Cái nghiệp trời phú
Dưới nắng chiửu trải dọc bãi cát miửn Trung, chúng tôi tìm vử là ng chà i Châu Thuận, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Thấp thoáng xa xa, những đứa trẻ nô đùa trên nửn lưới như khắc sâu và o lòng xúc cảm với biển, những cụ già ngồi đan lưới, những ngư dân chuẩn bị lưới cụ cho chuyến hà nh trình sắp đến... Tất cả như nhưng mảng mà u đẹp mắt trên nửn bức tranh đậm mà u xanh cánh sóng.
Ngoà i kia, nơi những ngọn sóng đang vội vã xô bử, lớp nà y xô lớp khác, những con tà u dập dửn sóng nước mênh mông, sắc đử sao và ng trên nửn trời xanh thẳm tạo cho nơi đây một khung cảnh thanh bình, yên ả.
Được biết, đối với dân chà i ở đây, một năm họ chỉ ra khơi bám biển 6 tháng, còn lại 6 tháng họ dà nh thời gian cho việc tân trang, chuẩn bị ngư lưới cụ mùa sau. Đây là khâu quan trọng nhất đảm bảo cho chuyến đi thuận buồm xuôi gió.
Với mỗi ngư dân nơi đây, sóng gió biển khơi không ngăn được bước chân lòng người bám biển, bởi tự bao đời, biển đã là quê hương, là một phần máu thịt của cha anh, biển như vòng tay mẹ hiửn ôm ấp những mưu sinh, gánh nặng đường đời hoà chung vị mặn chát biển khơi, khoang cá đầy vơi không khiến họ nản lòng thoái chí, tựa như nghiệp đời gắn bó mãi ngà n năm. Biển nuôi dườ¡ng ngư dân, khiến họ gắn bó, kế thừa truyửn thống của cha anh, có người mới chập chững và o nghử, lại có người gắn bó gần hết đời mình với biển.
Chúng tôi gặp gỡ ông Ba Khì, nhìn và o ông có lẽ không ai nhận ra cái vẻ ngoà i rắn chắc nhưng cũng già nua ấy đã bước sang tuổi lục tuần. Có lẽ biển đã vắt kiệt vẻ ngoà i của ông.
à”ng bám biển từ năm 14 tuổi với chiếc ghe thô sơ, tích góp nhử biển, ông Ba Khì ở xã Bình Châu giử đây đã sắm được chiếc thuyửn mới, mang biển số QNg90331Ts với mã lực 165 CV. Và dù đã ở tuổi 64 nhưng sóng gió biển cả vẫn không ngăn được bước chân ông Ba hướng ra khơi.
Hồi cái ghe nhử là m miết, giử đến máy móc lớn vẫn đánh bắt, truyửn thống giử giao cho con, phải là m biển để có ăn, mọi thứ có được đửu nhử và biển. Biển thì lắm lúc phong ba bão tố nhưng nếu mình sợ thì là m sao mình là m biển được. Biển là quê hương của chú, đáy lòng của chú, nguyện vọng ao ước của chú là bám biển. Mà bây giử chú không còn là m được, chú vẫn ao ước đi với con cháu để có trường hợp gặp sóng gió mình còn được bình tĩnh hơn chúng nó nữa.
Ngư dân Ba Khì bám biển từ lúc 14 tuổi.
Biển tạo cho ông niửm tin chắc chắn, sự bình tĩnh những khi đối mặt với sóng gió muôn trùng, dù tuổi đã cao nhưng một niửm tin không bao giử tắt đó là bám biển, không chỉ để mưu sinh mà còn là khát vọng cháy bửng, là tình yêu đối với chủ quyửn thiêng liêng của Tổ quốc.
Một người khác cũng có hơn 40 năm gắn bó với biển cả, đó là ông Tiêu Minh Thuận. Nếu như với ông Ba Khì thì biển là tấc đất, là quê hương thì với ông Bảy Thuận, những mẻ cá lớn chính là động lực để ông duy trì, nối gót những mùa trăng ra khơi: Nhiửu trận thắng lợi mình mới yêu nghử được. Yêu nghử hay không là nhiửu cái mẻ lưới, mình ham đó nên mình yêu nghử, nên không thể bử biển được. Hình như 100 ngà n sức mạnh vô bản thân mình, rất thoả mái, dù có thức 1 đêm mặc dầu hay mấy đêm chứ mà có 1, 2 mẻ lưới mà nó đậm đậm rồi là mình không cảm thấy mệt nữa.
Với mỗi ngư dân Việt Nam, dù với lý do gì đi chăng nữa thì bám biển vẫn cứ là mục tiêu cuối cùng của họ: ở đâu có biển thì ngư dân ở đó bám biển - đơn giản như thế đó...
à”ng Thuận kể với vẻ tự hà o vử truyửn thống ngư nghiệp của tổ tiên: Ngà y xa xưa ông bà chú kể lại lúc đó còn dùng thuyửn buồm chứ không có thuyửn máy mã lực lớn như bây giử. Vậy mà họ cũng rủ năm mười người thay nhau chèo chống ra tới Hoà ng Sa mà bám biển, mà sinh sống, cái nghiệp biển gắn bó bao đời rồi, xưa bà y nay bắt chước thôi, biển là môi sinh, mạch sống của ngư dân bao đời nay rồi..
Ngư dân Tiêu Minh Thuận - còn được gọi với biệt danh Bảy Thuận tự hà o vử nghử đánh cá.
Biển như cái nghiệp trời phú cho họ, họ không thể xa rời dù nay tuổi đã cao, không còn sức trẻ như xưa nhưng họ vẫn mang trong mình dòng máu không xa rời với biển, không đi xa thì đánh lưới gần bử, dù chỉ với chiếc thuyửn thúng tròng trà nh hay cái gì đi chăng nữa họ vẫn không bử biển được, tựa như là máu thịt khắc sâu rồi.
Nặng lòng với biển quê hương...
Khi nghe chúng tôi hửi vử tình hình biển Đông và những mưu đồ bất chính của Trung Quốc đối với chủ quyửn biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, họ - những con người chân chất vị biển bỗng bùng lên xúc cảm khó chịu cùng phẫn nộ. Với bà con ngư dân, biển là nhà và là tà i sản cho các thế hệ sau, đời cha ông gắn bó với biển, đời nay sống trầm mình với biển thì đời con cháu ngà y sau nếu không có gì đổi khác thì cũng nối nghiệp gia đình, nối nghiệp biển cả.
Có lẽ tình yêu biển đã khắc sâu và o máu thịt của họ đòi hửi trong tim họ vẫn mãi sôi lên dòng nhiệt huyết bảo vệ từng nóc nhà , từng tất đất quê hương, những người con của biển mãi muốn mình còn đủ sức khoẻ để neo đậu bến quê hương, che chở cho đời mình và cả thế hệ mai sau.
Ngư dân là ng chà i Châu Thuận chuẩn bị ngư cụ đánh bắt cá.
Rời đi là ng chà i Châu Thuận nhử bé, chúng tôi hoà và o xô bồ cuộc sống nhưng cái tình đọng lại trong chúng tôi là lòng yêu biển khôn nguôi của những con người mái tóc hoa râm nhưng vẫn mong được ngà y ngà y bám biển. Hình ảnh những em thơ chơi đùa trên mẻ lưới chiửu hạ vử khoang cá đầy vơi như hứa hẹn với chúng tôi rằng một ngà y không xa nữa, chúng, những đứa trẻ là ng chà i lại vươn mình trên cánh sóng ra khơi, bởi những ân huệ biển đã dà nh cho cha ông chúng và dà nh cho chúng ngà y sau...
...Chợt nghe văng vẳng đâu đây khúc hát ân tình dà nh cho biển, những con tà u vẫn hướng mãi ra khơi, giữ cho mình mà u xanh yêu yêu thương:
Nếu Tổ quốc neo mình đầu sóng cả
Những chà ng trai ra đảo đã quên mình
Hồn dân tộc ngà n năm không chịu khuất
Dáng con tà u vẫn hướng mãi ra khơi...
Ký củaMộng Thường - Thu Trinh