Phủ Tây Hồ và  tín ngưỡng thờ Mẫu

Kinh tế đô thị| 17/06/2009 09:01

Tọa lạc trên doi đất hình con rùa, phủ Tây Hồ bên trái có hình rồng chầu, bên phải có hình hổ phục. Аất nà y nay thuộc phường Quảng An, quận Tây Hồ.

Phong cảnh nơi đây đúng như đôi câu đối miêu tả:

Rồng hổ bái chầu bốn mặt hoa thơm nước biếc/Rắn rùa tạo thế ngà n năm người giửi đất thiêng

Vử mặt kiến trúc, phủ Tây Hồ hoà n toà n mang phong cách hiện đại, chất liệu xây dựng là  bêtông giả gỗ. Phủ có hai tòa nhà  riêng biệt là  phủ chính và  điện Sơn Trang.

Phủ chính gồm một tòa nhà  nối liửn nhưng được chia là m ba theo kiểu chữ tam. Tiửn tế thử công đồng, trung tế thử Ngọc Hoà ng thượng đế và  tam tòa thánh mẫu (thử bà i vị), còn hậu cung thử ba vị thánh mẫu (thử tượng). Ba vị nà y là  Mẫu Liễu Hạnh (Mẫu Аịa), Mẫu Thượng Ngà n và  Mẫu Thoải. Аây là  theo quan niệm của Tam phủ (ba phủ thử) theo tín ngườ¡ng Mẫu.

Phủ Tây Hồ và  tín ngưỡng thờ Mẫu

Lễ phủ Tây Hồ

Trong các điện thử Mẫu thường có ba pho tượng nữ thần đặt song hà nh: Mẫu Thượng Ngà n là  vị mặc áo xanh lá cây tượng trưng cho rừng, nơi con người xưa sinh sống bằng các loại củ; Mẫu Thoải (thủy) là  vị mặc áo trắng, tượng trưng cho nước; Mẫu Аịa là  vị mặc áo và ng, tượng trưng cho đất. Ba vị mẫu nà y hợp thà nh Tam phủ, giải thích quá trình tiến hóa của cư dân Việt, từ rừng núi, sông suối xuống đồng bằng định cư trồng lúa nước. Cũng theo quan niệm Tam phủ thì, cai quản thiên phủ có thiên quan ban phúc lộc cho con người, cai quản địa phủ có địa quán xá bử tội lỗi cho con người, cai quản thủy phủ có thủy quan cởi bử mọi chướng ngại, khó khăn cho con người. Với sức mạnh huyửn bí ban phúc, xá tội và  giải ách, tín ngườ¡ng Tam phủ rất hấp dẫn mọi người.

Tín ngườ¡ng Tam phủ tôn thử vua cha Ngọc Hoà ng là  vị thần tối cao trên thiên đình cai quản tam giới và  bách thần. Táo thần theo dõi việc là m thiện, ác của từng người, từng hộ. Và o ngà y cuối hà ng tháng, Táo thần lên tâu với Ngọc Hoà ng vử hà nh tung của từng người trong tháng. Nam Tà o, Bắc Аẩu ghi chép, đệ trình lên Ngọc Hoà ng để ban thưởng cho người là m việc thiện, trừng trị kẻ gây tội ác. Trong tâm linh người Việt, Ngọc Hoà ng cũng có vợ, có con.

Vợ Ngọc Hoà ng là  Tây Vương Mẫu, con là  công chúa Liễu Hạnh. Vì đánh vỡ chén ngọc mà  Liễu Hạnh bị đà y xuống là m dân thường ở là ng Vân Hương, huyện Thiên Bản, trấn Sơn Nam (nay thuộc huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Аịnh) để tu luyện rồi trở vử thiên đình. Sau do luyến tiếc cảnh đẹp nước Nam, nà ng lại xuống trần gian để thưởng ngoạn, khi ở Quảng Bình, Nghệ An, lúc ở Thanh Hóa, Lạng Sơn, cuối cùng nà ng say mê phong cảnh Tây Hồ. Liễu Hạnh là  một trong tứ bất tử­ trong hệ thống thần linh được người Việt suy tôn và o hà ng thượng đẳng tối linh thần (gồm có 4 vị: Tản Viên Sơn thánh, Phù Аổng Thiên Vương, Chử­ Аồng Tử­ và  Mẫu Liễu Hạnh). Riêng Mẫu Liễu Hạnh mới xuất hiện và o cuối thế kỷ 16, khi mà  thuyết Tam tà i thịnh hà nh trên đất Аại Việt. Аó là  Thiên (trời) “ Аịa (đất) “ Nhân (người) dung hợp.

Phủ Tây Hồ và  tín ngưỡng thờ Mẫu

Những năm gần đây có nhiửu tác phẩm nghiên cứu vử Tứ bất tử­, vử Mẫu Liễu Hạnh và  phủ Tây Hồ. Người đầu tiên tả nữ thần Liễu Hạnh là  nữ sĩ Hồng Hà  Đoà n Thị Аiểm (1705 “ 1748). Với ngòi bút tà i hoa của mình, nữ sĩ là m cho mọi người tin rằng hoà ng giáp Phùng Khắc Khoan (1528 “ 1613) đã gặp tiên ở hồ Tây là  có thật. Và o một ngà y đầu mùa hè đẹp trời, Phùng Khắc Khoan rủ cử­ nhân họ Ngô và  tú tà i họ Lý đi chơi hồ Tây. Ba vị say sưa ngắm cảnh, uống rượu, ngâm thơ. Từ xa hiện ra lâu đà i mử ảo trong sương có đử bốn chữ Tây hồ phong nguyệt (gió trăng hồ Tây). Một mử¹ nữ mặc áo hồng ra mời chà o khách và o tham quan, thưởng thức món cá đặc sản của hồ Tây. Hửi ra ba ông mới biết đây là  quán của công chúa Liễu Hạnh. Họ và o quán và  được chủ niửm nở đón tiếp, rồi cùng nhau ngâm vịnh đến khuya mới chia tay tạm biệt.

Аược coi là  nơi linh thiêng nên phủ Tây Hồ được nhiửu người đến cúng lễ và  cầu phúc, cầu lộc, nhất là  và o ngà y 3 tháng ba và  ngà y 13 tháng tám âm lịch.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Bế mạc Festival Thăng Long-Hà Nội năm 2025: Khẳng định vị thế Thành phố Sáng tạo của UNESCO
    Tối ngày 16/11, sau hơn 2 tuần diễn ra nhiều hoạt động sôi động (từ ngày 1-16/11), Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 chính thức khép lại tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Với chủ đề xuyên suốt "Di sản - Kết nối - Thời đại", Festival đã thu hút gần 200.000 khách tham gia trải nghiệm, gần 1 triệu lượt tiếp cận trên mạng xã hội.
  • Giao lưu, trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co tại đền Trấn Vũ
    Trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, sáng 16/11, tại đền Trấn Vũ (phường Long Biên, thành phố Hà Nội) đã diễn ra chương trình giao lưu, trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co. Chương trình do Sở Văn hóa và Thể thao TP Hà Nội phối hợp với UBND phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tổ chức, nhân dịp kỷ niệm 10 năm nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa.
  • Diễu hành Áo dài Du lịch Hà Nội 2025: Tôn vinh tà áo Việt, lan tỏa vẻ đẹp Thủ đô
    Chiều nay (15/11), tại không gian hồ Hoàn Kiếm – trái tim của Thủ đô, chương trình Diễu hành Áo dài Du lịch Hà Nội 2025 đã diễn ra sôi nổi, thu hút sự tham gia của khoảng 1.400 người cùng đông đảo nhân dân và du khách. Đây là hoạt động tiếp nối sau Lễ bế mạc Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội 2025, nhằm lan tỏa tình yêu áo dài và tôn vinh giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
  • Tăng cường kiến thức dinh dưỡng cho huấn luyện viên và vận động viên
    Herbalife Việt Nam vừa phối hợp với Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (LĐBĐVN) và Ủy ban Olympic Việt Nam (VOC) tổ chức buổi đào tạo “Tối ưu hiệu suất và phục hồi thông qua dinh dưỡng thể thao”. Đây là cơ hội để các nhà quản lý, huấn luyện viên, chuyên gia y học thể thao và vận động viên cập nhật kiến thức, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn về dinh dưỡng, phục hồi và chăm sóc sức khỏe trong luyện tập và thi đấu.
  • Chủ tịch nước Lương Cường dự Lễ kỷ niệm 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam
    Ngày 17/11, tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tổ chức lễ kỉ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Giáo dục lần thứ VIII (2025 - 2030).
Đừng bỏ lỡ
Phủ Tây Hồ và  tín ngưỡng thờ Mẫu
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO