Văn hóa - Xã hội

200 tài liệu quý lần đầu hé lộ về lịch sử hải cảng Đông Dương

Duy Minh 15:34 16/04/2025

Triển lãm trực tuyến "Hải cảng xưa: Từ Đông Dương ra thế giới" giới thiệu khoảng 200 tài liệu, hình ảnh đặc sắc về quá trình quy hoạch cảng biển, hải đăng cũng như hoạt động vận tải đường biển ở Đông Dương cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, trong đó có nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố.

cang-bien.jpg
Sơ đồ cảng Hải Phòng năm 1925.

Ngày 15/4, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I (Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, Bộ Nội vụ) tổ chức triển lãm trực tuyến "Hải cảng xưa: Từ Đông Dương ra thế giới".

Từ trước thế kỷ 19, thương nhân nước ngoài đã tới các cảng biển Việt Nam để tiến hành buôn bán và thăm dò tình hình. Đây cũng là nơi các giáo sĩ nước ngoài cập bến trước khi vào truyền giáo.

Sau khi xâm chiếm nước ta, người Pháp từng tham vọng xây dựng hàng loạt hải cảng dọc bờ biển Đông như: Sài Gòn, Đà Nẵng, Hải Phòng, Hòn Gai - Cẩm Phả, Bến Thủy, Quy Nhơn, Nha Trang, Cam Ranh, Hà Tiên… Hệ thống văn bản phục vụ công tác quản lý và vận hành cảng biển cũng từng bước được hoàn thiện.

p3_14-1744078556657.jpg
Hình ảnh triển lãm trực tuyến "Hải cảng xưa; Từ Đông Dương ra thế giới".

Cùng với mạng lưới hải cảng, hải đăng có vai trò then chốt trong việc giúp tàu thuyền ngoài khơi định hướng, báo hiệu dẫn luồng, chỉ dẫn vị trí có chướng ngại vật ngầm nguy hiểm…

Tài liệu Châu bản cho thấy triều đình nhà Nguyễn đã quan tâm đến việc xây dựng, tôn tạo hải đăng phục vụ hoạt động của tàu thuyền. Sang đến thời Pháp, hệ thống hải đăng được xây dựng hàng loạt, góp phần phát triển hạ tầng hàng hải.

Sự hoàn thiện của cơ sở hạ tầng gồm hệ thống hải cảng, hải đăng liên kết với hệ thống đường bộ, đường sắt đã thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động vận tải đường biển ở Đông Dương. Các công ty vận tải biển lớn của Pháp, đặc biệt là hai công ty Messageries Maritimes và Chargeur Réunis, đã phát triển mạnh mẽ với các hợp đồng vận chuyển nhân lực và hàng hóa giữa Đông Dương và chính quốc cũng như các quốc gia khác.

ban_ve_mat_dung_hai_dang_hon_dau-1744078390153.jpg
Bản vẽ mặt đứng hải đăng Hòn Dấu 1985 (ảnh: Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I)

Triển lãm giới thiệu khoảng 200 tài liệu, hình ảnh đặc sắc phản ánh bức tranh toàn cảnh về quá trình quy hoạch cảng biển, xây dựng hải đăng và vận tải hàng hải trong khu vực Đông Dương giai đoạn cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

Triển lãm được chia thành ba phần chính: “Hải cảng - Cửa ngõ giao thương và thâm nhập”; “Hải đăng - Mắt thần canh biển” và “Hải vận - Kết nối những chân trời”.

Thông qua những hình ảnh tư liệu quý hiếm, người xem có cơ hội hiểu sâu hơn về vai trò đặc biệt của hệ thống cảng biển không chỉ với giao thương mà còn là những điểm nóng chiến lược, nơi từng được các cường quốc phương Tây coi là bàn đạp cho hoạt động xâm chiếm thuộc địa.

Các tư liệu, hình ảnh trưng bày phục vụ công chúng từ ngày 15/4 tại địa chỉ archives.org.vn và facebook.com/luutruquocgia1./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Để văn học Thủ đô tiếp tục khẳng định vị thế
    Song hành với thành tựu phát triển kinh tế, chính trị của Thủ đô 80 năm qua, Thành phố Hà Nội đang nỗ lực xây dựng hình ảnh một đô thị thanh lịch, văn minh, trong đó chiều sâu văn hóa được thể hiện qua các tác phẩm văn học nghệ thuật (VHNT) gắn bó với đời sống nhân dân Thủ đô. Nói riêng về diện mạo văn học, bên cạnh những thành tựu to lớn mà các nhà văn Hà Nội đóng góp trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ thì các tác phẩm văn học có quy mô và chất lượng cao ở thời kỳ đổi mới vẫn còn thưa vắng, thậm chí mờ nhạt. Nhìn lại chặng đường sáng tạo văn chương của các nhà văn dưới mái nhà chung - Hội Nhà văn Hà Nội, đặc biệt trong 20 năm trở lại đây có thể thấy rõ điều đó.
  • Chùm thơ của tác giả Trần Đăng Khoa
    Tạp chí Người Hà Nội xin trân trọng giới thiệu chùm thơ của tác giả Trần Đăng Khoa.
  • Nhạc sĩ Nguyễn Thành Trung ra mắt hai ca khúc mới, thử sức với bolero
    Nhạc sĩ Nguyễn Thành Trung vừa ra mắt hai ca khúc mới lấy cảm hứng từ mùa thu: “Nếu cô đơn sao em lại cô đơn một mình” và “Xa bạn”. Hai tác phẩm mang màu sắc khác biệt, được nhạc sĩ Dương Đức Thụy đảm nhận phần phối khí.
  • Phường Tây Hồ nhận Bằng khen của Thành phố trong công tác tổ chức A80
    Với những nỗ lực nổi bật trong công tác tổ chức A80, phường Tây Hồ đã vinh dự được Chủ tịch UBND TP Hà Nội tặng Bằng khen, khẳng định tinh thần trách nhiệm và sự đồng lòng của chính quyền, nhân dân địa phương.
  • Hà Nội công bố tình huống khẩn cấp tình trạng sạt lở tại xã Ba Vì
    UBND Thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 4731/QĐ-UBND ngày 15/9/2025 về việc công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại các vị trí sự cố sạt lở, không đảm bảo an toàn trên địa bàn xã Ba Vì, thành phố Hà Nội.
Đừng bỏ lỡ
200 tài liệu quý lần đầu hé lộ về lịch sử hải cảng Đông Dương
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO