Trung Quốc nghía dầu của Iraq

VnEconomy| 02/07/2009 12:18

Là nước tiêu thụ dầu lớn thứ hai thế giới và có lượng dầu tiêu thụ dầu tăng trưởng nhanh nhất thế giới, Trung Quốc đang ngà y cà ng thể hiện rõ mối quan tâm tới những mử dầu ở Iraq, nơi mà cách đây chưa lâu, những nguồn tà i nguyên thiên nhiên vẫn nằm trong tầm ảnh hưởng của Mử¹.

Những động thái mua lại

Các công ty dầu lửa quốc doanh của Trung Quốc như Sinopec, Tập đoà n Dầu lửa Quốc gia Trung Quốc (CNPC) và Tập đoà n Dầu khí ngoà i khơi Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) dự kiến sẽ tham gia và o cuộc đấu giá quyửn khai thác nhiửu mử dầu của Iraq bắt đầu và o ngà y 30/6 vừa qua.

Cách đây chưa lâu, hãng lọc hóa dầu lớn nhất Trung Quốc Sinopec đã đạt thửa thuận mua lại hãng dầu lửa Addax có trụ sở tại Thụy Sử¹ và niêm yết trên thị trường chứng khoán Canada với mức giá 7,22 tỷ USD. Addax nắm giữ nhiửu mử dầu thuộc khu vực do người Kurd kiểm soát ở Iraq và Tây Phi.

Nếu các cổ đông của Addax và các nhà chức trách Canada thông qua thửa thuận nà y, đây sẽ là vụ mua lại lớn nhất mà Trung Quốc từng thực hiện ở nước ngoà i. Thêm và o đó, đầu năm nay, CNPC đã bắt đầu khoan mử dầu Ahdab ở vùng Đông Nam của Iraq. Sau 6 năm chiến tranh, có lẽ cháº³ng mấy người Mử¹ hay Iraq nà o có thể hình dung ra được việc Trung Quốc sẽ nổi lên thà nh một trong những đối tượng nắm giữ nguồn tà i nguyên dầu lửa của Iraq.

Tuy nhiên, những dấu hiệu ổn định trở lại ở Iraq trong năm nay và kế hoạch rút quân của Mử¹ khửi Iraq và o ngà y 30/6 nà y đã xảy ra đồng thời với nỗ lực mạnh mẽ của Trung Quốc trong việc mua lại và khai thác các mử dầu ở nước ngoà i. Theo ông David Zweig, một chuyên gia vử chính sách nguồn tà i nguyên thiên nhiên của Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, các công ty Trung Quốc vốn đã quan tâm tới Iraq. Trung Quốc để ý đến Iraq từ trước chiến tranh và giử đây khi mọi thứ ở Iraq đã được cải thiện ở mức độ nà o đó, họ bắt tay và o việc ngay, ông Zweig nói.

Nhiửu tiửn và dám chịu rủi ro

Trong những tuần gần đây, các quan chức, các nhà kinh tế học và các cố vấn của Trung Quốc gần như bà y tử một quan điểm đồng nhất khi cho biết, nước nà y cần đầu tư nhiửu hơn và o các nguồn tà i nguyên thiên nhiên, đồng thời cũng thể hiện sự lo ngại vử mức độ tín nhiệm nợ của nước Mử¹ và sức mua của đồng USD.

Trung Quốc nắm giữ lượng dự trữ ngoại hối 2.000 tỷ USD, phần lớn là các loại trái phiếu bằng USD. Theo một quan chức chính phủ Trung Quốc đử nghị giấu tên, với lượng ngoại hối nà y, Trung Quốc đang tìm những cách thức mới để dần đa dạng hóa danh mục đầu tư sang những tà i sản khác như các loại hà ng hóa cơ bản.

Cuối tuần trước, Ngân hà ng Trung ương Trung Quốc đã lên tiếng kêu gọi sử dụng một siêu tiửn tệ nhằm thay thế USD ở vai trò đồng tiửn dự trư của thế giới. Đây được xem là dấu hiệu mới nhất cho thấy Trung Quốc đang tìm kiếm những cách thức mới nhằm đầu tư dự trữ ngoại hối của nước nà y. à”ng Philip Andrew-Speed, một chuyên gia vử ngà nh công nghiệp dầu lửa của Trung Quốc tại Đại học Dundee, Scotland, cho rằng, Iraq có sức hấp dẫn quá rõ rà ng đối với Trung Quốc và ngà nh dầu khí của nước nà y.

Tất cả, hoặc gần như là tất cả các công ty dầu lửa có đủ dũng khí đửu muốn tới Iraq vì trữ lượng dầu lửa khổng lồ đã được phát hiện và có khả năng được phát hiện thêm ở nước nà y, ông Speed nhận định. Do vậy, ở phương diện nà y, Trung Quốc cũng nằm trong số những đối tượng bị hấp dẫn bởi tà i nguyên dầu lửa của Iraq mà thôi, ông Speed nói.

Cũng theo chuyên gia nà y, nhiửu công ty dầu lửa của Trung Quốc đặc biệt quan tâm tới việc mua lại các mử dầu kể từ khi giá dầu bắt đầu lao dốc và o giữa năm ngoái, vì giá dầu hạ cũng kéo theo giá của các mử dầu. Với kinh nghiệm tại và i trong số những quốc gia bất ổn nhất ở châu Phi, các công ty dầu khí Trung Quốc có thể có khả năng để đương đầu với những rủi ro ở Iraq. Chưa chắc họ đã giửi kiểm soát những rủi ro nà y hơn các công ty khác, nhưng dường như họ sẵn sà ng chấp nhận một mức độ rủi ro cao hơn, ông Speed nhận định.

Cơn khát dầu Sự quan tâm của Trung Quốc tới nguồn dầu lửa tại Iraq xuất phát từ chính cơn khát dầu của nước nà y. Và o những năm 1990, Trung Quốc còn là một nước xuất khẩu ròng dầu lửa với sản lượng dầu chủ yếu từ các mử dầu đã già cỗi ở vùng Đông Bắc. Tuy nhiên, tiêu thụ dầu của Trung Quốc kể từ đó đã tăng vọt do kinh tế phát triển như vũ bão và doanh số thị trường xe hơi không ngừng gia tăng. Đầu năm nay, Trung Quốc đã vượt Mử¹ trở thà nh thị trường tiêu thụ xe hơi lớn nhất thế giới, một phần do nước nà y chống chọi tốt hơn với cuộc suy thoái kinh tế toà n cầu nà y so với Mử¹.

Theo số liệu của hãng dầu lửa BP của Anh, tiêu thụ dầu thô của Trung Quốc vì thế đã đạt mức 8 triệu thùng/ngà y trong năm 2008, từ mức 4,9 triệu thùng/ngà y và o năm 2001. Trong khi đó, sản lượng dầu lửa của Trung Quốc gia tăng với tốc độ chậm chạm hơn nhiửu do những mử dầu khai thác lâu năm ở nước nà y đã cạn.

Những mử dầu mới ở ngoà i khơi hay khu vực miửn Tây Trung Quốc chỉ vừa đủ bù đắp được phần sản lượng hao hụt đi nà y. Năm ngoái, sản lượng dầu của Trung Quốc là 3,8 triệu thùng/ngà y, so với mức 3,3 triệu thùng/ngà y và o năm 2001, nhưng Trung Quốc vẫn phải nhập khẩu tới hơn một nửa lượng dầu mà nước nà y tiêu thụ.

Các nhà lãnh đạo của Trung Quốc đã rất bất ngử trước sự gia tăng mạnh mẽ của giá cả các loại hà ng hóa cơ bản ở thời điểm đầu năm ngoái. Sự leo thang giá cả đầu và o nà y đã đặt Trung Quốc và o một tình thế dễ bị tổn thương. Sau đó, khi giá dầu lao dốc và o mùa thu năm 2008, Trung Quốc bắt đầu gom mua, nhập khẩu và tích trữ dầu với khối lượng khổng lồ, giúp góp phầp dẫn tới sự gia tăng trở lại của giá dầu từ đầu năm 2009 tới nay. Song song với đó, Trung Quốc cũng tăng tốc cuộc săn tìm những mử dầu ở nước ngoà i.

Vử phần mình, Iraq hiện là quốc gia có trữ lượng dầu được phát hiện lớn thứ ba trên thế giới, sau Saudi Arabia và Iran. Nhiửu nhà địa chất địa chất cho rằng trữ lượng dầu lửa thực sự của Iraq thậm chí còn lớn hơn những con số thống kê chính thức, vì ngà nh công nghiệp dầu lửa của Iraq đã phải trải qua nhiửu thập kỷ gián đoạn và thiếu đầu tư. Nhiửu mở dầu ở đây vì thế còn chưa được thăm dò đầy đủ.