Văn hóa - Xã hội

200 tài liệu quý lần đầu hé lộ về lịch sử hải cảng Đông Dương

Duy Minh 15:34 16/04/2025

Triển lãm trực tuyến "Hải cảng xưa: Từ Đông Dương ra thế giới" giới thiệu khoảng 200 tài liệu, hình ảnh đặc sắc về quá trình quy hoạch cảng biển, hải đăng cũng như hoạt động vận tải đường biển ở Đông Dương cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, trong đó có nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố.

cang-bien.jpg
Sơ đồ cảng Hải Phòng năm 1925.

Ngày 15/4, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I (Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, Bộ Nội vụ) tổ chức triển lãm trực tuyến "Hải cảng xưa: Từ Đông Dương ra thế giới".

Từ trước thế kỷ 19, thương nhân nước ngoài đã tới các cảng biển Việt Nam để tiến hành buôn bán và thăm dò tình hình. Đây cũng là nơi các giáo sĩ nước ngoài cập bến trước khi vào truyền giáo.

Sau khi xâm chiếm nước ta, người Pháp từng tham vọng xây dựng hàng loạt hải cảng dọc bờ biển Đông như: Sài Gòn, Đà Nẵng, Hải Phòng, Hòn Gai - Cẩm Phả, Bến Thủy, Quy Nhơn, Nha Trang, Cam Ranh, Hà Tiên… Hệ thống văn bản phục vụ công tác quản lý và vận hành cảng biển cũng từng bước được hoàn thiện.

p3_14-1744078556657.jpg
Hình ảnh triển lãm trực tuyến "Hải cảng xưa; Từ Đông Dương ra thế giới".

Cùng với mạng lưới hải cảng, hải đăng có vai trò then chốt trong việc giúp tàu thuyền ngoài khơi định hướng, báo hiệu dẫn luồng, chỉ dẫn vị trí có chướng ngại vật ngầm nguy hiểm…

Tài liệu Châu bản cho thấy triều đình nhà Nguyễn đã quan tâm đến việc xây dựng, tôn tạo hải đăng phục vụ hoạt động của tàu thuyền. Sang đến thời Pháp, hệ thống hải đăng được xây dựng hàng loạt, góp phần phát triển hạ tầng hàng hải.

Sự hoàn thiện của cơ sở hạ tầng gồm hệ thống hải cảng, hải đăng liên kết với hệ thống đường bộ, đường sắt đã thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động vận tải đường biển ở Đông Dương. Các công ty vận tải biển lớn của Pháp, đặc biệt là hai công ty Messageries Maritimes và Chargeur Réunis, đã phát triển mạnh mẽ với các hợp đồng vận chuyển nhân lực và hàng hóa giữa Đông Dương và chính quốc cũng như các quốc gia khác.

ban_ve_mat_dung_hai_dang_hon_dau-1744078390153.jpg
Bản vẽ mặt đứng hải đăng Hòn Dấu 1985 (ảnh: Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I)

Triển lãm giới thiệu khoảng 200 tài liệu, hình ảnh đặc sắc phản ánh bức tranh toàn cảnh về quá trình quy hoạch cảng biển, xây dựng hải đăng và vận tải hàng hải trong khu vực Đông Dương giai đoạn cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

Triển lãm được chia thành ba phần chính: “Hải cảng - Cửa ngõ giao thương và thâm nhập”; “Hải đăng - Mắt thần canh biển” và “Hải vận - Kết nối những chân trời”.

Thông qua những hình ảnh tư liệu quý hiếm, người xem có cơ hội hiểu sâu hơn về vai trò đặc biệt của hệ thống cảng biển không chỉ với giao thương mà còn là những điểm nóng chiến lược, nơi từng được các cường quốc phương Tây coi là bàn đạp cho hoạt động xâm chiếm thuộc địa.

Các tư liệu, hình ảnh trưng bày phục vụ công chúng từ ngày 15/4 tại địa chỉ archives.org.vn và facebook.com/luutruquocgia1./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Chuyện người phụ nữ họ Trần cứu chúa Nguyễn trên phá Tam Giang
    Người phụ nữ họ Trần được dân gian kể là người có công cứu chúa Nguyễn Hoàng trên phá Tam Giang và đang được thờ tự ở xã Đan Điền (TP Huế) với tên gọi miếu Bà Tơ.
  • Ra mắt hai ấn phẩm pháp lý phục vụ triển khai sắp xếp đơn vị hành chính
    Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vừa phát hành hai ấn phẩm: “Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 (sửa đổi, bổ sung năm 2025)” và “Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025”. Đây là những tài liệu có tính thời sự, cung cấp cơ sở pháp lý đầy đủ, chính thống, hỗ trợ cán bộ, đảng viên và nhân dân trong quá trình triển khai sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố theo định hướng cải cách bộ máy nhà nước.
  • Chuyện khuyến học ở một dòng họ khoa bảng xứ Đoài
    Làng Sơn Đồng (huyện Hoài Đức, Hà Nội) nổi tiếng khắp vùng xứ Đoài xưa và nay, không chỉ bởi nghề đục tượng, làm hoành phi, câu đối cho các di tích mà còn là làng khoa bảng với 8 tiến sĩ, một Sĩ vọng, từ thời Trần đến cuối thời Nguyễn.
  • Hội nghị lần thứ Nhất Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Nội Bài thông qua nhiều nội dung quan trọng
    Trong không khí phấn khởi trước thành công của việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã theo Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, thực hiện Nghị quyết của Đảng ủy xã và chương trình công tác tháng 7 của Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Nội Bài (Thành phố Hà Nội), chiều ngày 4/7 Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Nội Bài tổ chức Hội nghị công bố các Quyết định của Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hà Nội.
  • Cấp tỉnh, cấp xã (mới) theo thẩm quyền không để chậm trễ, bỏ sót công việc
    Ngày 4/7/2025, đồng chí Trần Cẩm Tú - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Kết luận số 174-KL/TW về một số nhiệm vụ tiếp tục xây dựng tổ chức, hoạt động của đơn vị hành chính 2 cấp bảo đảm thông suốt, hiệu quả.
Đừng bỏ lỡ
200 tài liệu quý lần đầu hé lộ về lịch sử hải cảng Đông Dương
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO