Người đà n bà bốc mộ từ năm 13 tuổi

Và cả cái việc vớt xác người chết đuối, hay việc khâm liệm người chết tai nạn, thi thể đã không còn nguyên vẹn, người chết đã bốc mùi... tất cả đửu một tay mình là m hết. Cái nghử thời vụ, thức đêm ngủ ngà y nà y, chắc chỉ có mình là duy nhất, là m gì có người thứ hai....

"Bén duyên" với nghử bốc mộ khi mới... 13 tuổi

Đến thôn Đại Cầu, xã Tiên Tân, huyện Duy Tiên, Hà Nam, không cần phải hửi đầy đủ cái tên Phạm Thị Bình mà chỉ cần hửi chị "Bình hà i cốt" thì đến đứa trẻ lên 5 cũng sẽ kéo tay và chỉ tận nhà người phụ nữ ấy ở. Men theo con đường đồng, ngôi nhà ngói tuửnh toà ng, cũ kử¹ nằm nép mình tận phía cuối là ng hiện lên. Ngôi nhà đứng trầm lặng, cũng y như cái nghử, cái cuộc đời của chị vậy. Biết được mục đích đến của tôi, chị nở nụ cười, và mở đầu câu chuyện bằng câu nói như tâm sự: "Là m cái nghử nà y không mất nhiửu sức, nhưng vất vả đêm hôm.

Khi người ta ngủ, thì mình thức. Và cái chính, cần có lá gan lớn một tý, cô ạ". Vừa nói, chị vừa vui vẻ cười, rồi bắt đầu kể chuyện nghử, xen lẫn những câu chuyện vui mà chị còn nhớ mãi. Năm chị 13 tuổi, do hoà n cảnh gia đình khó khăn, chị phải thôi học, đi theo bố là m thuê, kiếm tiửn. Ai thuê gì thì bố chị là m việc ấy, từ phun thuốc sâu, nhổ cử... cho tới nghử bốc mộ. Lúc nà o cũng bám theo bố, nên mọi công việc ông là m chị đửu là m theo cả, và tất nhiên không ngoại trừ việc bốc mộ.

Chị Bình.

Lần đầu chỉ theo bố đi bốc mộ thôi, chứ thực tình chị cũng không dám xắn tay và o là m, chỉ là chân sai vặt, đứng ở gần đó, bố gọi gì thì mang cho, hay thi thoảng đưa cho bố cốc nước. Hôm sang là ng Lão Cầu, bốc mộ cho nhà người ta và o lúc 2h sáng. Bố chị đi từ chiửu, dặn chị cứ tới giử, ra chử sẵn ông ở mộ. Trời thì mưa phùn, ẩm ướt, lại rét nữa, nên vừa mặc áo mưa, quần xắn cao tới gối, vừa xách đèn đi bộ, băng qua cánh đồng rộng mênh mông, heo hút. Uống rượu ở đâu, vừa ra tới nơi, bố chị ngã ngay xuống cái mộ vừa được đà o lên lúc chiửu, còn trơ ra cái hố sâu hoắm.

Cuống quá, chị vội vứt dép, nhảy xuống hố lôi ông lên bử. Người nhà gia chủ thì lo không ai là m tiếp, người nọ nói người kia là thuê phải thằng nát rượu. "Để đấy tôi là m" chị dõng dạc nói. Lấy tay buộc lại túm tóc cẩn thận, đeo gang tay, ủng chân và khẩu trang, nai nịt gọn gà ng, chị xăm xăm cầm đồ nghử, ngồi xuống và bắt đầu là m. Ca đầu tiên chị là m lại chính là ca khó. Khi mở nắp áo quan ra, thấy người nằm trong còn nguyên, chưa được "sạch sẽ", lại mặc nhiửu quần áo, nên cà ng khó phân hủy. Phải dùng dao, để "róc thịt". Theo ý gia chủ, chị vẫn tiếp tục công việc, nhưng khó khăn hơn nhiửu. Bình thường, là m một ca sạch sẽ, gọn gà ng thì chưa đầy một tiếng là đâu đã và o đấy. Nhưng ca khá khó như thế, và phải mất gần ba giử đồng hồ mới là m xong. "Nhìn thì có nhìn nhiửu rồi, nhưng là m thì khác chứ. Với lại, trời thì rét mướt, ánh đèn thì mử mử, hương khói nghi ngút tới ngạt thở, mà bên tai tiếng người nhà khóc thút thít, nghe sốt hết cả ruột. May mà cũng xong".

Chị vừa kể lại lần đầu nhập nghử ấy, vừa cười vui vẻ. Từ đó, chị theo nghử lúc nà o mà không hay. Ngoảnh đi ngoảnh lại, ngót nghét đã được gần 26 năm, chị vẫn gắn bó với nghử bốc mộ. Chị là m thạo việc, lại sạch sẽ, cẩn thận, đâu ra đấy, và cái chính, chị luôn tâm niệm, là m công việc nà y là là m phúc giúp người. Vì thế, xa gần đửu biết tới chị, cứ nhử là chị sẵn sà ng đi ngay. Có lần đi bốc mộ cho nhà ở trong Đồng Văn, do tới sớm, chị ra tháº³ng bãi tha ma, chứ không và o nhà gia chủ nữa. Ngồi dưới không thích, chị "tót" lên cây ngồi chơi, phe phẩy cà nh lá, đợi người nhà gia chủ ra. Lúc sau, người nhà gia chủ ra, nhìn thấy từ xa, cứ tưởng ma, hò nhau chạy, ngã lên ngã xuống. "Tôi chưa kịp gọi họ lại, đã thấy chạy hết, không còn một ai. Là m mình vừa buồn cười, vừa thương thương" - chị kể lại. Và o mùa bốc mộ, là khoảng tháng 10, tháng 11 âm lịch. Có hôm, 1 ngà y có những 7-8 ca, chạy sô không kịp ý chứ. Vừa xong nhà nọ, chưa kịp nghỉ ngơi, lại có người nhà khác tới đón. "Nhà nà o có, họ trả 300.000đ, 500.000đ, có nhà không có, chị chỉ là m phúc, đưa bao nhiêu lấy ngần ấy, có khi chị chỉ lấy tiửn găng tay, ủng mà thôi. Mình là m phúc, chỉ mang tính giúp người ta thôi, chứ cũng không đòi hửi gì" - chị chia sẻ.

Có lần, bốc cho ông cụ ở Đại Cương, " mò" được mấy chỉ và ng ở trong túi áo cụ. Chị cũng thật thà , đưa trả hết cho gia chủ. Lần khác, lại "mò" được 9 tử tiửn mệnh giá 50.000đ, đưa trả lại người nhà , thì họ cho, nói là " bồi dườ¡ng" chị. Chị lại dùng số tiửn ấy, mua hoa quả thắp hương người đã khuất, số còn lại thì không tiêu được. Nghử nà o là m nhiửu cũng thà nh quen, và cũng có thể đúc kết được kinh nghiệm. Như mỗi lần thấy phần mộ khô, đất cứng, người mất lại mắc bệnh, hay có dùng nhiửu thuốc men, là trong "đồ nghử" của chị có thêm con dao, để tiện là m việc. Vì như thế, phần lớn là chưa phân hủy hết, phải dùng dao để "dóc".

Như thế, chị phải cẩn thận lần trong tấm áo quan đen ngòm, nước đặc sánh, mò theo thân hình chiếc áo, nhấc từng phần xương lên, rửa đi rửa lại cho sạch sẽ. Sau đó, phải rửa hết bộ xương bằng nước thơm đã pha sẵn, lau khô, rồi mới xếp và o tiểu sà nh. "Muốn là m nhanh mà sạch, cho xương và o rổ, cái loại rổ mau, rửa như rửa ốc ý, chả khác gì". Giọng chị ví von miêu tả. Chị bảo: "Hôm nà o là m nhiửu ca, mệt lắm chứ. Toà n ngửi hương khói, u hết cả đầu. Nhưng cũng phấn khởi, vì thấy người nhà họ cũng biết ơn, mình giúp họ phần nà o là m tròn bổn phận với người đã khuất. Nên ở đâu gọi, là vẫn cứ đi.

Chỉ mong để lại phúc vử sau...

Gần gũi với xác chết đã quen, nên hầu như chị không biết sợ khi tiếp xúc. Cũng chính vì thế, mà lần ấy, ở sông Nhuệ gần nhà chị, có người chết đuối, chị cũng được gọi ra vớt giúp. Nhiửu thà nh quen, hễ có người chết do tà u đâm, tai nạn, hay chết đuối trôi sông..., đửu một tay chị "khâm liệm" giúp. Từ lần vớt xác ở trên sông Nhuệ ấy, cho tới nay, chị cũng không nhớ nổi là mình đã vớt bao nhiêu con người chết đuối trôi sông như thế, không biết bao nhiêu người chết đường, chết chợ được chị "bê" và o lử đường, lau chùi sạch sẽ rồi niệm cho họ. Dọc những con sông Đáy, sông Nhuệ, đoạn chảy qua Hà Nam, ai cũng biết danh chị Bình chuyên vớt xác nà y.

Biết có người chết đuối, chết trôi, là chị tới đó luôn. Có những cái xác đã chết gần 1 tuần, bụng trương phửnh lên rồi, bốc mùi khó chịu rồi. Đứng nhìn cũng thấy ớn, đằng nà y chị lại không nử hà , ngồi xuống lau chùi giúp người ta. Chị kể "vớt được xác người chết đuối lên, còn phải lấy tay, móc hết rớt, dãi, rác rưởi nếu có bám trong miệng họ. Xong rồi mới lau khô người, thay quần áo và liệm cho họ". Vừa kể lại, mắt chị đử ngầu lên, giọng có vẻ trầm háº³n xuống. Những vụ tai nạn trên đường, chị Bình cũng được gọi đến, khâm liệm cho nạn nhân.

Lần gần nhất, ở chân cầu Ba Đa, Phủ Lý, có vụ tai nạn là m một cậu thanh niên chết ngay tại chỗ. Chị bảo: "Xe tải chạy qua, cán bẹp người cậu đó, bẹp như cá thè be luôn, nhìn mà thương lắm". Xúc cát chùi rửa chỗ máu xong, chị lại giúp cán bộ pháp y giữ người chết, cởi quần áo để mổ cho dễ dà ng. Vì thế mà mấy ông pháp y "nhẵn" mặt chị lắm rồi, ở đâu có người xấu số chết đường chết chợ, là họ lại gọi cho chị tới giúp ngay. "Nhìn thấy dáng người to to, lại cao lớn, dáng đi như đà n ông, là mấy ông pháp y nhận ra tôi ngay. Có ông còn trêu, bảo tôi là trợ thủ của nhân viên pháp y" - chị vừa cười vừa nói. Những lần vớt xác người trôi sông, niệm cho người chết do tai nạn, giúp pháp y, chị cũng không đòi hửi tiửn công gì cả. Người nhà nạn nhân có bao nhiêu đưa chị thì đưa, không thì chị lại là m không, công cáng không kể gì.

Chị kể tiếp: "Tháng trước, ở gần xóm chị, có bà cụ sống một mình, chết trong nhà lúc nà o không hay. Phát hiện ra, thì giòi bọ đã bâu đầy lên mặt, thối hoắc lên trong nhà . Chị lại xắn tay áo, và o là m cho bà cụ đi đỡ tủi thân". Con cháu của bà cụ, hà ng xóm láng giửng chỉ đứng từ xa nhìn chị là m, có người không chịu được mùi của xác chết bốc lên, vội bịt miệng, chạy ra ngoà i. Mình chị Bình ở trong, là m những động tác như thay quần áo, lau rửa người, chân tay cho bà cụ, như không có gì. Ngay từ khi là m nghử bốc mộ, vớt xác trôi sông nà y, chị cũng đã luôn tâm niệm trong đầu, mình là m phúc cho người, rồi sau nà y con cháu sẽ được hưởng. Vì thế, nhìn những người chết sông, chết do tai nạn, chị luôn tới và là m hết mình. Với chị, giúp được nhiửu người là cà ng tích đức vử sau. Cũng mong muốn có một bến đỗ, một bử vai nương tựa như bao người phụ nữ khác. Nhưng chị lại nghĩ, là m cái nghử bốc mộ, nghử vớt xác nà y có hay ho gì đâu mà đòi lấy chồng.

Người ta lại chả chạy mất dép khi nghe thấy ấy chứ. Chị vẫn bảo, cuộc đời dù thế nà o vẫn phải sống tiếp, bởi chị còn cái Hoa (Phạm Thị Hoa), năm nay 18 tuổi. Hoa có dáng người cao giống mẹ, nhưng có vẻ hiửn hơn. Dừng lại một lát, chị bỗng cất lời nói như tâm sự: "Cái Hoa là chị xin người ta đấy. Cưới cheo là m gì cho mệt. Nó không thích chị là m cái nghử nà y đâu. Nhưng, còn giúp được mọi người ngà y nà o, chị vẫn cứ giúp, cốt là để lại phúc cho con cháu vử sau ý mà ..."