng cộng đồng người dân “thanh lịch, văn minh”, đúng với bản sắc của đất Kinh kỳ ngàn năm văn hiến.
  • Nhà báo Hồ Quang Lợi: “Viết về Hà Nội luôn có sự rung cảm của trái tim”
    Không sinh ra tại Hà Nội nhưng nhà báo Hồ Quang Lợi – nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, nguyên Tổng Biên tập báo Hà Nội Mới có một tình yêu lớn với Thủ đô. Ông chia sẻ: “Đọc các bài viết, xem một số bộ phim truyền hình anh em báo chí làm về Hà Nội, tôi thấy trong đó không chỉ có kỹ năng về nghề nghiệp, mà luôn có rung cảm của trái tim. Trái tim dành cho Hà Nội. Trái tim dành cho đất nước Việt Nam của chúng...”.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
Cái độc đáo và  duy nhất của 82 bia Văn Miếu Hà  Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO